یک مثال در مورد مارجین کال

معامله‌گر تا چه زمانی فرصت دارد تا میزان وجه لازم را برای خروج از وضعیت مارجین کال واریز نماید؟

منظور از مارجین کال (Margin Call) چیست؟

معاملات فارکس تقریباً به طور کلی مارجین شده اند. در واقع، بروکر به شما فرصت می دهد تا با پولی که مال شما نیست معامله کنید. میانگین اهرم فارکس بسیار بالا یعنی مابین ۱:۵۰ و ۱:۲۰۰ است. اهرم کردن یک حساب با حداکثر نسبت ۱:۲۰۰ یعنی حتی کوچکترین اُفت در ارزش معاملات فعال شما ممکن است به از بین رفتن موجودی حساب تان بی انجامد. این درست زمانی است که شما از بروکر مارجین کال دریافت خواهید کرد.

اگر می خواهید به معامله ادامه دهید باید پول بیشتری به حساب فارکس خود واریز کنید؛ بنابراین، ساده ترین پاسخ به این سؤال که «مارجین کال چیست؟» در واقع تقاضایی از جانب بروکر است که اگر قصد ادامه ی معامله دارید باید پول بیشتری به حساب تان واریز کنید؛ اما سؤال پیچیده تر این است که چرا و چگونه اتفاق می افتد؟

دلایل مارجین کال

اولین گام درک علت مارجین کال است. گام دوم و سودمندتر یادگیری چگونگی دوری کردن از یک مارجین کال بالقوه است. پاسخ کوتاه به منظور درک علت مارجین کال بسیار ساده است، شما مارجین قابل استفاده تان را به اتمام رسانده اید.

گام دوم که بسیار به نفع شما هم هست شناسایی و دوری از فعالیت هایی است که مارجین قابل استفاده ی شما را کاهش می دهند. ممکن است زیاد ساده‌انگارانه به نظر بی آید، با این حال، مهمترین دلایل رویارویی با مارجین کال که باید مثل طاعون از آنها پرهیز کنید عبارت اند از (هیچ کدام بر دیگری اولویت ندارد):

1. نگه داشتن یک معامله ناموفق به مدت زیاد که منجر به هدر رفتن مارجین قابل استفاده تان می شود.
2. استفاده بیش از حد اهرم در حساب تجاری به همراه دلیل اول.
3. حساب تجاری ای که سرمایه اندکی دارد شما را وادار به معامله بیش از حد با مارجین قابل استفاده ی بسیار کمی می کند.

به طور خلاصه، دلایل رایج مارجین کال استفاده بیش از حد اهرم با سرمایه ناکافی و نگه داشتن طولانی مدت معاملات ناموفقی هستند که باید آنها را رها می کردید.

وقتی که مارجین کال اتفاق می افتد چه می شود؟

وقتی که مارجین کال رخ می دهد یا وضعیت تجاری تان به کلی منحل شده و یا از معاملات تان خارج خواهید شد. در واقع نتیجه ی آن دو برابر است، شما به دلیل نداشتن پول کافی در حساب تان دیگر قادر به نگه داشتن پوزیشن های ناموفق نبوده و بروکر مربوطه به واسطه ی ضررهای شما که به همان نسبت برای وی نیز زیان بار است در معرض خطر قرار می گیرد.

چگونه از مارجین کال جلوگیری کنیم؟

از اهرم اغلب و به درستی به عنوان یک شمشیر دو لبه یاد می شود. این اصطلاح به این معنی است که هرچه اهرمی که برای نگه داشتن یک معامله از آن استفاده می کنید بزرگتر از چندین برابر موجودی حساب تان باشد، به همان نسبت به مارجین قابل استفاده ی کمتری دسترسی خواهید داشت که ضررها را در خود جای دهد. وقتی که یک معامله بیش از حد اهرم شده بر علیه شما حرکت کند این شمشیر شکاف عمیق تری وارد خواهد کرد زیرا به سرعت حساب تان تخلیه شده و زمانی که مارجین قابل استفاده به صفر درصد برسد مارجین کال دریافت می کنید. به همین دلیل استفاده از حدود محافظتی برای کاهش ضرر به کمترین حد ممکن کار بسیار هوشمندانه ای است.

کال مارجین (call margin)

برای درک کامل کال مارجین (به انگلیسی Call Margin)، باید یک مثال در مورد مارجین کال با معاملات مارجین آشنایی کامل داشت.

مفهوم مارجین و ابزارهای مالی مربوط به آن در اکثر بازارهای مالی مانند بورس، فارکس و ارزهای دیجیتال وجود داشته و با عناوین دیگری مطرح می‌شوند. برای مثال در ارزهای دیجیتال از مارجین با عنوان لیکویید (Liquid) یاد می‌شود.

این مقاله فارغ از پلتفرم‌ها، ابتدا با بیان مفهوم و مثالی از مارجین شروع شده و سپس کال مارجین را توضیح می‌دهد.

مارجین یعنی مبلغی که معامله‌گر از صرافی یا هر نهاد ناظر دیگر، وام می‌گیرد یا از اهرم استفاده می‌کند تا بنا بر محاسبات خود سود بیشتری داشته باشد.

در صورتی هم که معامله با ضرر همراه باشد، معامله‌گر نسبت به حالتی که وام نگرفته (معامله مارجینی انجام نداده) ضرر بیشتری را باید متحمل شود.

برای ساده شدن مسئله، با مثالی ادامه می‌دهیم. فرض کنید معامله‌گر 100 دلار دارایی اولیه دارد و ده سهم یا ده واحد از یک ارز دیجیتال را با قیمت 10 دلار خرید می‌کند. حال اگر این سهم یا ارز دیجیتال به ازاری هر واحد، یک دلار سود کند، پس معامله‌گر ده تا یک دلاری سود کرده که در مجموع 10 دلار سود کرده است.

اما زمانی که معامله‌گر، معامله‌ای با مارجین 5 (با اهرم 5) انجام می‌دهد، یعنی به کمک وامی که گرفته، با پنج برابر دارایی اولیه‌اش (500 دلار) وارد معامله می‌شود. طبیعی است که سود و زیانش هم 5 برابر خواهد شد.

طبق مثال بالا، با مارجین 5 (اهرم 5X) و سود یک دلاری به ازای هر واحد ارز دیجیتال یا سهم، در کل پنجاه دلار ‌سود می‌کند. اگر هم هر واحد سهم یا ارز دیجیتال، یک دلار ضرر کند پس 50 دلار ضرر کرده است. بنابراین ریسک معاملات مارجین بالاست و فقط افراد حرفه‌ای که اشراف بیشتری به بازار دارند اینگونه ریسک می‌کنند.

کارگزار، صرافی یا هر نهادی که یک مثال در مورد مارجین کال به معامله گر وام می‌دهد، پس از معامله علاوه بر دریافت اصل وام، کارمزد حاصل از معامله مارجینی را نیز از معامله‌گر دریافت می‌کند. طبیعتا کارمزد معامله مارجینی بیشتر از معامله با دارایی اولیه یا بدون مارجین است. چون مبلغ مورد معامله بیشتر شده است.

نکته مهم معاملات مارجین، این است که معامله‌گر باید طوری اهرم را انتخاب کند که در صورت ضرر کردن، کل دارایی یا سرمایه خود را از دست ندهد. مثلا در نظر بگیرید معامله‌گر در مثال بیان شده، با 100 دلار دارایی اولیه و مارجین پنج (5X)، معامله‌ای انجام داده و پس از مدتی، هر واحد از سهم یا ارز دیجیتال مورد معامله، دو دلار ضرر کند.

یعنی 50 سهم خرید کرده و هر کدام دو دلار افت قیمت داشته است(100 $ =2*50). در این حالت صرافی ضرر بوجود آمده را از دارایی اولیه معامله‌گر بر می‌دارد. یعنی معامله‌گر کل سرمایه اولیه خود (100 دلار) را از دست می‌دهد.

معاملات مارجین برای هر دو حالت خرید قرضی(Long) و فروش قرضی (Short) قابل انجام است. در خرید قرضی، پیش‌بینی معامله‌گر بر این است که با دریافت وام و افزایش قیمت سهم، سود بیشتری به دست خواهم آورد.

در فروش قرضی (پوزیشن شورت) هم پیش‌بینی معامله‌گر بر این است که فعلا سهم یا ارز دیجیتال را می‌فروشم و پس از افت قیمت، با قیمت پایین‌تری خرید می‌کنم؛ یعنی معامله‌گر حتی با کاهش قیمت سهم نیز سود می‌کند.

واضح است معاملات مارجین می‌تواند سود و زیان بیشتری به همراه داشته باشد. اما اگر در ادامه، باعث وقوع کال مارجین شود می‌تواند خسارت فجیعی به معامله‌گر وارد کند.

حال به این سوال باید پاسخ داد که:

کال مارجین (یا مارجین کال) چیست؟

به بیان ساده، کال مارجین یعنی معامله‌گر پس از معامله مارجینی ضرر کرده و صراف یا هر نهاد وام دهنده، به هر قیمت ممکن قصد پس‌گرفتن مبلغ وام داده شده به اضافه کارمزد معامله را دارد.

ابتدا کارگزار از معامله‌گر می‌خواهد که موجودی حساب مارجین را افزایش دهد تا بدهی وام را بطور کامل پوشش دهد.

اگر معامله‌گر پول کافی نداشت آنوقت در صورت داشتن حساب‌های بیشتر مشتری، کال مارجین باعث بسته شدن و برداشت پول از حساب‌های دیگر خواهد شد.

حتی اگر معامله‌گر در حساب‌های دیگر بجای پول، سهم یا ارز دیجیتالی داشته باشد، کال مارجین باعث ‌می‌شود کارگزار، آن سهام را به قیمت پایین‌تر از قیمت بازار فروخته و بدهی خود را بردارد.

همچنین هنگام کال مارجین شدن، کارگزار می‌تواند به کارگزاران و دیگر آژانس‌های اعتباری، وضعیت کال مارجین شدن معامله‌گر را گزارش کند که این کار باعث بی‌اعتباری معامله‌گر خواهد شد.

جالب اینکه معامله‌گر حق هیچگونه اعتراض و شکایتی را هم ندارد. بنابراین تریدر باید حداکثر تلاش خود را بکار گیرد تا از وقوع مارجین کال پیشگیری کند و در صورت وقوع، بهتر است خود معامله‌گر مبلغ وام را تامین و موجودی حساب را تکمیل کند تا از خسارت‌های بیشتر مصون بماند.یک مثال در مورد مارجین کال

بنابراین کال مارجین یعنی تعیین ضرب‌الاجل از طرف کارگزار (یا صرافی) برای معامله‌گری که وام گرفته و زیان به بار آمده، مبلغ وام را پوشش نمی‌دهد.

روش‌های پیش‌گیری از کال مارجین:

1. توصیه اول این است که تا جای ممکن حساب مارجین باز نکنید و معامله مارجین انجام ندهید؛ چرا که معاملات ارزهای دیجیتال با نوسانات زیادی همراه بوده و انجام معامله مارجین ریسک آن را مضاعف می‌کند.
2. همیشه مبلغی در حساب پس انداز خود نگه دارید و متناسب با اندوخته خود از مارجین (اهرم) استفاده کنید تا در صورت افت قیمت، سریعا آن را به حساب مارجین واریز کرده و بدهکار کارگزار و مواجه با مارجین کال نشوید.
3. مبلغ کمی وام بگیرید یا در واقع با اهرم پائین‌تری، معامله مارجین داشته باشید.
4. همواره با آگاهی و دانش کافی وارد معامله شده و از معاملات هیجانی خودداری کنید.
5. برای خود استراتژی حد سود و حد ضرر تعریف کرده و سعی نکنید ضرر را با انجام معامله بزرگ‌تری جبران کنید.

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

کال مارجین چیست؟

فعالان بازار آتی، در صورت پیش‌بینی نادرست از روند قیمت بازار، مانند فعالان هر بازار دیگری متحمل زیان می‌شوند. با این حال، در بازار آتی به دلیل تسویه روزانه حساب‌ها، معامله گران زیان‌دیده، در معرض وضعیت ناخوشایند «کال مارجین» نیز قرار می‌گیرند. در این مطلب قصد داریم تا به تعریف وضعیت مارجین کال، نحوه پیش‌بینی وضعیت حساب قبل از کال مارجین شدن و چگونگی خروج از وضعیت کال مارجین بپردازیم.

انواع وضعیت حساب در بازار بورس

برای فعالیت در بازار آتی، هر معامله‌گر می‌بایست قبل از اخذ موقعیت خرید یا فروش، موجودی حساب عملیاتی خود را به میزان لازم شارژ نماید. در واقع به دلیل ماهیت تعهدی بازار آتی، خریدار و فروشنده می‌بایست وجهی را به منظور وجه تضمین انجام معامله (در روز سررسید) به حساب عملیاتی خود واریز نمایند. این وجه، پس از اخذ موقعیت خرید یا فروش توسط بورس در حساب معامله‌گر به عنوان وجه تضمین، بلوکه می‌شود. حساب عملیاتی طی جلسه معاملاتی (با توجه به قیمت تسویه) هر نیم ساعت یکبار، به‌روزرسانی می‌شود. با توجه به میزان موجودی حساب عملیاتی نسبت به وجه تضمین اولیه، وضعیت حساب سه حالت می‌تواند داشته باشد:

۱- وضعیت نرمال
۲- وضعیت ات ریسک
۳- وضعیت مارجین کال

وضعیت نرمال

چنانچه پس از تسویه‌حساب، برای معامله‌گر سود شناسایی شود، حساب عملیاتی معامله‌گر به همان میزان (منهای کارمزد معاملات) افزایش می‌یابد. در این شرایط که موجودی حساب عملیاتی بیشتر از ( یا برابر) میزان وجه تضمین اولیه است، به اصطلاح می‌گویند حساب در وضعیت نرمال قرار دارد.

وضعیت ات ریسک (At Risk)

چنانچه پس از تسویه حساب بر اساس قیمت تسویه، برای معامله‌گر زیان شناسایی شود، از موجودی حساب عملیاتی وی کسر می‌شود. طبق مشخصات قراردادهای آتی، موجودی حساب عملیاتی تا ۳۰ درصد کاهش نسبت به وجه تضمین اولیه با مشکل مواجه نمی‌شود. در واقع موجودی حساب عملیاتی همواره می‌بایست حداقل به میزان ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه باشد.
هنگامی که موجودی حساب عملیاتی معامله‌گر از وجه تضمین اولیه کمتر شود، اما از حداقل وجه تضمین (۷۰ درصد وجه تضمین اولیه) بالاتر باشد، گویند حساب وی در وضعیت ات ریسک قرار دارد. در این حالت اگرچه موجودی حساب عملیاتی کمتر از وجه تضمین اولیه است اما به دلیل بالاتر بودن نسبت به حداقل وجه تضمین، مشکلی برای معامله‌گر پیش نمی‌آید. در این شرایط معامله‌گر می‌بایست موجودی حساب خود را مدیریت نماید تا میزان آن کمتر از حداقل وجه تضمین اولیه نشود (مارجین کال نشود).

وضعیت مارجین کال (margin call)

چنانچه موجودی حساب عملیاتی پس از به‌روزرسانی، کمتر از ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه بشود (حتی ۱ ریال!) حساب عملیاتی در وضعیت کال مارجین قرار می‌گیرد.
در واقع کال مارجین وضعیتی است که میزان زیان معاملات از حد مجاز آن (۳۰ درصد وجه تضمین اولیه) بیشتر شده و اخطاریه افزایش وجه تضمین جبرانی صادر می‌شود.

نکته:

۱.به‌روزرسانی حساب‌ها طبق جدیدترین دستورالعمل، هر نیم ساعت یکبار طی جلسه معاملاتی صورت می‌گیرد. قبلا یک بار و پس از اتمام جلسه معاملاتی انجام می‌شد.

۲.در به‌روزرسانی حساب‌ها طی جلسه معاملاتی، زیان‌ها روی موجودی حساب هر نیم ساعت یک بار، اعمال می‌شود اما سودها، در پایان جلسه معاملاتی اعمال یک مثال در مورد مارجین کال می‌شود.

۳.در بازار آتی کال مارجین و مارجین کال هر دو، مورد استفاده معامله گران قرار می‌گیرد و به معنای (margin call) است.

۴.کارگزاری آگاه یک ویژگی تحت عنوان پیش‌بینی وضعیت حساب در سامانه آنلاین خود تعبیه نموده است تا معامله گران همواره از وضعیت حساب خود باخبر باشند و اقدامات لازم را برای جلوگیری از مارجین کال شدن انجام دهند. برای آشنایی با این ویژگی مطلب “چگونه از کال مارجین شدن معاملات آتی کالا در امان بمانیم؟” را مطالعه نمایید.

مثال:

فرض کنید وجه تضمین اولیه برای قراردادهای آتی زعفران برابر با ۴۸۰ هزار تومان باشد. شخص ۴۸۰ هزار تومان به حساب عملیاتی خود واریز و یک موقعیت خرید یا فروش اخذ می‌کند. فرض نمایید موجودی حساب وی پس از پایان جلسه معاملاتی طی روزهای مختلف به شرح ذیل باشد:

روز	موجودی حساب	وضعیت
اول	۴۸۰.۰۰۰	نرمال
دوم	۴۹۰.۰۰۰	نرمال
سوم	۴۶۰.۰۰۰	ات ریسک
چهارم	۴۹۵.۰۰۰	نرمال
پنجم	۴۳۰.۰۰۰	ات ریسک
ششم	۳۸۰.۰۰۰	ات ریسک
هفتم	۳۲۰.۰۰۰	مارجین

در این مثال حداقل وجه تضمین برابر با ۴۸۰.۰۰۰*۰.۷= ۳۳۶.۰۰۰ است. به بیان دیگر اگر موجودی حساب عملیاتی معامله‌گر از این مقدار کمتر شود (حتی ۱ ریال) وی در وضعیت مارجین کال قرار می‌گیرد.

در مثال فوق ملاحظه شد که وجه تضمین اولیه برابر با ۴۸۰ هزار تومان و حداقل وجه تضمین برابر با ۳۳۶ هزار تومان است. هنگامی که میزان موجودی حساب عملیاتی بین ۳۳۶ هزار تومان و ۴۸۰ هزار تومان قرار دارد گویند فرد در وضعیت ات ریسک قرار دارد. در این شرایط موجودی از حداقل وجه تضمین بیشتر اما از وجه تضمین اولیه کمتر است.

معامله‌گر چگونه از وضعیت مارجین کال باخبر می‌شود؟

پس از بروز رسانی حساب‌ها، با کاهش موجودی حساب به کمتر از حداقل وجه تضمین، مشخص می‌شود که چه افرادی کال مارجین شده‌اند. معامله گران از طریق سامانه معاملاتی آنلاین خود می‌توانند وضعیت حساب خود را چک نمایند. علاوه بر این، کارگزار به افرادی که مارجین کال شده‌اند از طریق تماس تلفنی و در غیر این صورت، ارسال پیامک به معامله گران اعلام می‌کند که حساب آن‌ها کال شده است . افرادی که مارجین کال شده‌اند می‌بایست تا مهلتی که کارگزار تعیین می‌کند، اقدام به تکمیل وجه خود و یا بستن تعدادِ لازم از موقعیت‌های خود نماید.

معامله‌گر، چگونه از وضعیت کال مارجین خارج می‌شود؟

افرادی که مارجین کال می‌شوند از سه طریق می‌توانند، از این وضعیت خارج بشوند.

۱- واریز وجه
۲- بستن موقعیت‌های باز
۳- ترکیبِ واریز بخشی از وجه مورد نیاز و بستن تعداد موقعیت باز

معامله‌گر تا چه زمانی فرصت دارد تا میزان وجه لازم را برای خروج از وضعیت مارجین کال واریز نماید؟

معامله گران کال مارجین طبق دستورالعمل، می‌بایست تا قبل از اتمام مهلتی که کارگزاری به آن‌ها داده است وجه لازم (وجه تضمین جبرانی) را به حساب عملیاتی خود واریز نمایند.

اگر فرد طی مهلت تعیین‌شده موقعیت‌های خود را نبندد و یا وجه واریز ننماید چه اتفاقی می‌افتد؟

بر اساس دستورالعمل، چنانچه فردی تا اتمام مهلت تعیین‌شده توسط کارگزاری، همچنان مارجین کال باشد کارگزار موظف به بستن تعداد لازم از موقعیت‌های وی است. در واقع کارگزار تعدادی از موقعیت‌های وی را می‌بندد تا وی از حالت مارجین کال خارج شود.

به طور مثال اگر فرد ۴ موقعیت باز داشته باشد اما تنها به ازای ۳ موقعیت وجه تضمین کافی داشته باشد آنگاه کارگزاری تنها یک موقعیت وی را می‌بندد.

نکته: اگر فردی مارجین کال شود و چند موقعیت بازداشته باشد، فقط به تعدادی از موقعیت‌های باز وی بسته می‌شود که از حالت مارجین کال خارج شود.

اگر معامله‌گر کال مارجین تا مهلت معین‌شده وجه لازم را واریز نکرد (و تعداد موقعیت‌های باز خود را نبست) و بازار نیز با صف مواجه بود به نحوی که کارگزار نتواند موقعیت شخص مارجین کال را ببندد چه اتفاقی می‌افتد؟

اگر تا مهلت تعیین‌شده از سوی کارگزار، معامله‌گر از حالت کال مارجین خارج نشد (نه پول واریز نمود و نه موقعیت بست) کارگزار اقدام به ثبت سفارش با قیمت سرخط تابلو، برای بستن موقعیت وی می‌نماید. اگر بازار با صف مواجه باشد سفارش معامله‌گر در سیستم باقی می‌ماند تا شاید تا انتهای جلسه معاملاتی سفارش انجام و موقعیت وی بسته شود.
چنانچه تا پایان جلسه معاملاتی سفارش واردشده برای فرد مارجین کال انجام نشود، پس از اتمام جلسه معاملاتی بازار جبرانی برای بستن موقعیت باز معامله‌گر تشکیل خواهد شد.

سخن آخر

در این مطلب، ضمن تعریف وضعیت‌های حساب عملیاتی و به ویژه وضعیت کال مارجین، نحوه خروج از مارجین کال به صورت تیتر وار بیان گردید. جهت درک بهتر نحوه خروج از شرایط کال مارجین، در مطلب بعدی به ارائه مثال‌های ساده و کاربردی و پس از آن، تشریح بازار جبرانی خواهیم پرداخت.

کال مارجین چیست و چه زمانی کال مارجین می‌شویم

کال مارجین وضعیتی است که در آن زیان معامالت به بیش‌ازحد مجاز و مارجین حساب به زیر حداقل سطح مورد نیاز می‌رسد.در این مطلب از کارگزاری سرمایه و دانش درباره کال مارجین بیشتر بخوانید.

کال مارجین چیست و چه فعل‌وانفعالاتی در صورت کال مارجین شدن در بازار رخ خواهد داد؟ در بازارهای مالی اصطلاحات مختلفی را می‌توان مشاهده کرد که کاربران حرفه‌ای باید حتماً با معنی و مفهوم آن‌ها آشنا باشند. در غیر این صورت روند معاملات آن‌ها با چالش‌هایی روبرو خواهد شد. عدم آشنایی با این اصطلاحات حتی می‌تواند باعث از بین رفتن بسیاری از سرمایه‌های کاربران نیز شود. در این مقاله با شما همراه هستیم تا یکی از مهم‌ترین اطلاعات و مفاهیم مربوط به بازارهای مالی و بازار بورس ایران را بررسی کرده و ارزیابی نماییم.

کال مارجین به چه معناست (Call Margin)

کال مارجین به چه معناست و در کدام بازارها استفاده می‌شود؟ قبل از اینکه به تعریف این اصطلاح در بازار بپردازیم، نیاز است تا معنی تحت‌اللفظی آن را با شما در میان بگذاریم.
کال مارجین که در برخی مواقع از عبارت مارجین کال نیز به‌جای آن استفاده می‌شود، یک عبارت انگلیسی است که از بازارهای مالی بزرگ در دنیا وارد بازار بورس ایران نیز شده است. مارجین در این اصطلاح به‌نوعی به موجودی پول در حساب هر تریدر و معامله‌گر اشاره دارد. عبارت Call Margin به معنی اخطار کسری موجودی است.

اصطلاح Call Margin در معتبرترین و بزرگ‌ترین بازارهای مالی در دنیا اعم از بازارهای بورس و بازار فارکس کاربرد دارد. از این مفهوم در بازار آتی بورس ایران نیز استفاده‌شده و کاربرانی که در حال معامله در این بازار هستند، می‌بایست با مفهوم آن آشنا باشند.

اشاره کردیم که کال مارجین به چه معناست و در چه بازارهایی کاربرد دارد. اما لازم است تا تعریف دقیق آن را نیز با شما در میان بگذاریم. این اصطلاح با توجه به وجود اهرم در برخی از بازارهای مالی مانند بازار آتی و بازار فارکس تعریف شده است. درواقع در هر بازاری که در آن از اهرم برای افزایش سرمایه کاربران برای معاملات استفاده شود، Call Margin نیز کاربرد خواهد داشت.

ضریب اهرمی درواقع ابزاری است که به کاربر اجازه معامله چند برابری نسبت به سرمایه اولیه خود را می‌دهد. به‌عنوان‌مثال با ضریب اهرمی 10 شما می‌توانید 10 برابر سرمایه اولیه در دسترس خود وارد معامله شوید.

وقتی معاملات شما در بازار وارد ضرر شده و دارایی و وجه اولیه شما در حال کسر است، افت سرمایه تا حدی امکان‌پذیر خواهد بود. بعد از رسیدن به حد در نظر گرفته شده برای افت سرمایه اولیه که بسته به نوع بازار و کارگزار می‌تواند متفاوت باشد، معامله‌گر کال مارجین شده و اخطار کسری بودجه برای وی ارسال می‌شود. این اخطار به این معنا است که کاربر دیگر بودجه لازم برای باز ماندن معامله موردنظر را نداشته و هر چه زودتر باید اقدامات لازم برای آن را انجام دهد.

کال مارجین در بورس چیست

کال مارجین در بورس چیست و چگونه تعریف می‌شود؟ کاربرانی که به دنبال معامله در بازار آتی هستند، در ابتدا باید مبلغی را به‌حساب کاربری خود در نزد کارگزار واریز نمایند. برای انجام معاملات در بازار یک حداقل وجهی در نظر گرفته می‌شود که با عنوان وجه تضمین اولیه شناخته می‌شود. کاربر برای انجام معامله در بازار آتی حداقل با این مقدار پول را در حساب خود داشته باشد، در غیر این صورت امکان معامله برای وی وجود نخواهد داشت.

وقتی کاربر اقدام به خرید یا فروش در بازار آتی می‌نماید، مقداری از پول موجود در حساب کاربری وی به‌عنوان هزینه این معامله در حساب کارگزاری بلوکه خواهد شد. بعد از پایان هرروز معاملاتی و تسویه صورت گرفته بسته به روند قیمت کالای موردنظر، مقداری از سرمایه کاربر کاهش پیدا کرده و یا شاهد افزایش سرمایه وی با توجه به نوع معامله برای وی خواهیم بود.

حال اگر روند حرکت قیمت کالای معاملات شده برخلاف جهت پیش‌بینی‌شده توسط کاربر باشد، معامله وارد ضرر می‌شود. این ضرر تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که یا کاربر معامله را ببندد و یا سطح سرمایه وی در حساب کاربری به حدی برسد که امکان ضرر بیشتر برای کاربر وجود ندارد.

میزان نهایت ضرر در بازارهای مالی مختلف با هم متفاوت است اما در بورس کالای ایران معمولاً این میزان 70 درصد وجه تضمین است. به این معنی که وقتی ضرر معامله از 30 درصد وجه تضمین افزایش پیدا کرد، اصطلاحاً حساب کاربری معامله‌گر کال مارجین شده و از سوی کارگذاری اخطار برای برطرف کردن این شرایط به روش‌های مختلف در دسترس ارسال خواهد شد.

وجه تضمین اولیه و حداقل وجه تضمین

برای اینکه مفهوم کال مارجین در بورس ایران را بهتر درک کنید، لازم است تا معنی دو اصطلاح وجه تضمین اولیه و حداقل وجه تضمین را یک‌بار دیگر با شما در میان بگذاریم. سازمان بورس برای انجام معاملات هر کالایی بنا به شرایط مختلف اقدام به معرفی وجه تضمین اولیه می‌نماید.

این مقدار پول به معنی مقدار پولی است که معامله‌گر برای انجام معامله در کالای موردنظر باید در حساب کاربری خود داشته باشد. عملاً در صورت عدم دسترسی به این مقدار پول در حساب کاربری، اماکن ورود به معامله برای خریدوفروش کالای موردنظر برای معامله‌گر وجود نخواهد داشت.

دراین‌بین حداقل وجه تضمین در معاملات بازار بورس آتی به مقدار وجهی اطلاق می‌شود که در صورت رسیدن سرمایه به آن مقدار، حساب کاربری در موقعیت کال مارجین قرار می‌گیرد. این مقدار برای بازار آتی 70 درصد وجه تضمین اولیه در نظر گرفته می‌شود.

فرمول کال مارجین چیست

اما فرمول کال مارجین چیست و محاسبه آن در بورس ایران چگونه خواهد بود؟ برای اینکه آموزش کال مارجین را کامل کرده باشیم، لازم است تا فرمول آن را نیز با شما در میان بگذاریم. فرمول محاسبه Call Margin بسیار ساده است و باکمی دقت شما نیز می‌توانید این شرایط را برای حساب کاربری خود در بورس ایران محاسبه نمایید. برای این منظور باید به روش زیر عمل کنید:

قبل از هر چیزی باید حداقل وجه تضمین یا وجه تضمین اولیه برای هر معامله را بدانید.

وجه تضمین اولیه را باید برای تمام معاملاتی که در حالت باز دارید، محاسبه کنید.

سپس 70 درصد کل این وجه اولیه را محاسبه نمایید.

درصورتی‌که مجموع ضرر شما در تمام معاملات به این میزان 70 درصد برسد، حساب شما در مرز کال مارجین قرار گرفته و در این شرایط اخطار Call Margin را دریافت خواهید کرد.

البته در بازارهای مالی بین‌المللی مانند بازار فارکس بسته به نوع کارگزاری معمولاً مارجین لول شرایط مختلفی داشته و همیشه 70 درصد نیست. حتی در برخی از کارگزاری‌های بین‌المللی مارجین لول تا 10 درصد نیز تعیین می‌شود. اما در بورس ایران و در کارگزاری‌ها مارجین لول (درصد ورود حساب کاربر به شرایط Call Margin) 70 درصد وجه تضمین در نظر گرفته شده است.

کال مارجین به زبان ساده با یک مثال

با بیان کال مارجین به زبان ساده و با یک مثال با شما همراه هستیم تا این مفهوم را به‌صورت کامل و جامع به شما آموخته باشیم. دقت کنید که این روش بسیار ساده را شما می‌توانید برای تمام معاملات خود محاسبه کرده و مراقب شرایط حساب کاربری خود باشید.

فرض کنید شما در حساب کاربری خود 4 معامله باز دارید که وجه تضمین اولیه همه آن‌ها 500 هزار تومان است. به‌این‌ترتیب موجودی حساب شما باید حداقل 4 در 500,000 تومان = 2 میلیون تومان باشد. به این معنی که امکان ورود به تمام این 4 معامله زمانی برای شما فراهم خواهد بود که حداقل 2 میلیون تومان در حساب کاربری خود داشته باشید.

حال نوبت به محاسبه 70 درصد کل وجه تضمین می‌رسد. در این شرایط شما باید 70 درصد کل وجه تضمین یعنی 2 میلیون تومان را محاسبه کنید که برابر با 1400000 تومان خواهد شد. به این معنی که اگر مجموع ضررهای شما در هر 4 معامله به 600 هزار تومان برسد که ارزش سرمایه‌های شما را تا سطح 1400000 تومان کاهش دهد، عملاً حساب کاربری شما Call Margin شده است.

انواع وضعیت حساب در بازار

هم‌چنین باید اشاره کنیم که Call Margin درواقع یکی از انواع وضعیت حساب در بازار معاملات آتی در بورس ایران نیز است. حساب کاربری معامله‌گران در این بازار معمولاً در سه حالت تعریف می‌شود که شناخت آن‌ها برای معامله‌گران در این بازار امری لازم و ضروری است. انواع وضعیت حساب در بازار به شرح زیر است:

وضعیت نرمال : وقتی معاملات خود را در بازار باز می‌کنید، در قدم اول مقداری کارمزد از حساب شما کسر خواهد شد. در صورتی مکه معاملات شما درمجموع در شرایط سود قرار بگیرد، به‌نوعی که میزان سرمایه شما از وجه تضمین اولیه بیشتر باشد، اصطلاحاً وضعیت حساب شما با عنوان نرمال تعریف می‌شود.

وضعیت درخطر یا At Risk : یکی دیگر از انواع وضعیت حساب معاملاتی در بازار آتی وضعیت ات ریسک است. اگر معاملات شما در بازار در وارد ضرر شود، به‌گونه‌ای که میزان سرمایه شما از وجه تضمین اولیه کمتر اما بیشتر از 70 درصد آن باشد، اصطلاحاً وضعیت حساب شما در حالت ات ریسک قرار دارد.

وضعیت کال مارجین : درنهایت درصورتی‌که ضررهای معاملاتی شما به‌گونه‌ای باشد که سرمایه شما در حساب معاملاتی به کمتر از 70 درصد وجه تضمین اولیه برسد، حساب شما وارد حالت کال مارجین خواهد شد. درصورتی‌که سرمایه شما در حساب معاملاتی حتی 1 ریال کمتر از 70 درصد وجه تضمین اولیه شود، این وضعیت برای حساب معاملاتی شما تعریف خواهد شد.

چگونه از کال مارجین شدن با خبر شویم؟

برخی از کاربران با این چالش روبرو هستند که چگونه می‌بایست از وضعیت کال مارجین در حساب کاربری خود مطلع شوند. دقت داشته باشید که بلافاصله بعد از رسیدن حساب کاربری به شرایط Call Margin کارگزاری از طرق مختلف شما را آگاه می‌سازد. ارسال پیام متنی به شماره موبایل، ارسال پیام اخطار در حساب کاربری، ارسال ایمیل و روش‌های ازاین‌دست برای اطلاع‌رسانی رسیدن معاملات به شرایط کال مارجین استفاده می‌شود.

چگونه از وضعیت کال مارجین خارج شویم؟

اما چگونه می‌توانیم از وضعیت Call Margin خارج شویم؟ وقتی حساب معاملاتی وارد وضعیت کال مارجین می‌شود، کاربر می‌توان با سه استراتژی حساب خود را از این شرایط خارج نماید که به شرح زیر هستند:

اولین استراتژی واریز مبلغی است که میزان دارایی حساب وی را به حداقل 70 درصد وجه تضمین اولیه برساند. البته شما می‌توانید کمی بیشتر واریز کنید تا دوباره و با اولین ضرر حساب کاربری خود را در شرایط Call Margin مشاهده نکنید.

دومین روش برای خروج از وضعیت کال مارجین بستن یک یا چند معامله باز است. بسته به میزان سرمایه شما باید حساب کنید که با بستن کدام معاملات باز می‌توانید وضعیت حساب خود را دوباره به حالت ات ریسک باز گردانید.

هم‌چنین کاربران می‌توانند از ترکیب دو روش بالا استفاده نمایند. به این معنی که برای مثال یک یا چند معامله خود را بسته و درعین‌حال مقداری هم پول به‌حساب یک مثال در مورد مارجین کال خود واریز نمایند.

اقدامات کارگزاری در صورت کال مارجین شدن

آشنایی با اقدامات کارگزاری در صورت کال مارجین شدن نیز یکی از نکات بسیار مهمی است که باید به آن نیز اشاره داشته باشیم. در صورت ورود حساب کاربری کاربر به این شرایط کارگزاری اقدامات زیر را انجام می‌دهد:

در قدم اول اخطارهای لازم از طرق مختلف برای کاربر ارسال می‌شود. به این معنی که کارگزاری به کاربر اخطار می‌دهد که از روش‌های مختلفی که در بند قبل به آن‌ها اشاره کردیم استفاده نموده و حساب کاربری خود را از شرایط Call Margin خارج سازد.

درصورتی‌که کاربر هیچ اقدامی برای خارج کردن حساب کاربری از شرایط Call Margin نکند، کارگزار اقدام به بستن برخی معاملات باز وی در بازار به میزانی که دوباره حساب کاربری وی به حالت ات ریسک وارد شود می‌نماید. بسته به شرایط ممکن است با بستن یک یا چند و حتی همه معاملات باز چنین وضعیتی در حساب کاربری معامله‌گر رقم بخورد که کارگزاری برای آن اقدام خواهد نمود.

ترفندهای دور ماندن از کال مارجین شدن در بازار بورس

اما چگونه می‌توانید حساب معاملاتی خود را در بازار بورس از وضعیت کال مارجین دور نگه‌داریم؟ ترفندهای زیر می‌توانند شما را از این شرایط دور نگه‌دارند:

استفاده از اهرم معاملاتی پایین‌تر یکی از این ترفندها است. هرچقدر اهرم معاملاتی شما کمتر باشد، خطر وارد شدن حساب معاملاتی به وضعیت Call Margin نیز کمتر خواهد بود.

استفاده از سیستم مدیریت سرمایه دقیق و عالی نیز می‌تواند یک روش ایده‌آل برای دور ماندن از این شرایط باشد. با سیستم مدیریت سرمایه می‌توانید حجم معاملاتی بهینه‌ای را انتخاب کرده و در هرلحظه درصد کمی از سرمایه‌های خود را وارد معامله کنید.

هم‌چنین هرچقدر مقدار پول اولیه موجود در حساب کاربری شما بیشتر باشد، امکان ورود به وضعیت Call Margin برای حساب کاربری شما با احتمال کمتری وجود خواهد داشت.

استفاده از حد ضررهای منطقی یکی دیگر از روش‌هایی است که می‌توانید در این را ه شما را یاری رساند.

نکاتی درباره کال مارجین و مزیت‌های آن

در انتها باید چند نکته بسیار مهم درباره کال مارجین را نیز با شما در میان بگذاریم که دقت به آن‌ها برای معاملات هر چه بهتر لازم خواهد بود.

کال مارجین هرچند ازنظر روانشناسی ممکن است روی روحیه معامله‌گر تأثیر منفی داشته باشد، اما درواقع ترفندی است که مانع از ضررهای خیلی بیشتر برای کاربر می‌شود. ازاین‌رو وجود آن چندان هم بی‌اهمیت و خالی از لطف نیست.

هرچقدر سطح مارجین لول در نظر گرفته شده در کارگزاری‌ها بیشتر باشد، احتمال ضررهای بیشتر برای کاربر وجود خواهد داشت. به‌عنوان‌مثال اگر سطح مارجین لول از 70 درصد به 50 درصد کاهش پیدا کند، هرچند معامله‌گر دیرتر کال مارجین خواهد شد، اما کال مارجین شدن در این شرایط با ضرر بیشتری همراه خواهد بود.

با آموزش کال مارجین و نکات مختلف مربوط به آن در بازار بورس ایران و بازارهای بین‌المللی با شما همراه بودیم. شناخت این اصطلاح و ترفندهای مختلف مربوط به آن برای تمام معامله‌گران حرفه‌ای لازم است. با مطالعه این مقاله اکنون شما می‌توانید مدیریت بهتری نسبت به ‌حساب کاربری خود در بازار آتی و سایر بازارهای مالی داشته باشید. اتفاقی که درنهایت به نفع شما تمام شده و از وارد کردن حساب شما به ضررهای بزرگ ممانعت خواهد کرد.

مارجین چیست ❤️ جلوگیری از کال مارجین شدن حساب

هنگام معامله در فارکس، شما تنها نیاز به مقدار کمی سرمایه برای باز کردن و حفظ یک پوزیشن جدید خواهید داشت که این سرمایه به عنوان مارجین یا وجه ضمانتی margin شناخته می‌شود. به عنوان مثال، اگر می‌خواهید 100،000 دلار USD/JPY بخرید، نیازی نیست که کل حجم معامله را داشته باشید، تنها نیاز است قسمتی از این مبلغ بطور مثال 3،000 دلار را خریداری کنید. مقدار واقعی بستگی به کارگزار فارکس و میزان اهرم ارائه شده توسط آن خواهد داشت.

مارجین چیست

مارجین را می‌توان به عنوان سپرده یا وثیقه با وجه تضمین در نظر گرفت که برای باز کردن یک پوزیشن و باز نگه داشتن آن لازم است. Margin یک تضمین یا “وجه ضمانتی” است که می‌توانید از عهده انجام معامله تا زمان بسته شدن آن برآیید. Margin کارمزد یا هزینه معامله نیست، بلکه صرفا بخشی از دیپازیت شما است که کارگزار فارکس شما، برای باز نگه داشتن حساب شما و اطمینان از اینکه می‌توانید ضرر احتمالی معامله را پوشش دهید، از موجودی حساب شما بلوکه می‌کند.

این مقدار برای مدت معین معامله “قفل” یا “بلوکه” است. پس از بسته شدن معامله، Margin “باز” یا “آزاد” شده و به حساب شما باز گشته و می‌تواند دوباره برای باز کردن معاملات جدید “قابل استفاده” باشد.

شرط مارجین چیست

مارجین به صورت درصدی (%) از “اندازه پوزیش کل” بیان شده که به عنوان “ارزش مفهومی” پوزیشنی که می‌خواهید باز کنید نیز شناخته می‌شود. بسته به جفت ارز و بروکر فارکس، میزان شرط Margin برای باز کردن یک پوزیشن متفاوت است. این مقدار ممکن است ارقامی مانند 0.25٪، 0.5٪، 1٪، 2٪، 5٪، 10٪ یا بالاتر باشد.
این درصد (%) به عنوان نیاز مارجین شناخته می‌شود. در ادامه، چند نمونه از شرط مارجین برای چندین جفت ارز (کاملا برای مثال) آورده شده است.

جفت ارز	نیاز Margin
یورو/دلار آمریکا	2 درصد
پوند انگلیس/دلار آمریکا	5 درصد
دلار آمریکا/ین ژاپن	4 درصد
یورو/دلار استرالیا	3 درصد

مارجین مورد نیاز چیست؟

هنگامیکه مارجین به عنوان مقدار خاصی از ارز حساب شما بیان می‌شود، این مقدار به عنوان margin مورد نیاز شناخته می‌شود. هر پوزیشنی که باز می‌کنید، مقدار margin مورد نیاز مشخصی دارد که باید “بلوکه” شود. بیایید به یک معامله معمولی EUR/USD (یورو در برابر دلار آمریکا) نگاه کنیم. برای خرید یا فروش 100،000 EUR/USD بدون اهرم، معامله گر باید 100،000 دلار در وجوه حساب، یعنی ارزش کل پوزیشن، دیپازیت نماید.

اما با مارجین مورد نیاز 2٪، تنها 2،000 دلار (“Margin مورد نیاز”) از وجوه معامله‌گر برای باز کردن و حفظ موقعیت 100،000 EUR/USD مورد نیاز است.

مثال های کاربردی از محاسبه مارجین مورد نیاز

فرض کنید 1،000 دلار در حساب معاملاتی خود واریز کرده و می‌خواهید معامله USD/JPY لانگ کنید و می‌خواهید یک معامله با حجم معاملاتی یک مینی لات (10،000 واحد) انجام دهید. اگر با مفاهیم لات در فارکس آشنا نیستید، این مقاله به شما کمک خواهد کرد.

از آنجایی که USD ارز پایه است، این مینی لات معادل 10،000 دلار بوده، به این معنی که ارزش مفهومی پوزیشن، 10،000 دلار است. با فرض اینکه حساب معاملاتی شما به دلار آمریکا باشد، از آنجاییکه شرط margin معادل 4 درصد است، Margin مورد نیاز 400 دلار خواهد بود.

باز هم فرض کنید 1،000 دلار در حساب خود واریز کرده و می‌خواهید 1.30000 GBP/USD لانگ داشته باشید و یک معامله با حجم معاملاتی یک مینی لات (10،000 واحد) انجام دهید

از آنجایی که GBP ارز پایه است، این مینی لات 10،000 پوند بوده که به این معنی است که ارزش مفهومی پوزیشن، 13،000 دلار است. با فرض اینکه حساب معاملاتی شما به دلار آمریکا باشد، از آنجایی که شرط Margin معادل 5 درصد است، Margin مورد نیاز 650 دلار خواهد بود.

فرض کنیم که می‌خواهید EUR/AUD لانگ داشته باشید و می‌خواهید یک معامله با حجم معاملاتی یک مینی لات (10،000 واحد) انجام دهید.

با فرض اینکه حساب معاملاتی شما بر حسب USD است، ابتدا باید بدانید که نرخ تبدیل EUR/USD چقدر است. فرض کنید EUR/USD با قیمت 1.15000 معامله می‌شود. از آنجایی که یورو ارز پایه است، این مینی لات 10،000 یورو بوده که به این معنی است که ارزش مفهومی پوزیشن، 11،500 دلار است. از آنجاییکه شرط مارجین 3 درصد است، Margin مورد نیاز 345 دلار خواهد بود.

آموزش محاسبه

هنگام معامله با Margin، مقدار Margin (“مارجین مورد نیار”) برای باز نگه داشتن یک پوزیشن، به عنوان درصد (“شرط مارجین”) اندازه پوزیشن (“ارزش مفهومی”) محاسبه می‌شود. مقدار مشخص margin مورد نیاز با توجه به ارز پایه‌ی جفت ارز معامله شده محاسبه می‌شود. اگر ارز پایه با واحد پول حساب معاملاتی شما متفاوت باشد، margin مورد نیاز به واحد حساب شما، تبدیل می‌شود.