شاخص های سودآوری شرکتها
سرمایهگذاران و اعتباردهندگان مستمراً به ارزیابی توان کسب سود مدیران میپردازد. سرمایهگذاران به دنبال شرکتهایی میگردند که احتمال افزایش ارزش سهام آنها میرود. اعتباردهندگان نیز تمایل دارند به شرکتهای سودآوری وام دهند که آنها توان پرداخت بدهیهای خود را دارند. تصمیمهای سرمایهگذاری و اعتباری اغلب شامل مقایسه شرکتها میباشد. اما مقایسه سود ویژه یک شرکت بزرگ با سود ویژه شرکت تازهکاری در همان صنعت چندان مفید نمیباشد. برای اینکه بتوانیم مقایسههای مربوطی بین شرکتهای متفاوت از نظر حجم، عملیات و سایر عملیات داشته باشیم از نرخ بازده دارائیها استفاده میکنیم.
حوزههای مختلف عملکرد
معیارهای اصلی عملکرد در حوزههای زیر قابل بررسی هستند: (1) مالی، (2) بازار، (3) محیط، (4) مردم، (5) عملیات و (6) عرضه کنندگان. بعضیها دو بعد دیگر را نیز معرفی میکنند: (7) قابلیت سازگاری، (8) کیفیت محصول یا خدمات.
در حوزه مالی (که موضوع بحث این مقاله نیز میباشد)، از دیدگاههای مختلف، شاخصهای زیر را میتوان بیان نمود.
• وفاداری سهامداران (مانند واکنش سهامدار)
شاخصهای ارزش مالی و سودآوری
ارزش افزوده اقتصادی ( EVA )
ارزش افزوده بازار ( MVA )
بازده دارائیها ( ROA )
بازده حقوق صاحبان سهام ( ROE )
بازده سرمایه بکار رفته ( ROCE )
شاخصهای قدرت مالی
دارائیها منهای دارائیهای نقدی
نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام
درآمدهای ایجاد شده از بخشهای مشتریان (مانند مشتریان جدید، جاری و بزرگ در مقابل مشتریان کوچک، صنعت و منطقهای)
لیست درآمد مشتریان
سهم ریالی بازار
پتانسیل ریالی بازار
شاخصهای کارایی و اثربخشی
نسبت درآمد به هزینه
سهم هر کارمند در ایجاد درآمد شرکت
سود و بازده دارائیها بعنوان سنجش سودآوری
تأکید عمده گزارشگری مالی پیشرفته بر شرایط اندازهگیری سود به عنوان یک شاخص عملکرد واحد انتفاعی میباشد. عملیات کارا در واحد تجاری، بر روند جاری و آتی پرداخت سود سهام به سهامداران تأثیر دارد. بنابراین کلیه دارندگان حقوق مالکیت و به ویژه دارندگان سهام عادی به وجود کارایی مطلوب مدیریت علاقمندند. از آنجا که سود ویژه شرکت بر میزان سود تقسیمی تأثیر دارد اغلب سهامداران روند سود شرکت را پیگیری میکنند.
یکی از تعبیرهایی که کارایی دارد، توانایی نسبی مدیریت در تحصیل حداکثر بازده با استفاده از منابع محدود، تحصیل بازده ثابت با بکار بردن حداقل منابع، ترکیب بهینهای از منابع با هم که در نتیجه حداکثر بازده برای صاحبان واحد تجاری حاصل خواهد شد، میباشد.
کارایی واژهای نسبی است که به صورت مقایسه با یک وضع ایدهآل یا برخی ملاکهای دیگر معنیدار میشود. همچنین به این بستگی دارد که آیا هدف شرکت در حداکثر نمودن سود است یا فراهم کردن بازده مناسب برای سرمایهگذاری. نرخ بازده دارائیها در هنگام مقایسه شرکتها برای ارزیابی اینکه مدیران آنها چگونه برای افرادی که تأمین مالی شرکت را برعهده داشتهاند بازده کسب نمودهاند استفاده میشود. با مرتبط ساختن سود ویژه با مجموع دارائیها معیار استانداردی بدست میآید که این معیار در تشریح سودآوری انواع شرکتها، سودمند میباشد.
سود از جمله برترین شاخصهای اندازهگیری فعالیتهای یک واحد اقتصادی است. دانشمندان و پژوهشگران رویکردهای متفاوت آن را در چارچوب یافتههای علمی تشریح کرده، قوت و ضعف برداشتها را سنجیده و با تلاش، به دقت و توانائیهای آن افزودهاند.
گاهی چنین استدلال میشود که سود شرکت، آنگونه که حسابداران محاسبه میکنند، نمیتواند عامل تعیین کننده ارزش آن شرکت باشد. همانگونه که میدانیم با تغییر شیوه محاسبه موجودی کالا، استهلاک و ثبت درآمد، به راحتی میتوان میزان سود شرکت را تغییر داد. بنابراین مدیران میتوانند از سود حسابداری برای گمراه کردن بازار استفاده کنند. حال این پرسش مطرح میشود که با توجه به اینکه سود شرکت به وسیلة حسابداران قابل دستکاری است و مقدار آن به میل و خواسته مدیران شرکت تغییر مییابد آیا سود شرکت میتواند ارزش اقتصادی داشته باشد؟
سرمایهگذاران، برای سود حسابداری به عنوان ابزار پیشبینی جایگاه خاصی درنظر دارند. بهای جاری هر واحد تجاری با جریان سود مورد انتظار پیوند خورده است و سرمایهگذار معمولاً برمبنای انتظاراتش از سود آتی، نسبت به نگهداری یا فروش سهام تصمیم میگیرد.
سود حسابداری به علت انعکاس وقایعی که باعث تغییر باورها درباره توانایی پرداخت آتی سود سهام میشود، جزو اطلاعات مربوط است. پیشبینی سود قسمتی از یک فرایند تحلیلی وسیع است که در آن توجه نهایی به پیشبینی و ارزیابی جریانات سود نقدی آتی میباشد. سودها یک منبع اطلاعاتی مهم درباره توانایی آتی پرداخت سود میباشند. در تحقیقات انجام شده، محققین دریافتند که نوسانات قیمت سهام، ارتباط نزدیکی با تغییرات سود دارد. شواهد تجربی نشان میدهد که اطلاعات درمورد چشمانداز سود آتی شرکت، برای سرمایهگذاران از اهمیت بالایی برخوردار میباشد. مطالعات نشان میدهد یکی از منابع مهم و معتبر اطلاعاتی درباره سود آتی، پیشبینیهایی است که توسط مقامات رسمی شرکتها ارائه میشود.
تفاوت اصلی بین مفهوم سود عملیاتی جاری و سود جامع، در هدف از پیش تعیین شده برای گزارش سود خالص میباشد. سود خالص حاصل از عملیات جاری، بر عملکرد جاری و کارایی شرکت و استفاده از این ارقام برای پیشبینی کردن عملکرد آتی و قدرت سوددهی تأکید میکند، در حالی که طرفداران مفهوم سود جامع، ادعا مینمایند که کارایی عملیاتی و پیشبینی عملکرد آتی وقتی ممکن است که براساس تجربه تاریخی کامل شرکت در طی چند سال باشد.
نتایج تحقیقات انجام شده توسط دکتر محمدعلی آقایی و غلامرضا کردستانی حاکی از این است که مشاهدات گذشته سود و جریان نقدی، با هم برای پیشبینی جریان نقدی اکثر شرکتهای مورد مطالعه مفید نیستند. البته افزودن سود به عنوان متغیر توضیحی به مدل پیشبینی جریان نقدی، باعث میشود به پیشبینیهای بهتری دست یابیم. بنابراین سود برای پیشبینی جریان نقدی دارای محتوای اطلاعاتی اضافی است.
بازده دارایی ( ROA ) به عنوان نسبت سود خالص بعد از مالیات به مجموع دارائیهای اندازهگیری شده، تعریف میگردد. در مقابل بازده سرمایهگذاری ( ROI ) به عنوان نسبت سود خالص پس از کسر مالیات بر مجموع بدهیهای بلندمدت، حقوق اقلیت، سهام ممتاز و سهام عادی درنظر گرفته میشود. البته این دو اصطلاح در برخی موارد به عنوان یک مفهوم بکار میروند.
نرخ بازده دارایی، رابطه بین حجم دارائیهای شرکت و سود را تعیین میکند. اگر یک شرکتی بر سرمایهگذاریهای خود بیفزاید (البته برحسب کل دارائیها) ولی نتواند به تناسب، مقدار سود پس از کسر مالیات خود را افزایش دهد، نرخ بازده کاهش مییابد. بنابراین افزایش حجم سرمایهگذاری شرکت، به خودی خود باعث بهبود وضع مالی سهامداران نمیشود
اعتباردهندگان و مالکان از بازده دارائیها میتوانند در موارد زیر استفاده نمایند:
1- ارزیابی توانایی شرکت در تحصیل نرخ مناسبی از بازدهی - اعتبار دهندگان و مالکان میتوانند نرخ بازده دارایی یک شرکت را با سایر شرکتها یا متوسط صنعت مقایسه نمایند. نرخ بازده دارایی اطلاعاتی را درباره سلامتی مالی شرکت فراهم مینماید.
2- جمعآوری اطلاعاتی درباره اثربخشی مدیریت - نرخ بازده دارایی تحت یک دوره زمانی در تعیین اینکه آیا یک واحد اقتصادی دارای مدیر لایقی است، کمک میکند.
3- طرح سودهای آینده - عرضه کنندگان بالقوه سرمایه شرکت، سرمایهگذاری حال و آینده و بازده مورد انتظار از آن را مورد ارزیابی قرار میدهند.
اما بازده دارایی بیشتر از اندازهگیری عملکرد شرکت میتواند مورد استفاده قرار گیرد. مدیران میتوانند از این نرخ در سطوح مختلف جهت کمک در تصمیمگیریهایشان جهت حداکثر کردن سود و ارزش افزوده به شرکت استفاده کنند. مدیران از این نرخ در موارد زیر استفاده مینمایند:
1- اندازهگیری عملکرد هر بخش مجزا از شرکت وقتی که هر بخش به عنوان یک مرکز سرمایهگذاری رفتار میشود - در یک مرکز سرمایهگذاری، هر مدیری هم سود و هم سرمایهگذاریها را کنترل میکند. نرخ بازده دارایی ابزار بنیادی جهت ارزیابی هم سودآوری و هم عملکرد میباشد.
2- ارزیابی پیشنهادهای مخارج سرمایه - بودجهبندی سرمایهای طرحریزی بلندمدتی است برای مواردی همچون احیا (تجدید)، جایگذاری یا توسعه تسهیلات.
3- کمک در پایهگذاری اهداف مدیریت - بودجهبندی، طرحهای مدیریت را کمی میکند. اثربخشترین نگرشها به هدفگذاری، از فرایند بودجهای استفاده میکند که هر مدیری در ایجاد آن اهداف و استانداردها و در برقرار کردن بودجههای عملیاتی که با این اهداف و استانداردها مواجه میشوند سهیم است. آغاز و پایان هر فرایند بودجهبندی با هدف ROA میباشد.
شاید بهترین دلیل برای عمومی بودن ROA سادگی آن است. این نرخ به تنهایی یا در ترکیب با سایر اندازهگیریها، معمولیترین شاخص مورد استفاده مدیریت عملکرد سودآوری شرکت میباشد. همچنین ابزار جامعی است که فعالیتهایی با ابعاد و ماهیتهای مختلف را اندازهگیری میکند و به ما اجازه میدهد که آنها را با روش استاندارد مقایسه کنیم. به عبارت دیگر با ROA ما میتوانیم سیب و پرتقال را حداقل در سودآوری مقایسه کنیم. ROA ایرادات و مزایای مربوط به خود را دارد. گاهی اوقات اگر بطور کامل درک نشود، استفاده نمودن آن دشوار است.
روشهای مختلف محاسبه ROA
استاندارد و ارزیابی عمومی سودآوری برمبنای بازده سرمایهگذاری ( ROI ) به عنوان سود خالص بعد از مالیات ( EAT ) تقسیم بر کل سرمایهگذاری محاسبه میگردد.
چه سرمایهگذاری میبایست درمخرج کسردرج گردد؟ آن میتواندحقوق صاحبان سهام، بدهی و کلیه وجوه فراهم شده، کل دارائیها یا تنها دارائیهای مشهود باشد. بدون توجه به اینکه سرمایهگذاری چطور تعریف شود، ROI مختلفی محاسبه میشود. اولین و عادیترین تعریف از سرمایهگذاری، کل دارائیهای مورد استفاده در ایجاد سودآوری میباشد. لذا از ROI به ROA میرسیم، به معنی بازده دارائیها یا بطور دقیق بازده کل دارائیها.
این نرخ بیان میکند که دارائیهای شرکت چطور بطور کارا درایجاد سود استفاده شدهاند.
بعضی کتابها پیشنهاد به محاسبه بازده سرمایهگذاری یا بازده کل دارائیها با استفاده از میانگین سرمایهگذاریها، به کمک مانده اول و پایان سال میکنند. به این دلیل که سود گزارش شده، در طول کل دوازده ماه ایجاد شده است و اشتباه خواهد بود که فرض کنیم از همان مبلغ دارائیهای گزارش شده در پایان دوره استفاده شده است. در صورتی که میدانیم تولید و فروش شرکت در طول سال میباشد. میانگین بازده دارائیها به شرح زیر محاسبه میشود:
اطلاعات بیشتری را میتوان با تجزیه نمودن این نسبت به حاشیه سود و گردش دارائیها در یک نگرش دوپانت تحصیل نمود. بخش اول حاشیه سود خالص است و شاخصی برای درک چگونگی کنترل هزینهها میباشد. بخش دوم گردش دارائیهاست که توانایی شرکت را در تولید و بازاریابی سطح فروش نشان میدهد.
گردشکل دارائیها×حاشیه سودخالص = ROTA
معمولیترین تغییر شکل در ROA خارج کردن دارائیهای نامشهود و غیرمولد از کل دارائیها میباشد. شایان ذکر است که دارائیهای نامشهود شامل سرقفلی، هزینههای اولیه، اختراعات، حقالتألیف و سایر حقوقی است که تحت یک دوره بلندمدت مستهلک میگردند. این در حالی است که دارائیهای غیرمولد مشتمل بر موجودیهای اضافی و طرحهای سرمایهای غیراستفاده میباشند. جدا کردن آن بخش از موجودیها که مازاد میباشند و مبالغی از دارائیهای ثابت که استفاده نمیشوند، برای یک تحلیلگر داخلی امکان دارد. یک تحلیلگر خارجی با استفاده از ترازنامه و سایر صورتهای مالی نمیتواند این اقلام را مشخص نماید. بنابراین تنها اصلاحی که معمول میباشد، این است که درمخرج کسر دارائیهای مشهود ( TTA ) درنظر گرفته شود. این نسبت به عنوان بازده دارائیهای مشهود شناخته میشود.
یک تغییر دیگری که برای صورت کسر پیشنهاد میگردد، استفاده از سود قبل از مالیات بجای سود بعد از مالیات میباشد. چرا که مالیات اغلب تحت تأثیر وضعیتهای ویژهای همچون زیانهای انتقالی، مالیاتهای تشویقی ومالیاتهای انتقالی قرار میگیرد. هنگام مقایسه شرکتها، اختلاف در نرخ مالیاتی، سود بعد از مالیات را تغییر شکل میدهد. در صورت استفاده از سود قبل ازمالیات، که همیشه در صورتهای مالی ارائه میشود میتوان ازاین تغییرشکل پرهیزنمود. این همان شکل استفاده شده بوسیلة مؤسسه رابرت موریس در مطالعه صورتهای مالی آنها میباشد. این نرخ به شکل زیر محاسبه میشود:
نحوة دیگر محاسبه ROA اضافه نمودن هزینه بهره ( I ) به صورت کسر میباشد. در این حالت ROA بازده کل وجوه فراهم شده ( ROTFP ) نامیده میشود که میتواند با سود قبل از مالیات و یا سود بعد از مالیات بیان گردد:
ROTFPb= (EBT+ I) / TA = EBIT / TA
ROTFPa = [(EAT + I ( - t)] / TA
هدف از این شکل از بازده دارائیها شناسایی وجوه استفاده شده جهت تحصیل دارائیهای شرکت است که هم از وجوه استقراض و هم از حقوق صاحبان سهـام نشـأت میگیرد. لذا آن بخش از سود عملیاتی که مربوط به وام دهندگان (از طریق هزینه بهره) است در جهت رسیدن به سود خالص کسر گردیده است، میبایست برگشت داده شود.
اصلاح دیگری که در تطابق وجوه مورد استفاده با سود ایجادشده میتوان ایجاد کرد، خارج کردن وجوه حاصل از بدهیهای جاری است که جهت تأمین دارائیهای مولد بکارنمیروند. اما جزء سرمایه درگردش هستند. سرمایهگذاری درمخرج کسرجمع بدهیهای بلندمدت ( LTD ) و حقوق صاحبان سهام ( E ) میباشد. این نسبت به عنوان بازده وجوه دائمی ROPF نامیده میشود. در این حالت نیز این نسبت میتواند با سود قبل از مالیات و یا بعد از مالیات محاسبه گردد:
ROPFb = EBIT / (LTD + E )
ROPFa= [(EAT + I ( - t)]/(LTD + E )
به این نکته توجه شود که در محاسبه نرخ بازده وجوه دائمی میبایست از همه انواع بدهی استفاده نمود. اما از بدهیهایی که واقعاً منبع استقراض نمیباشند (مثل ذخایر یا مالیات بردرآمد انتقالی) باید صرفنظر کرد. چون آنها ادعایی از طرف اشخاص خارج از شرکت را ندارند و ممکن است هرگز پرداختی صورت نگیرد. در فرمول فوق، سهام ممتاز، سهم اقلیت و سهام شرکت فرعی جزئی از وجوه فراهم شده شرکت برای یک دورة زمانی مشخص میباشند.
نرخ مطلوب بازده دارائیها
در حقیقت نمیتوان نرخ مطلوب بازده دارائیها را مشخص نمود. زیرا این نرخ از صنعتی به صنعت دیگر تفاوت دارد. مثلاً، نرخ بازده دارائیها در شرکتهای با تکنولوژی بالا فرمول محاسبه ی سود هر سهم بسیار بیشتر از خواربارفروشیها و یا تولید کنندگان کالاهای مصرفی است. گروه برنامهریزی سود ( PPG ) ، سودآوری را در بیش از شصت زمینه تجاری مختلف بررسی نمود. همچنین این گروه بیش از شش هزار صورت مالی سالانه را مورد بررسی قرار داد. این تحلیلها سه نقطه بحرانی را برای ROA پیشنهاد میکند: ( ROA در این تحقیق این گروه به وسیله تقسیم سود قبل از مالیات بر کل دارائیها محاسبه شده است.)
حداقل - اگر ROA پایینتر از 5% باشد، بقاء کل شرکت زیر سؤال میرود.
هدف - ROA بین 8% تا 10% به این معنی است که شرکت سود مناسبی را ایجاد میکند و قادر به سرمایهگذاری درتکنولوژی جدید ودرادامه آن بهبود وسایل و تجهیزات و توسعه مراکز فروش میباشد.
عملکرد بالا - وقتی که ROA از مرز 20% بگذرد، این شرکت بعنوان یک واحد اقتصادی نمونه معرفی میشود.
ترازنامه و صورت سود و زیان را چگونه محاسبه کنیم؟
نتیجه فعالیت یک شرکت در یک دوره زمانی خاص در گزارش هایی ارائه می شود که به آن ها “صورت های مالی” گفته می شود. این گزارش ها دارای چهارچوب و شکل خاصی می باشند که برای تهیه آن ها باید اصول حسابداری و استانداردهای مربوطه رعایت شود تا دقیق ترین و جامع ترین گزارشات درباره وضعیت و فعالیت شرکت ارائه گردد.
1- ترازنامه:
ترازنامه وضعیت مالی یک شرکت یا شخص را در یک زمان مشخص نشان میدهد. در بخش های مختلف ترازنامه سه گروه دارایی، بدهی و سرمایه مشخص میگردد. ترازنامه به زبان ساده مشخص مینماید که یک مؤسسه چه میزان دارایی، بدهی و سرمایه دارد.
2- صورت سود و زیان:
صورت سود و زیان، نتیجه فعالیت یک شرکت را فرمول محاسبه ی سود هر سهم با نمایش میزان درآمد و هزینه و سود یا زیان هر شرکت در یک دوره مشخص زمانی نمایش می دهد.
گزارش سود و زیان به دو روش یک و دو مرحله ای تهیه می شود.
- در روش تک مرحله ای ابتدا کلیه درآمد ها و در ادامه کلیه هزینه ها در زیر آن ها آورده می شود و در نهایت از تفاضل آن ها، سود یا زیان قبل از کسر مالیات نمایش داده می شود.
- در روش دو مرحله ای، ابتدا درآمدهای عملیاتی و سپس هزینه های عملیاتی در زیر آن ها آورده می شود سپس از تفاضل این دو سود یا زیان ناویژه به دست می آید. در مرحله بعد درآمدهای غیر عملیاتی و هزینه های غیر عملیاتی آورده می شود که نتیجه تفاضل این مرحله و مرحله قبل به سود و زیان قبل از کسر مالیات می رسیم.
اقلام با اهمیت صورت حساب سود یا زیان:
اقلام با اهمیت صورت سود و زیان شامل درآمدها و هزینه است.
به صورت کلی درآمد عبارت است از افزایش در حقوق صاحبان سهام به جز مواردی که به آورده صاحبان سهام مربوط میشود. انواع درآمدها به دو گروه طبقهبندی میشوند:
درآمدهای عملیاتی: درآمدهایی هستند که در نتیجه از فرمول محاسبه ی سود هر سهم فعالیت شرکت در راستای اساسنامه و با هدف نیل به منظور خاصی که برای آن به وجود آمده است، به دست میآیند. این دسته از درآمدها با توجه به اصل تداوم فعالیت شرکت، میتوانند جنبه دائمی و پایدار داشته باشند. استمرار رشد این گروه از درآمدها می تواند نقطه قوت یا ضعف شرکت باشد.
درآمدهای غیر عملیاتی: گروهی از درآمدهای شرکت که در قالب اهداف اساسنامه شرکت نیستند درآمدها غیر عملیاتی نام دارند. بهعنوان مثال شرکت زمینی را میخرد که مازاد بر نیاز شرکت است، زمانی که زمین را به فروش میرساند، درآمد کسب شده در گروه درآمدهای غیر عملیاتی قرار میگیرد.
دلیل غیر عملیاتی بودن این گروه از درآمدها:
- تحصیل دارایی به منظور افزایش قیمت در آینده نزدیک و کسب عایدی توسط شرکت پس از فروش نبوده است.
- فروش این بخش از دارایی نتیجه تصمیمات مدیریتی در جهت استفاده از دارایی صورت گرفته است.
- هدف از تأسیس شرکت در اساسنامه خرید و فروش این داراییها نیست.
- این گونه از درآمدها تکرار پذیر نیستند. ناپایدار نیستند و سود حاصل از آنها قابل برنامهریزی نیست.
نکته: گاهی اوقات در برخی از شرکت ها درآمدهای غیر عملیاتی ادامهدار و با ثبات می شوند. در این صورت این بخش از درآمد غیر عملیاتی از نظر ماهیتی مانند درآمدهای عملیاتی در نظر گرفته میشوند.
مفهوم کلی هزینهها عبارت است از کاهش در حقوق صاحبان سهام به جز مواردی که به ستانده صاحبان سهام مربوط میشود. انواع هزینهها به شرح زیر است:
بهای تمام شده کالا: این گروه از هزینهها، هزینههایی هستند که شرکت برای تولید محصولات خود مصرف میکند و هزینه عملیاتی گفته میشود. این فرمول محاسبه ی سود هر سهم هزینهها بهصورت مستقیم منتج به تولید گردیده و یا زمینههای لازم برای تولید را فراهم میکند.
سایر هزینههای غیر عملیاتی: به کلیه هزینههایی که در قالب هزینه بهای تمام شده کالا و هزینههای اداری و مالی و توزیع و فروش قرار نگیرد هزینههای غیرعملیاتی میگویند. این دسته از هزینهها دائمی نیستند و با نوع عملکرد شرکت مرتبط نیستند.
سایر هزینههای عملیاتی: این گروه از هزینهها در بردارنده هزینه های فروش، بازاریابی، هزینههای مالی و اداری شرکت هستند که ارتباط مستقیم با تولید شرکت ندارند اما امکان حذف آن ها از سازمان هم وجود ندارد و از الزامات بقای سازمان هستند.
هزینههای مالی: این گروه از هزینهها شامل هزینههای دریافت وام و تأمین مالی شرکت است که بر عهده آن خواهد بود. این هزینهها اهمیت خاصی دارند لذا طبقهبندی مستقلی نسبت به سایر هزینهها دارند. بخش بزرگی از این هزینهها شامل هزینه بهره و سایر هزینههای مرتبط با تحصیل وام است.
عناصر تشکیل دهنده بهای تمام شده کالا:
الف- مواد اولیه مستقیم: مواد اولیه مستقیم بخش اصلی محصول را تشکیل میدهند.
ب- دستمزد مستقیم تولیدی: حقوق و دستمزد پرداختی به پرسنل واحد تولید است که نتیجه عملکردشان مستقیماً منتج به تولید محصول میشود.
ج- سربار: سایر هزینههای تولیدی به غیر از مواد اولیه مستقیم و دستمزد را هزینههای سربار میگویند. به عنوان مثال هزینه تعمیرات و نگهداری ماشین آلات تولیدی. این گروه از هزینهها برای ادامه تولید مورد نیاز هستند اما نمیتوان این هزینهها را جز به جز به محصول خاصی تخصیص داد.
نکته: نکته حائز اهمیت در بخش هزینه بهای تمام شده کالا، اطلاع از این موضوع است که بیشترین بخش بهای تمام شده شرکت مورد بررسی در کدام ردیف قراردارد. دانستن این موضوع در پیش بینی عملکرد آینده شرکت تاثیر گذار است. برای مثال بیشترین بخش هزینه شرکتهای سیمانی مربوط به بخش هزینههای انرژی است؛ لذا با علم به این موضوع مثلا تغییر در نرخ بهای انرژی میتواند در چشم انداز کلی در خصوص صنعت و تصمیمگیری برای سرمایهگذاری کمک کند.
حالا با توجه به مطالب ارائه شده صورت سود و زیان یک واحد خدماتی به روش تک مرحله ای به صورت زیر می باشد :
صورت حساب سود و زیان
برای دوره مالی منتهی به 31/2/84
درآمد :
درآمد خدمات آموزشی 5.000.000
کسر می شود هزینه ها :
هزینه اجاره 1.000.000
هزینه حقوق 1.000.000
هزینه آب و برق و تلفن 250.000
جمع هزینه ها 2.250.000
سود و (زیان) قبل از کسر مالیات 2.750.000
مالیات به ماخذ 25% (687.500 (
سود (زیان) ویژه 2.062.500
تهیه صورت مالی سود و زیان در نرم افزار قیاس پلاس به روش زیر می باشد:
1- ابتدا از قسمت گزارشات بر روی منوی حسابداری کلیک نمائید.
2- در فرم گزارشات حسابداری باز شده بر روی صورت مالی کلیک نمائید.
نکته: توجه داشته باشید که هنگام چیدن کدینگ حسابداری در بخش سر فصل حساب ها حتما ماهیت حساب ها را مشخص نمائید، در غیر این صورت وارد سرفصل حساب ها شده و با انتخاب حساب های معین و ویرایش آن ماهیت حساب را مشخص کنید.
نحوه محاسبه NAV شرکت (خالص ارزش دارایی ها)
در این مقاله از پارسیان بورس به نحوه محاسبه قدم به قدم NAV شرکتهای بورسی ایران میپردازیم. محاسبه NAV از مباحث مهم تحلیل بنیادی بورس است. اولین قدم محاسبه NAV شرکت، باید جدیدترین گزارش شرکت در کدال که حاوی ترازنامه شرکت است را باز کنید. برای نمونه ما تصمیم داریم تا NAV شرکت سرمایهگذاری پارس توشه با نماد وتوشه را محاسبه کنیم. آخرین گزارش منتشر شده از شرکت سرمایهگذاری پارس توشه مربوط به دوره 9 ماهه منتهی به 1399/09/30 میباشد. پیش از شروع، در صورتی که قصد فعالیت جدی در بازار بورس را دارید، به شما پیشنهاد میکنیم که حتما در دوره آموزش تابلو خوانی پیشرفته و آموزش آنلاین بورس آکادمی پارسیان بورس شرکت کنید.
پس از باز کردن ترازنامه شرکت، عدد سرفصل “جمع حقوق صاحبان سهام” شرکت برای آخرین دوره را یادداشت نمایید.
ترازنامه شرکت
مشاهده میکنید که مبلغ جمع حقوق صاحبان سهام این شرکت برابر با حدود 696 میلیارد تومان است.
محاسبه ارزش روز پرتفوی سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس
در قدم دوم باید داراییهای این شرکت را به روز کنید. اگر داراییهای این شرکت در ترازنامه را مشاهده نمایید، از مجموع 352 میلیارد تومان دارایی شرکت، مبلغ 640 میلیارد تومان را سرمایهگذاریهای شرکت تشکیل داده است که باید تا حد امکان این عدد به روز شود. برای به روزکردن این عدد میتوان از صورت وضعیت پرتفوی شرکتهای سرمایهگذاری استفاده نمود.
شرکتهای سرمایهگذاری موظف هستند در گزارشی، ماهانه آخرین وضعیت پرتفوی خود را بر روی کدال منتشر کنند. در این گزارش شرکتهای سرمایهگذاری، شرکتهای سرمایهپذیر، تعداد سهام تحت تملک خود در آنها، قیمت تمام شده خرید سهام آنها و … را اطلاعرسانی میکنند.
یک شرکت سرمایهگذاری ممکن است در 50 ، 100 ، 200 یا هر تعداد دیگری از شرکتهای متعدد سرمایهگذاری نماید. تصویر زیر که از صورت وضعیت پرتفوی منتشر شده شرکت سرمایهگذاری پارس توشه است را مشاهده کنید:
محاسبه ارزش پرتفوی سهام
توضیح
در تصویر بالا، در کادر شماره 1 شرکت پارس توشه توشه گفته است که در پرتفوی خود از سهام چه شرکتهایی خریداری کرده است و تحت تملک خود است. در کادر 2، شرکت درصد مالکیت خود از سهام خریداری شده، بهای تمام شده یا همان قیمت تمام شده هر سهم خریداری شده برای پارس توشه و همچنین ارزش روز سهام شرکت در تاریخ پایان دوره (ماه) را نشان میدهد. در ستون آخر نیز مبلغ کاهش یا افزایش ارزش سهام خریداری شده برای هر شرکت را نشان میدهد.
کاری که یک سرمایهگذار باید انجام دهد بهروزرسانی ارزش این سرمایهگذاریها است. همانطور که گفتیم شرکت سرمایهگذاری در صورت وضعیت ماهانه پرتفوی خود، ارزش روز سهام را مینویسد اما این ارزش ماهی یکبار گزارش میشود و شما اگر اواسط ماه نیاز به بروز کردن اطلاعات داشته باشید باید ارزش بازار سهام را مجدد بروز نمایید.
به عنوان مثال، در تصویر بالا یکی از شرکتهای زیرمجموعه، پتروشیمی زاگرس است. پارس توشه تعداد 1.198.168 سهم این شرکت را در پرتفوی خود دارد. قیمت تمام شده خرید هر سهم این شرکت برای پارس توشه برابر 121.115 ریال است. اما ارزش روز هر سهم پتروشیمی زاگرس در سایت TSETMC برابر 180.854 ریال است. حال به جدول صفحه بعد توجه کنید:
برای سایر سهمهای پرتفوی پارس توشه نیز باید بههمین صورت محاسبه و جمع آن افزایش یا کاهشها تحت عنوان “ارزش افزوده پرتفوی بورسی” به محاسبات NAV اضافه گردد. افزایش یا کاهش ارزش روز سهام حدود 63 شرکت زیر مجموعه پرتفوی بورسی شرکت پارس توشه در دی ماه 1399 برابر 55.490.663 میلیون ریال است.
تا اینجای کار، دو قدم از مراحل محاسبه NAV را گفتیم: جمع حقوق صاحبان سهام و ارزش افزوده پرتفوی بورسی.
محاسبه ارزش روز پرتفوی سهام شرکتهای خارج از بورس
اما در مرحله بعد، در همان گزارش ماهیانه پرتفوی اگر به صفحات پایینتر رجوع کنید متوجه خواهید شد که شرکت سرمایهگذاری پارس توشه در سهام برخی شرکتهای دیگر نیز سرمایهگذاری کرده است که سهامشان در بورس معامله نمیشود. اصطلاحاً به آنها “پورتفوی خارج از بورس” گفته میشود. حال باید ارزش افزوده پرتفوی خارج از بورس شرکت را نیز محاسبه نمایید. تصویر زیر سهام خارج از بورس شرکت نشان میدهد:
محاسبه ارزش روز پرتفوی سهام شرکتهای خارج از بورس
در پرتفوی بورسی بهروزرسانی ارزش سهام شرکتها امری آسان بود.
اما در پرتفوی غیر بورسی به دلیل اینکه سهام شرکت های پرتفوی در بازار معامله نمی شوند، قیمت روز سهام به آسانی محاسبه نمیگردد. برای محاسبه قیمت روز سهام غیربورسی میتوان از نسبت P/E استفاده نمود. برای محاسبه ارزش روز سهام با نسبت P/E نیاز به EPS پیشبینی زیرمجموعهها دارید. این اعداد پیشبینی از EPS را میتوانید در گزارش پیشبینی شرکت اصلی مشاهده کنید. اگر گزارش پیشبینی سود شرکت پارس توشه را مشاهده کنید، پیشبینی EPS هر یک از زیرمجموعههای غیربورسی در آن گزارش گنجاندهشدهاست.
نحوه محاسبه ارزش روز سهام شرکتهای خارج از بورس
حال برای محاسبه ارزش روز هر سهم با استفاده از نسبت P/E میتوانیم عدد 5 به عنوان متوسط P/E بازار را در عدد EPS پیشبینی زیرمجموعه ضرب نماییم. بهعنوانمثال، برای محاسبه ارزش روز سهام شرکت “بازرگانی پارس شید” به عنوان زیرمجموعه غیربورسی، میتوان طبق جدول زیر پیش رویم:
همانطور که مشاهده میکنید شرکت بازرگانی پارس شید در گزارش 6 ماهه منتهی به 99/09/31 توانسته است 209 ریال EPS بدست آورد. اگر فرض کنیم در 6 ماهه دوم سال هم بتواند همین مقدار سودآوری داشته باشید بنابراین سود کل سال برابر با 418 ریال میشود.
ارزش روز هر سهم شرکت بازرگانی پارس شید | P/E × EPS = 5 × 418 = ریال 2090 |
ارزش روز سهام بازرگانی پارس شید در پرتفوی شرکت سرمایه گذاری پارس توشه | 2090 × 29.994.375 = ریال 62.688.243.750 |
ارزش افزوده سهام بازرگانی پارس شید در پرتفوی شرکت سرمایه گذاری پارس توشه | 37.285.243.750 ریال = 25.403.000.000 – 62.688.243.750 |
نحوه محاسبه ارزش روز سهام شرکتهای خارج از بورس
کل سهام شرکتهای خارج از بورس
بنابراین ارزش افزوده پرتفوی غیربورسی سرمایهگذاری پارس فرمول محاسبه ی سود هر سهم توشه براساس جدول زیر محاسبه میگردد:
بنابراین مجموع ارزش سهام پرتفوی خارج از بورس شرکت سرمایهگذاری پارس توشه برابر با عدد 9.243.001 میلیون ریال است.
محاسبه سود (زیان) ریزمعاملات سهام
در مرحله چهارم، مجدد به سراغ صورت وضعیت ماهانه پرتفوی میرویم. در صفحات انتهایی صورت وضعیت پرتفوی، جدولی تحت عنوان سهام واگذارشده قرار میگیرد. هر یک از سهام واگذارشده اغلب دارای سود (زیان) واگذاری سهام هستند. تصویری از این جدول در زیر آمادهاست:
در واقع، در این مرحله، در ابتدا باید جمع سود (زیان) حاصل از فروش (واگذاری) سهام شرکتهای پرتفوی را در گزارشهای ماهیانه شرکت اصلی که بعد از تاریخ ترازنامه تهیهشدهاست را جمع کنیم. به عنوان مثال ترازنامه مورد بررسی در مرحله نخست، برای تاریخ 31 آذرماه 1399 بود. ما باید گزارشهای ماهیانه منتهی به 31 دی ماه به بعد را باز و عدد سود حاصل از واگذاری سهام پرتفوی را با یکدیگر جمع بزنیم:
سود حاصل از واگذاری سهام پرتفوی | |
سود حاصل از واگذاری سهام طی دی ماه 1399 | 33.160 |
جمع کل سود حاصل از واگذاری (میلیون ریال) | 33.160 |
محاسبه ذخیره کاهش ارزش سرمایهگذاریها
در انتها، در آخرین گزارش ماهیانه پرتفوی شرکت باید به دنبال عددی تحت عنوان “ذخیره کاهش ارزش سرمایهگذاریها” باشید. این عدد در گزارش صورت وضعیت پرتفوی شرکت سرمایهگذاری پارس توشه برابر صفر است.
موارد ضروری که در محاسبه NAV نادیده میگیرند:
اگر شرکت مادر در تاریخ بعد از ترازنامه، مجمع عمومی عادی سالیانه (تقسیم سود) برگزار کردهباشد و سود تقسیم کردهباشد، میزان سود تقسیمی اثر منفی در محاسبات NAV شرکت دارد و یک آیتم کاهنده است.
ممکن است زیرمجموعههای اصلی شرکت مادر در تاریخ بعد از ترازنامه محاسباتی ما در NAV، مجمع تقسیم سود برگزار کردهباشد. از آن جهت که عدد تقسیمشده در صورت سود و زیان و به تبع آن ترازنامه شرکت مادر قرار نگرفتهاست، باید به محاسبات ما در NAV اضافه گردد.
افزایش سرمایه زیرمجموعههای اصلی و کاهش قیمت سهام آنها بعد از تاریخ مجمع در محاسبه NAV بااهمیت است. لذا باید این کاهش قیمت با توجه به مطالب آموختهشده در بحث مجامع در محاسبات ما تعدیل گردد.
اگر درصد مالکیت شرکت سرمایهگذار در سرمایهپذیر بالا باشد (سهام مدیریتی)، براساس تشخیص تحلیلگر، قیمت روز سهام زیرمجموعه را میتواند چند درصدی (حدود 20 الی 30 درصد) بیش از قیمت تابلو در نظر بگیرد.
نحوه محاسبه آورده طرفین/سهم الشرکه/تقسیم،درمشارکت در ساخت
در جهت برآورد میزان آورده هر یک از طرفین قرارداد، بدوا باید قیمت و میزان متراژ زمین مالک/مالکین محاسبه و قیمت گذاری شود، سپس میزان سرمایه گذاری و هزینه و مخارج سازنده یا سازندگان تعیین گردد، و براساس آن میزان سهم و سود طرفین، در نظر گرفته شود.
فهرست مطالب این مقاله >برای مطالعه روی عنوان دلخواه کلیک کنید
قرارداد مشارکت در ساخت چیست؟
مشارکت در ساخت غالبآ به این شکل صورت می گیرد که فردی به عنوان مالک ملک، زمین خود را در اختیار شخصی به نام سازنده قرار می دهد و سازنده متعهد می گردد مبلغی را تحت عنوان سرمایه جهت ساخت، هزینه نماید و به نسبت آورده در آپارتمان های ساخته شده شریک و سهیم خواهد شد. برای این مشارکت به تنظیم قرارداد مشارکت در ساخت نیازمند هستید و در حقیقت، اصلی ترین و مهم ترین گام برای شروع فعالیت مزبور،تنظیم یک قرارداد مشارکت در ساخت که به صورت صحیح و قانونی تنظیم شده باشد؛ هستید.
آورده طرفین عبارتست از …
سرمایه ای است که هر یک از طرفین قرارداد مشارکت در ساخت، به منظور احداث و راه اندازی پروژه ساختمانی، به وسط می آورند.
تخمین میزان آورده طرفین ابتدا براساس توافق طرفین به عمل می آید و در صورت عدم حصول توافق، ارزش آورده طرفین براساس نظریه کارشناس دادگستری و یا یک فرد خبره، تعین می گردد.
آورده مالک: یک یا چند قطعه ملک کلنگی یا زمین
آورده سازنده: سرمایه مالی+هنر وتجربه ساخت
فرمول آورده ی آورده هر یک از طرفین = زیربنای کل×قیمت هرمتر مربع زیربنا در زمان قرارداد
نکاتی در این باب …
در جهت تخمین و برآورد میزان هزینه ساخت و ساز، به حرف های عوام و یا اظهارات طرف مقابل تان بسنده نکنید چرا که نظریات آنها، غیر کارشناسانه است بنابراین از نظریه افراد کارشناس و خبره بهره ببرید.
متاسفانه با توجه به نوسانات بازار مسکن و ارز، برآورد میزان ارزش زمین و هزینه ای ساخت و ساز، مشکل می باشد بهتر است برای تعیین سهمالشرکه طرفین قرارداد، قیمت هر مترمکعب زمین در زمان انعقاد قرارداد در نظر گرفته شود و در زمان اتمام عملیات ساختمانی، ارزش فعلی زمین مالک، به عنوان آورده او محسوب میشود.
به عبارتی ارزش زمین یا هزینه ساخت و ساز قبل از انعقاد قرارداد محاسبه شود.
تقسیم،درمشارکت در ساخت
مبلغ در قرارداد مشارکت
در قراردادهای مشارکت درساخت مرسوم است که مبلغی از ناحیه سازندگان، بصورت بلاعوض، جهت رهن و اجاره کردن ملک، به مالکین پرداخت می شود و مبلغ دریافتی در انتهای کار، یا به سازندگان عودت می شود و یا از میزان آورده و سهم مالکین، کسر می شود.
به قرارداد های مشارکت در ساخت آماده، اطمینان کنید، چرا که بهترین قراردادهای مشارکت در ساخت، قراردادهای هستند که به صورت شخصی و با در نظرگرفتن ارزش و قیمت ملک و میزان اعتبار طرفین تنظیم می شود.
پیشنهاد ما به شما:
گروه وکلای حکمت:
گروه وکلای حکمت با پیگیری های مستمر و به موقع در مورد پرونده های موکلین در زمینه اختلافات و دعاوی حقوقی و کیفری و خانواده و ثبتی سعی دارد که یک تیم قوی و با بهره مندی از علم نوین حقوقی با مشاوره های خود شما هموطنان گرامی را در مواجه شدن با مشکلات در پیشنهاد یک راه درست حقوقی و قانونی راهنمایی و هدایت کند و با امکانات مشاوره های حقوقی و کیفری با وکیل قرارداد یا وکیل مشارکت در ساخت یا وکیل ملکی با منشور اخلاقی مسئولیت پذیری رضایت هموطنان را به دنبال خواهد داشت
سود نقدی سهام در بورس چیست و چگونه میتوان آن را دریافت کرد؟
تمام شرکتهای فعال در بازار بورس ایران، یک سال مالی دارند که در پایان هر سال مالی یک مجمع سالیانه برگزار میکنند. شرکتها در این مجمع، اطلاعاتی همچون سود و زیان، درآمد و هزینه، بیمه، مالیات و … را در رابطه با سازمان خود مشخص میکنند و در اختیار سهامداران قرار میدهند. در نهایت، آن دسته از سهامدارانی که در زمان برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه، سهام شرکت را خریداری کرده باشند، مبلغی را تحت عنوان سود نقدی و یا DPS از سوی شرکتی که در آن سرمایهگذاری کردند، دریافت خواهند کرد. درکل، میتوان گفت سود نقدی سهام برای سرمایهگذاران تازهکار، محافظهکار و سرمایهگذارانی که از سود دریافتی برای هزینههای زندگی خود استفاده میکنند جذاب است. در ادامه این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در چراغ، راجع به اینکه سود نقدی سهام در بورس (DPS) چیست، چگونه محاسبه میشود و نحوهی دریافت آن صحبت خواهیم کرد.
سود نقدی سهام در بورس (DPS) چیست؟
سود نقدی سهام در بورس که به آن سود مجمع یا سود قابل تقسیم (Dividend Per Share) هم گفته میشود، سودی است که در ابتدا زیان انباشتهی احتمالی سالهای قبل شرکت از آن کسر میشود؛ یعنی اگر شرکت در گذشته زیان انباشته داشته، باید آن را از سود امسال کسر کرد. سپس اندوختههای قانونی و اندوختههای اختیاری در صورت لزوم از سود خالص کسر شود. در نهایت آنچه که باقی میماند را «سود قابل تقسیم» یا همان سود نقدی سهام گویند. به عبارتی، شرکت در صورتی میتواند سود تقسیم کند که در پایان سال مالی، سود انباشته داشته باشد. برای محاسبه DPS شرکت، مبلغ کل سود سهام پرداخت شده را بر تعداد کل سهام عادی منتشر شده تقسیم میکنند. بنابراین فرمول سود نقدی یا تقسیمی به شکل زیر میباشد:
DPS = مجموع سود سهام پرداخت شده – هرگونه سود ویژه/ سهام برجسته
نکتهی مهمی که در رابطه با سود نقدی سهام در بورس باید به آن توجه داشت، این است که شرکتها سیاستهای مختلفی در مقدار و نحوهی پرداخت سود تقسیمی دارند؛ بههرحال برخی از شرکتها در چرخهی رشد هستند و برخی دیگر در چرخهی بلوغ. بر همین اساس تصمیم میگیرند که سود بیشتری پرداخت کنند یا سود را داخل شرکت نگه داشته و آن را صرف توسعهی فعالیتهایشان کنند.
میزان سود تقسیمی سهام در بورس چقدر است؟
در واقع، سود تقسیمی سهام در بورس از طرف هیئت مدیره به مجمع عادی سالیانه پیشنهاد داده میشود. سپس در آنجا سهامداران تصمیم میگیرند که این مقدار سود نقدی، به تصویب برسد یا خیر؟ این تصمیماتی که در مجمع عمومی گرفته میشود، بهصورت یک گزارش تحت عنوان «خلاصهی تصمیمات مجمع عمومی عادی سالیانه» در سایت کدال ثبت و منتشر میشود.
نحوه مشاهده سود تقسیمی سهام در سامانه کدال
نحوه مشاهده سود تقسیمی سهام در سامانه کدال
اگر میخواهید میزان سود تقسیمی سهام در بورس را مشاهده کنید، ابتدا باید به سایت کدال به آدرس codal.ir مراجعه کرده و در آنجا:
۱. بر روی جستجوی اطلاعیهها کلیک کنید.
۲. سپس نام نماد مورد نظر را در قسمت مربوطه تایپ کنید.
۳. در بخش «نوع اطلاعیه» عبارت خلاصهی تصمیمات مجمع عمومی عادی سالیانه را تایپ نمایید.
۴. بر روی دکمهی جستجو در پایین فرم کلیک کنید تا بتوانید آگهیهای موردنظر در رابطه با نمادی را که میخواهید در تاریخهای مختلف مشاهده نمایید.
۵. زمانیکه بر روی آخرین آگهی کلیک کنید، میتوانید در قسمت انتهایی جدول، سود نقدی سهام را ببینید.
۶. شما همچنین میتوانید آگهی موردنظرتان را بهصورت pdf یا عکس با کلیک بر روی آیکون مربوطه هم دریافت نمایید.
همانطور که ملاحظه میکنید میزان سود خالص از تقسیمی سهام در بورس بیشتر است. چرا که همانطور که قبلاً هم اشاره کردیم، شرکتها با توجه ب سیاستهایی که دارند تمام سود خالص را تقسیم نمیکنند.
زمانبندی پرداخت سود نقدی سهام در بورس به چه صورت است؟
زمانبندی پرداخت سود نقدی سهام در بورس
زمانبندی پرداخت سود نقدی سهام در بورس هم بهصورت یک اطلاعیه تحت عنوان «زمانبندی پرداخت سود»، در سایت کدال قرار میگیرد. شما میتوانید با دریافت این اطلاعیه متوجه شوید که چه زمانی قادر به دریافت سود سهامتان خواهید بود. برای این منظور هم مانند آنچه در بخش قبلی گفته شد:
۱. ابتدا وارد سایت کدال (codal.ir)، شوید.
۲. روی منوی جستجوی اطلاعیهها کلیک کنید.
۳. در فیلد نماد، نماد بورسی شرکت را بنویسید. (برای فهمیدن نماد یک شرکت میتوانید به سایت tsetmc.com مراجعه کنید.)
۴. گزینهی نوع اطلاعیهها روی «زمانبندی پرداخت سود» قرار دهید.
۵. در پایین فرم روی دکمهی جستجوی اطلاعیهها کلیک کنید.
۶. اگر اطلاعیهای ارسال شده باشد، روبروی اطلاعیه و با کلیک روی آیکونها میتوانید فایل را بهصورت pdf یا عکس دانلود نمایید.
۷. در اطلاعیهها، معمولاً نحوهی دریافت سود ذکر شده است.
نحوه پرداخت سود تقسیمی به چه شکل است؟
در حال حاضر، سود نقدی سهام در بورس به دو روش زیر پرداخت میشود:
۱. روش اول: واریز به حساب بانکی سهامدار
در این روش، سهامداران باید مشخصات حساب بانکی خود را برای شرکت ارسال نمایند. سپس شرکت در آن موعد مقرر که زمانبندی پرداخت مشخص میشود، پول را به حساب سرمایهگذاران واریز میکند. دقت داشته باشید که برخی شرکتها فقط به حساب بانکی خاصی پرداخت انجام میدهندکه در این مواقع اگر سهامدار، در آن بانک حساب نداشته باشد، میبایست یک حساب در آن بانک افتتاح کند و مشخصات آن را برای شرکت بفرستد. ارسال مشخصات برای شرکتها هم معمولاً از طریق سایت شرکت، فکس، ارسال پستی، ایمیل و یا مراجعهی حضوری به امور سهام، صورت میگیرد.
۲. روش دوم: مراجعهی سهامدار به یک بانک خاص و ارائهی کارت ملی و کپی آن به انضمام کد معاملاتی
در این روش از پرداخت سود نقدی سهام در بورس شرکت موردنظر با یک بانک قرارداد میکند تا سود سهامدارانش توسط آن بانک پرداخت شود. برای درافت سود سهام از طریق این روش، کافی است با کارت ملی و کد معاملاتی خود به یکی از شعب بانک موردنظر (که توسط شرکت به سهامداران معرفی میشود)، مراجعه نمایید. ممکن است در بانک کپی کارت ملی هم از شما درخواست شود. بنابراین کپی کارت ملی را نیز به همراه داشته باشید.
اما اکنون با فعال شدن سامانهی سجام، معمولا سود نقدی از طریق این سامانه به حساب سهامداران واریز میشود.
چند نکته مهم در رابطه با سود نقدی سهام در بورس
- تمام سودهای نقدی از سمت شرکتهای بورسی در تاریخ زمانبندی، به همان شماره حسابی که ثبتنام سامانهی سجام را فرمول محاسبه ی سود هر سهم با آن انجام دادید، برای شما واریز خواهد شد.
- مجمع عمومی سالیانه، فرصتی است برای همهی شرکتها که تا ۴ ماه بعد از پایان سال مالی، مجمع خود را برگزار کنند. ۸ ماه بعد از مجمع هم فرصت دارند تا سود نقدی سهام در بورس یا همان DPS خود را پرداخت کنند.
- سود سهام و DPS ابزار اندازهگیری قدرت شرکت هستند. ثبت سود سهام ثابت یا افزایش سود سهام اغلب بهعنوان نشانهای از انتظارات مثبت برای رشد آینده تفسیر میشود و میتواند منجر به افزایش جذب سرمایهگذاران و افزایش قیمت سهام شود.
- ممکن است شرکتی در یک سال مالی زیانده باشد و یا اینکه تصمیم مجمع عمومی سالیانه بر این باشد که سودی در آن دوره بین سهامداران تقسیم نگردد. بنابراین، قرار نیست که همهی شرکتها در پایان سال مالی سودی را تحت عنوان سود نقدی سهام در بورس بین سهامداران خود تقسیم کنند.
- DPS پایین ممکن است به این معنا باشد که شرکت سود خود را در جهت تحقیق و توسعه یا سایر زمینههایی که باعث رشد میشود، سرمایهگذاری کرده. از نظر تئوری، این انتخاب، سود بیشتری را هم در پی خواهد داشت. چرا که منجر به افزایش قیمت سهام میشود.
- پرداخت سود تقسیمی سهام در بورس بر قیمت سهام تاثیر دارد؛ با تصویب پرداخت سود نقدی در مجمع یک نماد، نماد آن شرکت بعد از ممنوع شدن مجدد بدون محدودیت دامنهی نوسان بازگشایی خواهد شد و میزان سود تقسیمی که در مجمع تایید شده از قیمت سهم کسر میشود. به این ترتیب قیمت سهم در زمان بازگشایی با قیمت روز قبل از مجمع (که از سود تقسیمی کسر شده است)، خواهد بود. البته نکته اینجاست که قیمت میتواند دستخوش عرضه و تقاضا شود، یا بالاتر برود یا پایینتر.
برآورد سود نقدی سهام به چه صورت میباشد؟
برآورد سود نقدی سهام
چنانچه شرکتی سابقهی پرداخت درصد ثابتی از درآمد خود را به عنوان سود نقدی سهام در بورس داشته باشد، میتوان از طریق صورت سود و زیان شرکت تخمین زد که DPS چگونه خواهد بود. مراحل تعیین سود نقدی سهام به شرح ذیل میباشد:
✔ گام اول: تعداد سهام معوق را تعیین کنید.
✔ گام دوم: درآمد خالص بر تعداد سهام موجود را تقسیم کنید.
✔ گام سوم: با بررسی سودهای تقسیم سود قبلی، نسبت پرداخت را تخمین بزنید.
✔ گام چهارم: برای دریافت DPS برآورد شده، نسبت سود تقسیمی را بر درآمد خالص هر سهم ضرب کنید.
سخن آخر
در این مقاله از سایت آموزش چراغ مهم برای سرمایهگذاران به حساب میآید. چرا که، مبلغی را که شرکت به عنوان سود سهام پرداخت میکند مستقیما به درآمد سهامداران تبدیل خواهد شد. بنابراین میتوان گفت این سادهترین عددی است که یک سرمایهگذار میتواند برای محاسبهی سود سهامش در طولانی مدت استفاده نماید. چراغ ، به عنوان پلتفرم آموزش و کاریابی در تلاش است تا با بیان نکات آموزشی مهم در زمینهی کار و سرمایهگذاری به شما برای رسیدن به موفقیت در این زمینهها کمک نماید.
دیدگاه شما