پیش‌بینی وضعیت بازار بورس در روزهای آینده
مجله افیکس‌کار: شاخص بورس تهران پس از پشت سر گذاشتن رشد بیش از ۱۳ هزار واحدی در دو روز ابتدایی هفته، عقبگردی ۶۳۱۹ واحدی (۹۴/ ۱ درصدی) را در روز دوشنبه داشت.
این اتفاق در حالی رخ می‌داد که شاخص کل هموزن بیشترین ریزش تاریخی را به لحاظ مقداری تجربه کرد و بیش از ۹۰ درصد سهام بورسی نرخ پایانی منفی را به ثبت رساندند.
ریزش همزمان شاخص بورس و افت ۴۰ درصدی ارزش معاملات نسبت به میانگین روزانه یک‌ماه گذشته از نکات مهم بازار سهام در روز گذشته بود.
بورس تهران پس از تجربه دو روز مثبت در ابتدای هفته، روز گذشته با ریزش ۶۳۱۹ واحدی (۹۴/ ۱ درصدی) شاخص کل همراه بود.
این اتفاق در حالی رخ داد که در یک‌ساعت ابتدایی معاملات شاهد سقوط نزدیک به ۸ هزار واحدی این نماگر بورسی بودیم.
نکته قابل‌توجه در معاملات دیروز بازار سهام، نوسان‌های شدید قیمت‌ها و تغییر جهت‌های پرقدرت بود. این نوسان‌ها روز گذشته در مدار منفی و به‌طور گسترده در تالار شیشه‌ای به چشم می‌آمد.
ارزش معاملات نیز در ادامه مسیر نزولی روزهای اخیر به سطح بازار سهم سرگردان از آینده ۱۱۹۳ میلیارد تومان رسید (افت ۲۶ درصدی نسبت به معاملات یکشنبه) که کمترین مقدار از ۱۲ شهریور محسوب می‌شود.
شاخص کل بورس تهران که شنبه و یکشنبه با رشد نزدیک به ۱۶ هزار واحدی فضای پرهیجان مثبتی را پشت سر گذاشته بود، از نیمه راه روز یکشنبه و با نزدیک شدن به مرز ۳۳۰ هزار، روند معکوسی را تجربه کرد و در مسیر اصلاح قرار گرفت.
اصلاح ۳۵۰۰ واحدی شاخص کل در روز یکشنبه از سقف روزانه، نشان از تشدید عرضه‌ها داشت.
فاصله قیمت‌های پایانی با آخرین نرخ معامله‌شده در روز یکشنبه در بسیاری از سهم‌ها ۳ تا ۴ درصد شد که گمانه‌زنی‌ها درخصوص آغاز به کار منفی بورس در روز دوشنبه را تقویت می‌کرد.
اتفاقی که در همان دقایق نخست شاهد آن بودیم و سقوط ۸ هزار واحدی شاخص کل و گسترده شدن صف‌های فروش در نمادهای مختلف از صنایع گوناگون در یک ساعت نخست داد و ستدهای روزانه موید این امر است.
یکی از دلایل مهم اصلاح پرقدرت بورس در روز گذشته را می‌توان به برآورده نشدن انتظارات سرمایه‌گذاران از روند صعودی نرخ کامودیتی‌ها در بازارهای جهانی تحت‌تاثیر توافق ضمنی امریکا و چین مربوط دانست.
شدت هیجان بازار در دقایق نخست معاملاتی به‌عنوان یک رویداد تکراری چند وقت اخیر چه در بازار مثبت و چه در بازار منفی به چشم می‌خورد.
براساس این الگوی نانوشته، روز گذشته نیز مطابق روزهای قبل نوسان اصلی بورس و تراکم خرید و فروش‌های روزانه در دقایق نخست متمرکز بود.
در ساعت ۱۰ صبح از ۳۲۳ نماد بورسی معامله‌شده، ۳۰۳ نماد نرخ پایانی منفی را به ثبت رساندند.
۱۵۸ نماد بورسی صف فروش به ارزش ۳۲۸ میلیارد تومان داشتند و تنها ۹ نماد صف خرید کم‌رمق به ارزش ۱/ ۲ میلیارد تومان را تجربه کردند. قرار گرفتن در چنین موقعیتی برای سهامداران تازه‌وارد بورسی میل به فروش را بیش از پیش می‌کرد.
هرچند این روند با تقویت نسبی تقاضا اندکی بهبود یافت، اما آمار پایانی روز گذشته حاکی از بازگشت موج عرضه‌ها بود.پول‌های سرگردان که طی ماه‌های اخیر به‌طور تدریجی به بدنه بورس تزریق شده‌اند اگرچه به لحاظ پرتفوی شخصی اعداد قابل‌توجهی نیستند، اما تجمیع این پول‌های اندک با دیدگاه‌های یکسان و قدرت تحلیل و جریان‌شناسی ضعیف، موج‌های یکسان قدرتمندی را در کلیت بازار سهم سرگردان از آینده بازار به وجود می‌آورد. امری که در نوسان‌های سریع به شدت مشهود است.
ریزش تاریخی شاخص کل هموزن
روز گذشته شاخص کل هموزن با ثبت ریزش ۲۸۵۵ واحدی (۰۸/ ۳ درصدی) رکورد تاریخی ریزش مقداری خود را زد.
البته به لحاظ ریزش درصدی (که از اهمیت بیشتری برخوردار است) هنوز افت ۴۵/ ۳ درصدی این نماگر بورسی در اردیبهشت امسال پرچمدار بزرگ‌ترین سقوط تاریخی نماد مذکور است.
در این شاخص سهام بدون در نظر گرفتن ارزش بازار و میزان تاثیرگذاری اندازه شرکت، مورد محاسبه قرار می‌گیرند و ریزش شاخص کل هموزن نشان می‌دهد که تا چه حد شدت عرضه‌ها در بورس به‌طور یکپارچه و فراگیر وجود دارد.
امروز بیشتر قریب به اتفاق نمادهای گروه دارویی و خودرویی به‌عنوان گروه‌های پرنماد و بازار سهم سرگردان از آینده شلوغ بورسی با استقبال قابل‌توجه فعالان بازار، با صف فروش مواجه بودند.
نکته مهم درخصوص صف‌های فروش شکل‌گرفته که اهالی بورسی را به تغییر روند در آینده‌ای نزدیک امیدوار می‌کند، حجم کم صف‌های فروش در هر نماد است که اطلاعات مربوط به صف‌های فروش دیروز نیز فراگیری صف‌های فروش کم‌عمق در گستره بازار را تایید می‌کند.
افزایش ریسک سرمایه‌گذاری بلندمدت در بازار سهم سرگردان از آینده بورس؟
حضور سرمایه‌های تازه‌وارد و بلاتکلیف در فضای کاملا هیجانی و در برخی موارد استرسی و فعالیت زیاد آنها در زمینه خرید و فروش براساس جریان روزانه بازار به تشکیل صف‌های خرید و فروش متوالی در روزهای مختلف و در قیمت‌های مشابه می‌انجامد.
عدم شناخت فضای بازار سهام در میان فعال‌ترین گروه بازار رفته رفته سرمایه‌گذاران قدیمی را نیز به قرار گرفتن در فضای پرریسک رهنمون می‌سازد.
موضوعی که می‌تواند در میان‌مدت با توجه به تحلیل‌پذیر نبودن بازار و حرکت براساس رفتار روزانه، به خروج تدریجی سرمایه‌ها از بورس بینجامد.
یکی از نکات مهم معاملات امروز بازار سهام، ترس انجام خرید و فروش با فراگیر شدن جو منفی در میان فعالان بازار است.
ارزش معاملات خرد امروز (با حذف بلوک و اوراق) رقم ۱۱۹۳ میلیارد تومان را نشان می‌دهد که پایین‌ترین سطح از تاریخ ۱۲ شهریورماه است.
متوسط ارزش معاملات روزانه طی یک ماه گذشته ۲ هزار میلیارد تومان است.
کاهش ۴۰ درصدی ارزش معاملات در فضای منفی و در حالی‌که صف‌های فروش چندان قدرتمند نیستند و سهامداران حقوقی خالص خرید بیشتری دارند حاکی از این است که سرمایه‌گذاران خرد تنها زمانی میل به خرید پیدا می‌کنند که روند پرقدرت تقاضا وجود داشته باشد و در غیر این صورت ترجیح می‌دهند از بازار فاصله بگیرند.
همان‌طور که گفته شد، کاهش معنادار ارزش داد و ستدهای روزانه در حالی رخ می‌دهد که سهامداران حقوقی در گروه‌ها و صنایع مطرح تلاش‌های نافرجامی برای تقویت تقاضای عمومی و برچیدن جو منفی می‌کنند.
به همین دلیل توصیه می‌شود که سرمایه‌گذاران به جای قمار روزانه برای استفاده از نوسان‌های پرشتاب مقطعی پول‌های خود را به سمت سهام شرکت‌هایی ببرند که قیمت‌های فعلی بتواند نسبت‌های معقول P/ E را ایجاد کند.
از طرف دیگر جریان فعلی که رفتار بورس تهران را در روزهای اخیر به شدت توده‌ای و موج‌محور کرده‌اند، ریسک معاملات روزانه را زیاد می‌کند و در شرایط خاص شروع پرقدرت جریان اصلاحی شرایط نامطمئنی را به وجود خواهد آورد.
در چنین وضعیتی، رفتار توده‌ای در بازار اصلاحی می‌تواند در سهم‌های خاص موقعیت‌های سودآور ویژه‌ای را ایجاد کند.
انتظار می‌رود که انتشار تدریجی گزارش‌های ۶ ماهه شرکت‌ها به‌عنوان یک فیلتر قدرتمند عمل کند و علاوه بر کنترل هیجان‌های مثبت و منفی تخصیص سرمایه‌های سرگردان را به نحو مطلوب‌تری صورت دهد.
همان‌طور که گفته شد، روندهای روزانه بورس ملاک تصمیم‌گیری اصلی سرمایه‌گذاران شده‌است. امری که منجر به تسری موج‌های مثبت و منفی به تمام صنایع و شرکت‌ها می‌شود و حرکت‌های دسته‌جمعی را تقویت می‌کند.
حال سوال اینجاست که تا چه اندازه باید رفتار روزانه ملاک تصمیم‌گیری‌ها قرار گیرد؟
در حالی که با ورود نقدینگی قدرتمند نرخ بسیاری از سهم‌ها از محدوده‌های توجیه‌پذیر بنیادی خارج شده‌اند، میل بیشتر به خرید و فروش براساس استفاده از ابزار تکنیکالی افزایش می‌یابد.
واکنش‌های سریع و پرقدرت سهام به حمایت‌ها و مقاومت‌های تعریف شده و نقاط حساس نمودار‌های قیمتی در داد و ستدهای روزانه به‌طور خاصی نمایان است.
شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران نیز واکنش‌های معناداری را به سطوح حمایتی و مقاومتی نشان می‌دهد.بازار سهم سرگردان از آینده
بازگشت شاخص کل از سقف ۳۳۰ هزار واحدی طی دو مرحله در بازه زمانی کوتاه یکی از نشانه‌های اصلی این رویکرد به‌شمار می‌آید.
به‌رغم اینکه در سهم‌های گران کماکان ملاک‌های بنیادی می‌تواند تنها دستاویز برای شناسایی روند به حساب بیاید اما در میان‌مدت سهام بنیادی با قیمت‌های منطقی راه خود را از این نوع شناسایی روند جدا خواهند کرد.
معرفی بازار آتی و کاربرد های آن
بازار آتی چیست و در آن چه محصولاتی مورد معامله قرار می گیرد؟ در این مقاله قصد داریم تا به معرفی بازار آتی به صورت کامل بپردازیم و تمامی مواردی که باید یک سرمایه گذار در خصوص با آن بدانید را تحت عنوان معرفی بازار آتی بهش توضیح بدیم. در ادامه این مقاله همراه با کد بورسی بمون تا به صورت کامل بهت توضیح بدم که بازار آتی چی هستش و چه کاربرد هایی داره. پس با ما همراه باشید.
معرفی بازار آتی
در ابتدای امر باید گفت که بازار بورس قسمت های گوناگونی دارد که طبق احتیاج اقشار گوناگون جامعه به وجود آمده است. بازار آتی کالا یکی از قسمت های بورس کالا به حساب می آید که در این مقاله بنا داریم جزئیات بیشتری را در خصوص آن بررسی و در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. می توان گفت که بازار آتی یک مرکز مالی به منظور انجام قرارداد های آتی استاندارد محسوب می شود که دارای توافق نامه ای قانونی با حد و همین طور مرز معین می باشد و حین امضای قرارداد جهت خرید یا فروش یک کالای اقتصادی در آینده با قیمت توافق شده، به وجود آمده است.
جالب است بدانید که کالای تحویلی در قرارداد آتی بایستی دارای استاندارد کیفیت و کمیت باشند و زمان و مکان تحویل آن نیز تعیین شده باشد. تنها متغیر در معاملات آینده در بازار آتی قیمت به حساب می آید که در مرحله معامله محاسبه خواهد شد. در حقیقت معاملات آتی یعنی پوشاندن ریسک سرمایه گذاری و این ابزار در بورس کالا کاربرد های فراوانی خواهد داشت. استفاده از معاملات آینده، می تواند تحت عنوان رویکردی به منظور جذب نقدینگی به شمار رود و با قرار گرفتن معامله گران و بازار سازان به علاوه معاملات آتی، چرخه بورس برای پذیرایی از سرمایه های سرگردان تکمیل خواهد شد.
قرارداد آتی چیست؟
در این بخش باید این طور شروع کرد که قرارداد آتی، قراردادی می باشد که در آن خریدار و فروشنده توافق خواهند کرد تا مقدار مشخصی از کالای تعیین شده ای را با کیفیت و قیمت معلوم، در زمان و مکان مشخص مورد معامله قرار دهد. به بیانی دیگر، قرارداد آتی قراردادی است که در زمان حال ما اقدام به خرید کالایی می کنیم؛ ولی تصمیم نداریم که همین امروز آن کالا را تحویل بگیریم و در حقیقت قصد داریم چند ماه بعد کالا را تحویل گرفته و پول آن را پرداخت نماییم؛ پس به قراردادی که در آن کالایی را امروز و باقیمت معینی می خریم، ولی تحویل و پرداخت وجه آن در آینده انجام خواهد شد، قرارداد آتی گفته می شود. در این قرارداد طرفین معامله متعهد به تحویل کالا و پرداخت وجه آن در تاریخ معینی در آینده خواهند بود و برای تضمین انجام تعهد، می بایست خریدار و فروشنده هر یک مبلغی را نزد شخص امینی (بورس کالا) قرار دهند تا انجام این فرآیند تضمین گردد.
شایان ذکر است که قرارداد آتی قراردادی دو طرفه به حساب می آید و قادر خواهیم بود بدون در اختیار داشتن کالا، همین امروز کالا با مشخصات معین را به فروش برسانیم و در آینده آن را با قیمتی که امروز بر سر آن اتفاق نظر داریم، تحویل دهیم و پول آن را اخذ نماییم. این نوع معامله به منظور استفاده افرادی که قصد دارند ریسک خود را کاهش دهند، مانند کشاورزان و تولید کنندگان مواد غذایی بسیار مناسب خواهد بود. کشاورز قصد دارید اطمینان یابد که در فصل برداشت محصول از نوسان قیمت دور بماند و کارخانه هم در راستای امر برنامه ریزی و بودجه بندی خود احتیاج خواهد داشت تا مقدار و قیمت خرید های آینده خود را به صورت دقیق برنامه ریزی و تعیین نماید؛ بنابراین با این مثال اهمیت کنترل نوسان و میزان ریسک در معاملات آتی تا حدودی نمایان خواهد شد.
چرا بازار آتی یکی از محبوب ترین بازار ها در میان معامله گران بورس در سراسر جهان است؟
بازار آتی به علت این که خریدار و فروشنده کالا را منتفع می کند و فرصت کسب سود را برای نوسان گیران نیز مهیا می سازد، در دنیا طرفداران بسیاری برای خود دارد. در واقع به بیانی دیگر فعالان این بازار به ۳ گروه تقسیم بندی می شوند :
- خریداران کالا : افرادی که به کالایی مانند زعفران، پسته و … در آینده احتیاج خواهند داشت، امروز در بازار آتی با قیمت تعیین شده آن را پیش خرید می کنند.
- فروشندگان کالا : افرادی که بنا دارند در آینده کالای خود مانند زعفران، پسته و … را بفروشند، امروز قادر خواهند بود به قیمت تعیین شده برای ماه دلخواه در آینده آن را پیش فروش نمایند.
- نوسانگیرها : کسانی که قصد خرید و فروش فیزیکی اصل کالا مانند زعفران، پسته و … را ندارند، بلکه قصد دارند با پیش بینی درست روند قیمت کالا، از اختلاف قیمت خرید و فروش آن کسب سود کنند.
در انتهای این بخش باید گفت که بازار آتی به رونق اقتصادی کمک بسیاری را خواهد داشت؛ بخاطر این که از یک طرف تولید کنندگان و مصرف کنندگان قادرند ریسک خود را تا حد زیادی کم کنند و از طرف دیگر، اقرادی که تمایل دارند سود های زیادی با ریسک بالا بدست آورند قادر خواهند بود با معاملات قانونی و مطمئن به هدف خود برسند.
ویژگی های بازار آتی چیست؟
جالب است بدانید که استقبال چشمگیر از این بازار به علت قابلیت ها و منافع بسیار زیادی می باشد که قادر است سود زیادی را نصیب فعالان این بازار کند. از این منافع می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- امکان خرید و فروش نامحدود در هر روز معاملاتی
- معافیت مالیاتی
- تخصیص سود بانکی به مبلغی که در حساب در اختیار مشتری موجود می باشد
- کارمزد های بسیار کم
- امکان برداشت یک روزه موجودی از حساب
- واریز روزانه سود و زیان به حساب مشتری و …
در ادامه به همه منافع و ریسک های این بازار خواهیم پرداخت، ولی در ابتدا به معرفی بازار سهم سرگردان از آینده ۲ مزیت حائز اهمیت قراردادهای آتی اشاره خواهیم داشت که ماهیت این بازار را تشکیل می دهند :
- وجود اهرم در معاملات : یعنی قادر هستیم با چندین برابر پول خود در بازار آتی کالا معامله نماییم.
- دو طرفه بودن بازار : یعنی هم از بالا رفتن قیمت می توان سود کرد و هم از افت قیمت ها.
به منظور روشن شدن این دو مزیت به توضیحات زیر با دقت، توجه فرمایید :
اهرم مالی بازار آتی چیست و چرا این اهرم برای اهالی بورس جذاب است؟
در نظر داشته باشید که از اهرم مالی بازار آتی در زمان هایی استفاده می گردد که قصد داریم با وارد کردن نیرویی کوچک، نتیجه ای به شدت عظیم تر کسب کنیم. اشخاص با هوش مالی بالا همیشه به دنبال یافتن فرصت های سرمایه گذاری با قابلیت اهرمی نشسته اند. اهرم قادر است با تغییر در واحد زمان، نتیجه نهایی، مواد اولیه و یا سرمایه اولیه، به سرمایه‌گذاران فرصت ثروتمند شدن را اعطا نماید؛ ولی این نکته را هیچ گاه از یاد نبرید که استفاده اشتباه از وضعیت های اهرمی می تواند به شکست های سنگین مالی منتهی گردد، بنابراین کسانی با درجه ریسک پذیری بالاتر و هوش و دانش بالا همیشه به دنبال سرمایه گذاری های با اهرم بالاتر خواهند بود. برای نمونه، با اهرم مالی بازار آتی می توانید با در اختیار داشتن مبلغ ۱۰ کیلو گرم زیره سبز، بر روی ۱۰۰ کیلوگرم زیره سبز سرمایه گذاری کنید و سود ۱۰ برابری و یا زیان ۱۰ برابری به حساب شما واریز خواهد شد.
معرفی بازار آتی – دو طرفه بودن بازار آتی
در بازار نقدی افراد وقتی زعفران، پسته و … را خریداری می کنند، این انتظار را دارند که قیمت زیاد شود تا آن ها با فروش در قیمت های بالا کسب سود نمایند؛ این بدین معناست که معامله گران تنها وقتی قادر هستند از بازار کسب سود نمایند که قیمت ها افزایش پیدا کند، اما زمانی که قیمت کالا های عنوان شده در مسیر کم شدن است در واقع نمی توانند انتظار سودی داشته باشند؛ بلکه تنها قادرند در صورت دارا بودن کالاها با فروش آن از ضرر یا افزایش آن ممانعت به عمل آورند.
بسیار جالب است بدانید که برخلاف بازار نقدی در معاملات آتی کالا، افراد قادر خواهند بود هم در راستای افزایش قیمت و هم در راستای کم شدن قیمت کسب سود نمایند؛ در واقع یعنی زمانی که قیمت زیاد می شود افراد در قیمت پایین خرید خود را انجام داده و در قیمت بالاتر آن را می فروشند و از طرف دیگر زمانی که سرمایه گذاران پیش بینی دارند که قیمت ها کاهش می یابد، در قیمت بالاتر اقدام به پیش فروش کالا می کنند و بعد از کاهش قیمت ها اقدام به خرید همان مقدار مورد نظر خواهند کرد و از اختلاف بین فروش و خرید کسب درآمد خواهند کرد. این موضوع باعث شده است که بدون توجه به شرایط اقتصادی شما عزیزان قادر باشید با تشخیص درست جهت بازار از حرکت قیمت ها در هر طرف درآمد به دست آورید.
معرفی بازار آتی – موارد مورد معامله بازار آتی
ابزار های مشتقه مانند بازار آتی ابزاری محسوب می شوند که قیمت و ارزش آن ها از یک نوع دارایی که به اصطلاح به آن “دارایی پایه” گفته می شود، مشتق خواهد شد. اغلب در بورس های کالایی جهان، دارایی های گوناگونی مانند محصولات کشاورزی، انواع فلزات، انواع فراورده های نفتی و دیگر محصولات در قالب دارایی پایه قرارداد های آتی مطرح می شوند. امروزه در بورس کالای ایران محصول زیره سبز، زعفران و پسته تحت عنوان قرارداد آتی مورد معامله قرار می گیرد و این در حالی است که در آینده با به وجود آمدن شرایط مطلوب محصولات دیگر نیز قادر خواهند بود در بازار آتی مورد خرید و فروش قرار بگیرند. در شرایطی که دارایی مد نظر در قرارداد، کالا باشد، احتیاج خواهد بود تا شرایط قابل قبول کالا به وسیله بورس مشخص گردد. علت این موضوع این است که کالاهای گوناگون با شرایط کمی و کیفی متفاوتی امکان دارد در بازار موجود باشد.
پیشنهاد میکنیم مطالعه کنید :
نتیجه گیری
در این مقاله کاربردی و ساده از وب سایت کد بورسی به زبان ساده با تعریف بازار آتی و قرارداد آتی و مزایای آن آشنا شدیم. فهمیدیم که وجود اهرم در معاملات و دوطرفه بودن بازار به ما کمک شایانی خواهد کرد تا سود بسیار زیادی از سرمایه گذاری خود کسب نماییم. همین طور بازار آتی هم به منظور استفاده افرادی مورد استفاده است که بنا دارند ریسک خود را کم کنند و هم برای نوسان گیران که بنا دارند از تغییرات قیمت کسب درآمد را در دستور کار داشته باشند. امیدوارم که از مطالب عنوان شده نهایت استفاده رو برده باشید.
آیا نقدینگی سرگردان به سمت بازار سرمایه بازمی گردد؟ /رشد بی سابقه بورس در روزهای اخیر/ آیا سرمایه گذاری بورس در این روز‌ها راهی مطمئن برای افزایش سود است؟ /علت اصلی رشد شاخص بورس از اواخر خردادماه تاکنون چیست؟
شاخص کل بازار بورس و اوراق بهادار ایران در پایان روز یکشنبه ۱۴ مردادماه به عدد ۱۲۸۴۴۸ رسید تا موج رشد بی‌سابقه آن همچنان تداوم داشته باشد؛ این در حالی است که تمام اجزای بازار متناسب با رشد شاخص کل افزایش بازار سهم سرگردان از آینده نیافته‌اند.
سرویس اقتصادی فردا: آخرین رشد بزرگ بازار سرمایه ایران به سال ۱۳۹۲ برمی‌گردد که در دی‌ماه آن سال با برخورد شاخص کل به مقاومت ۹۰ هزار تایی، بورس وارد دوره رکود و افت خود شد. پس از آن شاخص تا پنج سال درگیر مقاومت ۹۰هزار تایی بود تا در دی‌ماه سال گذشته و در پی افزایش ناگهانی ارزش ارز و طلا موقتا از نود هزار تا عبور کرد؛ اما پیش از رسیدن به صدهزار متوقف شده و به فضای رکود بازگشت. تا اینکه این بار در اواخر خردادماه دوره جدید صعود قدرتمند آن آغاز شد و توانست با عبور از مقاومت‌های ۹۰هزار تایی و ۱۰۰هزار تایی، وارد دوره رشد شود.
بسیاری از کارشناسان بازار سرمایه در دی‌ماه اعتقاد داشتند مدیریت وقت بازار سرمایه تعمدا و به شکل ساختگی در حال افزایش ارزش شاخص کل است و برای این ادعای خود، شاخص کل را با شاخص هموزن مقایسه می‌کردند. برای توضیح بهتر این نکته باید گفت: شاخص کل، یک فرمول محرمانه دارد که در آن، تغییرات ارزش سهام‌های بزرگ و اصلی بازار سرمایه باعث تغییر عدد شاخص کل می‌شوند؛ اما شاخص هموزن برآمده از میانگین وزنی شاخص گروه‌های مختلف است که ضریب (وزن) هر گروه به نسبت به حجم آن در بازار تعیین می‌گردد. برخلاف رشد دی‌ماه - که به شکل ساختگی از مرداد سال گذشته آغاز شد - رشد شاخص کل در پایان خرداد ماه متناسب با رشد شاخص هموزن بود و نشان می‌داد این بار بازار برای رشد جدی‌تر آماده می‌شود.
در این میان باید دید علت اصلی رشد شاخص بورس از اواخر خردادماه تا کنون چیست؟ به عبارت دیگر، کدام متغیر بنیادی یا فاندامنتال باعث رشد بورس از اواخر خرداد ماه شده است؟ در این مورد می‌توان مهمترین علت را به «حجم بالای نقدینگی سرگردان» در جامعه گره زد که تنها بخش اندکی از آن وارد بورس شده است.
در حال حاضر مجموع نقدینگی موجود در اقتصاد ایران حدود به ۱۶ هزار هزار میلیارد تومان برآورد شده و روزانه نزدیک به هزار میلیارد تومان به حجم آن افزوده می‌شود. عمده این نقدینگی تا دی‌ماه ۱۳۹۶ در شبکه بانکی ذخیره شده بود؛ اما با کاهش دستوری و ناگهانی سود سپرده‌های بانکی و همزمان کاهش شدید تزریق دلار دولتی به بازار، تلاطمات دلار در دی‌ماه آغاز و سپرده‌های ذخیره شده از شبکه بانکی به بازار ارز تزریق شد. بانک مرکزی بلافاصله بعد از این موج با پیش‌فروش گسترده سکه باعث شد بخش مهمی از این نقدینگی وارد طلا شود و به این ترتیب طلا و ارز دو بازاری بودند که بخش مهمی از این نقدینگی را جذب کردند.
با فروکش بازار سهم سرگردان از آینده بازار سهم سرگردان از آینده کردن موج نخست افزایش جهشی ارزش ارز و طلا در اواخر سال گذشته، مسئله مهار سرگردانی نقدینگی به یکی از مهمترین دغدغه‌های دلسوزان اقتصاد ایران تبدیل شد. تقریبا اجماع تمام کارشناسان بر این بود که انتقال گسترده منابع نقدینگی در بازارهای مختلف اصلی‌ترین علت نابسامانی و جهش‌های بازارهای مختلف است و در این میان، یکی از توصیه‌های جدی کارشناسان به دولت این بود که منابع نقدینگی را با مشوق‌ها و اقدامات خاصی به سمت بازار سرمایه هدایت کند. با این حال در جریان موج دوم و سوم افزایش نرخ ارز و سکه، دولت توجه کافی را به بازار سرمایه نشان نداد تا همچنان شاهد رشد افسارگسیخته ارز و طلا و متعاقبا رشد بازارهای کالا و مسکن باشیم.
در این میان به نظر می‌رسد به مرور فضا برای رشد بورس نیز مهیا شده است. بازار سرمایه طی ۸ ماه گذشته در خوش‌بینانه‌ترین حالت (شاخص کل) حدود ۳۰ درصد رشد داشته؛ در حالی که سکه بهار آزادی (طرح جدید) در مقطعی به حدود ۳۵۰ درصد رشد هم رسید. بازار ارز آزاد با شاخص‌هایی مانند یورو و درهم (امارات) نیز حدود ۱۵۰ درصد رشد کرده‌اند. بازار مسکن نیز به طور میانگین نزدیک به ۱۰۰ درصد رشد داشته و همه این موارد نشان می‌دهد بازار سرمایه هنوز در مقایسه با بازارهای موازی رشد نکرده و «در صورت رسیدن اقتصاد ایران به تعادل نسبی» باید رشد بالایی را تجربه کند.
ذکر این نکته نیز ضروری است که در صورت اراده جدی دولتمردان، رشد بازار سرمایه برای جذب نقدینگی سرگردان به مراتب ساده‌تر از بازارهای مشابه است. تنها طی سه ماه اخیر، بیش از ۳۶هزار میلیارد تومان از طریق سامانه نیما جذب بازار ارز شده است. این در حالی است که کل حجم بازار سرمایه کمتر از ۳هزار میلیارد است و به راحتی با تزریق اندکی سرمایه می‌توان بخش عمده نقدینگی سرگردان در بازارهای مختلف را به آن جذب کرد.
باید دید دولت روحانی چه زمانی به این کار مبادرت می‌ورزد یا همچنان در انتظار آن است تا نقدینگی سرگردان در بازارهای مختلف موجب آشفتگی و رشد سرسام‌آور شده و به صورت تدریجی و طبیعی به سمت بازار سرمایه یا بانک‌ها بازگردد؟
آیا می‌توان از رکوردزنی‌های بورس خوشحال بود؟
رشد حال حاضر بازار سرمایه نمایانگر وفور نقدینگی سرگردان، نبود اطمینان خاطر بین سرمایه گذاران کوچک و بزرگ برای سرمایه گذاری در بازار اولیه و کسب و کارهای خرد، بی ارزش شدن پول ملی و انتظارات تورمی و دلایل مشابه است که هیچ یک بیانگر رونق اقتصاد نیست.
رشد ۴.۳ درصدی شاخص کل و ۴.۷ درصدی شاخص هم وزن در هفته‌ای که گذشت نشانگر سپری شدن یک هفته پرهیجان دیگر در بازار سرمایه ایران بود. رشد شتابانی که باعث شده است بسیاری از بازیگران بازار از خود بپرسند کی باید منتظر معکوس شدن آن بود؟! دبیر کل کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران در توئیتی، تلویحاً خوشحالی مدیران اقتصاد ایران از رکوردشکنی مداوم شاخص کل را، به خوشحالی پزشکان یک بیمار بدحال (اقتصاد ایران) از بالا رفتن مداوم درجه تب بیمار تشبیه کرد. ظرافت این تشبیه شاید در آن باشد که رشد حال حاضر بازار سرمایه نمایانگر وفور نقدینگی سرگردان، نبود اطمینان خاطر بین سرمایه گذاران کوچک و بزرگ برای سرمایه گذاری در بازار اولیه و کسب و کارهای خرد، بی ارزش شدن پول ملی و انتظارات تورمی و دلایل مشابه است که هیچیک بیانگر رونق اقتصاد نیست و بر عکس هریک حکایت از بیماری وخیمی دارد. اکنون میانگین P/E بازار بر اساس سود ۱۲ ماه گذشته شرکت‌ها به حدود ۹.۵ مرتبه رسیده است. عددی که بدون وجود دورنمای مناسبی از رشد سودآوری شرکت‌ها، تداعی کننده نبود توجه به ارزش ذاتی در معاملات سهام شرکت هاست. صرف نظر از اینکه ارزش امروز سهام بسیاری از شرکت‌ها متأثر از برنامه‌های افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها، خود را به ارزش روز دارایی‌های شرکت‌ها نزدیک می‌کند اما باید توجه داشت که به صورت سنتی، اقتصاد ایران از ارزش‌گذاری حبابی املاک ناشی از کارکرد بیش از حد معمول این دارایی به عنوان دارایی سرمایه‌ای و ابزار حفظ قدرت خرید رنج می‌برد. در واقع اختلاف قیمت بسیار زیاد زمین با سایر نهاده‌های تولید موجب کاهش بازده دارایی در کسب و کارهای خرد شده است. در هر صورت با افزایش رواج تجدید ارزیابی دارایی‌ها می‌توان انتظار داشت این حباب در قیمت گذاری املاک، به تدریج همانگونه که شاهد هستیم خود را در بازار سرمایه نیز منعکس کرده و موجب کاهش بازدهی واقعی سهام شرکت‌ها در بلند مدت و بعد از فروکش کردن موج تجدید ارزیابی‌ها شود.
مدیرعامل تأمین سرمایه ملت نیز نگرانی خود از روند فعلی حاکم بر بازار سرمایه را با عنوان شادمانی نامعقول اینگونه بیان کرد: «متأسفانه خرید سهام به فعالیت اقتصادی کم خطر تبدیل شده است. شاید بتوان رفتار سرمایه گذاران آگاه را پیش بینی و تحلیل کرد اما قادر به خواندن فکر صدها هزار سرمایه گذار تازه وارد بازار نیستیم.»
اگر چه کم خطر بودن سرمایه گذاری در بورس می‌تواند یک نقطه قوت باشد اما مشکل این است که بازار سرمایه، بازاری کم خطر نیست اما مسئولان سازمان سعی می‌کنند با اتخاذ سیاست‌های حمایتی نابه‌جا این بازار را بدون خطر جلوه دهند. روش فعلی حاکم بر عرضه‌های اولیه یکی از این سیاست هاست که در آن همه با اطمینان خاطر از رشد مداوم سهم از فردای عرضه اولیه متقاضی خرید این سهم می‌شوند تا آنجا که در سهمی مانند سرمایه گذاری آوا نوین ارزش سهام به بیش از سه برابر ارزش ذاتی آن نیز می‌رسد. بدیهی است مادام که بازار رو به صعود است و همه خرم و شادمان هستند افراد معدودی متوجه خطرات آتی هستند اما زمانی که بهمن فرو می‌ریزد، آنگاه بازی "کی بود کی بود" همان بر سر مدیران سازمان و اعتماد عمومی به بازار خواهد آورد که بهمن بازار ارز بر سر رئیس کل سابق بانک مرکزی و اقتصاد کلان کشور آورد.
اگر چه رشد بازار در ماه‌های اخیر کمتر وابسته به بهبود عملکرد و سودآوری شرکت‌ها بوده است، اما این توجه عمومی به بازار سرمایه فرصت کم نظیری برای بهره گیری از ظرفیت این بازار به منظور ایجاد رونق در فضای واقعی اقتصاد ایجاد کرده است که متأسفانه تنها به صورت عرضه‌های اولیه جسته و گریخته، آن هم عمدتاً توسط نهادهای عمومی، نمود پیدا کرده است و وجوه آن بیشتر مصروف پرداخت‌های جاری و یا خرید اوراق بدهی دولتی می‌شود.
روز پایانی هفته، فرابورس ایران شاهد عرضه اولیه شرکت کلر پارس از شرکت‌های مجموعه سرمایه گذاری دارویی تأمین اجتماعی بود. عرضه ۱۵ درصد از سهام این شرکت با استقبال یک میلیون و ۳۰۲ هزار و ۴۹۸ نفر از سرمایه گذاران مواجه شد و به این ترتیب هر کد سهامداری توانست ۳۹ سهم کلر پارس را در نرخ ۲۹ هزار و ۵۰۰ ریال به خود اختصاص دهد. کلر با سرمایه ثبتی ۳۲۷.۵ میلیارد ریالی ارزش بازاری معادل ۹,۶۶۱ میلیارد ریال پیدا کرد.
در همین راستا در آخرین ساعات روز چهارشنبه شرکت فرابورس در اطلاعیه ای از عرضه اولیه سهام شرکت گروه توسعه مالی مهر آیندگان در هفته آینده در نماد "ومهان" خبر داد. این شرکت با سرمایه ثبتی ۱,۰۰۰ میلیارد تومان شرکتی سرمایه گذاری و وابسته به گروه سرمایه گذاری اهداف متعلق به صندوق بازنشستگی کارکنان نفت است. انتظار می‌رود عرضه ۵۰۰ میلیون (معادل پنج درصد) از سهام شرکت مورد نظر در روز دوشنبه پیش رو در نرخ ۵,۶۲۵ ریال بیش از ۲,۸۱۲ میلیارد ریال نقدینگی از بازار جمع و به حساب سهامدار عمده شرکت سرازیر کند. سهمیه در نظر گرفته شده برای هر کد سهامداری برای مشارکت در این عرضه ۵۰۰ سهم است.
انتشار خبر حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی شکر در این هفته موجب سرریز موجی از تقاضا روی سهام این صنعت شد. تحلیلگران انتظار دارند در پی این تصمیم قیمت شکر در سال آینده از هر کیلو ۴۵ هزار ریال فعلی تا حدود ۷۰ هزار ریال افزایش یابد. این در حالیست که شکر بازار سهم سرگردان از آینده به عنوان یکی از کالاهای اساسی مشمول سیاست قیمت گذاری است و در حال حاضر سخنگوی ستاد تنظیم بازار نسبت به هرگونه افزایش در قیمت این کالا هشدار داده است. به هر روی تأثیر این خبر بر بازار رشد ارزش سهام شرکت‌های این صنعت در مجموع در این هفته به میزان ۱۰ درصد بود که در این میان، شرکت‌های قند هگمتان و قند ثابت با بازدهی بالاتر از ۲۰ درصد بیشتر به چشم آمد. اگر چه در "قثابت"، بخشی از این بازدهی با خبر فوق بی ارتباط و ناشی از ارزش املاک این شرکت بود. سهامداران صنایع دارو، روغن، لاستیک، دامپروری و غذایی نیز با محقق شدن حذف ارز حمایتی از قند و شکر، امید بیشتری به حذف این ارز در این صنایع دارند.
در گروه شرکت‌های صنعت رایانه اخبار مرتبط با الزام نصب صندوق‌های فروشگاهی در صنوف مختلف عاملی برای رشد تقاضا در این صنعت است. در آخرین تحولات سازمان امور مالیاتی فهرست ۱۵ گروه جدید مشاغل شامل ۵۰ شغل و حرفه مشمول نصب و راه اندازی سامانه‌های صندوق فروشگاهی را اعلام کرد. اجرای این طرح بر شرکت‌های بورسی ایران ارقام، کارت اعتباری ایران کیش و فناوری اطلاعات خوارزمی می‌تواند تأثیرگذار باشد. با این‌حال پذیرش دستگاه‌های کارتخوان از سوی سازمان امور مالیاتی به عنوان صندوق فروشگاهی اثر این طرح را کم می‌کند.
رئیس سازمان خصوصی سازی نیز در این هفته خبر از رشد ارزش هر برگه سهام عدالت از ۱۰ به ۵۰ میلیون ریال داد. علیرضا صالح عنوان کرد که " ۴۹ میلیون و ۵۰ هزار نفر مشمول سهام عدالت هستند. به گفته این مقام، ارزش سهام اشخاصی نیز که مبلغ تسویه شده آنها ۵۳۵ هزار تومان بوده است تا پنج برابر افزایش داشته است." پورتفوی سهام عدالت در برگیرنده سهام ۳۵ شرکت بورسی و ۱۴ شرکت غیر بورسی است. طرح سهام عدالت نوع خاصی از خصوصی سازی غیرعادلانه است و در آن سهام شرکت‌های ارزنده دولتی که سرمایه بین نسلی ملت ایران است به نام خصوصی سازی میان بخش‌هایی از جامعه در یک نسل توزیع شد که البته دارندگان این سهام نیز به دلیل عدم قابلیت معامله و عدم امکان مشارکت در تصمیم گیری های مجامع شرکت‌ها بهره چندانی به غیر از چند دوره تقسیم سود جزئی از این مالکیت نبرده اند. در واقع این طرح در حالی که در ظاهر اهداف خصوصی سازی دولت را محقق شده جلوه می‌دهد، در حقیقت با خارج کردن شرکت‌ها از مدیریت توسط نهادهای تخصصی خود، مجموعه‌ای از افراد را تحت عناوین مختلف از جمله مدیران شرکت‌های سرمایه گذاری استانی و همچنین اعضای هیئت مدیره شرکت‌های سرمایه پذیر به مدیریت رسانده و از حق حضور و پاداش و سایر مزایای پست‌های مدیریتی بهره مند ساخته است. در شرایطی که بازار سرمایه با سیل نقدینگی رو به روست شرکت‌های سرمایه گذاری استانی که پوششی برای سهام عدالت هستند می‌توانستند با عرضه سهام در بازار و مصرف آن جهت مصارف عمرانی و اقتصادی در استان‌های خود عاملی برای ایجاد اشتغال و رونق بخشی به اقتصاد در استان‌ها به‌ویژه مناطق محروم باشند. همچنین شایسته است دولت پیش از آنکه دوره دوم خود را به پایان برساند، مدیریت شرکت‌های سرمایه گذاری را با اصلاح قوانین و از طریق برگزاری مجامع الکترونیک به دست صاحبان اصلی آن بسپارد تا خصوصی سازی به صورت حقیقی محقق شود و ضمن ارتقا فرهنگ سهامداری و احساس مشارکت در اقتصاد ملی، رضایت عمومی از مالکیت شرکت‌های بزرگ کشور در میان اقشار سهامدار افزایش یابد.
قابل توجه است که این نوشته حاوی هیچ توصیه‌ای برای هرگونه تصمیم سرمایه گذاری شامل خرید و فروش نبوده و صرفاً بیان رویدادهای مرتبط با بازار سرمایه و نظر شخصی نگارنده است بنابراین مسئولیت هرگونه تصمیم بر عهده سرمایه گذاران خواهد بود.
** کارشناس ارشد مدیریت مالی، فعال و تحلیل گر بازار سرمایه و بورس
بازار سهم سرگردان از آینده
ایران و جهان- بازار سرمایه در سایه برگزاری هشتمین دوره نمایشگاه بورس، بانک و بیمه روال منفی را با ثبت 3377واحد کاهش در آخرین روز کاری و مصادف با آخرین روز نمایشگاه ادامه داد. صنایع پتروشیمی خلیج فارس، فولاد مبارکه، گروه مپنا، بانک پارسیان و پالایش نفت بندرعباس شاخص را در این کاهش همراهی کردند.
به گزارش ایران و جهان، کارشناسان بازار سرمایه، دلیل اصلی کاهش ها را در ابهامات موجود در بازار می دانند. کامران صدیقیان کارشناس بازارسرمایه، معاملات این هفته را کم رمق عنوان کرده و به ایران و جهان می گوید: کاهش حجم معاملات با عدم حضور حقوقی ها نمایان شده و بازار کم رمقی را به تصویر کشید. وی ادامه می دهد: از سوی دیگر همچنان ابهامات بازار حل نشده است وسایه این ابهامات تصمیمات بازیگران را تحت الشعاع قرار می دهد.
این کارشناس بازار سرمایه می گوید: تعیین تکلیف افزایش قیمت خودرو در شرایط کنونی مهمترین دغدغه سهامداران محسوب می شود همچنین نشست وین 4 و ابهامات ناشی از آن سرمایه گذاران را مجبور به انتظار کرده است.
صدیقیان در پیش بینی بازار هفته آینده معتقد است: تا رفع کامل ابهامات مذکور، نمی توان روندی غیر از آنچه حاکم است را برای بازار سهام متصور بود.
مجتبی باباکشی زاده، بازار این هفته را منفی توام با ابهام می نامد و به ایران و جهان می گوید: در حال حاضر صنعت بانک و خودرو از نگاه سهامداران لیدر بازار محسوب می شوند. این درحالی است که صنعت خودرو ابهامات زیادی دارد و سهامداران زیادی را از این حیث سرگردان ساخته است.
وی ادامه می دهد: بانکی ها نیز درگیر ابهامات هستند وی کاهش های اخیر قیمت سهام شرکت های این گروه را ناشی از این مهم عنوان کرد.
این کارشناس ابراز داشت: باید دید خودرویی ها در گزارش های سه ماهه، هزینه های ثابت سربار و البته فروش را به چه نحوی گزارش می کنند و آیا اخباری که مبنی بر افزایش تولید بود، صورت گرفته یا خیر؟!
باباکشی زاده بازار هفته آینده را ادامه روند این هفته می داند و می گوید: به نظر می رسد در هفته اینده نیز ثبت کاهش واحدهای شاخص البته با شیب ملایم را شاهد باشیم چراکه هنوز بازار با ابهامات صنایع مواجه است.
این کارشناس خودرو و بانک را به عنوان صنایع جذاب معرفی کرده و می گوید: صنعت خودرو و بانک می توانند همچنان در کانون توجهات بازار باشند چراکه هیجان در این صنایع و به طور خاص خودرو، افزایش یافته و به نظر می رسد در هفته آینده نیز این روال ادامه دار باشد.
اخبار مرتبط
بولتن اخبار بانکی
بولتن اخبار بیمه
درباره تحریریه.
پایگاه خبری «رازپول» از اول مهرماه سال 1392 با هدف رصد شریان های مالی در ایران و جهان رو نمایی شد. *** این پایگاه از بخش های بازار پول ( اخبار مربوط به بانک ها )، سایبان ( اخبار مربوط به بیمه ها )، تالار ( اخبار مربوط به بورس )، چهارسوق ( اخبار مربوط به صنعت و تجارت ) و پرگار ( گزارش های 360 درجه ) تشکیل شده است. *** رازپول با الهام از مدل های مقبول مدیریت عرضه و تقاضا در تولید و عرضه هدفمند محتوی توانست در مدت زمان کوتاهی جامعه ای 3500 نفره از معاونان، مدیران ستادی و اجرایی وزارت خانه های امور اقتصادی و دارایی ، صنعت، معدن و تجارت و سازمان های تابعه، بورس و شرکت های بورسی، بانک ها، بیمه ها و همچنین اعضاء اتاق های بازرگانی ایران و تهران، اعضاء کمیسیون های اقتصادی، برنامه و بودجه، اصل نود و کشاورزی مجلس شورای اسلامی و همچین کلونی های اقتصادی من جمله شستا، بنیاد مستضعفان و . را شناسایی و به صورت مشخص و هدفمند از طریق ابزارهای ارتباطی مرسوم مخاطب قرار دهد.
دیدگاه شما