شناسایی پایان روند در بازار معاملاتی

انتشار گزارش‌های مطلوب در سامانه کدال
براساس بسیاری از شاخص‌های بنیادی و البته ارائه گزارش‌های شرکت‌ها در سامانه کدال، شرکت‌ها در قیمت‌های فعلی ارزنده هستند، اما چرا همچنان و پس از ۲۶ ماه ریزش قیمت‌ها، روند ریزش‌ها متوقف نمی‌شود و خریدار جدی در معاملات ظاهر نمی‌شود، سوالی است که ذهن سهامداران را بیش از هر چیزی آزار می‌دهد. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان از بین رفتن اعتماد و افزایش ریسک‌های سیستماتیک عامل اصلی ریزش‌های کنونی است.

فعال شدن یک تئوری خطرناک در بازار سرمایه

بورس نیوز:
افت قیمت‌ها در بازار سهام در ۴ روز کاری ابتدایی آبان ماه با شدت بیشتری دنبال شد. سهامداران که در مهر ماه مجموعا ۲۳۹ هزار و ۲۱۲ میلیارد تومان زیان را در سبد‌های خود شناسایی کرده بودند، با امیدواری به روز‌های پیش رو، سهام خود را در سبد هایشان حفظ کرده بودند. البته این امیدواری خیلی زود جای خود را به سردرد و استرس داد، جایی که سهامداران در ۴ روز کاری ابتدایی آبان ماه، زیان ۲۹۷ هزار و ۱۵۹ میلیارد تومانی را به خانه بردند. دیروز و در معاملات روز شنبه البته با تغییراتی که در سمت فروش انجام شد، شاخص کل به رنگ سبز درآمد، اما شاخص کل هم وزن همچنان قرمز باقی ماند. با احتساب معاملات دیروز، زیان سهامداران از ابتدای آبان ماه به ۲۹۳ هزار و ۲۴۱ میلیارد تومان رسید.

هفته جهنمی برای بازار سهام

افت قیمت‌ها در روز چهارشنبه هفته گذشته به اوج خود رسیده بود، جائیکه ۲۶ هزار واحد از قامت شاخص کل بورس کاسته شد. در شناسایی پایان روند در بازار معاملاتی این روز سهامداران در بازار‌های بورس و فرابورس مجموعا ۱۱۵ هزار و ۵۸۰ میلیارد تومان زیان شناسایی کردند. این دومین روز سیاه بازار سهام در پائیز امسال (از حیث زیان سهامداران در یک روز، پس از ۲ مهر با ثبت زیان ۱۲۱ هزار و ۳۴۸ میلیارد تومان) است. البته در طول سال جاری، هفته اول آبان ماه، از حیث تحمیل زیان به سهامداران بی نظیر بوده است.

انتشار گزارش‌های مطلوب در سامانه کدال
براساس بسیاری از شاخص‌های بنیادی و البته ارائه گزارش‌های شرکت‌ها در سامانه کدال، شرکت‌ها در قیمت‌های فعلی ارزنده هستند، اما چرا همچنان و پس از ۲۶ ماه ریزش قیمت‌ها، روند ریزش‌ها متوقف نمی‌شود و خریدار جدی در معاملات ظاهر نمی‌شود، سوالی است که ذهن سهامداران را بیش از هر چیزی آزار می‌دهد. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان از بین رفتن اعتماد و افزایش ریسک‌های سیستماتیک عامل اصلی ریزش‌های کنونی است.

فعال شدن تئوری برعکس احمق و احمق‌تر
سال ۹۸ و ۹۹ تئوری احمق بزرگتر یا احمق و احمق‌تر (Greater fool theory) در بازار سهام فعال شده بود. این تئوری عنوان می‌کند که سهام در هر قیمتی خریداری می‌شود، چرا که خریدار معتقد است بدون لحاظ شرایط بنیادی و تکنیکال می‌تواند سهام را به احمق بزرگتری (که سهام را فارغ از ارزش ذاتی آن می‌خرد) بفروشد. در این تئوری قیمت‌ها شناسایی پایان روند در بازار معاملاتی همواره صعودی هستند.
پس از سال ۹۹، اما رفته رفته شرایط برای سهامداران سخت شده و کار تا آنجا پیش رفت که به نظر می‌رسد تئوری برعکس احمق بزرگتر در بازار سهام فعال شده است. ظاهرا در شرایط فعلی، تصور بر این است که سهام در هر قیمتی فروختنی است چرا که بعدا در قیمت‌های پایین‌تر امکان بازخرید وجود دارد.

افت قابل توجه ارزش ریالی و دلاری بازار سهام
ارزش دلاری بازار سهام در معاملات روز چهارشنبه به رقم کم سابقه ۱۸۱.۷ میلیارد دلار رسید و ارزش ریالی پس از مدت‌ها به کمتر از ۶ هزار همت افت پیدا کرد. البته با رشد قیمت نماد‌های بزرگ در معاملات دیروز ۷ آبان ماه، ارزش بازار سهام مجددا به بیش از ۶ هزار همت رسید، اما شاخص‌های دلاری و ریالی همگی خبر از کف‌های جدیدی در مجموع ارزش‌های دلاری و ریالی می‌دهند؛ کافی است تا ارزش دلاری بازار سهام را با ارزش دلاری ۳۲۰ میلیارد دلاری در اوج بازار سرمایه مقایسه کنید تا به اوج وخامت بازار سرمایه پی ببرید. برای وخیم شدن اوضاع، در نظر داشته باشید که از زمان اوج بازار سرمایه تا به امروز بسیاری از نماد‌ها عرضه اولیه شده اند که طبیعتا در ارزش دلاری کنونی محاسبه شده، اما در زمان اوج بازار در محسابه آورده نشده بودند.

۶ نشانه برای شناسایی بهترین زمان فروش سهام

قرار نیست تا ابد قیمت سهام موردنظرتان رشد کند. بالاخره یک روز زمان فروش فراخواهد رسید. برخی تحلیلگرها می‌گویند سود سهام زمانی متعلق به شما خواهد بود که آن را بفروشید. شناسایی بهترین زمان برای فروش سهام عملیات پیچیده‌ای به نظر می‌رسد ولی می‌توان روی نشانه‌های مختلفی که تحلیل‌های بنیادی، تکنیکال و تابلوخوانی در اختیارمان می‌گذارند حساب باز کنیم.

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از هفت صبح، در این گزارش به شش مورد از این نشانه‌ها پرداخته‌ایم. هرچه تعداد نشانه‌های بیشتری برای فرارسیدن زمان فروش سهم مشاهده شود، بهتر است سریع‌تر دست به کار شوید و سهامتان را بفروشید تا از ضرر احتمالی جلوگیری کنید.

یک: بهترین زمان فروش سهم از نظر استراتژی معاملات

سرمایه‌گذارهای حرفه‌ای بورس عموما استراتژی‌های خاص خودشان را برای معامله در بازار سهام دارند. آنها قبل از خرید سهم پیش‌بینی می‌کنند که چه مقدار سود از نماد موردنظرشان انتظار دارند. مثلا می‌گویند من انتظار دارم با خرید این سهم ۴۰درصد بازدهی داشته باشم. در چنین شرایطی اگر قیمت سهام به محدوده موردنظر برسد، زمان فروش سهم فرارسیده و حتی اگر روند صعودی ادامه‌دار باشد، همچنان سرمایه‌گذار ترجیح می‌دهد به سودی که نصیبش شده اکتفا کند. علاوه بر این، یکی دیگر از اصول استراتژی معاملات در نظر گرفتن حد ضرر است.

به این معنا که اگر پیش‌بینی ما از بازدهی مثبت سهام درست از آب درنیامد و قیمت سهام نزولی شد، نباید اجازه دهیم بیش از حد روی یک سهم ضرر کنیم. زمانی که حد ضرر فعال می‌شود، زمان فروش سهم فرا رسیده. عموما تحلیلگران در شناسایی پایان روند در بازار معاملاتی شرایط فعلی بازار، حد ضرر ۱۰درصدی را پیشنهاد می‌کنند. برای مثال اگر سهامی را به قیمت ۱۰هزار تومان خریدید و به جای بازدهی مثبت، قیمت سهام به روند نزولی افتاد و تا ۹هزار تومان کاهش پیدا کرد، زمان فروش سهم فرارسیده و بهتر است از ضرر بیشتر جلوگیری کنید.

دو: بهترین زمان فروش سهم از نظر تابلوخوانی

خروج پول هوشمند یکی از نشانه‌های قوی برای شناسایی زمان فروش سهم است. خروج پول هوشمند زمانی اتفاق می‌افتد که سهامداران بزرگ از نماد موردنظر خارج می‌شوند. برای اینکه بفهمیم چه زمانی خروج پول هوشمند اتفاق افتاده می‌توانیم ارزش فروش سهام را بر تعداد فروشندگان تقسیم کنیم تا ببینیم هر کدام از فروشنده‌ها به طور میانگین چه مقدار سهم فروخته‌اند.

تعداد سفارش‌های فروش و حجم کلی آنها را می‌توان در تابلو هر نماد مشاهده کرد. بعد از پیدا کردن میانگین حجم هر سفارش فروش، با در نظر گرفتن قیمت هر سهم، می‌توان قدرت فروشنده‌ها را محاسبه کرد. مقایسه این رقم با قدرت خریداران می‌تواند نشان‌دهنده خروج پول هوشمند باشد. اگر قدرت فروشنده‌ها از حدی بیشتر بود، می‌توانیم این موضوع را به عنوان یک نشانه برای فروش سهام در نظر بگیریم.

سه: بهترین زمان فروش سهم از نظر رفتار سهامداران

یکی‌ از الگوهای کندل‌های ژاپنی به الگوی T معروف است. چنین الگویی نشان می‌دهد روند صعودی سهم به زودی به پایان خواهد رسید و زمان فروش سهام فرارسیده. اگر با کندل‌های ژاپنی آشنایی ندارید، می‌توانید این مورد را از روی رفتار سهامداران تشخیص دهید. الگوی T زمانی اتفاق می‌افتد که در زمان شروع معاملات، برای نماد موردنظر صف خرید تشکیل شده.

این صف خرید در میانه معاملات جمع‌آوری می‌شود و قیمت سهام تا بازه منفی کاهش پیدا می‌کند و دوباره در ادامه به صف خرید می‌رود. در چنین شرایطی قیمت شروع، قیمت بالاترین معامله و قیمت پایان معامله همگی در محدوده مثبت پنج قرار دارند و قیمت پایین‌ترین معامله در محدوده منفی قرار گرفته است. شاید فکر کنید با چنین اتفاقی خطر از بیخ گوشتان گذشته ولی این مورد به عنوان یک نشانه برای نزدیک شدن به خط پایان و فرارسیدن زمان فروش سهام است.

چهار: بهترین زمان فروش سهم از نظر اطلاعیه‌های کدال

شرکت‌ها اتفاقات مهمی که باید در اختیار سهامداران قرار بگیرد را از طریق سامانه کدال به نشانی Codal.ir منتشر می‌کنند. بعضی از این اطلاعیه‌های مثل تصمیم هیات مدیره برای افزایش سرمایه، تحقق سود، امضای قرارداد جدید و … می‌توانند به عنوان نشانه خرید سهام و برخی دیگر از اطلاعیه‌های مثل تکذیب افزایش سرمایه و ایجاد اختلال در روند تولید می‌توانند به عنوان نشانه‌ای برای فروش سهام ایفای نقش کنند. بعضی مواقع اطلاعیه دعوت به مجمع عمومی را هم به عنوان نشانه فروش سهام می‌دانند چراکه خیلی از سهامداران ترجیح می‌دهند در جلسات مجمع عمومی شرکت‌های زیان‌ده شرکت نکنند زیرا نماد شرکت در این مواقع متوقف می‌شود.

پنج: بهترین زمان فروش سهم از نظر اندیکارتورها

آنهایی که تحلیل تکنیکال می‌دانند، از اندیکاتورهایی برای شناسایی زمان فروش سهام استفاده می‌کنند. اندیکاتور شاخص قدرت نسبی RSI، نوارهای بولینگر، MACD و میانگین متحرک MA از جمله متداول‌ترین اندیکاتورها برای تحلیل تکنیکال است. شاخص قدرت نسبتی عددی بین یک تا ۱۰۰ را برای هر نماد نشان می‌دهد. زمانی که این عدد بالاتر از ۷۰ باشد، نشان می‌دهد اشباع خرید اتفاق افتاده.

به این معنا که قیمت سهام به شکل غیرعادی در حال افزایش است و می‌توان از این مورد به عنوان نشانه‌ای برای فروش سهام استفاده کرد. نوارهای بولینگر کانال روند قیمت سهام را به ما نشان می‌دهند. زمانی که نمودار شمعی قیمت سهام به حاشیه بالایی کانال بولینگر برخورد می‌کند، نشانه‌ای برای فروش سهام است. اندیکاتور MACD از دو نمودار آبی و قرمز رنگ تشکیل شده است. زمانی که نمودار قرمزرنگ یا همان EMA با نمودار آبی رنگ SMA برخورد می‌کند، نشانه‌ای برای فروش سهام است.

از طرفی اندیکاتور میانگین متحرک یا MA در برخی نمادها حکم سد مقاومت را دارد و زمانی که قیمت سهام به نمودار این اندیکاتور برخورد می‌کند، می‌تواند نشانه‌ای برای فروش شناسایی پایان روند در بازار معاملاتی سهام باشد. این اندیکاتورهای را می‌توانید از منوی ابزار تکنیکال در سامانه‌های معاملات آنلاین خود انتخاب و وضعیتشان را برای نماد موردنظرتان بررسی کنید.

شش: بهترین زمان فروش سهم از نظر سدهای مقاومت

احتمالا تا حالا با اصطلاحاتی مثل مقاومت دو میلیونی شاخص کل برخورد کرده باشید. این ارقام رند، هر کدام می‌توانند به عنوان یک سد جلوی رشد شاخص را بگیرند. علاوه بر این ارقام، تحلیلگران از تحلیل تکنیکال هم برای شناسایی نقاط مقاومت استفاده می‌کنند که از جمله متداول‌ترین آنها می‌توان به نسبت‌های فیبوناچی شناسایی پایان روند در بازار معاملاتی برای شناسایی سدهای مقاومت اشاره کرد.

علاوه‌بر شاخص کل، هر نماد هم سطوح مقاومت مخصوص به خودش را دارد. زمانی که قیمت سهام یک شرکت به سطوح مقاومت نزدیک می‌شود، امکان بازگشت روند نزولی وجود دارد و می‌توان آن را به چشم نشانه‌ای برای فروش سهام دانست. روش دیگر شناسایی سطوح مقاومت این است که روی نمودار قیمت سهم، نقاطی را که در امتداد یک خط قرار دارند و هر بار قیمت سهام با نزدیک شدن به آن تغییر روند داده پیدا کنیم. در چنین شرایطی می‌توان با احتمال بالایی پیش‌بینی کرد که در صورت نزدیک شدن قیمت سهام به خط شناسایی شده، روند صعودی به پایان خواهد رسید و زمان فروش سهام است.

چگونه از بین این همه سهم در بازار الگوی ساعت را تشخیص دهیم؟

حال سوالی که پیش می آید این است که چگونه از میان ۵۰۰ سهم موجود در بازار، سهم هایی با این ویژگی پیدا کنیم که تکنیک ساعت در مورد آن صدق کند.

پاسخ سوال واضح و ساده است، فیلترنویسی. با یک فیلتر کاربردی می توان تمام سهم هایی که تکنیک ساعت روی آن ها جواب می دهد را پیدا کرد. اما اگر هم نمی دانید فیلتر نویسی چیست نگران نباشید. (در حال تهیه فیلتری مفید برای تشخیص الگوی ساعت هستیم که از طریق اینستاگرام به آدرس Chortkee_academy@ چرتکه اطلاع رسانی خواهیم کرد-آپدیت ۱۷ دی ماه ۹۸).

اما نکته ی زیر را در هنگام استفاده از الگوی ساعت هیچ زمانی فراموش نکنید!

اگر بین قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله فاصله ی زیادی داشت، ریسک خرید بالا می رود. (چرا؟؟؟؟؟؟؟)

قیمت پایانی مبنای صفر تابلوی روز فرداست اگر با قیمت آخرین معامله ی بالایی بخریم، فردا اگر سهم صف خرید شود، قیمت سهم در صف خرید، می تواند قیمت سر به سر ما باشد. برای درک بهتر این موضوع به تصاویر زیر دقت کنید (شناسایی پایان روند در بازار معاملاتی یادش بخیر مال زمانیه که بازار پایه ۱۰ درصدی بود):

در مثال بالا فرض کنید ما سهم را در قیمت ۵۷۱۴۲ خرید می کردیم در حالیکه قیمت پایانی در همان روز کاری ۵۲۳۵۲ (با درصد ۷۸/۰) است. با وجود صف خرید شدن سهم در روز بعد، اکنون قیمت سهم در صف خرید به قیمت سر به سر ما رسیده است و عملا صف خرید سهم، سودی برای ما نداشته است و ما را به قیمت سر به سر رسانده است. بنابراین نکته ی طلایی اخیر را در استفاده از تکنیک ساعت به خاطر داشته باشید.

ما در سایت چرتکه به صورت رایگان فیلتر الگوی ساعت را با راهنمای ساده فارسی در اختیار شما قرار داده ایم.

اگر در رابطه با الگوی ساعت، هر سوالی دارید با ما مطرح کنید، پاسخ شما را سریعا خواهیم داد.

راه های ارتباطی:

اگر احتیاج به پشتیبانی و مشاوره رایگان دارید از طریق صفحه “ارتباط با ما” در سایت و یا پیج اینستاگرام چرتکه به نشانی Chortkee_academy@ سریعا پاسخ شما را خواهیم داد.

حمایتی که در بورس تبدیل به مقاومت شد/ سیگنال رئیس سازمان بورس به سهام‌داران

اکثر صف‌های فروش بازار سرمایه در پایان معاملات روز چهارشنبه جمع آوری شد و تنها دو نماد بالبر و آباد در صف فروش باقی ماندند.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، بازار سرمایه هفته دوم آبان ماه را سبزپوش به پایان رساند تا پس از هفته‌ها افت بالاخره شادی به خانه بورس هم برسد. البته روند صعودی بازار سرمایه در انتهای هفته افت داشت و نگرانی اهالی بازار سرمایه نیز افزایش یافت.

با ورود صندوق توسعه ملی برای خرید سهام به عنوان یک شرکت حقوقی، می‌توان گفت: دولت و سازمان بورس برای احیای بازار سهام عزم خود را جزم کرده‌اند تا روند بورس را تغییر دهند. البته خروج پول حقیقی که در این هفته نیز ادامه شناسایی پایان روند در بازار معاملاتی داشت، ممکن است این موضوع را با چالش جدی مواجه کند.

هرچند برخی تحلیلگران نسبت به مداخلات سازمان بورس موضع انتقاد دارند، اما به نظر می ‌رسد سیاست گذار توانسته مانع ریزش بازار شود. در واقع نقد این تحلیلگران به موقتی بودن آثار تصمیمات سیاست گذار است. در صورتی که این حمایت‌ها به صورت مقطعی و از تعدادی سهام خاص نباشد، می‌تواند اعتماد کمرنگ شده را افزایش دهد و همین مساله نیز می‌تواند مشکلات بورس را تا حد زیادی کاهش دهد.

محدودیت عرضه برای حقوقی‌ها، تضمین عدم زیان برای حقیقی‌هایی که سبد سهام خود را نفروشند و تزریق نقدینگی از طریق صندوق تثبیت بازار از جمله تصمیمات اصلی سیاست‌ گذار در این هفته بود که توانست رشد بازار را به همراه داشته باشد.

* نرخ دلار می تواند محرک رشد بورس باشد

وحید جعفری، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، درباره صحبت‌های رئیس سازمان بورس در مورد ورود صندوق توسعه ملی و خرید دلار به قیمت 15 هزار تومان، گفت: بسیاری از اهالی بازار، این موضوع را سیگنال دهی رئیس سازمان بورس برای خرید سهام دلاری برداشت کردند. در صورتی که نمادهای دلاری بازار سرمایه رشد کنند می توان امیدوار به رشد کلیت بازار نیز خواهیم بود.

وی ادامه داد: از منظر تکنیکال و بررسی اندیکاتور RSI، می‌توان گفت این شاخص به تازگی از چنگال خط روند نزولی خارج شده و از محدوده هیجان فروش فاصله گرفته است. البته سطح حمایت یک میلیون و 280 هزار واحد تا یک میلیون و 300 هزار واحد که حمایت جدی از شاخص کل بورس بوده است، به یک مقاومت تبدیل شده و باید منتظر ماند و دید آیا این مقاومت به سمت بالا شکسته می شود یا خیر؟

این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: افزایش قیمت دلار که طی روزهای گذشته به صورت آهسته رخ داده است، می‌تواند شناسایی پایان روند در بازار معاملاتی برای بازار سرمایه خبر خوب دیگری باشد و می‌تواند محرک خوبی برای بازاری باشد که حسابی از سایر رقبا عقب افتاده است.

* رشد یکپارچه شاخص‌های عملکردی بورس

در پایان معاملات روز چهارشنبه، شاخص کل بورس نسبت به روز کاری قبل 3 هزار و 84 واحد رشد کرد و به رقم یک میلیون و 283 هزار و 540 واحد رسید. بازدهی این شاخص مثبت 24 صدم درصد بوده است.

شاخص کل هموزن نیز با رشد 689 واحدی در سطح 365 هزار و 750 واحدی ایستاد. بازدهی این شاخص نیز مثبت 19 صدم درصد بوده است. همچنین شاخص کل فرابورس 1.7 واحد بالا آمد و در سطح 17 هزار و 386 واحد قرار گرفت.

* افزایش ارزش کل معاملات بازار سرمایه

امروز ارزش معاملات کل بازار سهام به رقم 18 هزار و 80 میلیارد تومان افزایش یافت. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 12 هزار و 555 میلیارد تومان بود که 69 درصد از ارزش کل معاملات بازار سرمایه را تشکیل می ‌دهد.

ارزش معاملات خرد سهام با کاهش 11 درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم 2 هزار و 369 میلیارد تومان رسید. سهم این معاملات از کل معاملات بورس 13 درصد بوده است.

* رشد خروج پول حقیقی از بورس

در مجموع معاملات چهارشنبه، ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی شناسایی پایان روند در بازار معاملاتی به حقیقی بازار برای بیست و چهارمین روز متوالی منفی شد و 217 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد که نسبت به روز گذشته رشد 39 درصدی داشته است.

بیشترین خروج پول حقیقی به سهام فولاد (شرکت فولاد مبارکه)، شستا (شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی) و شپنا (شرکت پالایش نفت اصفهان) اختصاص داشت و نمادهای خبنیان (بنیان دیزل)، وبانک (سرمایه گذاری گروه توسعه ملی) و تمحرکه (ماشین سازی نیرومحرکه) بیشترین ورود پول حقیقی را داشتند.

* همه صف های بازار سرمایه جمع شد؟

در جریان معاملات امروز، 58 درصد سهم ها با رشد قیمت و 42 درصد نمادها با افت قیمت روبرو شدند. در پایان معاملات روز چهارشنبه 62 نماد صف خرید داشتند و 49 نماد با صف فروش مواجه بودند.

مجموع ارزش صف‌های خرید با افت 2 درصدی به 135 میلیارد تومان رسید و مجموع ارزش صف‌های فروش 2 درصد افزایش یافت و 111 میلیارد تومان بود.

در پایان معاملات امروز، نمادهای رافزا (شرکت رایان هم افزا) شکام (شرکت صنایع شیمیایی کیمیاگران امروز) و کحافظ (شرکت کاشی و سرامیک حافظ) بیشترین صف خرید را داشتند.

در پایان معاملات روز چهارشنبه اکثر صف‌های فروش بازار سرمایه جمع آوری شد و تنها دو نماد بالبر (کابل البرز) و آباد (توریستی ورفاهی آبادگران ایران) صف فروش داشتند.

شناسایی کف بازار با روش توماس بولکوفسکی

توماس بولکوفسکی که به‌ اعتقاد بسیاری از شخصیت‌های دنیای معامله‌گری، یکی از نویسندگان برجستۀ جهان در حوزۀ الگوهای نموداری است و در این لینک در فراچارت نیز به معرفی او پرداخته شده، 5 متد معرفی کرده برای یافتن کف بازار که در زیر به معرفی آنها می پردازیم.

روش اول: تغییر روند

روش اول را تغییر روند 1-2-3 نام نهاده‌ام که توسط ویکتور اسپراندو (Victor Sperandeo) ایجادشده که در کتاب خود در مورد آن بحث کرده است. یک خط روند از بالاترین اوج (نقطۀ C در شکل) تا پایین‌ترین فرود (A) در نمودار رسم کنید؛ به‌طوری‌که قیمت تا بعد از پایین‌ترین نقطه (نقطۀ 1) از خط روند عبور نکند، سپس این مراحل را دنبال کنید.

مرحله 1: جایی که قیمت بالای روند شیب‌دار نزولی بسته می‌شود بیابید. این مکان در نمودار به‌صورت نقطۀ 1 نشان داده‌شده و شکافته شدن خط روند، اولین نشانۀ تغییر روند است.

مرحله 2: قیمت‌ها فرود اخیر را تست می‌کند. فرود اخیر در نقطۀ A و تست در نقطۀ 2 است. نقطۀ 2 می‌تواند در زیر نقطۀ A باشد، اما حرکت رو به بالای قیمت‌ها بایستی واضح باشد و به نزول ادامه ندهد.

مرحله 3: قیمت‌ها بایستی بالای اوج اخیر بسته شود. من اوج را با نقطۀ B نشان دادم و قیمت‌ها روش تغییر روند 1-2-3 را هنگامی کامل می‌کند که به بالاتر از B در نقطۀ 3 افزایش یابد. این اوج (نقطۀ B) باید بین نقاط A و 2 باشد.

در مطالعه‌ای که بر روی این روش انجام شد، قیمت در 73٪ از مواقع (74 از 101 نمونه) حداقل 20٪ از کف صعود نمود و تغییر روند تأیید شد. به‌عبارت‌دیگر این روش، کف را شناسایی می‌کند.

نمونه های موفق و ناموفق این روش به روایت تصویر

روش دوم: کف بالاتر

کف بازار می‌تواند از اشکال مختلفی آمده باشد. بازیابی V شکل در سقوط 1929 ظاهر شد، اما بازار پس از آوریل 1930 پایین‌تر رفت و در حوادث 11 سپتامبر نیز بازیابی V شکل پدیدار شد. بازار کاهشی 2000-2002 در کفی پیچیده پایان یافت که شبیه سر و شانۀ تحتانی بود. در سقوط سال 1987 نیز آرایش کف دوگانۀ بدمنظری وجود داشت.

در تمام کف‌های بازار و هرزمانی که سهام تغییر جهت داد، یک کف بالاتر دیر یا زود ایجاد می‌شود. اگر به مقیاس هفته‌ای تغییر وضعیت دهید و ببینید که قیمت‌ها همچنان در حال ساخت فرودهای پایین‌تر است، بدانید که هنوز به کف نرسیده‌اید. هرچند درنهایت یک کف دوگانۀ بدمنظر شبیه به این نمودار با نقطۀ 2 بالاتر از نقطۀ 1 پدیدار می‌شود. شما ممکن آن را در نمودار هفتگی یا روزانه مشاهده کنید. در نمودار ماهانه ممکن است شبیه V باشد، اما حتی در آنجا می‌توانید خوشۀ تحتانی را که در کف بالاتر رخ‌داده مشاهده نمایید؛ بنابراین به کف بالاتر توجه کنید که برخی به آن اوج بالاتر می‌گویند. اگر با روش تغییر روند 1-2-3 تمرین کنید، از پس این مرحله برمی‌آیید. نکته این است باید قبل از چرخش بازار از کاهشی (خرس‌ها) به افزایشی (گاوها) شاهد یک کف بالاتر باشید.

روش سوم: الگوهای نموداری

هنگامی‌که بازار به کف می‌رسد، الگوهای نموداری صعودی ظاهر می‌شوند، اما زمان خرید نیست. آن الگوها باید گریزهای رو به بالای قطعی داشته باشند، اما به‌زودی بسیاری از آن‌ها پس از واژگونی قیمت با ناکامی مواجه خواهند شد. بازار روند خود را آغاز نکرده است و آن زمان موقع خطرناکی برای معامله است. اخبار بد تقریباً هرروز بازار را به ارقام پایین‌تر هل می‌دهد.

قیمت درنهایت یکنواخت می‌ماند. شما بسیاری از الگوهای پایه‌ای مانند مستطیل را مشاهده می‌کنید. خواهید دید که بسیاری از الگوهای نموداری صعودی تشکیل‌شده و تنها سهام با شرایط منحصربه‌فرد تمایل به حرکت بالاتر دارد، اما هنوز برخی تردیدها وجود دارد. آن الگوهای نموداری با گریز رو به بالا باید به افزایش قیمت به‌صورت حرکت پلکانی متشنج ادامه دهند. پیش‌ازاین، یک کف به دنبال دیگری می‌آید؛ اما حالا قیمت‌ها در بسیاری از اوراق بهادار درّه‌های بالاتر و قلّه‌های بالاتر می‌سازد. حالا زمان خرید است.

روش چهارم: لوله‌های تحتانی

متوجه شدم وقتی‌که بازار سهام به فرود بزرگ خود نزدیک می‌شود، لوله‌های تحتانی مانند مورچه‌ها در پیک‌نیک ظاهر می‌شوند. پیدایش آن‌ها نشانه این است که بازار به‌زودی به کف خواهد رسید، اما به این معنا نیست که بازار چرخشی پایدار خواهد داشت. پس از پیدایش لوله‌ها، بازار جهش می‌کند و لولۀ تحتانی جدید ناپدید می‌شود. سپس بازار برای بار دوم کف می‌سازد. کف دوم کفی واقعی است. آن کف نشانۀ مهم چرخش بازار است که هر فردی انتظار آن را دارد.

برای پیدا کردن لولۀ تحتانی بایستی صدها سهام را بگردید؛ اما یک روز شاهد لوله بعد از لوله و لوله بعد از لوله خواهید بود. ممکن است تنها 20 یا 30 سهام از 500 سهام را بررسی کنید، اما ممکن است یک جین از آن‌ها را بیابید. پیدایش آن‌ها حاوی نکات مهمی است. این نکات بیان می‌دارد که بازار به کف رسیده و اگر لوله تأیید شود، پس بازار در حال حرکت بالاتر است. این نقطه احتمالاً یک ماه دورتر از کف واقعی است. لوله‌ها در ارقام بزرگ در کف دوم پدید نمی‌آیند و تنها در اولین کف ظاهر می‌شوند.

من این مورد را بررسی نکرده‌ام تا درست بودن آن را ثابت کنم، پس این مسئله را به خاطر بسپارید. این‌ها شواهدی است که در روندهای قیمت مشاهده نموده‌ام.

روش پنجم: بعد روانشناسی شناسایی کف بازار

● دیگر خسته شده‌اید! باید همه‌چیز را بفروشید
اگر از عملکرد سبد سهام احساس انزجار می‌کنید و شروع به فروش همه‌چیز می‌کنید، احتمالاً یک یا دو هفته با کف قیمت‌ها فاصله‌دارید. چرا؟ زیرا دیگران نیز احساس مشابهی دارند. وقتی‌که همه تصمیم به فروش می‌گیرند، قیمت‌ها ریزشی سنگین خواهد داشت و اغلب شاخص صدها واحد در حجم معاملات بالا نزول می‌کند. زمانی که فشار فروش سبک می‌شود، تقاضای خرید سر می‌رسد و قیمت رو به بالا حرکت می‌کند، کف را ترک و بازار کاهشی پشت سر گذاشته می‌شود.

مشکل زمانی است که می‌دانید در نزدیکی کف قرار دارید، به‌طوری‌که تصمیم به نگه‌داری سهام خود می‌گیرید. دیگران نیز احساسی مشابه دارند، به‌طوری‌که «همه‌چیز را حالا بفروش!» کنار می‌رود و بازار 500 واحد دیگر در یک جلسه سقوط نمی‌کند، اما همچنان هرروز می‌لغزد؛ بنابراین یا در نزدیکی کف می‌فروشید یا نگه می‌دارید و صعود زیان خود را تماشا می‌کنید. شما نمی‌توانید برنده شوید.

● حجم معاملات بالا در کف
حجم معاملات زیاد و غیرمنتظره در قیمت کف می‌تواند نشان‌دهندۀ نقطۀ عطف بازار باشد. چرا؟ به آخرین آیتم توجه کنید. اگر همه از عملکرد دارایی‌های سهام خود به‌شدت ناراحت هستند و سهام خود را به پول نقد تبدیل می‌کنند، این نوعی از هشدارهای فروش کف است و خواهید دید که حجم معاملات بالا می‌رود. حجم معاملات لازم نیست خوشه مانند باشد (هرچند غالباً این‌چنین است، به‌خصوص اگر قیمت سقوط زیادی داشته باشد)؛ اما باید در اطراف نقطۀ عطف قیمت‌ها به نحو غیرمنتظره‌ای بالا باشد. به‌عبارت‌دیگر، حجم معاملات نشان‌دهندۀ وحشت فروش و نومیدی بخشی از فروشندگان است.

● بی‌تفاوتی به اخبار بد
هر هفته گزارش‌های اقتصادی بیرون می‌آید، اما برخی مهم‌تر از دیگران هستند. اگر این گزارش بد باشد و بازار هم کمی سقوط یا حتی صعود نماید، پس بازار ممکن است آمادۀ پیشروی پایدار باشد. شما نیاز دارید تا واکنش چند گزارش اقتصادی را تماشا کنید، فقط مطمئن شوید که خبر بد دیگری بازار را عمیقاً افسرده نکند.

این وضعیت احتمالاً مانند احساس خودکشی است. همسرتان شمارا ترک می‌کند. کار خود را از دست می‌دهید. سپس صورت‌حساب‌هایتان سر می‌رسد. حتی ممکن است بخندید و از خود بپرسید آیا بدتر از این هم می‌شود؟ اگر خبر بد نتواند باعث سقوط صدها واحدی بازار شود، پس کف بازار نزدیک است.

● اخبار خوب بازار را بلند می‌کند شناسایی پایان روند در بازار معاملاتی
اگر خبر بد اثر کمی بر روی بازار کاهشی دارد، پس خبر خوب باید آن را بلند کند. این وضعیت احتمالاً مانند بستن چشم درست قبل از تصادف ماشین است و پس از باز کردن آن‌ها می‌بینید که چنین چیزی رخ نداده است.