بازارگردانی در بازار صرافی

بازارگردانی در بازار صرافی

صندوق سرمایه گذاری اختصاصی بازارگردانی " سپهر بازار سرمایه " که از صندوق های تحت مدیریت شرکت تامین سرمایه سپهر است، بازار گردانی نماد " وسپهر " را بر عهده خواهد داشت. سهام شرکت سرمایه گذاری گروه مالی سپهر صادرات " وسپهر " که بزرگترین شرکت حال حاضر گروه سرمایه گذاری هاست، با توجه به پورتفوی بورسی و غیربورسی اش، و با توجه به عرضه اولیه تعدادی از شرکت های زیر مجموعه تا پایان امسال و برنامه ویژه بازارگردانی، یکی از سهم های بسیار ارزنده بازار سرمایه کشور است که سهامداران آن می توانند به صورت بلند مدت سهامش را در پرتفوی خود نگهداری کرده و بازدهی بسیار خوبی کسب نمایند.

بازار سرمایه

تأمین مالی از بازار سرمایه یکی از روهای تأمین مالی و اصلاح ساختار مالی در شرک&ها، افزایش سرمایه مباشد. افزایش سرمایه از طریق انتشار سهام جدید متواند با منابع سهامداران موجود انجام شود و یا با افزودن شرکای جدید به مجموعه سهامداری و سلب حق تقدم از سهامداران فعلی صورت پذیرد. در این فرآیند، سهامداران شرکت با جذب منابع مالی جدید و یا جلوگیری از خروج منابع فعلی، از مزاياي حاصل از اجرای طرهای پربازده منتفع مشوند. هچنين افزايش سرمايه باعث بهبود ساختار مالی و افزايش ظرفيت استقراض شركت می شود.منابع افزایش سرمایهمنابع افزایش سرمایه از محrlmهای مختلفی م‏تواند تأمین شود ازجمله موارد زیر:• آورده نقدی سهامداران• مطالبات و آورده نقدی سهامداران• سود انباشته• اندوخته طرح و توسعه• سایر اندوختها• مازاد تجدید ارزیابی دارایها.مراحل انجام افزایش سرمایهشرکهای سهامی عام با استفاده از خدمات مشاور عرضه با طی مراحل زیر متوانند مجوز افزایش سرمایه از سازمان بورس و اوراق بهادار را دریافت نمایند.• انعقاد قرارداد مشاور عرضه،• تهیه گزارش توجیهی افزایش سرمایه،• اخذ نظر حسابرس و بازرس قانونی شرکت در خصوص گزارش توجیهی،• تهیه بیانیه ثبت افزایش سرمایه،• اخذ مجوز افزایش سرمایه از سازمان بورس و اوراق بهادار،• تشکیل مجمع عمومی فوالعاده و تصویب افزایش سرمایه،• پذیرنویسی سهام ناشی از افزایش سرمایه (در صورت افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حاشده سهامداران)• ثبت افزایش سرمایه نزد مرجع ثبت شرکها.شرکهای تامین سرمایه با قبولی سمت مشاور و برپایه دانش و تخصص و تجره موجود، کلیه خدمات فوق را برای مشتریان انجام مدهند.تجارب تامین سرمایه سپهر در افزایش سرمایه شرکها:

صندوق های سرمایه گذاری

در جامعه پر مشغله امروزی، کسب بازدهی بیشتر برای سرمایگذاران نیازمند زمان، دانش، آگاهی و شناخت لازم از بازارهای مالی است. امروزه سرمایگذاران در کشورهای مختلف به منظور سرمایگذاری وجوه مازاد خود، گزینهای متعددی چون سرمایگذاری در بانها، خرید بیمه نامهای عمر و سرمایگذاری در بازار سرمایه را در اختیار دارند. از میان این گزینها، سرمایگذاری در بازار سرمایه از تنوع زیادی برخوردار است.به عنوان مثال، سرمایگذاران حرفای بازار سرمایه، وجوه مازاد خود را عمدتاً به طور مستقیم در پرتفویی از سهام شرکها سرمایگذاری مکنند. بخشی از سرمایگذاران ترجیح مدهند تا از طریق شرکهای مشاوره سرمایگذاری پرتفویی از دارایهای مالی از قبیل سهام و اوراق بدهی را خریداری نمایند و برخی از طریق شرکهای سبدگردانی به تشکیل پرتفوی اختصاصی اقدام مکنند. گروه دیگری از سرمایگذاران خرد یا نهادی که تمایل به پذیرش ریسک زیاد در بازار سرمایه ندارند و یا سرمایه آها برای تشکیل سبد اختصاصی مقرون به صرفه نیست، از طریق الگوهای تأمین مالی جمعی و به طور مشخص صندوق های سرمایگذاری اقدام به سرمایگذاری مکنند.در حال حاضر در بازار سرمایه ایران، انواع صندوهای سرمایگذاری وجود دارد که سرمایگذاران متوانند با توجه به میزان بازدهی و سطح ریسپذیری و همچنین اهداف خود از سرمایگذاری در صندوهای یادشده سرمایگذاری نمایندبه طور خلاصه یک صندوق سرمایگذاری مجموعای از سهام، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار است. در واقع متوان آن را به صورت شرکتی در نظر گرفت که در آن افراد مختلف پوهای خود را روی هم مگذارند و در سبدی از اوراق بهادار سرمایگذاری مکننددر حال حاضر تأمین سرمایه سپهر مدیریت 6 صندوق سرمایگذاری را عهده دار مباشد.صندوق همیان سپهرصندوق سرمایه گذاری اختصاصیبازارگردانی سپهر بازار سرمایهصندوق سپهرآتیصندوق سپهر اوبازارصندوق پارند پایدار سپهرصندوق اندوخته پایدار سپهرچرا در صندوها سرمایگذاری مکنیممزایای سرمایگذاری در صندوهای سرمایگذاریسرمایگذاری در صندوهای سرمایگذاری نسبت به سرمایگذاری مستقیم و انفرادی از مزایای زیر برخوردار است:مدیریت حرفای دارایها :یکی از مزایای صندوهای سرمایگذاری مدیریت حرفای دارایی هاست. از آنجا که سرمایگذاران معمولاً زمان و یا تخصص کافی برای سرمایگذاری به صورت انفرادی ندارند، در این صندوها سرمایگذاری مکنند. در واقع صندوهای سرمایگذاری با بکارگیری نیروهای متخصص سعی مکنند تا حداکثر بازدهی متناسب با ریسک را برای سرمایگذاران خود محقق سازند.از این رو صندوهای سرمایگذاری یکی از ابزارهای مفید برای سرمایگذاران خُرد به شمار می روند تا بتوانند از توانایها و مهارهای افراد حرفای برای سرمایگذاری و نظارت بر دارایهایشان استفاده کنندکاهش ریسک سرمایگذارها : افراد با سرمایگذاری در صندوهای سرمایگذاری، ريسك سرمايگذاری خود را کاهش مدهند.در واقع متنوع سازی ترکیب دارایها با این هدف صورت مپذیرد که زیان حاصل از سرمایگذاری در برخی از اوراق بهادار توسط سود حاصل از سرمایگذاری در سایر اوراق بهادار پوشش داده شود و زیان سنگینی را به سرمایگذار تحمیل ننماید. از این رو وجود اوراق بهادار مختلف در سبد دارایهای صندوهای سرمایگذاری، ریسک سرمایگذاران را کاهش مدهد.نظارت و شفافیت اطلاعاتی: سازمان بورس و اوراق بهادار و ارکان نظارتی صندوق شامل متولی و حسابرس، به صورت مستمر بر فعالی صندوهای سرمایگذاری نظارت مکنند. وجود قوانین و مقررات در خصوص افشای اطلاعات و همچنین نظارت مستمر موجب شفافیت هر چه بیشتر این نهاد مالی استنقدشوندگی بالا : از دیگر مزایای صندوهای سرمایگذاری امکان تحصیل پول سرمایگذار در سریعترین زمان ممکن است. بنابراین سرمایگذار برای فروش واحدهای سرمایگذاری خود نیازی به پیدا کردن خریدار ندارد. از این رو ریسک ناشی از عدم فروش واحدهای صندوق توسط اشخاص از بین می رود. همچنین وجود رکن ضامن نقدشوندگی در صندوهای سرمایگذاری از وجود ریسک نقدشوندگی جلوگیری منماید.صرفجویی نسبت به مقیاس: با توجه به حجم بالای سرمایه در صندوهای سرمایگذاری، این امکان برای سرمایگذار فراهم است که با مبالغ کم نیز اقدام به سرمایگذاری نماید. صندوها با فروش واحدهای سرمایگذاری و جمآوری وجوه به منابع بزرگی دسترسی پیدا مکند که این امر باعث مشود، هزینهای ثابت معاملات و تحلیل اطلاعات، بررسی، ارزگذاری، خرید و فروش و سایر هزینها با صرفتر باشد. از این رو هزینه استفاده از نیروهای متخصص، هزینهای معاملات و . جهت مدیریت دارایها بین تمامی سرمایگذارن سرشکن شده و سرمایگذاران با حداقل سرمایگذاری از بهترین خدمات بهرمند مشوند.

خدمات ارزشگذاری و مشاوره مالی

سرمایگذاران به منظور انجام سرمایگذاری آگاهانه، نیازمند اطلاع از ارزش شرکت یا ارزش اوراق بهاداری هستند که علاقه مند به سرمایگذاری در آها هستند. از سوی دیگر صاحبان کسب و کار و یا دارندگان اوراق بهادار که قصد فروش آن را دارند، ناگزیرند تا دارایهای خود را توسط مرجعی متخصص، بطرف و معتمد سایر فعالان اقتصادی ارزگذاری کنند. بخشی از نهادهای متولی نیز در راستای انجام وظایف محوّله خود، ازجمله فرآیند خصوصسازی، نیازمند استفاده از خدمات ارزگذاری شرکها یا اوراق بهادار هستند.

علت افزایش بازارگردان‌های خودکار (AMMs) چیست؟

تصور کنید یکی از دوستان دانشگاه نزد شما آمده و به شما بگوید که قصد دارد یک بات (bot) بازارگردان خودکار ایجاد کند و برای آن یک قیمت مشخص هم تعیین کرده باشد. همچنین تصور کنید که او برای الگوریتم تعیین قیمت خود از فرمول x*y=k استفاده کند. اگر این دوست شما بخواهد که در این ایده تجاری او سرمایه‌گذاری کنید، واکنش شما چه خواهد بود؟ این توضیحاتی که دوست شما در این مثال می‌دهد، چیزی مانند Uniswap، یکی از بازارگردان‌های خودکار را توصیف می‌کند. Uniswap ساده‌ترین عملکرد بازاریابی روی زنجیره در جهان را دارد. این صرافی طی یک سال گذشته اوج گرفت و اینک با حجم معاملات بسیار بالا، رتبه اول صرافی‌های غیر متمرکز را از آن خود کرده است.

اگر در‌جریان آنچه که طی یک سال گذشته در حوزه دی‌فای (DeFi) روی داده است، نباشید، اینک از خود می‌پرسید که چه اتفاقی دارد می‌افتد؟

برای افرادی که پیشینه خاصی در این زمینه ندارند، باید بگوییم که Uniswap یکی از بازارگردان‌های خودکار است. بازارگردان خودکار را می‌توانید به عنوان یک ربات بازارگردان در‌نظر بگیرید که همواره از روی یک الگوریتم ساده، اقدام به تعیین قیمت بین دو دارایی می‌کند. Uniswap هر‌چند واحد از این دو دارایی را در اختیار داشته باشد، تعداد واحد‌های آنها را ضرب می‌کند و همیشه عدد ثابتی در این میان به دست می‌آید.

این شیوه قیمت‌گذاری ممکن است کمی عجیب و غیر عادی به نظر برسد و از خود بپرسید که چرا باید یک مضرب ثابت بین دو موجودی دارایی خود ایجاد کنید؟

توضیح Uniswap با ذکر یک مثال

فرض کنید ما یک استخر Uniswap را با 50 سیب و 50 موز تامین کالا کنیم و هر‌کسی آزاد باشد که در این میان برای دریافت موز با سیب پرداخت بازارگردانی در بازار صرافی کند و یا برای دریافت سیب با موز پرداختی انجام دهد. نرخ مبادله بین سیب و موز در این بازار اولیه را هم یک‌به‌یک درنظر می‌گیریم. از آنجا که این استخر Uniswap، 50 واحد از هر یک از این میوه‌ها را در اختیار دارد، با توجه به قانون عدد ثابت، 50 را در 50 ضرب کنیم عدد 2500 به دست می‌آید. حال فرض کنید یک مشتری به استخر Uniswap ما می‌آید تا یک سیب بخرد. این مشتری به نظر شما باید چند موز پرداخت کند؟

اگر این مشتری بخواهد یک سیب از استخر ما بخرد، 49 سیب باقی خواهد ماند و اینک 49*b=2500، معادله‌ای خواهد بود که برای پیدا کردن تعداد موز‌های پرداختی باید مورد استفاده قرار داد. با توجه به این معادله، این مشتری برای خرید یک سیب باید 1.02 موز پرداخت کند. فراموش نکنید که در جهان Uniswap، دارایی‌ها قابلیت تقسیم شدن دارند و می‌توان آنها را به صورت کسر درآورد.

می‌بینیم که بازارگردانی در بازار صرافی قیمت در این مثال به قیمت طبیعی یک‌به‌یک نزدیک بود؛ دلیل این امر این است که در اینجا سفارش کوچکی بود. اگر سفارش بزرگتر باشد، به نظر شما چه اتفاقی خواهد افتاد؟

اگر این مشتری بخواهد 10 سیب بخرد، با توجه به معادله‌ای که در بالا ذکر شد، باید 12.5 موز بپردازد. و اگر بخواهد نصف کل سیب‌ها یعنی 25 سیب بخرد، باید برای هر سیب تعداد 2 موز پرداخت کند. نکته مهم این است که Uniswap نمی‌تواند از این منحنی تعیین قیمت عدول کند و این روند همواره برقرار خواهد بود.

جالب این است که اگر نرخ مبادله واقعی بین سیب‌ها و موز‌ها یک‌به‌یک باشد، بعد از اینکه اولین مشتری 10 سیب خرید، در استخر ما 40 سیب و 62.5 موز باقی می‌ماند. حال اگر در اینجا آربیتراژ (arbitrage) صورت بگیرد و فردی وارد شود و 12.5 موز بخرد، استخر به وضعیت اولیه خود باز خواهد گشت. در این وضعیت، تنها 0.8 سیب در برابر هر موز برای مشتری هزینه خواهد داشت. Uniswap دائما این فرآیند را ادامه می‌دهد و در ابتدا مقداری از قیمت واقعی دور می‌شود و در نهایت به دلیل وجود افرادی که آربیتراژ می‌کنند، به قیمت عادی و واقعی باز خواهد گشت.

توضیحاتی مختصر در‌مورد ضرر موقت

در اینجا این سوال پیش می‌آید که آیا Uniswap کار خود را خوب انجام می‌دهد و از این کار سود کسب می‌کند؟ باید بگوییم جواب این سوال بستگی به مفهومی به‌نام ضرر موقت دارد.

Uniswap برای هر ترید کارمزد کمی می‌گیرد (0.3 در حال حاضر) و این کارمزد‌های کوچک به مرور زمان انباشته می‌شوند و در‌نهایت استخر را با میوه بیشتری مواجه می‌کنند. اما چه اتفاقی می‌افتد، اگر نرخ مبادله واقعی بین سیب و موز‌ ناگهان تغییر کند؟

فرض کنید یک مزرعه موز در اثر یک حمله موشکی منهدم شود و موز حکم طلا را پیدا کند. فرض کنید قیمت مبادله موز به سیب به صورت 5 بازارگردانی در بازار صرافی سیب در برابر یک موز درآید. در اینجا تکلیف Uniswap چه خواهد بود؟

در این حالت، یک فرد آربیتراژ کننده وارد Uniswap می‌شود و این موز‌های ارزان را فورا خریداری می‌کند و با این کار، معادله تغییر کرده و قیمت موز به‌روز می‌شود. اما سودی که در اینجا عاید آربیتراژ کننده اول شده، از جیب Uniswap پرداخت شده است زیرا Uniswap نمی‌داند که در جهان واقعی قیمت موز بالا رفته است. این پدیده ضرر موقت نامیده می‌شود.

استخر‌های Uniswap در اثر کارمزد، درآمد کسب می‌کنند و در اثر ضرر موقت نیز پول از دست می‌دهند. در اینجا تقاضا و واگذاری قیمت وارد عمل می‌شوند؛ تقاضا به نفع استخر است و واگرایی قیمت نیز در مقابل آن کار می‌کند. توضیحاتی که تا‌کنون داده شد، بیان Uniswap به زبان ساده است.

Uniswap در سال 2018 راه‌اندازی شد و غوغایی در جهان دی‌فای به پا کرد. جالب است بدانید که نسخه اولیه Uniswap تنها حاوی 300 خط کد بود. در Uniswap نیازی به اجازه نیست و هر‌کسی می‌تواند آن را تامین وجه کند. Uniswap حتی به اوراکل (oracle) نیز نیازی ندارد.

انفجار بازارگردان‌های خودکار

بعد از موفقیت Uniswap، شاهد بازارگردان‌های‌ خودکار بسیار زیادی بودیم که همگی دارای ویژگی‌های خاص خود هستند. همه این بازارگردان‌ها از همان طرح Uniswap الهام گرفته‌اند، اگرچه تفاوت‌ها و نما‌هایی جدید دارند. این منحنی‌های خاص ممکن است برای دارایی‌هایی خاص بهتر عمل کنند. به عنوان مثال، منحنی Stableswap همواره دو استیبل‌کوین (Stablecoin) را خیلی نزدیک به هم قیمت‌گذاری می‌کند. در اینجا، اگر چیزی در‌مورد قیمت این دو دارایی ندانید، محصول ثابت نقطه شروع خواهد بود. اما اگر بدانیم که این دو، استیبل‌کوین هستند و قیمت آنها به همدیگر نزدیک است، منحنی Stableswap رقابت بیشتری ایجاد خواهد کرد.

البته منحنی‌های خاص و نامحدود زیادی وجود دارد که یک بازارگردان خودکار می‌تواند برای تعیین قیمت بپذیرد. می‌توان در‌مورد این عملکرد‌های تعیین قیمت مختلف تامل کرد و مفهوم بازارگردان‌های عملکردی ثابت (CFMMs) را مطرح نمود. اگر به حجم این بازارگردان‌های عملکردی ثابت توجه کنید، می‌بینید که حجم آنها روز‌به‌روز افزایش پیدا کرده و می‌توان انتظار داشت که در آینده جهان را تصاحب کنند.

طیف همبستگی

اجازه دهید به Uniswap بازگردیم زیرا ساده‌ترین بازارگردان عملکردی ثابت برای تحلیل است. فرض کنید شما می‌خواهید یکی از فراهم‌کنندگان نقدینگی Uniswap در استخر ETH/DAI باشید. فراهم کردن نقدینگی برای این استخر بهتر از این است که تنها دارایی‌های خود را نگه دارید. دلیل این امر این است که اولا نسبت ارزش بین ETH و DAI خیلی زیاد تغییر نمی‌کند، و ثانیا کارمزد‌های زیادی در این استخر پرداخت خواهد شد.

هر‌چه ضرر موقت، بیشتر افزایش بازارگردانی در بازار صرافی پیدا کند، کارمزد‌ها هم برای جبران آن افزایش پیدا خواهند کرد. فرضا اگر جفتی شامل یک استیبل‌کوین و اتریوم (Ethereum) باشد، اگر خوشبینی به نسبت افزایش قیمت اتریوم بالا باشد، می‌توان انتظار داشت که مقدار زیادی ضرر موقت ایجاد شود.

ایده Uniswap زمانی بهترین کارایی را دارد که قیمت دو دارایی به گونه‌ای باشد که به سمت میانه بر‌‌گردد. فرضا اگر این دو دارایی استیبل‌کوین باشند، ضرر موقت بسیار کم شده و سود زیادی از کارمزد‌ها کسب خواهد شد. توجه داشته باشید که ضرر موقت صرفا مربوط به نوسانات نیست و جفتی که قیمت آنها به سمت میانه باز می‌گردد، اگر نوسانات زیادی هم داشته باشند به نفع Uniswap است زیرا کارمزد زیادی در این میان تولید خواهد شد. در نتیجه می‌توان سلسله مراتبی از سودآور‌ترین استخر‌های Uniswap را با فرض اینکه چیز‌های دیگر ثابت باشد، تعیین کرد.

جفت‌هایی که به سمت میانه بازمی‌گردند، واضح هستند. جفت‌های همبسته اغلب با همدیگر حرکت می‌کنند، بنابراین Uniswap ضرر موقت زیادی را در اینجا تجربه نخواهد کرد. جفت‌های ناهمبسته مانند ETH/DAI برای Uniswap دشوار هستند، اما گاهی کارمزد‌ها آن را برای Uniswap جبران می‌کنند. و همچنین جفت‌های همبسته معکوس می‌تواند وجود داشته باشد که این برای Uniswap ممکن است بسیار وحشتناک باشد. مثلا اگر این جفت مربوط به پیش‌بینی باشد، Uniswap در مورد آن افتضاح عمل خواهد کرد و نتیجه‌ای جز ضرر موقت برای آن قابل تصور نیست. پس باید بگوییم که Uniswap برای بعضی از جفت‌ها عالی است و برای برخی دیگر وحشتناک.

البته توجه داشته باشید که اکثر استخر‌های Uniswap تا به حال سودآور بوده‌اند، حتی استخر ETH/DAI نیز از بدو پیدایش تا‌کنون با سود همراه بوده است. جواب به این سوال که چگونه چنین چیزی ممکن است، تا حدود زیادی به درک نحوه عملکرد بازارگردان‌ها برمی‌گردد.

توضیحاتی مختصر در‌مورد بازارگردانی

بازارگردان‌ها برای بازار نقدینگی فراهم کرده و به سه شیوه درآمد کسب می‌کنند. این سه شیوه شامل ترتیبات بازارگردانی تعیین شده، تخفیف کارمزد و به جیب زدن اسپرد (spread) در زمان بازارگردانی است. پس می‌بینید که بازارگردانی در واقع جنگی بین دو جریان سفارش است، یکی از اینها جریان مطلع و دیگری جریان غیر مطلع است. فرض کنید شما در‌حال مظنه دادن بازار بیت‌‌ کوین به دلار هستید و یک سفارش عظیم بازارگردانی در بازار صرافی فروش برای بیت کوین از راه می‌رسد. در اینجا باید از خود بپرسید که آیا این برای تامین نقدینگی است، یا این فرد چیزی می‌داند که من از آن مطلع نیستم.

ممکن است این فرد بداند که ریزشی در راه است و در این صورت، شما با فراهم آوردن دلار، متحمل ضرر بازارگردانی در بازار صرافی خواهید شد. البته امکان هم دارد که این فرد برای پرداخت هزینه‌های شخصی خود اقدام به نقد کردن بیت کوین کند که در این صورت باید کارمزد کمی را برای او تعیین کنید.

به عنوان یک بازارگردان می‌توانید از جریان غیر مطلع کسب درآمد کنید. جریان غیر مطلع تصادفی است و هر روز موجود خواهد بود. اگر به عنوان بازارگردان اسپرد خوبی تعیین کنید، در دراز مدت سود خواهید کرد. پس کار اصلی بازارگردان این است که بین جریان مطلع و غیر مطلع تمایز ایجاد کند. هر‌چه احتمال اینکه جریان مطلع باشد، بیشتر شود، لازم است که اسپرد بزرگتری را تعیین کنید.

این اصل در‌مورد Uniswap هم اعمال می‌شود. افرادی در Uniswap ترید می‌کنند و می‌خواهند تصادفی تعدادی ETH را به DAI برای امروز تبدیل کنند. این افراد جریان غیر مطلع هستند و می‌توان از آنها برای ایجاد کارمزد استفاده کرد. در طرف دیگر، افرادی وجود دارند که آربیتراژ می‌کنند و اینها جریان مطلع هستند که قیمت را برای Uniswap به تعادل می‌کشانند اما سود آنها نیز از جیب فراهم آورنده نقدینگی برای بازار تعیین می‌شود. برای اینکه بازارگردان بتواند کسب درآمد کند، باید نسبت بین جریان غیر مطلع به جریان آربیتراژ را به حداکثر برساند.

اما Uniswap نمی‌تواند بین این دو تمایز ایجاد کند. شرایط بازار هر‌چه که باشد، Uniswap از فرمول خود پیروی می‌کند. بنابراین اگر بازیگر جدیدی موجود باشد و قیمت‌گذاری بهتری از Uniswap ارائه دهد، می‌توان انتظار داشت که جریان خرد به سمت آن سرویسی برود که قیمت‌گذاری بهتری انجام می‌دهد.

به مرور زمان، اگر استخر‌های Uniswap به دلایل بالا از رقابت خارج شوند، جریان اصلی آربیتراژ وارد می‌شود. جریان خرد بی‌ثبات است اما موقعیت‌های آربیتراژ به طور پیوسته افزایش پیدا می‌کنند. این شکست در رقابت برای قیمت‌گذاری بسیار بد تمام می‌شود و ممکن است تامین کنندگان نقدینگی را بی‌انگیزه کند.

البته این مشکلات در‌مورد سرویس‌های مشابه دیگری مانند Curve و Balancer هم به طور شگفت‌انگیزی صادق است. زمانی که یک بازارگردان با قیمت‌گذاری بهتر و کارمزد‌های کمتر در برابر این سرویس‌ها ظاهر شود، حفظ کارمزد به صورت عادی برای آنها دشوار خواهد شد.

پس چرا بازارگردان‌های عملکردی ثابت در‌حال موفق شدن هستند؟

بازارگردان‌های سنتی هزینه‌های جانبی و ثابت زیادی دارند که از جمله آنها می‌توان به هزینه مکان و غیره اشاره کرد. اما بازارگردان‌های عملکردی ثابت و خودکار چنین هزینه‌هایی ندارند و زمانی که قرارداد هوشمند توسعه داده شد، بقیه هزینه‌ها بر‌عهده کاربران نهایی خواهد بود؛ حتی هزینه محاسبات، کارمزد گس (gas) و غیره. تا زمانی که بازارگردان‌های عادی در صنعت دی‌فای موجود نباشند، Uniswap بازار را به انحصار خود در می‌آورد زیرا هزینه استارتاپ (startup) و هزینه فعالیت در‌مورد آن مطرح نیست.

به بیان ساده می‌توان گفت Uniswap اولین تاجری است که در فضای دی‌فای مغازه زده است و علی‌رغم عیب‌هایی که دارد، دارای یک امتیاز انحصاری است و همه جریان خرد را از آن خود می‌کند و در نهایت سودآور خواهد بود. اما زمانی که این جریان خرد به جای دیگری برود، این سلطه تمام خواهد شد و فراهم آورندگان نقدینگی بی‌انگیزه خواهند شد.

اما این تنها نصف ماجرا است. به یاد داشته باشید که قبل از ظهور Uniswap، صرافی‌های غیر متمرکز زیادی در فضای رمز‌ارز‌ها موجود بودند. Uniswap همه صرافی‌های غیر متمرکز مبتنی بر دفتر سفارش مانند IDEX و 0X را از میان برداشت. به نظر شما دلیل اینکه Uniswap توانست چنین کار مهمی انجام دهد، چه بوده است؟

حرکت از دفتر‌های سفارش به سمت بازارگردان‌های خودکار

به نظر من چهار دلیل برای این وجود دارد که Uniswap توانست صرافی‌های مذکور را شکست دهد. دلیل اول این است که Uniswap ساده است و پیچیدگی کمی دارد. همه امور در Uniswap به صورت شفاف و ساده و روی زنجیره انجام می‌گیرد. دلیل دوم این است که Uniswap سطح نظارتی بسیار کوچکی دارد. Uniswap واقعا غیر متمرکز است و نیازی به ورودی‌های خارج از زنجیره ندارد.

دلیل سوم این است که فراهم کردن نقدینگی در Uniswap بسیار ساده است و همه چیز با ساز‌و‌کاری ساده انجام می‌گیرد. این تجربه خیلی آسان‌تر از بازارگردانی در صرافی‌های دارای دفتر سفارش است که طبیعتا بازارگردان در آن صرافی‌ها باید بسیار فعال باشد.

دلیل آخر برای موفقیت Uniswap، سهولت ایجاد استخر‌های مشوق است. در چنین بازارگردانی در بازار صرافی استخر‌هایی، خالق استخر توکن‌هایی (token) را برای تشویق به فراهم کنندگان نقدینگی می‌دهد که انگیزه این افراد را بسیار بالا می‌برد. این توکن‌ها در فرآیند‌هایی مانند ایردراپ (airdrop) در اختیار این افراد قرار می‌گیرد.

اما یک موضوع دیگر هم در‌مورد استخر‌های مشوق وجود دارد و آن این است که آنها برای بازارگردان‌های خودکار چیزی بیش از بازارگردانی را فراهم می‌کنند. آنها اینک به عنوان ابزار بازاریابی و توزیع برای پروژه‌های توکنی هم عمل می‌کنند. بازارگردان‌های خودکار از طریق این استخر‌های مشوق به شیوه‌ای ایمن توکن‌ها را توزیع می‌کنند.

البته من فکر نمی‌کنم که موفقیت Uniswap برای همیشه ادامه پیدا کند. اگر اینک ناکارآمدی‌های اتریوم نسل اول باعث موفقیت Uniswap شده است، طبیعتا اتریوم نسل دوم به شکوفایی بازار‌های بهتر کمک می‌کند و در آن زمان بازارگردان‌ها به سمت بازار‌ها و پروژه‌های بهتر خواهند رفت.

به نظر نمی‌رسد که در سال 2025، بازارگردان‌های خودکار این سلطه و رواج امروز را داشته باشند. در فضای فناوری چنین چیز‌هایی بسیار رایج است و انتقال سریع روی می‌دهد. اگر به یاد داشته باشید، در روز‌های اولیه اینترنت، پورتال‌هایی (portal) مانند یاهو در معرض توجه بودند و اینک با پیشرفت بیشتر این فناوری متوجه می‌شویم که این پورتال‌ها تنها سکوی پرتابی بوده‌اند و باعث پیشرفت و گسترش این فناوری شده‌اند. در‌مورد بازارگردان‌های خودکار هم که موضوع بحث این مقاله بود، باید انتظار کشید و دید که آیا در آینده جایگزین می‌شوند و یا همگام با صنعت دی‌فای تکامل پیدا می‌کنند.

مقدمه

بازار بورس به عنوان یک بازار سرمايه بـه جمع آوری پـس انـدازها و تبـديل آن بـه سرمايه جهت رشد و رونق اقتصاد می‌پردازد. جهت رسیدن بـه كـاركردي بهينـه كـه تضمین کننده بازاري موثر، شفاف و منصفانه باشد. باید موارد متعدد زیادی را دربرگیرد، یکی از این موارد داشتن واسطه‌های مـالي متنـوع است. یکی از ساده‌ترین واسطه‌های مـالي در بورس اوراق بهادار كارگزاری ها هستند. نقش كارگزاری فقط به عنوان واسطه برای خريد و فـروش اوراق مطـرح شـود. نهادهـاي مـالي ديگـری هستند که نقش و كاركردي متنوع و پیچیده‌تری دارنـد. نهادهـاي مـالي مانند شـركت سـهام گـزار، بانک سرمايه گذاري، بازارگردان و بازارگردان ويژه از دیگر واسطه‌های مـالي در بورس اوراق بهادار هستند. این واسطه‌ها داراي سـاختار کامل‌تری هستند و نياز به آن‌ها با توسعه بازار سرمايه بيشتر احساس می‌شود. در این مقاله که با تلاش تیم تحلیل گری دپارتمان کاوش نوشته شده است به معرفی و بررسی دقیق دو واسطه مالی كارگزاری و بازارگردان پرداخته می شود.

کارگزار کیست؟ و چه کاری انجام می‌دهد؟
کارگزار سازمان یا شخصی است که بین خریدار و فروشنده ارتباط برقرار می‌کند. برای مثال می‌توان به کارگزار بورس، کارگزار فارکس، کارگزار املاک، کارگزار نشریات و … اشاره کرد.

کارگزار بورس کیست؟

زمانی شما کد بورسی و کد معاملاتی خود را دریافت کردید، می‌توانید در بازار بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران به معامله سهام شرکت های پذیرفته شده بپردازید. نهاد واسطه بین شما و سازمان بورس، کارگزاری است که از آن کد معاملاتی دریافت کرده‌اید. در واقع کارگزار سفارش‌های خرید یا فروش شما را دریافت کرده به هسته معاملاتی انتقال می‌دهد تا معامله مد نظر شما انجام شود.

بورس بی‌رمق تر از دیروز؛ وضعیت قرمز تا کی ادامه دارد؟

با وجود اینکه انتظار می‌رفت با انتشار صورت‌های مالی ۶ ماهه نمادهای بورسی بازار بورس روندی افزایشی را در پیش گیرد اما این اتفاق رخ نداد و روند کاهشی ماند.

به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی طلا و ارز، نگاهی به عملکرد روز گذشته بازار بورس نشان می‌دهد که شاخص هم وزن بورس با افت 4 هزار و 458 واحدی در نهایت به سطح 373 هزار و 237 واحد رسید و شاخص کل فرابورس (آیفکس) نیز 131 واحد کاهش یافت و به 17 هزار و 651 واحد رسید. همچنین نمادهای پالایشی در صدر جداول ورود و خروج پول حقیقی بودند. به طور خاص، نمادهای «شپنا» و «شتران» در راس لیست خروجی‌ها و «شبندر» نیز در صدر ورود پول از سمت حقیق‌ها قرار داشتند.

به طور کلی در معاملات مربوط به دوم آبان، ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار برای هفدهمین روز متوالی منفی شد. موضوعی که سبب گردید تا 264 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شود.

امروز در بازار بورس چه می‌گذرد؟

به طور خلاصه تا این لحظه امروز 3 آبان، شاخص کل ۱,۲۷۶,۸۳۴ ریال، ارزش بازار ۴۷,۳۸۵,۵۴۰ میلیارد ریال، ارزش معاملات ۷,۵۴۵ میلیارد ریال و حجم معاملات ۱.۲۹۲ میلیارد سهم هستند.

همچنین، نمادهای با تاثیر مثبت تا این لحظه شامل شبندر با ۶۸۷ واحد مثبت و خودرو با ۹۷ واحد مثبت است. در طرف دیگر نمادهایی که بیشترین تاثیر منفی را در بازار داشتند شامل رمپنا ۴۴۱ واحد منفی، فولاد ۱۴۲ واحد منفی، کگل ۱۰۷ واحد منفی، وپاسار ۱۰۵ واحد منفی و وامید ۱۰۴ واحد منفی هستند.

نگاه ناامید سرمایه‌گذاران به بازار همواره سرخ‌ سهام

با وجود اینکه بازار سرمایه با شروع سال جاری برای سه ماه روندی افزایشی را در پیش گرفته‌بود اما سپس با خروج سرمایه و افت شاخص

بازار سرمایه اگرچه در سال 1401 با روند رو به رشد کار خود را در سه ماه ابتدایی سال آغاز کرد اما در ادامه با خروج سرمایه و افت شاخص مواجه شد که به اعتقاد کارشناسان ریشه در عدم بازگشت اطمینان به این بازار دارد.

بورس تهران روز گذشته نیز یکی از سخت‌ترین روزهای خود از سر گذراند به گونه‌ای که ۸۰ درصد نمادها در محدوده منفی بسته شدند. این در حالی است که کارشناسان پیش‌بینی می‌کردند که بازار به دلیل حمایت‌های تکنیکالی و انتشار گزارش‌های فصل تابستان به دلیل افزایش تقاضا حداقل در کوتاه مدت روندی صعودی را در پیش بگیرد اما برخلاف تصور آنان شرایط نه تنها بهتر نشد بلکه روند نزولی همچون گذشته ادامه یافت. به عبارتی، طی معاملات دیروز، شاخص کل بورس با کاهش ۱.۴۷ درصدی مواجه شد و شاخص هم‌وزن نیز ۱.۱۸ درصد کاهش را تجربه کرد و به این ترتیب بازار سهام با رنگ قرمز به کار خود پایان داد.

با وجود اینکه انتظار می‌رفت با نزدیک شدن شاخص به محدوده حمایتی و از طرفی با وجود صحبت‌های معاون اقتصادی رئیس‌جمهور در مورد استمرار مفاد بسته حمایتی ستاد هماهنگی اقتصادی دولت از بازار سرمایه که بهمن‌ماه سال گذشته تصویب شده بود، وضعیت بازار اندکی بهبود یابد اما ارزش معاملات بورس تهران دیروز حتی به 2 هزار میلیارد تومان هم نرسید.

در بازار چه می‌گذرد؟

در وضعیت فعلی، قیمت‌گذاری دستوری و کاهش قدرت خرید بازار دو موضوعی است که بازار را به شدت با مشکل مواجه کرده است. در همین زمینه، شماری از بنگاه‌های اقتصادی به دلیل قیمت‌گذاری دستوری نمی‌توانند محصولات خود را با حاشیه سود معقول یا حتی سربه‌سر بفروشند و این امر موجب شده تا سود آنان به اندازه قابل توجهی کاهش یابد یا حتی زیان‌ده شوند.

شماری دیگر از نهادها نیز که مشمول قیمت‌گذاری دستوری نمی‌شوند هم در اثر کاهش مقیاس فروشی که به دلیل افت توان خرید بازار ایجاد شده ناچارند محصولات خود را با قیمتی کمتر از ارزش اصلی بفروشند. این عوامل موجب شده تا شرکت‌ها به‌طور مداوم حاشیه سود خود را از دست بدهند و سهامداران نیز با نگاهی به چشم‌انداز تاریک سودآوری سهام، تمایل خود را برای خرید سهام از دست داده و حتی در صف فروش قرار می گیرند.

این شرایط موجب شده تا افزایش سرمایه صندوق تثبیت بازار نیز که یکی از مفاد بسته حمایتی بورس محسوب می‌شد نیز نتواند تاثیر چندانی بر روند بازار داشته باشد.

نگاهی به چرایی شرایط موجود

به نظر می‌رسد که دو موضوع عدم رعایت الزامات قانونی معاملات الگوریتمی و فعالیت نادرست بازار گردانی مهمترین عوامل روند کاهشی بازار سرمایه هستند. زیان پی در پی سهامداران موجب شده تا آنان اعتمادی به آینده بازار نداشته باشند. از این رو ضرورت دارد که بر اجرای صحیح قوانین و دستورالعمل‌های قانونی نظارتی دقیق و موثر صورت پذیرد. به باور کارشناسان، وضعیت کنونی معاملات الگوریتمی در بورس تهران به وضوح نشانگر عدم رعایت عدالت در معاملات و بازارگردانی است که اینک به ابزاری برای نوسانگیری سهامداران عمده تبدیل شده‌است.

حتی خبرهای خوب هم مانع ریزش بازار نمی‌شوند

با وجود انتشار صورت‌های مالی ۶ ماهه نمادهای بورسی در سامانه کدال و اینکه اکثر بنگاه‌های اقتصادی وضعیت سودآوری خوبی را به ثبت رسانده‌اند و برخی از شرکت‌ها نیز زیان انباشته خود را کاهش داده‌اند.
شماری از شرکت‌های پالایشی توانسته‌اند وضعیت بسیار خوبی را در گزارش‌ها داشته و حتی pبرe این صنعت که در واقع انتظارات سرمایه گذاران از بازدهی آینده دارایی را به ما نشان می دهد، به زیر محدوده ۴ رسیده و اینک در محدوده ۳ و نیم قرار گرفته است. نمادهایی همچون نماد مربوط به صنایع قضایی نیز افزایش حاشیه سود ناخالص را گزارش دادند و حتی برخی از آنها توانسته‌اند افزایش حاشیه سود بین ۵ تا ۱۰ درصد را نیز کسب کنند.

با این وجود اما این امر خبر هم که درگذشته بازار را تحت تاثیر قرار می‌داد، نتوانست تغییری در شرایط ایجاد کند.

راهکارهایی موجود چیست؟
یکی از راهکارهایی که می‌تواند بازار سرمایه را با تغییراتی مثبت مواجه کند، ایجاد بازار دو طرفه و چرخش آزاد پول در این بازار است. به عنوان مثال، پیشتر موضوع ایجاد بازار فروش تعهدی مطرح شده بود که باید برای اجرای آن به صورت جدی تلاش کرد. باید توجه داشت که با وجود اینکه افزایش دامنه نوسان راهکار آسان‌تری به نظر می‌رسد اما نمی‌تواند جانی تازه به بازار ببخشد.

افزون بر آن، ایجاد تعامل موثر با شبکه بانکداری به ویژه بانک مرکزی به منظور ارائه تسهیلات ویژه به سهامداران خرد و عمده می‌تواند به جریان پول در بازار سرمایه کمک کند. همچنین، با کاهش نرخ بهره بین بانکی و تعامل موثر با بانک مرکزی می‌توان نقدینگی با پشتوانه ایجاد کرده و آن را به سمت تولید هدایت کرد.

به طور کلی، در حال حاضر نوسانگیری‌های اشخاص حقوقی و بازارگردان‌ها نفس بازار را برای صعود گرفته است و با روش هایی که در بالا به آن اشاره شد می‌توان دوباره اقتصاد را در اختیار مردم و به عبارتی عرضه و تقاضا قرار داد تا بورس از وضعیت فعلی خارج بازارگردانی در بازار صرافی شود.

بازارگردانی در بازار صرافی

بورس پرس، قبل از آغاز معاملات بازار سهام در سومین روز کاری هفته جاری، نماد شرکت های پتروشیمی نوری، سیمان‌ ایلام‌ و تولید دارو به دلیل اعلام رویدادی مهم و برای یک ساعت بسته شد.

شرکت های دارویی‌ لقمان‌ برای یک روز و گروه‌ صنعتی‌ سدید، بانک ایران زمین و صنایع و معادن احیاء سپاهان هم برای یک و دو روز از تابلو معاملات خارج شدند.

همچنین امروز 7 سهم فرابورسی "شسم، شتولی، ومشان، فبستم، فسدید، ولتجار و شفارا " مشمول رفع گره معاملاتی هستند.

بازارگردانی سهام چهار شرکت تپسی ، فولاد سیرجان و فارسیت درود و سرمایه‌گذاری چشم‌انداز توسعه شمال شروع شد. همچنین بازارگردان شرکت سرمایه گذاری توسعه تجارت هیرمند بهیر، ملزم به ایفای حداقل نیمی از تعهدات روزانه (متغیرهای حداقل سفارش انباشته و حداقل معاملات روزانه) به مدت ده روز کاری است.

برای سه نماد فرابورسی " ممسنی، درازی و سفاسی" محدودیت حجمی حداکثر 200 هزار سهمی تعیین شد.

در این میان بورس و فرابورس طبق روال قبلی و بدون اعلام توضیح، معاملات دیروز سهام شرکت های پتروشیمی شیراز، ذغالسنگ نگین طبس، سرمایه گذاری توسعه معادن و فلزات، فولاد کاوه جنوب کیش، پتروشیمی فن آوران، سیمان سپاهان، سرمایه گذاری غدیر، کی بی سی ، نساجی بروجرود و دارو سازی تهران شیمی را باطل کردند.