تفاوتهای اوراق‌ قرضه و اوراق ‌مشارکت

اوراق مشارکت و اوراق قرضه

اوراق مشارکت چیست ؟
اوراق مشارکت که توسط بانک مرکزی منتشر می شود .این اوراق نوعی اوراق بهادار است .زمانیکه شرکتهای خصوصی ،دولتی و شهرداریها بخواهند پروژه ای بزرگ را انجام دهند برای تامین اعتبار اوراق مشارکت منتشر می کنند .هر کدام از این برگه ها که نشان دهنده ی مقدار سهم دارنده ی ان است .

اوراق قرضه چیست ؟
اوراق قرضه که به صورت کوتاه مدت ،میان مدت و بلند مدت هستند .
اوراق کوتاه مدت که بین یک تا پنج سال است ،اوراق میان مدت پنج تا ده سال است و اوراق بلند مدت که بیش از ده سال است .
برخلاف اوراق مشارکت که افراد با خرید ان دارای سهم می شوند با خرید اوراق قرضه افراد هیچ گونه مالکیتی ندارند .اوراق قرضه که نوعی اوراق بهادار می باشند و مراکزی که این اوراق را منتشر می کنند باید در زمان مشخص شده کل پول را پرداخت کنند و در طول این مدت سود پول نیز پرداخت می شود .
اوراق قرضه چه ویژگی هایی دارند ؟
1- افرادی که دارای اوراق قرضه هستند هیچ نوع مالکیتی در شرکت ندارند .با داشتن این اوراق انها می توانند مبلغ کل پول خود را به همراه سود ان دریافت کنند .
2-زمانیکه شرکتی ورشکست می شود افرادی که اوراق قرضه دارند در گرفتن طلب خود بر افراد سهام دار حق تقدم دارند .
3-برخی از شرکتها برای این که اوراق خود را بیشتر به فروش برسانند برای این اوراق وثیقه می گذارند .
4-افرادی که دارای اوراق قرضه هستند نمی توانند برای شرکتی که اوراق ان را خریداری کرده اند تصمیم گیری کنند و اجازه ی حق رای نیز ندارند .
5-چنانچه این اوراق به صورت خصوصی منتشر شود فقط شخص خریدار و مرکزی که ان را منتشر کرده با هم قرارداد دارند .اما اگر این اوراق به صورت عمومی منتشر شود علاوه بر افرادی که گفته شد شخصی به عنوان نماینده بر ان نظارت می کند تا شرکت به همه ی تعهدات خود عمل نماید .
اوراق مشارکت چه ویژگی هایی دارد ؟
1- این اوراق به صورت با نام وبی نام عرضه می شود
2-زمان پرداخت مشخص شده است
3-مرکزی که این اوراق را منتشر کرده است زمان پرداخت سود و اصل اوراق را مشخص میکند
4-این اوراق قابل خرید و فروش می باشد
5-هر کدام از این اوراق مقدار سهم خریدار را نشان می دهد
6- از این اوراق به عنوان وثیقه تفاوتهای اوراق‌ قرضه و اوراق ‌مشارکت نیز می توان استفاده کرد
چه تفاوت هایی میان اوراق قرضه و مشارکت وجود دارد ؟
مراکزی که اوراق قرضه را عرضه می کنند با فروش این اوراق به خریدار به انها بدهکار می شوند .تمام این اوراق دارای زمان مشخصی برای پرداخت می باشند و همچنین مراکزی که این اوراق را به فروش می رسانند به افراد سود نیز پرداخت می کنند . این اوراق به صورت با نام وبی نام عرضه می شود .
از معایب خرید اوراق قرضه این است ،مراکزی که این اوراق را عرضه می کنند امکان دارد ورشکسته شده و نتوانند سرمایه شما را پرداخت کنند .همچنین برخی از کشورهای اسلامی ان را قبول ندارند و ربا محسوب می کنند لذا بجای استفاده از این اوراق ،اوراق مشارکت را جایگزین ان می کنند .
اوراق مشارکت به این صورت است که شخص قسمتی از سرمایه ی یک شرکت را تامین می کند و در سود و زیان ان شرکت سهیم می شود .یعنی هر سال مالی پس از این که کل هزینه هایی که انجام شده کم می شود و سودی که حاصل شده با توجه به قرار دادی که بین شخص و شرکت بسته شده تقسیم می شود .

برای انجام امور ثبت شرکت ،با مراجعه به موسسه ی ثبتیکال می توانید در کوتاهترین زمان شرکت خود را به ثبت برسانید .از امتیازات مهم این موسسه نسبت به سایر موسسات در این است که شما کل هزینه ها را در پایان کار پرداخت می کنید .

اوراق قرضه چیست؟

اوراق قرضه اسنادی هستند که به‌موجب آن‌ها ناشر متعهد می‌شود مبالغ معینی (بهره سالانه) را در فاصله‌های زمانی مشخص به دارنده پرداخت کرده و در زمان سررسید نیز اصل مبلغ را بازپرداخت کند.

به گزارش سایت طلا ،سهامداران بازار سرمایه همچون سایر سرمایه گذاران پیش از سرمایه گذاری باید مجموعه ای از آموزش ها را فرا بگیرند. این روزها فعالیت در بورس بیش از هر زمان دیگری به دغدغه گروهی از افراد تبدیل شده است، به همین دلیل قصد داریم شما را با یکی از مفاهیم بازار سرمایه آشنا کنیم.

پیش از هر چیز لازم است بدانید در ایران اوراق قرضه منتشر نمی‌شود، در مقابل اوراق با درآمد ثابت از قبیل اوراق مشارکت، اوراق خزانه، صکوک شرکتی، اوراق مرابحه، اوراق استصنا و… که با قوانین بانکداری اسلامی تطابق دارد، منتشر می شود.

اوراق قرضه اسنادی هستند که به‌ موجب آن‌ها ناشر متعهد می‌شود مبالغ معینی (بهره سالانه) را در فاصله‌های زمانی مشخص به دارنده پرداخت کرده و در زمان سررسید نیز اصل مبلغ را بازپرداخت کند. اوراق قرضه در کشور‌های خارجی یک ابزار بدهی میان‌مدت و بلندمدت برای تأمین مالی دولت‌ها و شرکت‌ها بوده و با تعهدات مشخصی همراه است.

دارنده اوراق قرضه هیچ نوع مالکیتی در شرکت ندارد و چیزی از بابت سود سهم که به سهامداران پرداخت می‌شود دریافت نمی‌کند.

دارندگان این اوراق برخلاف صاحبان سهام عادی، ادعای مالکیت یا حق رأی در شرکت ندارند و در واقع فقط وام‌دهندگان به ناشر هستند. آن‌ها پول خود را به ناشر قرض می‌دهند و در عوض بهره دریافت می‌کنند و در سر رسید نیز اصل سرمایه خود را پس می‌گیرند.

اوراق قرضه از طریق پذیره‌نویسی به عموم ارائه می‌شود. پذیره‌نویسی معمولاً به‌صورت مذاکره‌ای و گاهی به‌صورت رقابتی است. در پذیره‌نویسی مذاکره‌ای، مدیریت شرکت و پذیره‌نویسان با بررسی وضعیت شرکت و بازاردر مورد انتشار اوراق قرضه تصمیم می‌گیرند.

این اوراق به طور عمده در بازار‌های خارج از بورس (OTC) دادوستد می‌شوند. بازار اوراق قرضه نسبت به بازار سهام از ثبات قیمتی بیشتری برخوردار است و عموما نوسانات آن تحت تأثیر نرخ بهره قرار دارد.

این اوراق دو ویژگی قابل‌توجه دارند؛ اول اینکه در بازار‌های بسیار بزرگ بدهی معامله می‌شوند و ثانیا حجم آن‌ها با سرعت بسیار زیادی در حال رشد است.

اوراق قرضه در دنیا برخلاف سهام، عمر محدود دو، پنج، ۱۰ و حتی ۳۰ ساله دارند و اعتبار آن‌ها در تاریخ تعیین شده که سررسید نام دارد، به پایان می‌رسد. اگرچه ورقه قرضه تاریخ‌های معینی برای پرداخت بهره به همراه دارد، اصل سرمایه (مبلغ اسمی ورقه قرضه) فقط در تاریخ سررسید بازپرداخت می‌شود.

ویژگی‌های اوراق قرضه

دارنده اوراق قرضه در واقع بستانکار شرکت است. او به‌عنوان بستانکار، حق دریافت اصل مبلغ اسمی و بهره آن را دارد و حقوق وی در سند قرارداد تعیین‌شده است. دارنده اوراق قرضه هیچ نوع مالکیتی در شرکت ندارد و چیزی از بابت سود سهم - که به سهامداران پرداخت می‌شود - دریافت نمی‌کند.

اوراق قرضه دارای سر رسید مشخص است. برخی از این اوراق در یک مقطع معین زمانی سررسید می‌شوند و برخی دیگر به‌تدریج سررسید می‌شوند. اگر ناشر اوراق قرضه ورشکست شود، دارندگان اوراق قرضه در دریافت اصل‌وفرع سرمایه خود بر صاحبان سهام حق تقدم دارند. اگر شرکتی چند نوع اوراق قرضه منتشر کند، ترتیب اولویت آن‌ها در قرارداد‌های مربوط، قید می‌شود.

بعضی از شرکت‌ها برای ایجاد جذابیت و انگیزه بیشتر در سرمایه‌گذاران اقدام به انتشار اوراق قرضه با وثیقه می‌کنند؛ مثلاً ممکن است شرکت، زمین یا ساختمان خود را وثیقه اوراق قرضه قرار دهند. هرچند شرکت‌های مشهور و معتبر معمولاً اوراق قرضه را بدون وثیقه منتشر می‌کنند.

به‌طورکلی دارندگان اوراق قرضه در زمینه تصمیم‌گیری شرکت حق رأی ندارند، هرچند ممکن است که دارندگان انواع خاصی از این اوراق در مواردی از تصمیم‌گیری‌های شرکت (مثل انتشار و فروش اوراق قرضه‌های دیگر یا در موارد ادغام شرکت در شرکت‌های دیگر) حق رأی داشته باشند. البته اگر شرکتی شرایط مندرج در قرارداد اوراق قرضه را رعایت نکند، دارندگان اوراق مذکور می‌توانند بر بسیاری از فعالیت‌های شرکت اعمال قدرت کنند.

اگر اوراق قرضه در قالب عرضه خصوصی به خریدار فروخته شود، فقط ناشر و خریدار، طرف‌های قرارداد هستند، ولی اگر اوراق قرضه به‌طور عمومی به تعدادی زیادی از خریداران فروخته شود، غیر از طرف‌های قرارداد شخص دیگری نیز به‌عنوان امین به نمایندگی از دارندگان اوراق مذکور بر اجرای تعهدات شرکت نظارت می‌کند.

اوراق مشارکت

اوراق مشارکت (Participation Papers)، اوراق بهاداری است که بیانگر مشارکت دارنده آن در یک طرح است. در واقع شخص سرمایه خود را به یک شرکت، کارخانه و. می‌دهد تا بتواند طرح توسعه خود را اجرا و سود سرمایه‌گذار را نیز پرداخت کند.

مهم‌ترین جذابیت اوراق مشارکت در مقایسه با سایر انواع اوراق بهادار، تضمین پرداخت سود است

به‌بیان‌دیگر اوراق مشارکت، اوراق بهادار معمولا با نامی است که با قیمت و مدت معین و برای تأمین بخشی از منابع مالی مورد نیاز طرح‌های مورد نظر دولت، شهرداری‌ها، شرکت‌های بزرگ دولتی و خصوصی و تحت نظارت بانک مرکزی جهت تأمین مالی آن‌ها منتشر شده و بازپرداخت آن توسط دولت یا بانک‌ها تضمین می‌شود؛ اوراق مذکور از طریق عرضه عمومی به سرمایه‌گذاران واگذار می‌شود.

تضمین پرداخت سود

مهم‌ترین جذابیت اوراق مشارکت در مقایسه با سایر انواع اوراق بهادار، تضمین پرداخت سود است، به این معنا که دارنده این اوراق اطمینان دارد که سود مشخص و تضمین شده‌ای را به‌عنوان سود علی‌الحساب، در فواصل زمانی معین، دریافت می‌کند.

ویژگی‌های اوراق مشارکت

قابلیت خریدوفروش در بازار ثانویه
بازده بدون ریسک برای سرمایه‌گذاران
مالکیت بدون حق رأی برای دارندگان اوراق
معافیت مالیاتی برای سرمایه‌گذاری در اوراق مشارکت
تضمین سود و اصل مبلغ سرمایه‌گذاری برای دارندگان اوراق
پرداخت سود دوره‌های معین با کوپن‌های ماهیانه، سه ماهانه یا سالانه
پرداخت سود به‌صورت علی‌الحساب و سود قطعی در سررسید
تعیین سود ۱۸ تا ۲۲ درصد برای اوراق مشارکت (ممکن است ارقامی دیگری نیز ارائه شود)

تفاوت‌های اوراق قرضه با اوراق مشارکت

تفاوت اوراق قرضه و اوراق مشارکت در این است که اولا در اوراق قرضه به‌دلیل تعیین بهره مشخص، ماهیت آن مطابق با قوانین بانکداری اسلامی نیست و ثانیا در اوراق قرضه برای وام گیرنده، محدودیت خاصی ایجاد نمی‌کنند، در حالی‌که وجوه دریافتی در اوراق مشارکت حتما باید در طرح‌های مشخص تولیدی، عمرانی یا خدماتی به کار گرفته شود و سود قطعی آن پس از پایان طرح، محاسبه و به سرمایه‌گذار پرداخت شود.

توجه داشته باشید که ناشران اوراق قرضه در بازار‌های جهانی دارای رتبه‌بندی ریسک سرمایه‌گذاری هستند؛ اوراق قرضه دولتی معمولا کم‌ریسک و با بهره پایین است و در مقابل اوراق قرضه شرکت‌های خصوصی، با توجه به رتبه‌بندی آن شرکت‌ها، دارای نرخ بهره بالاتری نسبت به اوراق دولتی هستند. بدیهی است شرکت‌هایی که ریسک بالاتری دارند، نرخ بهره اوراق قرضه آن‌ها بالاتر و احتمال «نکول» آن‌ها نیز بیشتر است.

بازار بورس

تجربیات کاربردی بازار بورس کالا و ارز(کپی برداری با ذکر منبع ولینک مجاز میباشد)

تفاوت اوراق قرضه با اوراق مشارکت

تفاوت اوراق قرضه با اوراق مشارکت

اوراق قرضه اسنادي است که به موجب آن ناشر متعهد مي شود مبلغ معيني (بهره سالانه)را در فاصله هاي زماني مشخص به دارنده پرداخت کند و اصل مبلغ را در سر رسيد بازپرداخت کند.اوراق قرضه يک ابزار بدهي دراز مدت براي تامين مالي است وبا تعهدات مشخّصي همراه است.دارندگان اين اوراق برخلاف صاحبان سهام عادي،ادعاي مالکيت يا حق رأي در شرکت ندارند و در واقع وام دهندگان به ناشر هستند.آنها پول خود را به ناشر قرض مي دهند و در عوض بهره دريافت مي کنند و در سر رسيد اصل سرمايه خود را پس ميگيرند.

اوراق قرضه با سر رسيد مشخص که اين متداولترين اوراق قرضه است و فقط يک تاريخ سررسيد دارد. نوع ديگر ،اوراق قرضه سريالي است که تاريخ هاي سر رسيد متفاوت براي آن در نظر گرفته مي شود.براي مثال ،تاريخ سر رسيد يک ورقه قرضه با سر رسيد مشخص 20 ساله که در سال 1372منتشر شده است ، سال 1392 است.اگر همان ورقه قرضه به صورت سريالي باشد ممکن است 20تاريخ سررسيد سالانه از 1373تا 1392داشته باشد.در هر يک از اين سر رسيد ها ، نسبتي از مبلغ ورقه قرضه پرداخت مي شود.سررسيد عاملي براي تمايز بين سند و ورقه قرضه نيز هست. به طور معمول ،سند قرضه با سررسيد دو تا ده ساله منتشر مي شود در حالي که سر رسيد ورقه قرضه بيش از ده سال است.

ويژگي هاي اوراق قرضه

1-دارندگان اوراق قرضه در واقع بستانکار شرکت است. او به عنوان بستانکار ، حق دريافت اصل مبلغ اسمي و بهره آن را دارد و حقوق وي در سند قرارداد تعيين شده است. دارندگان اوراق قرضه هيچ گونه مالکيتي در شرکت ندارند و چيزي از بابت سود سهم – که به سهامداران پرداخت ميشود-دريافت نمي کنند.

2-اوراق قرضه داراي سر رسيد مشخصي است. برخي از اوراق در يک مقطع معين زماني سر رسيد مي شوند و برخي ديگر به تدريج سر رسيد مي شوند.

3-معمولا اوراق قرضه داراي ارزش اسمي مشخصي است.

4-اگر ناشر اوراق قرضه ورشکست شود دارندگان اوراق قرضه در دريافت اصل و فرع سرمايه خود بر صاحبان سهام حق تقدم دارند. اکر شرکتي چند نوع اوراق قرضه منتشر کند،ترتيب اولويت آنها در قرار داد مربوط ، قيد ميشود.

5-برخي از شرکتها براي ايجاد جذابيت و انگيزه بيشتر در سرمايه گذاران اقدام به انتشار اوراق قرضه با وثيقه مي کنند.مثلا ممکن است شرکت،زمين يا ساختمان خود را وثيقه اوراق قرضه قرار دهد.هر چند شرکتهاي مشهور و معتبر معمولا اوراق قرضه بدون وثيقه منتشر ميکنند.

6-به طور کلي دارندگان اوراق قرضه در زمينه تصميم گيري شرکت حق راي ندارند،هر چند ممکن است که دارندگان انواع خاصي از اوراق قرضه در مواردي از تصميم گيريهاي شرکت (مثل انتشار و فروش اوراق قرضه هاي ديگر يا در موارد ادغام شرکت در شرکتهاي ديگر)حق راي داشته باشند.البته ،اگر شرکتي شرايط مندرج در قرار داد اوراق قرضه را رعايت نکند ، دارندگان اوراق قرضه ميتوانند بر بسياري از فعاليتهاي شرکت اعمال قدرت کنند.

7- اگر اوراق قرضه در قالب عرضه خصوصي به خريدار فروخته شود،فقط ناشر و خريدار،طرفهاي قرارداد هستند.ولي اگر اوراق قرضه به طور عمومي به تعداد زيادي از خريداران فروخته شود،غير از طرفهاي قراردادشخص ديگري به عنوان امين به نمايندگي از دارندگان اوراق قرضه بر اجراي تعهدات شرکت نظارت مي کند.

پس از پيروزي انقلاب و اجراي عمليات بانکداري اسلامي و به تبع آن ممنوعيت بهره در اقتصاد به دلايل شرعي و مبناي فقه اسلامي، انتشار و داد و ستد اوراق قرضه متوقف شد.اما وجود ابزار ديگري در بازار مالي کشور که عملکردي مشابه اوراق قرضه داشته باشد و بتواند جايگزين آن گردد و در کنترل حجم نقدينگي و مهمتر از آن در تأمين مالي طرح هاي زير بنايي و همچنين طرحهاي توليدي و خدماتي از منابع مالي بخش خصوص جامعه موثر باشد ،ضروري به نظر مي رسيد.

بنابراين در پي مطالعات نسبتاً گسترده سازمان برنامه و بودجه ،سازمان بورس اوراق بهادار تهران ،بانک مرکزي ،وزارت مسکن و شهر سازي ،در برنامه دوم توسعه اقتصادي،اجتماعي و فرهنگي کشور(1378-1374)مسأله استقراض عمومي از طريق انتشار اوراق بهادار به عنوان يک سياست مالي مطرح شد.در سياست هاي کلي برنامه ،انتشار اوراق مشارکت ،اوراق سرمايه گذاري و اوراق مشارکت کوتاه مدت به عنوان يکي از روش هاي کار آمد سياست هاي پولي و مالي مد نظر قرار گرفت.در طول سال هاي برنامه ، موارد استفاده از اوراق مشارکت گسترش يافت و اموري چون اجراي طرح هاي بزرگ ساختماني و تأمين مالي طرح هاي توسعه موسسات عمومي و خصوصي به اوراق مشارکت مسکن اضافه شد.

بر اساس قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت مصوب مهر ماه 1376،اوراق مشارکت ،اوراق بهاداري است که با مجوز قانوني خاص يا مجوز بانک مرکزي ،براي تأمين بخشي از منابع مالي مورد نياز به منظور ايجاد ،تکميل و توسعه طرح هاي عمراني –انتفاعي دولت مندرج در قوانين بودجه سالانه کشور يا براي تأمين منابع مالي منظور ايجاد ،تکميل و توسعه طرح هاي سود آور توليدي ، ساختماني و خدماتي شامل منابع مالي لازم براي تهيه مواد اوليه مورد نياز واحد توليدي، توسط دولت،شرکتهاي دولتي،شهرداري ها و موسسات و نهادهاي عمومي غير دولتي و موسسات عام المنفعه و شرکتهاي وابسته به دستگاه هاي مذکور،شرکتهاي سهامي عام و خاص و شرکتهاي تعاوني توليد منتشر مي شود و به سرمايه گذاراني که قصد مشارکت در اجراي طرح هاي ياد شده را دارند از طريق عرضه عمومي واگذار مي گردد.

به اوراق مشارکت سود ثابتي به طور علي الحساب تعلق مي گيرد که در مقاطعي از سال پرداخت مي شود .سود قطعي اوراق هم،در سر رسيد و از محل سود طرح مورد مشارکت و به تناسب قيمت اسمي و مدت زمان سرمايه گذاري در اوراق، تعيين و به دارندگان اوراق مشارکت پرداخت مي گردد . چنانچه سود طرح، کمتر از سود علي الحساب پرداخت شده باشد يا طرح زيان ده باشد، دستگاه صادر کننده اوراق مسؤول آن است و سود علي الحساب پرداخت شده، قابل تعديل يا استرداد نيست . صادرکنندگان اوراق، متعهد پرداخت سود علي الحساب در مواعد مقرر و بازپرداخت اصل مبلغ اوراق در سررسيد و سود قطعي آن در فاصله زماني پنج ماه بعد از سررسيد هستند. اين تعهدات، در مورد اوراق مشارکت طرح هاي عمراني اعم از آن که دولت و يا يکي از دستگاه هاي اجرايي مجري آن باشند توسط دولت تعهد و تضمين مي شود و در مورد اوراق مشارکت منتشر شده توسط دستگاه هاي عمومي) به استثناي طرح هاي عمراني ( يا خصوصي، شخص حقوقي ديگري با عنوان ضامن، تعهدات ناشر را تضمين مي کند. در مورد اوراق مشارکت بانک مرکزي جمهوري اسلامي ايران، اين بانک پرداخت اصل و سودهاي متعلّقه را در سررسيد مقرر، از طريق بانک هاي عامل تضمين مي کند.

از ويژگي هاي اوراق مشارکت به عنوان يکي از ابزارهاي مهم تأمين مالي، مي توان به موارد زير اشاره کرد:

1-اوراق با نام يا بي نام است،

2- قيمت اسمي مشخصي دارد،

3- سررسيد آن مشخص است و به عبارتي مدت معين دارد،

4- بازپرداخت اصل اوراق در سررسيد و پرداخت سودعلي الحساب آن در مقاطع معين توسط ناشر، تضمين شده است،

5- خريد و فروش اوراق از طريق شعب منتخب بانک عامل يا از طريق بورس اوراق بهادار(درصورت پذيرش) مجاز است،

6- دارندگان اوراق به نسبت قيمت اسمي و مدت زمان مشارکت در سود حاصل از اجراي طرح هاي مربوط، سهيم هستند،

7- هر ورقه نشان دهنده ميزان قدرالسهم دارنده آن در طرح مورد سرمايه گذاري است،

8- با فروش اوراق مشارکت رابطه وکيل و موکل بين ناشر و خريدار اوراق محقق مي شود )در واقع ناشر به وکالت از طرف خريداران اوراق مي تواند نسبت به مصرف وجوه حاصل از فروش اوراق به منظور اجراي طرح و خريد و فروش هرگونه کالا، خدمت و دارايي مربوط به طرح اقدام نمايد انتقال اوراق به رابطه وکالت خدشه وارد نمي کند و اين رابطه تا سررسيد اوراق بين ناشر ودارندگان اوراق نافذ و معتبر است،).

9- اوراق مشارکت به عنوان وثيقه طرف هاي معامله در قراردادهاي مربوط به وزارتخانه ها، مؤسسات و شرکت هاي دولتي، شهردار يها و ساير دستگا ههاي اجرايي پذيرفته مي شود.

از مقررات موجود درباره اوراق مشارکت و به ويژه قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت چنين مي توان نتيجه گرفت که اين اوراق ابزار مالي جديدي براي جذب پس اندازها و تجهيز منابع مالي و جلب مشارکت مردم در تأمين مالي طرح هاي عمراني و زيربنايي دولتي و طرح هاي سودآور توليدي، ساختماني و خدماتي شرکت هاي دولتي شهرداري ها و مؤسسات و نهادهاي عمومي غيردولتي و شرکت هاي وابسته به آنها و همچنين شرکتهاي سهامي عام و خاص و شرکتهاي تعاوني توليدي است.

هو الرزاق
دنیای امروز دنیای اطلاعلات است .
ما بر ان شدیم تا تجربیات خود را که باتحمل هزینه های گزاف معنوی و مالی به دست آمده را در اختیار شما قرار داده تا تریدرهای ایرانی که سرشار از نبوغ و استعداد هستند روز به روز در این بازار موفقتر باشند .

تفاوت اوراق قرضه و اوراق مشارکت چیست؟

اوراق قرضه اسنادی هستند که به‌موجب آن ناشر متعهد می‌شود مبالغ معینی (بهره سالانه) را در فاصله‌های زمانی مشخص به دارنده اوراق پرداخت کند.

اوراق قرضه اسنادی هستند که به‌موجب آن ناشر متعهد می‌شود مبالغ معینی (بهره سالانه) را در فاصله‌های زمانی مشخص به دارنده اوراق پرداخت کند.

تفاوت اوراق قرضه و اوراق مشارکت

سهامداران بازار سرمایه همچون سایر سرمایه گذاران پیش از سرمایه گذاری باید مجموعه ای از آموزش ها را فرا بگیرند. این روزها فعالیت در بورس بیش از هر زمان دیگری به دغدغه گروهی از افراد تبدیل شده است، به همین دلیل قصد داریم شما را با یکی از مفاهیم بازار سرمایه آشنا کنیم.

پیش از هر چیز لازم است بدانید در ایران اوراق قرضه منتشر نمی‌شود، در مقابل اوراق با درآمد ثابت از قبیل اوراق مشارکت، اوراق خزانه، صکوک شرکتی، اوراق مرابحه، اوراق استصناع و… که با قوانین بانکداری اسلامی تطابق دارد، منتشر می شود.

اوراق قرضه اسنادی هستند که به‌موجب آن‌ها ناشر متعهد می‌شود مبالغ معینی (بهره سالانه) را در فاصله‌های زمانی مشخص به دارنده پرداخت کرده و در زمان سررسید نیز اصل مبلغ را بازپرداخت کند. اوراق قرضه در کشور‌های خارجی یک ابزار بدهی میان‌مدت و بلندمدت برای تأمین مالی دولت‌ها و شرکت‌ها بوده و با تعهدات مشخصی همراه است.

دارنده اوراق قرضه هیچ نوع مالکیتی در شرکت ندارد و چیزی از بابت سود سهم که به سهامداران پرداخت می‌شود دریافت نمی‌کند.

دارندگان این اوراق برخلاف صاحبان سهام عادی، ادعای مالکیت یا حق رأی در شرکت ندارند و در واقع فقط وام‌دهندگان به ناشر هستند. آن‌ها پول خود را به ناشر قرض می‌دهند و در عوض بهره دریافت می‌کنند و در سررسید نیز اصل سرمایه خود را پس می‌گیرند.

اوراق قرضه از طریق پذیره‌نویسی به عموم ارائه می‌شود. پذیره‌نویسی معمولاً به‌صورت مذاکره‌ای و گاهی به‌صورت رقابتی است. در پذیره‌نویسی مذاکره‌ای، مدیریت شرکت و پذیره‌نویسان با بررسی وضعیت شرکت و بازاردر مورد انتشار اوراق قرضه تصمیم می‌گیرند.

این اوراق به طور عمده در بازار‌های خارج از بورس (OTC) دادوستد می‌شوند. بازار اوراق قرضه نسبت به بازار سهام از ثبات قیمتی بیشتری برخوردار است و عموما نوسانات آن تحت تأثیر نرخ بهره قرار دارد.

این اوراق دو ویژگی قابل‌توجه دارند؛ اول اینکه در بازار‌های بسیار بزرگ بدهی معامله می‌شوند و ثانیا حجم آن‌ها با سرعت بسیار زیادی در حال رشد است.

اوراق قرضه در دنیا برخلاف سهام، عمر محدود دو، پنج، 10 و حتی 30 ساله دارند و اعتبار آن‌ها در تاریخ تعیین شده که سررسید نام دارد، به پایان می‌رسد. اگرچه ورقه قرضه تاریخ‌های معینی برای پرداخت بهره به همراه دارد، اصل سرمایه (مبلغ اسمی ورقه قرضه) فقط در تاریخ سررسید بازپرداخت می‌شود.

ویژگی‌های اوراق قرضهدارنده اوراق قرضه در واقع بستانکار شرکت است. او به‌عنوان بستانکار، حق دریافت اصل مبلغ اسمی و بهره آن را دارد و حقوق وی در سند قرارداد تعیین‌شده است. دارنده اوراق قرضه هیچ نوع مالکیتی در شرکت ندارد و تفاوتهای اوراق‌ قرضه و اوراق ‌مشارکت چیزی از بابت سود سهم – که به سهامداران پرداخت می‌شود – دریافت نمی‌کند.

اوراق قرضه دارای سر رسید مشخص است. برخی از این اوراق در یک مقطع معین زمانی سررسید می‌شوند و برخی دیگر به‌تدریج سررسید می‌شوند.

اگر ناشر اوراق قرضه ورشکست شود، دارندگان اوراق قرضه در دریافت اصل‌وفرع سرمایه خود بر صاحبان سهام حق تقدم دارند. اگر شرکتی چند نوع اوراق قرضه منتشر کند، ترتیب اولویت آن‌ها در قرارداد‌های مربوط، قید می‌شود.

بعضی از شرکت‌ها برای ایجاد جذابیت و انگیزه بیشتر در سرمایه‌گذاران اقدام به انتشار اوراق قرضه با وثیقه می‌کنند؛ مثلاً ممکن است شرکت، زمین یا ساختمان خود را وثیقه اوراق قرضه قرار دهند. هرچند شرکت‌های مشهور و معتبر معمولاً اوراق قرضه را بدون وثیقه منتشر می‌کنند.

به‌طورکلی دارندگان اوراق قرضه در زمینه تصمیم‌گیری شرکت حق رأی ندارند، هرچند ممکن است که دارندگان انواع خاصی از این اوراق در مواردی از تصمیم‌گیری‌های شرکت (مثل انتشار و فروش اوراق قرضه‌های دیگر یا در موارد ادغام شرکت در شرکت‌های دیگر) حق رأی داشته باشند. البته اگر شرکتی شرایط مندرج در قرارداد اوراق قرضه را رعایت نکند، دارندگان اوراق مذکور می‌توانند بر بسیاری از فعالیت‌های شرکت اعمال قدرت کنند.

اگر اوراق قرضه در قالب عرضه خصوصی به خریدار فروخته شود، فقط ناشر و خریدار، طرف‌های قرارداد هستند، ولی اگر اوراق قرضه به‌طور عمومی به تعدادی زیادی از خریداران فروخته شود، غیر از طرف‌های قرارداد شخص دیگری نیز به‌عنوان امین به نمایندگی از دارندگان اوراق مذکور بر اجرای تعهدات شرکت نظارت می‌کند.

اوراق مشارکت

اوراق مشارکت (Participation Papers)، اوراق بهاداری است که بیانگر مشارکت دارنده آن در یک طرح است. در واقع شخص سرمایه خود را به یک شرکت، کارخانه و… می‌دهد تا بتواند طرح توسعه خود را اجرا و سود سرمایه‌گذار را نیز پرداخت کند.

مهم‌ترین جذابیت اوراق مشارکت در مقایسه با سایر انواع اوراق بهادار، تضمین پرداخت سود است.

به‌بیان‌دیگر اوراق مشارکت، اوراق بهادار معمولا با نامی است که با قیمت و مدت معین و برای تأمین بخشی از منابع مالی مورد نیاز طرح‌های مورد نظر دولت، شهرداری‌ها، شرکت‌های بزرگ دولتی و خصوصی و تحت نظارت بانک مرکزی جهت تأمین مالی آن‌ها منتشر شده و بازپرداخت آن توسط دولت یا بانک‌ها تضمین می‌شود؛ اوراق مذکور از طریق عرضه عمومی به سرمایه‌گذاران واگذار می‌شود.

تضمین پرداخت سود

مهم‌ترین جذابیت اوراق مشارکت در مقایسه با سایر انواع اوراق بهادار، تضمین پرداخت سود است، به این معنا که دارنده این اوراق اطمینان دارد که سود مشخص و تضمین شده‌ای را به‌عنوان سود علی‌الحساب، در فواصل زمانی معین، دریافت می‌کند.

ویژگی‌های اوراق مشارکت

• قابلیت خریدوفروش در بازار ثانویه
• بازده بدون ریسک برای سرمایه‌گذاران
• مالکیت بدون حق رأی برای دارندگان اوراق
• معافیت مالیاتی برای سرمایه‌گذاری در اوراق مشارکت
• تضمین سود و اصل مبلغ سرمایه‌گذاری برای دارندگان اوراق
• پرداخت سود دوره‌های معین با کوپن‌های ماهیانه، سه ماهانه یا سالانه
• پرداخت سود به‌صورت علی‌الحساب و سود قطعی در سررسید
• تعیین سود 18 تا 22 درصد برای اوراق مشارکت (ممکن است ارقامی دیگری نیز ارائه شود)

تفاوت‌های اوراق قرضه با اوراق مشارکت

تفاوت اوراق قرضه و اوراق مشارکت در این است که اولا در اوراق قرضه به‌دلیل تعیین بهره مشخص، ماهیت آن مطابق با قوانین بانکداری اسلامی نیست و ثانیا در اوراق قرضه برای وام گیرنده، محدودیت خاصی ایجاد نمی‌کنند، در حالی‌که وجوه دریافتی در اوراق مشارکت حتما باید در طرح‌های مشخص تولیدی، عمرانی یا خدماتی به کار گرفته شود و سود قطعی آن پس از پایان طرح، محاسبه و به سرمایه‌گذار پرداخت شود.

توجه داشته باشید که ناشران اوراق قرضه در بازار‌های جهانی دارای رتبه‌بندی ریسک سرمایه‌گذاری هستند؛ اوراق قرضه دولتی معمولا کم‌ریسک و با بهره پایین است و در مقابل اوراق قرضه شرکت‌های خصوصی، با توجه به رتبه‌بندی آن شرکت‌ها، دارای نرخ بهره بالاتری نسبت به اوراق دولتی هستند. بدیهی است شرکت‌هایی که ریسک بالاتری دارند، نرخ بهره اوراق قرضه آن‌ها بالاتر و احتمال «نکول» آن‌ها نیز بیشتر است.

اوراق مشارکت

اوراقی هستند که به موجب آن شخص سرمایه گذار بخشی از سرمایه مورد نیاز سرمایه پذیر را برای اجرای پروزه هایش تامین می کند و بر اساس توافق طرفین،در سود و زیان آن شرک می شود و در پایان هر دوره مالی پس از کسر هزینه ها سود به دست آمده بر حسب نسبت هایی که در قرارداد توافق شده بین صاحب سرمایه (سرمایه گذار)و عامل اقتصادی (سرمایه پذیر)تقسیم می شود.می تون این اوراق را در شمار اسناد تجاری در نظر گرفت.

اوراقی هستند که به موجب آن شخص سرمایه گذار بخشی از سرمایه مورد نیاز سرمایه پذیر را برای اجرای پروزه هایش تامین می کند و بر اساس توافق طرفین،در سود و زیان آن شرک می شود و در پایان هر دوره مالی پس از کسر هزینه ها سود به دست آمده بر حسب نسبت هایی که در قرارداد توافق شده بین صاحب سرمایه (سرمایه گذار)و عامل اقتصادی (سرمایه پذیر)تقسیم می شود.می تون این اوراق را در شمار اسناد تجاری در نظر گرفت.

اشخاص مجاز به صدور اوراق مشارکت

اشخاص حقوقی ذیل مجاز به صدور اوراق مشارکت هستند:

2-شرکت های دولتی

4- سایر موسسه ها و نهادهای عمومی غیردولتی

5-موسسه های عام المنفعه

6-شرکتهای وابسته به هریک از دستگاه های فوق

7-شرکت های سهامی عام و سهامی خاص

8-شرکتهای تعاونی تولید(و مصرف)

تفاوت اوراق قرضه و اوراق مشارکت:

اوراق قرضه ریشه در عقد قرض با بهره معین وثابت دارند و از همین رو توسط شورای نگهبان ربوی شناخته شده اند. اما اوراق مشارکت ریشه در عقد مشارکت مدنی با سود علی الحساب دارند(ماده52 لایحه اصلاح قانون تجارت )

اوراق قرضه تا قبل از ابطال فقط در شرکت های سهامی عام قابل صدور بود اما اوراق مشارکت محدود به شرکتهای سهامی عام نیستند و توسط اشخاص که گقته شد قابل صدورند.

موارد صدور اوراق مشارکت

اوراق مشارکت برای مصارف ذیل قابل صدور است :

-طرح های عمرانی انتفاعی دولت که در قوانین بودجه سالانه کل کشور مندرج است

- طرح های سوداور تولیدی و ساختمانی و خدماتی

-مصرف وجوه حاصل از واگذاری اراق مشارکت در غیر اجرای طرح های مربوط در حکم تصرف غیر قانونی در وجوه و اموال عمومی محسوب می شود .

شرایط صدور اوراق مشارکت

اگر دولت بخواهد اوراق مشارکت منتشرکند صرفا برای تامین منابع مالی مورد نیاز جهت اجرای طرح های عمرانی انتفاعی دولت مجاز است.

به غیر از دولت اگر سایر دستگاه های مجاز بخواهند اوراق مشارکت منتشر کنند باید قواعدی را رعایت کنند:مانند :

در شرکت های دولتی انتشار اوراق مشارکت باید به تصویب مجمع عمومی شرکت برسد.حداکثر میزان اوراق مشارکت قابل انتشار برای دستگاه های دولتی ،در هر سال با توجه به سیاستهای پولی و مالی کشور توسط شورای پول و اعتبار تعیین و اعلام می گردد.

سازمان بورس و اوراق بهادار طرح مشمول اوراق مشارکت را بررسی کرده و در صورتی که دارای توجیهات اقتصادی فنی و تفاوتهای اوراق‌ قرضه و اوراق ‌مشارکت مالی باشد، پس از ارائه تضمین کافی توسط موسسه و یا شرکت متقاضی به بانک عامل مجوز انتشار اوراق مشارکت را به میزان لازم صادر خواهد کرد.

اقسام اوراق مشارکت

الف-اوراق مشارکت ساده: که دارنده در سررسید اصل مبلغ و سود آن را دریافت می کند.

ب-اوراق مشارکت مرکب: فقط در شرکتهای سهامی عام قابل صدورند و خود بهدو نوع تقسیم می شوند:

*اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام: برای صدور این اوراق مجمع عموم فوق العاده سرمایه شرکت را افزایش نمی دهد بلکه اجازه آن را به هیات مدیره می دهد تا هیات دیره بتواند معادل اوراق مشارکتی که دارندگان آ نها

* اوراق مشارکت قابل تعویض به سهام: برای صدور این اوراق، مجمع عمومی فوق العاده خود سرمایه شرکت را به مبلغی حداقل به میزان اوراق مشارکت افزایش می دهد که این افزایش سرمایه موقتا توسط یک یا چند بانک یا موسسه مالی و اعتباری پذیره نویسی می شود تا دارنده ورقه مشارکت بتواند تا قبل از سررسید آن اقدام به تعویض ورقه مشارکت باسهم نماید.

شیوه نقل و انتقال اوراق مشارکت : این اوراق قابل انتقال قهری (به واسطه ارث)و انتقال ارادی (به موجب قرارداد) هستند. خرید و فروش این اوراق به دو طریق امکان پذیر است: