اختیار خرید و فروش سهم به چه معناست؟

اوراق اختیار فروش تبعی چیست و چه کاربردی دارد؟(ویدئو+مثال کاربردی)

برای بیمه سهم ها در بورس ایران یکی از راه های پیشنهادی استفاده از اوراق اختیار فروش تبعی است. اما آیا خرید این اوراق واقعا سهم های شما را بیمه میکند؟ برای دانستن پاسخ این سوال با ما همراه باشید.

مقدمه

بازار سرمایه همگام با تحولات دنیای جدید به‌پیش می‌رود و متناسب با نیازهای تازه جامعه، اقدام به طراحی ابزارهای نوین جهت پاسخ‌گویی به این نیازها می‌کند. یکی از این ابزارهای نوین، اوراق اختیار فروش تبعی است. برخی افراد پس از بررسی سهمی تمایل دارند نسبت به خرید سهم مربوطه اقدام کنند اما از سویی نگران ریزش قیمت سهم در روزها و ماه‌های آینده در اثر هیجانات و نوسانات بازار هستند. شرکتی که ناشر سهم مربوطه است و ازلحاظ بنیادی قوی است و به سهم خود ا اطمینان دارد، اقدام به انتشار اوراق اختیار فروش تبعی می‌کند.

به این معنی: با توجه به اطمینانی که من به سهم خودم دارم، حاضرم سهمم را به‌نوعی بیمه کنم. با انتشار اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی، تعهد می‌دهد که در تاریخی در آینده که مشخص کرده، سهم شرکت خودش را به قیمتی معین، بخرد. خریدار با خرید اختیار فروش تبعی، خیالش راحت می‌شود که سهمش پایین تراز قیمتی که ناشر تضمین کرده نخواهد آمد. اگر در آن زمان قیمت سهمش پایین‌تر از قیمتی بود که خود شرکت تعهد کرده، از حق اختیار فروش تبعی‌اش استفاده می‌کند و سهم را به ناشر (که تعهد داده) باقیمتی که از قبل مشخص‌شده، می‌فروشد. خریدار اختیار فروش تبعی، اگر قیمت سهم بالاتر از مبلغی بود که خود ناشر تعهد کرده، چون سود بیشتری می‌برد، از حقش صرف‌نظر می‌کند.

البته استفاده از این اختیار فروش تبعی شرایط خاص خودرا دارد که در ادامه مقاله به آن‌ها اشاره می‌شود.

ازجمله مواردی که در ادامه مقاله اشاره می‌شود:

فرایند انجام اختیار فروش تبعی چیست؟

تفاوت اختیار فروش تبعی با اختیار فروش چیست؟

این‌که اختیار فروش تبعی چه مزایا و چه معایبی دارد؟

به چه نکات مهمی در اختیار فروش تبعی باید توجه کرد؟

برای کسب اطلاعات مهم درزمینه اختیار فروش تبعی، با ادامه مطالعه مقاله همراه ما باشید. همچنین شما عزیزان می توانید جهت تکمیل اطلاعات خود، از ویدئوی این صفحه نیز که از مجموعه آموزش های شخصی دکتر درخشی است نیز دیدن کنید. اگر همچنان به دنبال اطلاعات بیشتر هستید، پیشنهاد می کنیم از دوره آموزش بورس جامع دکتر درخشی نیز دیدن کنید.

اختیار فروش تبعی چیست؟

اختیار فروش تبعی، قراردادی دوطرفه است که بین خریدار و فروشنده منعقد می‌شود. بر اساس این قرارداد خریدار اختیار فروش تبعی حق دارد (البته مجبور نیست و تعهدی ندارد و مختار است.) مقدارمشخصی از دارایی درج‌شده در قرارداد را باقیمت مشخص و در تاریخ مشخصی بفروشد.

در مقابل، فروشنده اختیار فروش تبعی، در مقابل این حق اختیار فروش تبعی که به خریدار اعطا کرده (در هنگام انعقادقراداد) مبلغی دریافت می‌کند.

این مبلغ به ازای هر برگ اختیار فروش تبعی یک ریال است. فروشنده اختیار فروش تبعی، طبق مفاد قرارداد متعهد است که اگر خریدار اختیار فروش تبعی در سررسید قرارداداختیارفروش تبعی، تقاضای اعمال اختیار فروش تبعی را داشته باشد

(به‌شرط رعایت مفاد قرارداد)، نسبت به خرید اختیار فروش تبعی طبق قرارداد اقدام کند و وجه مربوطه را به خریدار اختیار فروش تبعی بپردازد. زمانی افراد، اقدام به خرید اختیار فروش تبعی می‌کنند که پیش‌بینی‌شان از قیمت سهم این است که در آینده کاهشی خواهد بود و به این وسیله خودرادرمقابل کاهش قیمت آتی سهم، بیمه می‌کنند.

اگر در سررسید اختیار فروش تبعی، قیمت سهم مساوی یا بالاتر از قیمت اختیار فروش تبعی باشد، از اعمال اختیار فروش تبعیشان، امتناع می‌کند و تنها چیزی که از دست می‌دهد مقدار وجه اولیه ایست که بابت خرید این اختیار فروش تبعی پرداخته است. (که آن‌هم بسیار ناچیزاست.)

اگر در سررسید اختیار فروش تبعی، قیمت سهم کمتر از قیمت اختیار فروش تبعی بود، درواقع پیش‌بینی شما درست از آب درآمده و شما می‌توانید تقاضای اعمال اختیار فروش تبعی کنید و فروشنده نیز طبق مفاد قرارداد ملزم به خرید اختیار فروش تبعی باقیمت اعمال و واریز وجه به‌حساب شما است.

تفاوت اختیار فروش تبعی و اختیار فروش چیست؟

بین اختیار فروش تبعی و اختیار فروش سه تفاوت وجود دارد:

تفاوت اول: در خرید اختیار فروش تبعی شما در تعداد خرید، محدودیت دارید، درحالی‌که در اختیار فروش، شما محدودیتی در تعداد خرید ندارید.

تفاوت دوم: برای خرید اختیار فروش تبعی، شما حتماً باید سهم پایه را به همان تعداد بخرید ولی در اختیار فروش شما الزامی به خرید سهم پایه ندارید.

تفاوت سوم: از الزامات خرید اختیار فروش تبعی، این است که تازمان سررسیداختیارفروش تبعی، شما حق فروش آن را ندارید درواقع بازار ثانویه ندارد ولی اختیار خرید دارای بازار ثانویه است و شما می‌توانید درهرزمانی اقدام به فروش آن کنید.

نحوه خرید اختیار فروش تبعی چگونه است؟

روند کار به این شیوه است که ابتدا اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی توسط ناشر اعلام عمومی می‌شود.

شرایطی که در این اطلاعیه باید موردتوجه قرار گیرد مواردزیرهستند:

1-حداکثر مقدار هر اختیار خرید و فروش سهم به چه معناست؟ سفارش

2-قیمت هر سفارش که یک ریال است.

3-قیمت اعمال اختیار فروش تبعی

4-سررسید اختیار فروش تبعی

در اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی سهام فملی موارد زیر وجود دارد: حداکثر میزان هر سفارش 100 هزار ورقه است قیمت هر سفارش یک ریال تعیین‌شده است. قیمت اعمال 14400 ریال است. سررسید اختیار فروش تبعی 06/11/1400 است. دوره معاملاتی هم از 07/11/1399 تا 6/11/1400 است.

اگر شما قصد خرید 10 هزار اختیار فروش تبعی فملی را داشته باشید، شما باید در همان مدت دوره معاملاتی (7/11/1399) ابتدا اقدام به خرید تعداد 10 هزار سهم پایه -که همان فملی است – کنید. (به قیمت تابلو روزانه) سپس اقدام به خرید 10 هزار اختیار فروش تبعی فملی با نماد هفملی 011 کنید و بابت آن 10 هزارریال می‌پردازید. (به ازای هر اختیار فروش خرید یک ریال می‌پردازید.)

شما با این خرید تا تاریخ سررسید اختیار فروش تبعی فملی (که 06/11/1400 است.) حق فروش 10 اختیار خرید و فروش سهم به چه معناست؟ هزارسهم فملی و همچنین اختیار فروش تبعی آن را ندارید. (البته اگربخواهید از این حق استفاده کنید.) باید در روز سررسید اختیار فروش تبعی، معادل اختیار فروش تبعی سهم پایه داشته باشد تا بتوانید حق اعمال را داشته باشید.

نحوه اعمال اختیار فروش تبعی چطور است؟

در زمان سررسید اختیار فروش تبعی با سه احتمال مواجه می‌شویم:

1 و 2: قیمت سهم پایه، مساوی یا بالاتر از قیمت اعمال اختیار فروش تبعی است.

3: قیمت سهم پایه، کمتر از قیمت اعمال اختیار فروش تبعی است.

در حالتی که در سررسید، قیمت سهم پایه مساوی یا بیشتر از قیمت اعمال باشد، بنابراین اعمال اختیار فروش تبعی منطقی نیست. شما از اختیار فروش تبعی خود صرف‌نظر می‌کنید و تنها چیزی که از دست می‌دهید هزینه ایست که موقع خرید این حق پرداختید. (بسیار ناچیزاست.)

در حالت بعدی، اگر در سررسید، قیمت سهم پایه، پایین‌تر از قیمت اعمال فروش تبعی باشد؛ شما می‌توانید از این حق خود استفاده کنید و با تقاضای اعمال اختیار فروش تبعی از کارگزاری، شرکت فروشنده (شرکت ناشر) اختیار فروش تبعی، طبق مفاد قرارداد اقدام به خرید اختیار فروش تبعی شما باقیمت اعمال کرده و درنهایت مبلغ مربوطه را به‌حساب شما واریز می‌کند.

مزایای اختیار فروش تبعی چیست؟

اختیار فروش تبعی دارای مزایایی است که برای برخی افراد می‌تواند مهم باشد. ازجمله مزایای اختیار فروش تبعی:

1-تضمین اصل و سود سرمایه است.

2-کاهش یافتن ریسک سرمایه‌گذاری و همچنین حمایت سهامدار عمده از سهم است.

3-افزایش اعتماد بیشتر سهامداران به سهامی که اختیار فروش تبعی دارند.

4-عدم فروش سهام در بازار ریزشی و کم شدن هیجانات بازار

به علت بلوکه شدن سهم تا سررسیداختیارفروش تبعی (البته درصورتی‌که فرد بخواهد تا سررسید اختیار فروش تبعی با سهم بماند و از این حق استفاده کند.)

معایب اختیار فروش تبعی چیست؟

اختیار فروش تبعی در کنار مزایایش، دارای معایبی نیز هست.

برخی معایب اختیار فروش تبعی به شرح زیر است:

1-بعد از تاریخ اعمال، تعهد عرضه‌کننده عملاً تمام می‌شود.

2-نبود بازار ثانویه برای معامله و این‌که تا پایان سررسید نمی‌توانید نسبت به فروش اختیار فروش تبعی اقدام کنید. (به قولی صاحب اول و آخرش خودتان هستید!)

3-وجود محدودیت در تعدادخریدبرای هر فرد (کد عملیاتی)

4-حتماً برای داشتن و خریدن حق اختیار فروش تبعی، باید سهم پایه راهم به همان تعداد بخرید.

در تاریخ 27/7/1400، اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی شرکت مخابرات ایران با نماد (اخابر) توسط ناظر اعلام عمومی گردید.

شرایطش به شرح زیر بود:

ا-حداکثر هر سفارش، 100 هزار سهم است.

2-قیمت اختیار فروش تبعی یک ریال است.

3-قیمت اعمال: 10834 ریال

4-سررسید اختیار فروش تبعی:27/01/1402

5-دوره معاملاتی:27/7/1400 تا 27/1/1402

تصمیم شما خرید تعداد 10 هزار اختیار فروش تبعی سهام شرکت مخابرات ایران است.

در روز 27 مهر 1400 که اختیار فروش تبعی توسط ناشر عرضه‌شده، قیمت سهم اخابر در بازه 7800 تا 8170 ریال نوسان داشته است. شما برای خرید تعداد 10 هزار اختیار فروش تبعی، مجبورید معادل آن (10 هزار) سهم پایه که همان سهام شرکت مخابرات ایران با نماد اخابر هست، بخرید. فرض کنید قیمت خرید شما 8000 ریال باشد. شما 10 هزار سهم اخابر به قیمت هر سهم 8000 ریال می‌خرید و حدود 80 میلیون ریال می‌پردازید. برای خرید اختیار فروش تبعی هم باید 10 هزاریال دیگر پرداخت کنید.

درواقع: پرداختی شما یکی بابت خرید خود سهم پایه است (8 میلیون تومان) و دیگری هم بابت خرید اختیار فروش تبعی است. (هزار تومان)

تصور بفرمایید امروز 27/1/1402 است وشمامی‌توانید تقاضای اعمال اختیار فروش تبعی را به کارگزاری ارسال کنید. قیمت سهم در این تاریخ می‌تواند یکی از سه حالت زیر باشد:

1-قیمت سهم اخابر:9000 ریال است.

2-قیمت سهم اخابر: 10834 ریال است.

3-قیمت سهم اخابر: 15000 ریال است.

در حالت دوم و سوم شما از انجام اختیار فروش تبعی صرف‌نظر می‌کنید.

در حالت اول که قیمت اخابر به 9000 ریال رسیده و قیمت اعمال شما رقم 10834 ریال است، اقدام به اعمال اختیار فروش تبعی می‌کنید و شرکت ناشر مجبور و متعهد است که 10 هزار سهم شمارا در قیمت 10834 ریال بخرد اگرچه که قیمت تابلوی سهم اخابر 9000 ریال باشد و شما از این معامله سود کرده‌اید.

(توجه شود: از اختیار خرید و فروش سهم به چه معناست؟ 27/7/1400 تا 27/1/1402 سرمایه شما در سهم اخابر بلوکه‌شده است وشماسهمتان را نگه‌داشته‌اید.)

نکات مهم اختیار فروش تبعی:

1-تقسیم سود در مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت پایه و همچنین افزایش سرمایه شرکت پایه، باعث تعدیل قیمت اعمال و تعداد اوراق اختیار فروش می‌شود.

نمونه تعدیل بعدازتعیین سودنقدی بعدازمجمع عمومی عادی سالیانه سهم فملی

نمونه تعدیل اختیار فروش تبعی شرکت فملی بعد از افزایش سرمایه

2-توقف و بازگشایی نماد معاملاتی اوراق اختیار فروش تبعی به‌طور هم‌زمان با توقف و بازگشایی دارایی پایه در بازار انجام می‌شود.

3-درصورتی‌که در " تاریخ اعمال" نماد معاملاتی سهم پایه، بسته باشد، بورس تاریخ اعمال اوراق اختیار فروش تبعی را تا روز بازگشایی نماد معاملاتی سهم پایه به تعویق خواهد انداخت مشروط به این‌که مدت تعویق حداکثر 7 روز کاری گردد.

درصورتی‌که تا پایان روز هفتم کاری بعد از تاریخ اعمال، کماکان نماد معاملاتی سهم پایه بسته باشد اوراق اعتبار فروش تبعی بر اساس آخرین قیمت پایانی سهم پایه تسویه می‌شود.

خلاصه و نتیجه‌گیری:

وقتی‌که بازار منفی می‌شود و در دل سهامداران ترس می‌افتد، سهامدار عمده که قصد دارد از سهامش حمایت کند، اقدام به انتشار اوراق اختیار فروش تبعی می‌کند. اوراق اختیار فروش تبعی بااختیارفروش متفاوت است.

سهامدار عمده با انتشار اوراق اختیار فروش تبعی، اعلام می‌کند من سهمم را ضمانت می‌کنم. من سهمم را بیمه می‌کنم.

شرکت ناشر (سهامدار عمده شرکت) می‌گوید:

شما سهم شرکت من را بخر اگر قیمتش پایین آمد، من در این قیمتی که مشخص می‌کنم و باهم توافق می‌کنیم (که به آن قیمت اعمال می‌گویند) سهم را از شما می‌خرم و شما نگران پایین آمدن قیمت سهم از این مبلغ نباشید.

در اوراق اختیار فروش تبعی، همانگونه که دکتر درخشی در ویدئو اشاره کردند، دو پارامتر خیلی مهم است.

یک مورد قیمت اعمال است.

مورد دیگر تاریخ اعمال است.

شرکت ناشر می‌گوید قیمت سهام بانک صادرات الآن 390 تومان است اگر در اسفندماه امسال، قیمت سهم به 300 تومان رسید، من ضمانت می‌کنم در قیمت 375 در آن زمان از شما خرید کنم.

به این قیمت 375 تومان قیمت اعمال گفته می‌شود.

تاریخی هم که در آن تاریخ می‌خواهد در قیمت اعمال بخرد، سررسید تاریخ اعمال گفته می‌شود. درسایت: TSETMC.COM در قسمت ابزارهای مشتقه و اوراق بدهی، اختیار فروش تبعی قابل‌مشاهده است.

برخی از اختیار فروش تبعی در بورس ایران:

همصادر 108-هامید 104-هکشو 208-هکویر 109-هبساز 103-هفارس 014-هفجر 102-همبین 102

اختیارف ت ثامید-2050-20/04/01(هامید 104) یعنی چه؟

جوابش این‌چنین است:

سهم شرکت توسعه و عمران امید طی اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش تبعی ثامید در تاریخ 5/4/1400 اعلام کرده است، درصورتی‌که شما اختیار فروش تبعی را بخرید، در تاریخ 20/4/1401 سهم ثامید (توسعه و عمران امید) را به قیمت 2050 ریال از شما می‌خرد. (توجه: قیمت سهم در روز اطلاعیه عرضه: بین 1645 و 1738 ریال بود)

ازجمله مزایای اختیار فروش تبعی: کاهش فشار فروش سهم است. از معایبش هم این است که تا سررسید اختیار فروش تبعی امکان فروش ندارید. (یادتان باشد که قیمت خرید اختیار فروش تبعی یک ریال است.)

اوراق اختیار فروش تبعی، توسط سهامدار عمده و حقوقی‌ها منتشر می‌شود و سهامداران خرد می‌توانند بخرند. ازجمله شرایط خرید آن است که:

باید معادل اختیار فروش تبعی سهم شرکت مورداشاره را بخرید.

هر تعداد بخواهید نمی‌توانید بخرید بلکه محدودیت دارد به‌نحوی‌که برخی شرکت‌ها محدودیت 50 هزار دارد برخی دیگرمحدویت خرید 100 هزار دارد.

به دلیل نبودن بازار ثانویه قابل‌فروش نیستند و شما برای این‌که بتوانید از حق اختیار فروش تبعی خود استفاده کنید باید تا سررسید با سهم بمانید و حق فروش ندارید.

در سررسید هم اگر قیمت پایین بیاید شما می‌توانید قیمت اعمال را انجام دهید و به پولتان برسید.

برخی به‌جای این‌که اختیار فروش تبعی را بخرند، این عرضه اختیار فروش تبعی را نشانه‌ای و علامتی تلقی می‌کنند از این‌که سهم پایین تراز این قیمت نخواهد آمد و اگر دیدند که قیمت سهم از قیمت اعمال پایین‌تر آمده است، سهم را می فروشند ونمی گذارند پولشان در اختیارفروش تبعی بلوکه شود.

در این مقاله سعی شد، اختیار فروش تبعی با مثال کاربردی تشریح شود و ابعاد مهم آن تشریح شود. بسیار خوشحال خواهیم شد که نظرات ارزشمندتان را با ما در میان بگذارید.

قرارداد اختیار معامله

قرارداد اختیار معامله یا آپشن (option)، (به انگلیسی: call option) قراردادی است، بین خریدار و فروشنده، به نحوی که خریدار از فروشنده اختیار معامله، حق خرید یا فروش یک دارایی را در یک قیمت معین، خریداری می کند. در اینجا نیز همانند تمام قراردادها، هر طرف، امتیازی را به طرف مقابل اعطاء می کند، خریدار به فروشنده مبلغی تحت عنوان حق شرط پرداخت می کند، که در واقع همان قیمت اختیار معامله اختیار خرید و فروش سهم به چه معناست؟ می باشد. فروشنده نیز حق خرید یا فروش دارایی مذکور را، در یک قیمت معین، به خریدار اعطاء می نماید.
اختیاری که برای خرید یک دارایی داده می شود را، اختیار خرید و اختیاری که برای فروش یک دارایی داده می شود، اختیار فروش گویند. قیمت تعیین شده ای که خریدار می تواند، دارایی را خریداری نموده، یا بفروشد، قیمت اعمال یا قیمت توافق نامیده می شود.
اختیار معامله مدت معینی دارد. حق خرید یا فروش دارایی در یک قیمت معین فقط تا تاریخ انقضایی که قبلاً مشخص شده است، امکان خواهد داشت. پس از اینکه تولیدکننده، برای یکی از مشتریان (سهام داران یا یکی از ذینفعان) خود، اختیار خرید یا فروش صادر نمود، این اختیار خرید یا فروش در بورس، مورد معامله قرار می گیرد، نرخ خرید یا فروش یک قرارداد اختیار، بر اساس رقابت در بورس، تعیین می شود.

همه چیز درباره اختیار معامله

اگر می خواهید از سهام، صندوق های مشترک یا اوراق قرضه در سبد سهام خود فراتر بروید، اختیار معامله (option) می تواند گزینه مناسبی برای شما باشد. قرارداد اختیار معامله گزینه های متنوعی را در اختیارتان قرار می دهد و در عین بالا بودن ریسک، پاداش های آن نیز زیاد است.

شاید شنیده باشید که شروع به کار با معاملات آپشن دشوار است یا فقط مخصوص سرمایه گذاران حرفه ای است؛ ولی واقعیت این است که اختیار معامله چیزیست که تقریباً هر سرمایه گذار می تواند امتحان کند؛ البته با داشتن دانش مناسب.

آیا علاقه مند هستید که در معاملات آپشن شرکت کنید؟ در این مقاله مروری بر مفهوم معاملات آپشن و مزایا و معایب و نکات مهم آن صحبت خواهیم کرد. پس خواندن این مطلب را از دست ندهید!

فهرست عناوین مقاله

معاملات آپشن (options trading) به چه معناست؟

معاملات آپشن می تواند پیچیده تر از آنچه که به نظر می رسد باشد. اگر به دنبال تعریف ساده از معاملات آپشن هستید، چیزی شبیه به این است:

قرارداد اختیار معامله در واقع ابزاریست که به شما اجازه خرید یا فروش اوراق بهادار خاصی را در یک تاریخ معین با قیمت مشخص می دهد. اختیار معامله قراردادی است که به دارایی زیربنایی، به عنوان مثال ، سهام یا اوراق بهادار دیگر مرتبط است. قراردادهای اختیار معامله برای یک بازه زمانی مشخص خوب است، که این بازه می تواند به اندازه یک روز یا چند سال باشد.

هنگام خرید یک اختیار معامله، شما این حق را دارید که دارایی زیربنایی خود را معامله کنید؛ اما موظف به انجام آن نیستید. اگر تصمیم به چنین کاری گرفتید، به این کار اعمال اختیارات معامله می گویند.

اگر شما یک سرمایه گذار هستید که به دنبال آپشن هایی با یک حساب شخصی است، در این حالت شما بر تصمیمات و معاملات تجاری خود کنترل کامل دارید. اما این بدان معنا نیست که شما تنها هستید. جوامع مختلفی معامله گران را گرد هم می آورند تا درباره موضوعاتی مانند چشم انداز فعلی بازار و استراتژی های معاملات آپشن بحث کنند.

انواع مختلف اختیار معامله

برای تجهیز پایگاه دانش خود در معاملات آپشن ، ابتدا با انواع مختلف اختیار معامله که می توانید بکار ببرید آشنا شوید. دو دسته اساسی اختیار معامله عبارتند از اختیار خرید call و اختیار فروش put .

کال آپشن (call option) در سهام چیست؟

یک کال آپشن به شما این اجازه را می دهد که در مدت زمان معینی یک اوراق بهادار اساسی را با قیمت تعیین شده بخرید. قیمتی که پرداخت می کنید قیمت اعمال نامیده می شود. تاریخ پایان اعمال اختیارات معامله کال آپشن تاریخ انقضا نامیده می شود.

کال آپشن می تواند به سبک آمریکایی یا اروپایی باشد. با سبک آمریکایی می توانید دارایی اصلی را در هر زمان تا تاریخ انقضا خریداری کنید. سبک اروپایی به شما امکان می دهد دارایی را فقط در تاریخ انقضا خریداری کنید.

اختیار فروش (put option) در سهام چیست؟

اختیار فروش در مقابل اختیار خرید قرار می گیرد. به جای داشتن حق خرید یک دارایی زیربنایی اساسی، یک اختیار فروش به شما حق فروش آن را در قیمت اعتصاب مجموعه می دهد.

معاملات اختیار فروش نیز تاریخ انقضا دارند و همان قواعدی که درباره سبک ها گفتیم (یعنی آمریکایی یا اروپایی) برای آن ها اعمال می شود.

معاملات آپشن چگونه کار می کنند؟

معاملات آپشن را می توانید از طریق یک حساب کارگزاری آنلاین انجام دهید که امکان معامله خودگردان را به شما می دهد. در اینجا چند نکته مهم وجود دارد که باید آن ها را بدانید.

قرارداد اختیار فروش به چه معناست؟

هنگام خرید اوراق بهادار، در واقع شما قراردادی را خریداری می کنید که این امکان را می دهد تا اوراق بهادار را تا تاریخ انقضای معینی به قیمت مشخص بفروشید. چند نکته را باید در نظر بگیرید که عبارتند از:

• چقدر می خواهید سرمایه گذاری کنید؟
• برای چه نوع بازه زمانی می خواهید سرمایه گذاری کنید؟
• تغییرات پیش بینی شده قیمتی برای دارایی پایه

اگر فکر می کنید قیمت دارایی اصلی قبل از تاریخ انقضا کاهش می یابد، خرید اختیار فروش می تواند منطقی باشد. اگر put option را با اختیار خرید و فروش سهم به چه معناست؟ یک قیمت اعمال شده خریداری می کنید و بعد قیمت دارایی کاهش می یابد، می توانید اختیار معامله خود را با قیمت اعمال تا تاریخ انقضا به فروش برسانید.

به عنوان مثال، در نظر بگیرید که برای ۱۰۰ سهم از سهام ABC یک اختیار فروش با قیمت ۵۰ دلار برای هر سهم خریداری می کنید و بعد، قبل از تاریخ انقضای اختیار معامله، قیمت سهام به ازای هر سهم به ۲۵ دلار کاهش اختیار خرید و فروش سهم به چه معناست؟ می یابد. اگر تصمیم به اعمال اختیارات معامله بگیرید ، هنوز می توانید ۱۰۰ سهم را با ۵۰ دلار بیشتر برای هر سهم بفروشید.

قرارداد اختیار خرید چیست؟

کال آپشن به این معناست که شما قرارداد خرید سهام یا دارایی خاصی را تا تاریخ انقضا تعیین شده خریداری کرده اید. هنگام خرید کال آپشن، مهم است که همان عواملی که برای اختیار فروش در نظر می گیرید را در نظر بگیرید.

اگر فکر می کنید قیمت دارایی اصلی قبل از تاریخ انقضا افزایش می یابد ، خرید کال آپشن می تواند منطقی باشد. به عنوان مثال، فرض کنیم که شما برای ۱۰۰ سهم ABC یک کال ‌آپشن خریداری می کنید، ولی فقط این بار به افزایش قیمت امیدوار هستید.

قرارداد اختیار معامله به شما این امکان را می دهد که هر سهم را به ازای ۵۰ دلار برای هر کدام خریداری کنید و در همین حال، قیمت سهام به ۱۰۰ دلار افزایش می یابد. شما می توانید به طور موثر از قرارداد اختیار خرید برای خرید آن سهام با تخفیف استفاده کنید.

ساختار معاملات آپشن

یک قرارداد اختیار معامله حداقل ۴ بند اصلی دارد: تعداد مورد معامله (Size)، تاریخ انقضا (Expiration Date)، قیمت اعمال (Strike Price) و وجه تضمین (Premium).

• تعداد مورد معامله (Size) : تعداد قرارداد هایی است که بین طرفین مبادله می ‌شود.
• تاریخ انقضا (Expiration Date) : زمان سررسید تاریخی است که پس از آن قرارداد های اختیار معامله قابل خرید و فروش نیست و پیش از رسیدن به این تاریخ باید تعیین تکلیف شوند.
• قیمت اعمال (Strike Price): قیمتی است که در تاریخ انقضا، تسویه بر اساس آن صورت می‌گیرد.
• وجه تضمین (Premium): هزینه‌ای است که در زمان صدور اوراق از سمت خریدار اوراق به فروشنده پرداخت می‌ شود. خریدار وظیفه دارد که برای اختیار خرید و فروش سهم به چه معناست؟ اینکه اختیار یک معامله را داشته باشد، وجه تضمین را به فروشنده پرداخت کند. این مبلغ متغیر است و با نزدیک شدن به تاریخ سررسید، افزایش می‌ یابد.

نحوه تعیین قیمت قرارداد اختیار معامله

قیمت آپشن ها را می توان با استفاده از مدل های مختلف محاسبه کرد. اما در اصل ، قیمت معاملات آپشن بر دو چیز استوار است: ارزش ذاتی و ارزش زمانی.

ارزش ذاتی یک اختیار معامله نشان دهنده پتانسیل سود آن بر اساس تفاوت بین قیمت اعمال شده و قیمت فعلی دارایی است. از ارزش زمانی برای اندازه گیری اینکه چگونه نوسانات ممکن است بر قیمت دارایی اساسی تا زمان تاریخ انقضا تأثیر بگذارد ، استفاده می شود.

قیمت سهام ، قیمت اعمال شده و تاریخ انقضا همه می توانند در قیمت گذاری معاملات آپشن موثر باشند. قیمت سهام و قیمت اعمال شده بر ارزش ذاتی تأثیر می گذارد ، در حالی که تاریخ انقضا می تواند روی ارزش زمانی تأثیر داشته باشد.

آیا می توان روزانه با ۱۰۰ دلار معامله کرد؟

پاسخ کوتاه به این پرسش بله است. ولی پاسخ کلی این است که بستگی به استراتژی مورد نظر شما برای استفاده و کارگزار مورد نظر دارد. از نظر فنی ، اگر کارگزار شما اجازه دهد ، می توانید با سرمایه اولیه تنها ۱۰۰ دلار معاملات آپشن را شروع کنید.

مزایا و ریسک های احتمالی در معاملات آپشن

مانند سایر استراتژی های سرمایه گذاری ، معاملات آپشن دارای مزایا و معایبی است و درک این مزایا و خطرات احتمالی برای جلوگیری از اشتباهات پرهزینه بسیار مهم است .

از نظر مزایا، معاملات آپشن می توانند انعطاف پذیری و نقدشوندگی داشته باشند. در مقایسه با سایر گزینه های سرمایه گذاری ، شما این امکان را دارید که با مقادیر کمتری پول سرمایه گذاری کنید. از اختیار معامله می توان برای حفاظت در برابر ریسک منفی و ایجاد تنوع در پرتفوی استفاده کرد و یک معامله گر هوشمند می تواند بازده قابل توجهی از این سرمایه گذاری کسب کند.

از سوی دیگر ، معاملات آپشن می تواند بسیار خطرناک تر از خرید سهام ، ETF یا اوراق قرضه باشد. پیش بینی تغییرات قیمت سهام می تواند مشکل باشد و اگر حدس شما درباره یک اوراق بهادار خاص اشتباه از آب در بیاید، معاملات آپشن می تواند برای شما ضرر های جدی به همراه داشته باشد. به همین دلیل ، خیلی مهم است که در نظر بگیرید که معاملات آپشن تا چه حد با اهداف کلی و تحمل ریسک شما مطابقت دارند.

مزایا و ریسک های احتمالی در معاملات آپشن

مانند سایر استراتژی های سرمایه گذاری ، معاملات آپشن دارای مزایا و معایبی است و درک این مزایا و خطرات احتمالی برای جلوگیری از اشتباهات پرهزینه بسیار مهم است .

از نظر مزایا، معاملات آپشن می توانند انعطاف پذیری و نقدشوندگی داشته باشند. در مقایسه با سایر گزینه های سرمایه گذاری ، شما این امکان را دارید که با مقادیر کمتری پول سرمایه گذاری کنید. از اختیار معامله می توان برای حفاظت در برابر ریسک منفی و ایجاد تنوع در پرتفوی استفاده کرد و یک معامله گر هوشمند می تواند بازده قابل توجهی از این سرمایه گذاری کسب کند.

از سوی دیگر ، معاملات آپشن می تواند بسیار خطرناک تر از خرید سهام ، ETF یا اوراق قرضه باشد. پیش بینی تغییرات قیمت سهام می تواند مشکل باشد و اگر حدس شما درباره یک اوراق بهادار خاص اشتباه از آب در بیاید، معاملات آپشن می تواند برای شما ضرر های جدی به همراه داشته باشد. به همین دلیل ، خیلی مهم است که در نظر بگیرید که معاملات آپشن تا چه حد با اهداف کلی و تحمل ریسک شما مطابقت دارند.

استراتژی های معاملات آپشن که باید بدانید!

پس از تسلط ابتدایی بر معاملات آپشن ، ممکن است به استراتژی های معاملاتی پیشرفته تری علاقه مند شوید. همانطور که رفته رفته با معاملات آپشن راحت تر ارتباط برقرار می کنید ، سرمایه گذاری شما ممکن است شامل برخی از این تکنیک های متداول باشد.

استراتژی خرید تحت پوشش (Covered Calls)

یک استراتژی خرید تحت پوشش دارای دو بخش است: شما یک دارایی اساسی خریداری می کنید. سپس کال آپشن را برای همان دارایی می فروشید. تا زمانی که سهام از قیمت اعمال شده بالاتر نرود ، می توانید با فروش کال آپشن ها برای دارایی های خود صاحب سود شوید.

استراتژی (Married Puts)

استراتژی Married Puts شامل خرید دارایی و سپس خرید قرارداد اختیار فروش برای تعداد مشابه است. این رویکرد به شما اجازه می دهد تا حق فروش در قیمت اعمال را داشته باشید.

استراتژی استرادلِ خرید (Long Straddle)

یک استراتژی طولانی مدت شامل خرید قرارداد اختیار خرید و فروش برای یک دارایی با قیمت اعتباری یکسان و تاریخ انقضا در همان زمان است. این رویکرد زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که سرمایه گذار مطمئن نباشد قیمت دارایی اصلی به چه سمتی حرکت می کند.

۴ نکته طلایی قبل از شروع معاملات آپشن

اگر به معاملات آپشن علاقه دارید ، در شروع کار این عوامل را در نظر داشته باشید.

1. اختیار معامله با اوراق بهادار مختلف مبادله می شود.

شایان ذکر است که در حالی که این بحث به سهام مربوطه اشاره می کند ، قرارداد اختیار معامله را می توان به سایر انواع اوراق بهادار ضمیمه کرد. متداول ترین اوراق بهادار اساسی ، سهام ، شاخص یا ETF هستند.

تنها یکسری تفاوت های جزیی چند معاملات آپشن را بر اساس شاخص ها در مقایسه با مواردی که بر اختیار خرید و فروش سهم به چه معناست؟ اساس سهام و ETF انجام می شود ، از هم جدا می کند. پس خیلی مهم است که این تفاوت ها را قبل از شروع معامله بدانید.

1. معاملات آپشن همه مربوط به ریسک های محاسبه شده هستند.

اگر آمار و احتمال را در معاملات خود در نظر داشته باشید، شانس موفقیت در معاملات آپشن را بالا خواهید برد. به عنوان یک معامله گر ، شما فقط باید به دو نوع نوسان توجه کنید: نوسان تاریخی (historical) (volatility و نوسان ضمنی) (implied volatility) .

• نوسانات تاریخی نشان دهنده گذشته و میزان نوسان قیمت سهام به صورت روزانه در یک دوره یک ساله است.
• نوسانات ضمنی بر اساس آنچه بازار “متضمن” نوسانات سهام در آینده است ، در طول عمر قرارداد اختیار معامله در نظر گرفته می شود.
• نوسانات ضمنی یکی از مهم ترین مفاهیمی است که معامله گران باید آن را درک کنند؛ زیرا می تواند به شما در تعیین احتمال رسیدن سهام به قیمت خاص در زمانی معین کمک کند. همچنین می تواند نشان دهد که بازار در آینده چقدر بی ثباتی دارد.

1. معامله گران آپشن از یونانیان وام می گیرند.

ما در مورد آفرودیت و زئوس صحبت نمی کنیم. معامله گران آپشن از الفبای یونانی برای اشاره به نحوه تغییر قیمت معاملات آپشن در بازار استفاده می کنند که برای موفقیت در معاملات بسیار مهم است.اختیار خرید و فروش سهم به چه معناست؟ رایج ترین مواردی که به آن ها اشاره می شود دلتا ، گاما و تتا هستند.

اگرچه این مراجع کاربردی یونانی می توانند به توضیح عوامل مختلف ایجاد کننده حرکت در قیمت گذاری آپشن ها کمک کرده و مجموعاً نشان دهند که در بازار انتظار می رود قیمت آپشن تغییر کند ، اما ارزش ها ماهیت نظری دارند. به عبارت دیگر ، هیچ گاه ۱۰۰٪ تضمین نمی شود که این پیش بینی ها اختیار خرید و فروش سهم به چه معناست؟ درست از آب در بیایند.

درست مانند بسیاری از سرمایه گذاران موفق ، معامله گران آپشن درک روشنی از اهداف مالی و موقعیت مورد نظر خود در بازار دارند. نحوه برخورد و تفکر شما در مورد پول ، به طور کلی تأثیر مستقیمی بر نحوه انجام معاملات آپشن خواهد داشت. بهترین کاری که می توانید قبل از تأمین اعتبار حساب خود و شروع معاملات انجام دهید این است که اهداف سرمایه گذاری خود را به وضوح مشخص کنید .

سخن نهایی

قدم های بعدی را برای شروع معاملات آپشن بردارید. معاملات آپشن می توانند تنوع را به سبد سهام شما اضافه کنند و امکان بازدهی بالاتری نیز داشته باشند. در عین حال که باید از ریسک معاملاتی آگاه باشید، درک مزایایی که این نوع معاملات می تواند به پرتفوی شما اضافه کند نیز مهم است. می توانید به سرعت دانش خود را در این زمینه گسترش دهید و وضعیت خود را در معاملات آپشن از حالت مبتدی به حرفه ای تغییر دهید.

>>همه چیز درباره قراردادهای «اختیار معامله»>>مکانیزم اختیار خرید وفروش سهام چگونه است؟جزئیات ونکاتی درباره قوانین وساز وکار معاملات آتی//30آذر95

وب سایت بورس نگار - شرکت بورس تهران جزئیات معاملاتی قراردادهای اختیار معامله خرید روی سهام را منتشر کرد. بر اساس اطلاعیه منتشر شده سهام پایه شرکت‌های ملی صنایع مس، فولاد مبارکه و ایران‌خودرو از تاریخ 28ماه جاری در این بازار قابل معامله است. همچنین بر‌اساس اطلاعیه‌ای که شرکت بورس منتشر کرده سررسید این قراردادها 27 بهمن سال جاری است و اندازه هر قرار‌داد 10هزار سهم است. فاصله قیمت اعمال بر اساس الگوی خاصی آماده می‌شود که بر مبنای قیمت سهم در بازار و در بازه‌های مشخص است.

برخی نکات این قراردادها به شرح زیر است
با توجه به اینکه موقعیت اختیار فروش (put option) تا اطلاع ثانوی در این بازار غیرفعال است، سرمایه‌گذاران می‌توانند فقط نسبت به اخذ موقعیت خرید در نمادهای ایجادشده اقدام کنند و اخذ موقعیت فروش تنها به منظور بستن موقعیت‌های خرید قبلی اخذ شده، امکان‌پذیر خواهد بود. همچنین نحوه اعمال قراردادها به‌صورت غیرخودکار است. به این ترتیب که دارندگان موقعیت بازخرید در صورت تمایل به اعمال باید درخواست خود را از طریق کارگزار مربوطه با قرارداد مشتری- کارگزار، به اتاق پایاپای اعلام کنند. تسویه در قراردادهای اختیار معامله سهام به سه صورت صرفا نقدی، اول نقدی بعد فیزیکی و صرفا فیزیکی انجام می‌شود.براساس اطلاعیه منتشرشده دارندگان موقعیت بازخرید امکان انتخاب هر 3 گزینه را خواهند داشت؛ اما برای دارندگان موقعیت باز فروش تنها 2 گزینه آخر قابل انتخاب است. در پایان بیان شده است که اعمال به روش تسویه نقدی تنها برای قراردادهای اختیار معامله در سود ممکن خواهد بود. در جدول شماره 3 کارمزد نهادهای مختلف ذکر شده است که بنا بر مصوبه سازمان بورس و اوراق بهادار تا پایان سال جاری کارمزدهای بورس و فرابورس صفر است.

پیش از این وعده راه‌اندازی این ابزار از سوی رئیس جدید سازمان بورس داده شده بود که با اجرایی شدن آن می‌توان انتظار تسریع حرکت بورس تهران به سمت استاندارد‌های بین‌المللی را داشت. این ابزار در شرایط کنونی تنها در بخش اختیار خرید و برای سهام سه شرکت ملی مس ، ایران خودرو و فولاد مبارکه فعال خواهد بود. فروش اختیار خرید اما، در ابتدای کار فقط توسط سهامدار عمده و صندوق‌های سرمایه‌گذاری انجام‌پذیر است. پیش از این کارشناسان بازار سرمایه بارها بجای خالی ابزار نوینی که در بازارهای بین‌المللی بوفور استفاده می‌شوند، در معاملات بورس تهران اشاره کرده بودند. در شرایط کنونی شروع به کار این ابزار می‌تواند علاوه‌بر ایجاد فرصت جدید برای کسب سودآوری در بازار سهام کشورمان به افزایش میزان تحلیل‌پذیری بازار سهام نیز کمک ویژه‌ای کند. همچنین در فضای بورس تهران که در سال‌های اخیر نوسانات شدیدی را تجربه کرده ، راه‌اندازی ابزار «اختیار معامله» می‌تواند قدرت پوشش ریسک سرمایه‌گذاران را به همراه آورد.

سازمان بورس در یک اقدام رو به جلو قصد دارد که معاملات اختیار سهام را از هفته آینده راه‌اندازی کند. بر اساس اطلاعیه‌ی که از سوی سازمان منتشر شد، قراردادهای اختیار معامله سهام در بورس تهران با قراردادهای اختیار معامله خرید روی سهام پایه شرکت‌های ملی صنایع مس ایران، فولاد مبارکه اصفهان و ایران خودرو، روز یکشنبه مورخ 28 آذرماه آغاز به کار می‌کند. کارشناسان بازار طی سال‌های گذشته بارها به جای خالی ابزار معاملات قراردادهای آتی و اختیار در بازار سهام کشورمان اشاره کرده بودند. پیش از این امکان انجام معاملات آتی سکه وجود داشت. طی هفته جاری پس از راه‌اندازی معامله اختیار سکه اخباری از راه‌اندازی قراردادهای اختیار خرید برای سهام برخی از شرکت‌ها نیز به گوش رسید. در نهایت نیز اخبار از شروع به کار معاملات اختیار خرید و فروش از یکشنبه هفته آینده حکایت داشتند.

امکان کاهش میزان ریسک سرمایه‌گذاری در سهام، افزایش میزان تحلیل بازار و برآورد انتظارات بازار از آینده سهام از جمله این موارد است. در این میان فضای معاملاتی برای کسب سود بیشتر نیز وجود خواهد داشت. فراهم آوردن فضایی برای عده‌ای که قصد کسب سودهای بیش از حد معمول دارند می‌تواند ریسک نوسانات بالا را از سوی این افراد در سهام پایه کم کند. علاوه‌بر این نگاه تحلیلی به آینده و همچنین انتظار برای حرکت سهام در دوره میان‌مدت می‌تواند مانع از جولان این دسته از سرمایه‌گذاران در حالت معمول سهام شود.

در ادامه به ارائه خلاصه‌ای از قوانین معاملاتی و همچنین ساز و کار معاملات آتی خواهیم پرداخت. این گزارش بر مبنای موارد بیان شده از سوی سازمان بورس به‌صورت خلاصه مطرح می‌شود.

شروع به کار قراردادهای اختیار خرید
به گزارش روابط عمومی بورس تهران قراردادهایی که از روز یکشنبه راه‌اندازی شده از نوع اختیار خرید بوده و سرمایه‌گذاران می‌توانند فقط نسبت به اخذ موقعیت خرید در نمادهای ایجاد شده اقدام کنند و اخذ موقعیت فروش تنها بمنظور بستن موقعیت‌های خرید قبلی اخذ شده، امکان‌پذیر خواهد بود. بر این اساس سبک اعمال قراردادها از نوع اروپایی بوده، به این معنا که فقط در سررسید قابلیت اعمال خواهند داشت. همچنین اختیار خرید و فروش سهم به چه معناست؟ نحوه اعمال قراردادها به‌صورت غیرخودکار است. به این ترتیب که دارندگان موقعیت بازخرید در صورت تمایل به اعمال باید درخواست اعمال خود را از طریق کارگزار مربوطه و مطابق با قرارداد مشتری-کارگزار، به اتاق پایاپای اعلام کنند. در ضمن تسویه در قراردادهای اختیار معامله سهام به سه صورت صرفا نقدی، اول نقدی بعد فیزیکی و صرفا فیزیکی امکان‌پذیر است. در دوره سه ماه اول آغاز معاملات قراردادهای اختیار معامله و در راستای کمک به توسعه بازار قراردادهای اختیار معامله سهام، کارمزد همه ارکان به‌جز کارگزار، صفر در نظر گرفته شده است. سرمایه‌گذاران محترم می‌توانند برای کسب اطلاعات بیشتر به دستورالعمل قراردادهای اختیار معامله سهام مصوبه 17/ 09/ 1395 هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار مراجعه کنند.

بر اساس اطلاعیه سازمان امکان معامله قراردادهای اختیار خرید در بازار وجود خواهد داشت و تا اطلاع ثانوی قراردادهای اختیار فروش شروع به کار نخواهد کرد. قراردادهای اختیار خرید میان فروشندگان این قراردادها و خریداران منعقد می‌شود. بر اساس قواعد کنونی به‌نظر می‌رسد تنها نهادهای حقوقی‌ مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری و همچنین شرکت‌های کارگزاری می‌توانند در نقش فروشنده اختیار خرید سهام فعال باشند. این فروشندگان وجهی را به‌عنوان وجه تضمین که بر اساس دستورالعمل صادره از بورس تعیین می‌شود، در نظر خواهند گرفت. بر اساس قواعد کنونی به نظر می‌رسد تنها نهادهای حقوقی‌ مانند سهام‌داران عمده و صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌توانند در نقش فروشنده اختیار خرید سهام فعال باشند. این فروشندگان مبلغی را به عنوان وجه تضمین که بر اساس دستورالعمل صادره از بورس تعیین می‌شود، در نظر خواهند گرفت. بر اساس اظهارنظر مسوولان این مبلغ مطابق با نمونه‌های جهانی در صورتی که نقدی باشد معادل 100 درصد تعهدات فروشنده اختیار است در دیگر موارد مانند اوراق مشارکت و همچنین توثیق سهام نیز باید ریسک نقدشوندگی در نظر گرفته شود؛ در نتیجه مبلغ تضمین بیشتر خواهد بود.

این وجه تضمین برای موقعیت فروش قرارداد اختیار معامله خرید برابر است با مبلغ حاصل از فروش قرارداد اختیار به علاوه A درصد قیمت پایانی لحظه‌ای سهم پایه ضربدر اندازه قرارداد منهای مقدار در زیان بودن قرارداد اختیار معامله. از طرفی وجه تضمین اولیه نباید از مبلغ حاصل از فروش قرارداد اختیار به علاوه B درصد قیمت اعمال ضربدر اندازه قرارداد کمتر باشد. از طرفی خریدار این موقعیت مبلغی را بابت خرید این قراردادها می‌پردازد. (درصدی از قیمت سهام) در این میان تا تاریخ سررسید امکان بستن موقعیت اختیار خرید با معامله این اختیار وجود خواهد داشت، در نتیجه موقعیت باز اختیار خرید سهم مورد نظر به خریدار جدید منتقل می‌شود. در ادامه مثال‌هایی از روند انجام این معاملات در بازار آورده شده است. در این مثال‌‌ها به امکان کسب سود بیشتر و همچنین کاهش میزان ریسک سرمایه‌گذاری در سهام اشاره شده است. علاوه‌بر این دو موضوع برآورد انتظارات و تحلیل بازار می‌تواند به افزایش عمق بازار کمک کند. در نتیجه میزان تحلیل نیز با افزایش عمق بازار بیشتر خواهد شد. رشدهای بیش از حد قیمت یک سهم در حالی‌که قیمت قراردادهای آتی بیانگر انتظار رشدهای کمتر این سهم است می‌تواند بر قیمت سهم فشار وارد کند. این موضوع مانع از جولان هیجانات ممتد در بازار سهام خواهد شد.

مکانیزم معاملاتی اختیار خرید و فروش سهام
برای مثال سرمایه‌گذاری اختیار خرید 10‌هزار سهم از یک شرکت را در قیمت توافقی 100‌تومان با سررسید 2 ماهه خریداری می‌کند. حال به‌ازای این خرید، به‌عنوان مثال سرمایه‌گذار مبلغ 50 هزار تومان به‌عنوان وجه اولیه پرداخت می‌کند (به ازای هر سهم 5 تومان). در‌صورتی‌که در زمان قرارداد قیمت سهم پایه 110 تومان باشد، سرمایه‌گذار می‌تواند با اعمال قرارداد خود سودی معادل 100 هزار تومان را کسب کند. فرض کنید در روز عقد این قرارداد قیمت پایه هر سهم معادل 100 تومان باشد. حال اگر سرمایه‌‌گذار بخواهد با سرمایه اولیه (50 هزار تومان) سهام این شرکت را در معاملات عادی روزانه بازار خریداری کند تنها می‌توانست 500 سهم را به پرتفوی خود اضافه کند. در نتیجه سودی که در تاریخ سررسید و با قیمت بازاری سهم (110 تومان فرضی) تنها سود 5 هزار تومانی به سرمایه‌گذار می‌رسید. بر این اساس این ابزار امکان کسب سودهای بیش از حد معمول مطابق با میل فعالان بازار را فراهم می‌کند. در‌صورتی‌که قیمت پایانی سهم در سررسید از قیمت توافقی قرارداد کمتر باشد، وجه پرداخت اولیه از سوی خریداری اختیار خرید نزد فروشنده باقی خواهد ماند.

از سوی دیگر با افزایش تعداد قراردادها می‌توان برآوردی از روند انتظارات بازار به دست آورد. البته این موضوع نیازمند تکمیل شدن فرآیند معاملات قراردادهای اختیار با امکان انجام معامله قراردادهای فروش است. در این شرایط خریدار اختیار فروش سهام برای مثال قبل در قیمت 100 قرارداد را منعقد می‌کند. بابت انعقاد قرارداد 10 تومان هزار سهمی از این شرکت مبلغ 3 هزار تومان را پرداخت می‌کند. حال در‌صورتی‌که قیمت سهم در تاریخ سررسید قرارداد 90 تومان باشد، خریدار اختیار فروش سهام می‌تواند با اعمال آن سود معادل 100 هزار تومان را کسب کند. از طرفی در‌صورتی‌که قیمت سهم از بیش از قیمت توافقی قرارداد باشد مبلغ اولیه پرداختی نزد فروشنده خواهد ماند. در این شرایط بازار می‌تواند تحلیل مناسبی را از روند آتی قیمت سهم داشته باشد؛ در‌صورتی‌که قیمت قراردادهای اختیار از قیمت‌های روزانه سهم پایه کمتر باشد، در نتیجه انتظار برای کاهش قیمت سهم وجود دارد. خرید و فروش قراردادهای اختیار خرید و اختیار فروش سهام افزایش تحلیل فعالان بازار را به دنبال خواهد داشت و می‌تواند شدت نوسانات را کنترل کند.

مثال دیگری درخصوص قراردادها نیز قرارداد استردال نام دارد. امکان پوشش نوسانات قیمت سهم چه در مسیر صعودی و همچنین نزولی را فراهم کند. در این خصوص سهامدار یک شرکت را در نظر بگیرید که از نوسانات شدید سهم در آینده بیمناک است. بر این اساس سرمایه‌گذار قرارداد خرید اختیار خرید را برای سهمی 110‌تومان تنظیم می‌کند و همچنین قرارداد اختیار فروش سهم را در همین قیمت خریدار می‌کند. در این شرایط فرض کنید مبلغ 5 تومان به‌ازای هر قرارداد پرداخت کند. حال در تاریخ سررسید اگر قیمت سهم در بازار معادل 110 تومان باشد زیان 10 تومانی را متقبل می‌شود (حداکثر میزان زیان از بابت قرارداد اختیار خرید و فروش) که البته باید با سود حاصل از افزایش ارزش واقعی پرتفوی مقایسه شود. از سوی دیگر اگر قیمت سهم به 90تومان ریزش کند این سرمایه‌گذار 20 تومان بابت اعمال قرارداد اختیار فروش سود خواهد کرد که این مبلغ از هزینه اولیه خرید اختیار (معادل 10) کم شده و 10 تومان سود برای سهام باقی خواهد ماند. بر این اساس امکان کاهش ریسک برای سهامداران نیز وجود خواهد داشت.

برخی از مهمترین تفاوت های اختیار معامله با معاملات سهام

اولین تفاوت که در بازار اختیار معامله نسبت به معاملات سهام وجود دارد تعهد است به این معنا که در این بازار فروشنده متعهد می‌شود در حالی‌که خریدار اختیار متعهد نیست بلکه صاحب اختیار است. برای مثال فروشنده اختیار خرید متعهد به تحویل سکه در تاریخ سررسید بوده و فروشنده اختیار فروش متعهد به پرداخت وجه نقد در روز تحویل است. اما خریداران اختیار معامله مختار هستند که اختیار معامله را بر حسب منافع خود اعمال کنند یا خیر.

2-وجه تضمین در قرارداد

دومین تفاوت بازار اختیار معامله و معاملات سهام، وجه تضمین در قرارداد اختیار معامله است. وجه تضمین در بازار اختیار معامله توسط فروشندگان پرداخت می شود زیرا تنها آن ها هستند که در این قرار متعهد می شوند.

وجه تضمین به چه معناست؟

در قراردادهایی مانند اختیار معامله برای آنکه طرفین قرارداد درآینده از معامله سرباز نزنند، در شرط ضمن عقد، تعهد می‌کنند مبلغی را نزد اتاق پایاپای گذاشته و به تناسب تغییرات قیمت آینده، این مبلغ را تعدیل نمایند. به مبلغی که نزد اتاق پایاپای گذاشته می‌شود، وجه تضمین می گویند.

3-به روز رسانی معاملات

سومین تفاوت بازار اختیار معامله نسبت به معاملات بازار سهام نحوه به روز رسانی حساب خریدار و فروشنده است. در بازار اختیار معامله، پس از پایان جلسه معاملاتی تنها مبلغ خرید اختیار معامله از حساب خریدار به حساب فروشنده واریز می‌شود و دیگر حساب‌ها نسبت به قیمت پایانی (تسویه) بروزرسانی نمی‌شود. تا زمانی که موقعیت‌ها باز هستند هیچ بروزرسانی صورت نمی‌گیرد و تنها وجه تضمین لازم روزانه اعلام می‌شود تا موجودی حساب فروشنده از ۷۰ درصد وجه تضمین لازم کمتر نشود.

در معاملات سهام به روز رسانی حساب پس از انجام معامله صورت خواهد پذیرفت و با درخواست سرمایه گذار نسبت به واریز مبلغ معامله توسط کارگزار مربوطه اقدام خواهد شد.

4-ریسک در قرارداد

چهارمین تفاوت قرارداد اختیار معامله و معاملات بازار سهام از منظر ریسک است. ریسک در قرارداد اختیار معامله نسبت به معاملات بازار سهام بیشتر است علت آن نیز عدم تعهد یکطرفه در قرارداد اختیار معامله است.

5-کارمزد پرداختی

پنجمین تفاوت میان قرارداد اختیار معامله و معاملات سهام از منظر کارمزد پرداختی توسط طرفین معامله است. میزان کارمزد پرداختی در قرارداد اختیار معامله 160 تومان و این میزان کارمزد در معاملات سهام 1.5 درصد است.

6-حجم ثبت سفارش

ششمین تفاوت قرارداد اختیار معامله و معاملات بازار سهام در میزان حجم ثبت سفارش است. در قرارداد اختیار معامله حداکثر حجم سفارشی که سرمایه گذار می تواند نسبت به آن اقدام کند 100 قرارداد است اما در معاملات سهام محدودیتی وجود ندارد.

7-دامنه نوسان قیمت

هفتمین تفاوت میان قرارداد اختیار معامله و بازار سهام در دامنه نوسان قیمت است. در قرارداد اختیار معامله این نوسان قیمت نامحدود است اما در بازار معاملات سهام حداکثر مثبت 5 و حداقل منفی 5 درصد است.

8-وابستگی در قرارداد

هشتمین تفاوت قرارداد اختیار معامله و معاملات بازار سهام همانطور که پیش از این نیز در گروه مشاوران خبره کسب و کار ایرانیان به آن پرداخته شد، مشتقه بودن قرارداد اختیار معامله است. زیرا این قرارداد برای انجام شدن نیازمند یک دارایی پایه (مانند طلا، یا محصولات کشاورزی و…) است اما معاملات سهام به تنهایی قابل معامله هستند.

9-قابلیت بیمه

نهمین تفاوت میان قرارداد اختیار معامله و معاملات سهام، قابلیت بیمه در قرارداد اختیار معامله است. آپشن ها می‌توانند به‌عنوان بیمه به‌گونه مختلف در سناریوهای معاملاتی مورداستفاده واقع شوند. این قابلیت چندگانه در اختیارات، تاثیر بسیار بزرگی در بازار نسبت به سرمایه‌گذاری‌های قدیمی دارد. شما به کمک اختیارات می‌توانید جهت حفاظت از سقوط قیمت بازار یک سهام خریداری شده و یا افزایش قیمت بازار یک سهام فروخته شده استفاده کنید.

گروه مشاوران خبره کسب و کار ایرانیان(متیس) معتقد است که پیش بینی آینده بازار، استمرار در انجام این نوع معاملات، توانایی تحلیل بازار و نگاه رو به جلو عواملی هستند که موجب می شوند اشخاصی که در این نوع معاملات وارد می‌شوند بتوانند در بلندمدت سود خوبی کسب کنند و قدرت ارزش گذاری ابهامات آینده را در خود تقویت کنند.