مدیریت داراییها و بدهیها در بانک با به‌کارگیری تحلیل شبکه‌ای فازی و الگوی آرمانی (مطالعۀ موردی: بانک تجارت)
هدف از مدیریت داراییها و بدهیها (مدیریت ترازنامه) حداکثرسازی ثروت سهامداران است. حداکثرسازی ثروت سهامداران تحت تأثیر دو عامل ریسک و بازده قرار می‌گیرد. با مدیریت بهینۀ ترازنامه، سود را حداکثر و انواع ریسک‌های آن را میتوان حداقل و از این طریق، ثروت سهامداران را حداکثر کرد. این پژوهش، با هدف حداکثرسازی ثروت سهامداران، ابتدا عوامل ریسک و بازده را شناسایی و براساس روش تحلیل شبکه‌ای فازی، وزن اهمیت آنها را مشخص میکند. مطالعۀ موردی در این پژوهش، بانک تجارت است. برای به‌دست‌آوردن ترازنامۀ پیشنهادی بانک تجارت، الگوی آرمانی وزن‌داری مدّنظر قرار می‌گیرد. زیرمعیارهای ریسک و بازده در این بررسی به‌صورت آرمان وارد الگو شده و با توجه به محدودیت‌های ساختاری موجود، الگو حل میشود. نتایج حاصل از الگو نشان میدهد کلیّۀ اهداف تعیین‌شده به‌جز ریسک بازار، به‌طور کامل تحقق یافته و انحراف‌های تمامی آرمان‌ها به‌جز ریسک بازار صفر شده است.
کلیدواژه‌ها
- الگوسازی آرمانی
- ریسک و بازده
- فرایند تحلیل شبکه‌ای فازی
- مدیریت داراییها و بدهیها
20.1001.1.23831170.1396.5.4.12.2
عنوان مقاله [English]
Asset-Liability Management of Banks Using Goal Programming Model and Fuzzy ANP (Case Study: Tejarat Bank)
نویسندگان [English]
- Naser Izadinia 1
- mahsa ghandehari 2
- ahmad abedini 3
- mahdi abedini naeini 4
1 University of Isfahan, Iran
2 Assistant Professor, Management Department, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan, Isfahan, Iran
3 MSc in Financial Management, Accounting Department, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan, Isfahan, Iran
4 Ph.D. Student in Operations Research, Farabi Campus of University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]
Maximization of the share holders` wealth is the main objective in assets and liabilities management which depends on two key factors: risk and return. To attain this, the optimal management of the balance sheet could assist to maximize the profit and minimize the risk. This study investigates primarily the functionality of risk and return, and subsequently inspects their effects on the maximization of stockholders wealth by the means of network analysis method. To realize the proposed balance sheet of Tejarat Bank, and then a Multi Objective model of goal programming model has been applied. In this work, the criterion of risk and return have been estimated as ideal parameters in order to determine the model considering the existing structural limitations. The result shows that all defined objectives except market risk has been accomplished while deviations of all parameters except market risk has been taken into account as zero.
کلیدواژه‌ها [English]
- Goal Programing
- Risk
- Return
- ANP
- Assets and liabilities management
اصل مقاله
مقدمه
یکی از مهمترین و پیچیده‌ترین مفاهیم در عرصۀ صنعت بانکداری، مدیریت مؤثر داراییها و بدهیها در بانک‌ها (مدیریت مؤثر ترازنامه) است. داراییها و بدهیها به‌طور در خور توجهی در دو دهۀ گذشته همراه با رشد و ادغام مؤسسات مالی و ظهور محصولات و خدمات مالی جدید تغییر یافته است. نقش اصلی بانک، فراهم‌کردن وجوه از منابع و تخصیص این وجوه به استفاده‌کنندگان است. مدیریت این فرایند، یکی از مهمترین عناصر برنامه‌ریزی استراتژیک بانک است [10]. امروزه بررسی و تحلیل ترازنامۀ بانک، یکی از بهترین ابزارها برای تحلیل و بررسی کارایی یک بانک است و حتی اغلب ریسک‌ها را نیز از ترکیب ترازنامه میتوان شناسایی و مدیریت کرد. از این‌رو، مدیریت ترازنامه که بیشتر با عنوان مدیریت دارایی و بدهی بیان میشود، اهمیت خاصی برای بانک‌ها دارد. اهمیت مدیریت دارایی و بدهی را در این نکته میتوان خلاصه کرد که درواقع، بانک‌ها مؤسساتی مالی هستند که باید داراییها در انواع ترازنامه بین منابع و مصارف و یا هزینه و درآمد حاصل از فعالیت خود تعادلی ایجاد کنند که به حیات مالی خود در بازار بتوانند ادامه دهند. تعادل بهینه بین این عوامل به‌دست نمی‌آید، مگر با درنظرگرفتن فعل و انفعالات مهمی که بین ساختار بدهی- سرمایۀ بانک و ترکیب داراییهای آن وجود دارد [11].
به‌دلیل کاهش حمایتهای دولتی از بانک‌های خصوصی و انتظارات سهامداران و جذب بخش زیادی از منابع پولی کشور با بانک‌ها، به‌کارگیری تکنیک‌های علمی برای مدیریت بهینۀ منابع و مصارف بانک‌ها ضرورت می‌یابد. از طرفی به‌دلیل وجود ریسک‌هایی ازجمله ریسک نقدینگی، ریسک اعتباری و . در سیستم بانکداری، ضرورت مدیریت بهینۀ ترازنامه که با ثروت سهامداران در ارتباط مستقیم است، احساس میشود. از آنجا که با مدیریت بهینۀ دارایی و بدهی، ثروت سهامداران را میتوان حداکثر کرد، این پژوهش می‌کوشد ترازنامۀ بهینه‌شدۀ بانک تجارت را با به‌کارگیری تکنیک برنامه‌ریزی آرمانی به دست آورد. برای رسیدن به ترازنامۀ بهینه‌شدۀ بانک، سه‌گام پیش رو داریم. گام اول، تعیین معیارها یا همان اهداف بانک است. در این راستا، بانک با اهداف متضادی از قبیل نقدینگی، سود، کفایت سرمایه، قدرت بازپرداخت بدهی و بسط سپرده‌ها به همراه محدودیت‌های قانونی و مالی و سیاست‌های مؤسسه روبه‌رو است. گام دوم، تعیین وزن معیارها و گام سوم ساخت یک الگوی چندهدفه است. از آنجا که در نظر داریم تمامی اهداف مدّنظر به‌طور همزمان در الگو آورده شوند و حداقل‌سازی انحراف اهداف، اصل اساسی در این الگو است، از برنامه‌ریزی آرمانی در طراحی الگو استفاده شده است.
مبانی نظری
بررسی مبانی مرتبط در این پژوهش در دو حوزۀ پژوهش‌های خارجی و داخلی بررسی‌شدنی است که درادامه، به آن اشاره میشود. از اولین پژوهش‌ها در این زمینه میتوان به الگوی چمبرز و کارنز (1961) اشاره کرد که به‌صورت یک الگوی برنامه‌ریزی خطی قطعی، شرایط عملیات جاری بانک را بیان میکند و سبدی بهینه برای بانک در طول چند دوره تعیین و سطح ریسک موجود در این سبد سرمایه‌گذاری به‌صورت محدودیت‌هایی در الگو بیان میشود [10]. مطالعات مشابهی را کهن و همر (1976)، ربرتسون (1972)، لیفسون و بلکمن (1973) و فیلیتز و لوئفلر (1979) انجام دادند. اگرچه تصور میشد الگو‌ها در برخورد با پراکندگی و نیز عدم اطمینان و پویایی به‌طور متفاوت برخورد میکند؛ همۀ آنها در تابع هدف، سودآوری را مدّنظر قرار می‌دادند و از محدودیت‌ها به‌شکل خطی سود می‌بردند [12].
گیوکاس و واسیلوگ (1991) عقیده دارند، مدیریت علاوه بر تلاش برای حداکثرسازی درآمدها، برای ریسک‌های درگیر در تخصیص سرمایه و دیگر اهداف بانک نیز باید تلاش کند [8]. کاسمیدو و زاپانیدیس (2002) به الگوسازی در غالب برنامه‌ریزی آرمانی یک دوره‌ای توجه کردند که به شبیه‌سازی یک ترازنامه برای سال 2001 منجر شد [12]. آرزیو تکتاس و همکاران (2005) الگوی برنامه‌ریزی آرمانی برای دو بانک تجاری ترکیه با رفتار ریسک‌پذیری متمایز ارائه دادند [2]. چیو(2007) با استفاده از دو معیار میانگین – واریانس و اصل اولین ایمنی ریز، دارایی بهینه برای سرمایه‌گذاری را بررسی کردند که با بدهی‌های کنترل‌نشدنی روبه‌رو است [9]. شارما و همکاران (2009) نشان دادند الگوی برنامه‌ریزی آرمانی فازی ساده و موزون به‌طور کارا و اثربخش برای بسط الگو‌های واقعی و منعطف در مدیریت سبد و سرمایه‌گذاری مؤسسات اعتباری می‌تواند استفاده شود [15]. کروگر (2011) الگوی برنامه‌ریزی آرمانی را برای مدیریت استراتژیک ترازنامه بانک ارائه داد. وی علاوه بر درنظرگرفتن متغیرهایی چون نقدینگی، رشد سهم بازار، کفایت سرمایه، ریسک و بازده به‌عنوان آرمان، محدودیت‌های نقدینگی بازل را نیز در نظر می‌گیرد [13]. علی مدد و بختیاری (1385) ریسک ساختار ترازنامۀ بانک توسعۀ صادرات ایران را ارزیابی و بررسی تحلیلی کردند و از تکنیک‌های حرفه‌ای و پیشرفتۀ بانک جهانی، الگوی کفایت سرمایه، کمیتۀ تخصصی بال، الگوی رتبه‌بندی Camels و الگوی ارزش در معرض ریسک استفاده کردند که دیدگاه ترازنامهای مناسب دارد [1]. کریمی و مزیکی (1385) با روش ماتریس شبه‌معکوس، روش شبکۀ عصبی و روش شبیه‌سازی، ترازنامۀ یک بانک تازه‌تأسیس را براساس اصول مدیریت داراییها و بدهیها پیش‌بینی کردند و به این نتیجه رسیدند که مقادیر پیش‌بینی‌شده کمتر از مقادیر واقعی است [11].کریمی و مشیری (1385) مدیریت بهینۀ داراییها و بدهیها در بانک کارآفرین را با استفاده از الگوی برنامه‌ریزی آرمانی و روش تحلیل سلسله‌مراتبی اقلام حاصل از الگو با ترازنامۀ واقعی یا بودجه‌شده را بررسی کردند [10].
روزن و زنیوس (2006) استراتژی‌های مدیریت دارایی و بدهی را به چهار دستۀ زیر طبقه‌بندی کردند: الگو‌های ایستای تک‌دوره‌ای، الگو‌های داراییها در انواع ترازنامه احتمالی تک‌دوره‌ای، الگو‌های ایستای چنددوره‌ای، الگو‌های احتمالی چنددوره‌ای. همچنان که از نام آنها برمی‌آید الگو‌های تک‌زمانه به سرمایه‌گذاری بهینه در یک افق زمانی مربوط میشود. الگو‌های چنددوره‌ای به سرمایه‌گذاران اجازه میدهند سبد سرمایه‌گذاری خود را در چند دورۀ زمانی متوازن کنند و نسبت به شرایط بازار و حتی اهداف سرمایه‌گذاری جدید نیز سازگار شوند؛ در حالی که استراتژی‌های تک‌زمانه ممکن است در بعضی از موقعیت‌ها به‌خوبی انجام شود [14].
روش پژوهش
جامعۀ آماری شامل 12 نفر از کارشناسان واحدهای سرمایه‌گذاری و ریسک بانک تجارت بودند که با نظر به این حجم، چهار نفر از این کارشناسان با استفاده از روش‌های نمونه‌گیری هدفمند و قضاوتی، در نظرخواهی و تکمیل پرسشنامه شرکت داده شدهاند. برای گردآوری داده‌ها از روش میدانی (استفاده از مصاحبه و پرسشنامه) استفاده شد. ابتدا براساس نظرات کارشناسان و مبانی پژوهش، معیارهای مدیریت داراییها و بدهیها در بانک تجارت تعیین شد. برای تعیین وزن معیارها، پرسشنامههای مقایسه‌های زوجی تکمیل و این پرسشنامه‌ها با درنظرگرفتن ارتباط‌های داخلی با استفاده از روش تحلیل شبکه‌ای فازی تحلیل شد. درنهایت، براساس وزن و رتبۀ به‌دست‌آمده برای هر یک از معیارها، مقدار ریالی هر یک از اقلام ترازنامه با استفاده از الگوسازی چندهدفۀ فازی محاسبه شده است. در شکل 1 طرح پژوهش استفاده شده مشاهده و درادامه، گام‌های اصلی الگوی پژوهش به‌صورت کامل تشریح میشود.
ترازنامه چیست؟
هدف از حسابداری، ارائه اطلاعات مالی به مدیران سازمآن‌های مختلف است که مدیران یک سازمان با توجه به این اطلاعات مالی برای سازمان تصمیم گیری می کنند. در حسابداری دو نوع حساب داریم که یکی از این حساب ها به نام حساب ترازنامه ای است. در این مقاله ما به معرفی و بررسی ترازنامه چیست و آشنایی با اجزای ترازنامه می پردازیم، با ما همراه باشید.
ترازنامه چیست؟
ترازنامه در حسابداری یکی از شاخه های مالی اساسی بوده که عبارت است از گزارشی که در آن دارایی ها، بدهی ها و حقوق صاحبان سهام در یک تاریخ معین گزارش می شود. ترازنامه جزء گزارشات برون سازمان بوده و از آن برای تجزیه، تحلیل و نسبت های مالی استفاده می شود. همچنین در ترازنامه تنها حساب های دائمی نوشته می شود.
بخش های اصلی ترازنامه
این سه بخش معادله اصلی حسابداری را تشکیل می دهند. ترازنامه در حسابداری، نشان دهنده اجزای معادله حسابداری اصلی حسابداری است که تصویری از وضعیت مالی یک واحد اقتصادی را در یک دوره زمانی معین نشان میدهد.
دارایی = بدهی + سرمایه (حقوق صاحبان سهام)
در ترازنامه حسابداری، دارایی ها در سمت راست ترازنامه و در سمت چپ بدهی ها و سرمایه آورده شده است. این دو بخش دارایی، بدهی و سرمایه باید با هم برابر و هم تراز باشند.
اقلام ترازنامه شامل چه مواردی است؟
مهمترین بخش یک ترازنامه حسابداری شامل دو بخش ستون دارایی ها و ستون بدهی ها و سرمایه ها در ترازنامه حسابداری است. این دو بخش باید با یکدیگر، هم تراز و در تعادل باشند زیرا شکل ترازنامه حسابداری، منطبق بر معادله حسابداری است، بنابراین باید بین دو ستون اصلی توازن برقرار باشد. در ادامه مقاله به معرفی، بررسی و ترتیب قرار گرفتن اقلام ترازنامه می‌پردازیم.
1 – ستون دارایی ها در ترازنامه
ستون اول صورت ترازنامه، مربوط به دارایی های یک واحد اقتصادی است که به ترتیب میزان نقدینگی در ستون از بالا به سمت پایین قرار می گیرد. دارایی ها شامل دو دسته هستند که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
- دارایی جاری در ترازنامه مالی به دارایی هایی گفته می شود که طی یک سال مصرف می شوند و شامل مواردی نظیر وجوه نقد، حساب های دریافتی، موجودی و پیش پرداخت ها است.
- دارایی غیر جاری در ترازنامه به دارایی هایی گفته میشود که بیشتر از یک سال مورد استفاده قرار می گیرند و شامل مواردی نظیر زمین، ساختمان، تجهیزات، علائم تجاری، ثبت اختراع، سرمایه گذاری های بلند مدت، سپرده های بانکی بلند مدت، تملک و سرمایه گذاری در شرکت های وابسته می شود.
2 – ستون بدهی ها و سرمایه ها در ترازنامه حسابداری
بعد از ستون دارایی ها جاری و غیر جاری در ترازنامه، ستون دوم ترازنامه مالی که شامل دو بخش بدهی ها و سرمایه ها است، قرار می گیرد. این بدهی ها شامل مواردی نظیر اجاره بها، حقوق و دستمزد باشد. بدهی ها شامل دو دسته هستند که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد. بنابراین بدهی های مختلف یک مؤسسه، به ترتیب سر رسید پرداخت، در ترازنامه حسابداری قرار میگیرند.
- بدهی های جاری نظیر بدهی بانکی، سود قابل پرداخت، اجاره، مالیات، تسهیلات و دستمزدهای قابل پرداخت
- بدهی های غیر جاری نظیر دیون بلند مدت و بدهی های مالیاتی تعلیق شده
اجزای ترازنامه چه هستند؟
یک ترازنامه در حسابداری علاوه بر اقلامی که در فوق به آنها اشاره کردیم، از اجزایی نظیر موارد زیر را تشکیل می شود که عبارتند از:
1. عنوان ترازنامه حسابداری
عنوان ترازنامه حسابداری شامل سه بخش مهم است که عوامل تشکیل دهنده عنوان ترازنامه مالی هستند و از اجزای ترازنامه حسابداری محسوب می شوند.
- نام کامل واحد اقتصادی
- نام گزارش یا صورت وضعیت مالی
- تاریخ گزارش
2. واحد اندازه گیری ترازنامه در حسابداری
یکی دیگر از اجزای ترازنامه حسابداری، واحد اندازه گیری ترازنامه در حسابداری است. این واحد اندازه گیری باید در ترازنامه حسابداری نشان داده شود.
3. جمع حساب ها در ترازنامه
یکی دیگر از اجزای ترازنامه حسابداری، جمع حساب ها در ترازنامه است. منظور از جمع حساب ها در ترازنامه، جمع ستون دارایی و ستون بدهی و سرمایه ها است. این حساب ها باید باهم هم تراز و برابر باشند. همچنین زیر این جمع حساب ها باید دو خط موازی کشیده شود تا نشان دهد که حساب بسته شده است.
مهمترین اقلام ترازنامه در تجزیه و تحلیل ترازنامه
اقلام زیادی در ترازنامه هستند که در تجزیه و تحلیل ترازنامه، بررسی می شوند. در تجزیه و تحلیل ترازنامه اقلامی نظیر حساب های دریافتی، سرمایه گذاری های کوتاه مدت، املاک، مستقلات، تجهیزات و بدهی بررسی می شوند اما برخی از متخصصان این حوزه از حسابداری پول نقد را به عنوان مهمترین مورد بررسی کرده و پول نقد را مهمترین بخش در ترازنامه مالی یک شرکت می دانند.
بنابراین در زمینه حسابداری، برخی از متخصصین ترازنامه را به عنوان اولین و مهمترین صورت مالی می شناسند زیرا ترازنامه در حسابداری تصویری از تمام دارایی ها (دارایی های جاری و غیر جاری) و بدهی های یک شرکت را در داراییها در انواع ترازنامه تاریخی معین و مشخص ارائه می دهد.
شکل ترازنامه چگونه است؟
شکل ترازنامه به دو حالت زیر است:
- شکل حساب: این شکل مانند حرف انگلیسی T است. بالای این حرف عنوان مشخص می شود، در دو طرف آن نیز ستون دارایی و ستون بدهی و سرمایه ها قرار می گیرد. در این شکل ترازنامه، به صورت برابر و متوازن نشان داده می شود.
- شکل گزارشی: شکل گزارشی نوشتن ترازنامه به صورت است که ابتدا ستون اول یعنی دارایی ها نوشته می شود و در ادامه ستون دوم که نشان دهنده بدهی ها و سرمایه است در زیر ستون دارایی های واحد اقتصادی قرار می گیرد.
بزرگترین مشکل ترازنامه در حسابداری چیست؟
یکی از مهمترین مشکلات ترازنامه مالی این است که تورم در اعداد آنها تأثیر نمی گذارد و مبالغ دارایی بعد از مدتی به روز نیستند. اعدادی که در ترازنامه مالی ثبت می شود با ارزش دفتری ثبت می شوند و تغییری نمی کنند.
نتیجه گیری
بنا بر آنچه در مقاله درباره ترازنامه در حسابداری، اجزا و اقلام ترازنامه بیان کردیم، ترازنامه مجموع دارایی های شرکت و نحوه تأمین مالی این دارایی ها را از طریق بدهی یا سرمایه نشان می دهد.
این مجموع همچنین باید باهم برابر و هم تراز باشند، به آن صورت که جمع ستون اول که شامل دارایی ها است با جمع ستون دوم که شامل بدهی ها و سرمایه است باید باهم برابر و متساوی شوند.
بنابراین ترازنامه در حسابداری بر اساس معادله اساسی دارایی ها = بدهی ها + حقوق صاحبان سهام یا سرمایه ها کار می کند. شما چگونه ترازنامه تهیه می کنید؟ یا به نظر شما اگر ترازنامه تعادل نداشته باشد چه اتفاقی می‌افتد؟
ترازنامه یا بیلان چیست؟ و آشنایی با انواع ترازنامه حسابداری
برای مثال اگر یک واحد اقتصادی بخواهد تسهیلات مالی دریافت کند با استفاده از گزارشات مالی در مورد اعطای تسهیلات به آن واحد تصمیم گیری می شود یا در مثال دیگر مدیران یک واحد اقتصادی با استفاده از اطلاعاتی که از صورت های مالی اساسی به دست می آورند می توانند تصمیمات درستی اتخاذ کنند. یکی از این صورت های مالی اساسی ترازنامه است.
هدف ما این است که در پایان این مقاله به طور کامل با ترازنامه آشنایی داشته باشید، پیشنهاد می کنیم حتما این مقاله را تا انتها دنبال کنید.
تعریف ترازنامه چیست؟
ترازنامه یکی از صورت های مالی اساسی است که با عناوین بیلان و صورت وضعیت مالی هم شناخته می شود و در زبان انگلیسی به آن Balance Sheet گفته می شود.
ساختار ترازنامه
ترازنامه گزارشی است که مشخص می کند وضعیت دارایی، بدهی و سرمایه یک واحد اقتصادی در یک زمان مشخص به چه شکل است. در واقع اهمیت ترازنامه به حدی است که می توان آن را به عنوان وضعیت یک واحد اقتصادی در قالب تصویر در نظر گرفت.
ترازنامه باید توسط حسابرسی و در پایان دوره های مالی تهیه شود. این گزارش از ۳ بخش اصلی دارایی، بدهی و سرمایه تشکیل می شود که معادله اصلی حسابداری را تشکیل می دهند. وضعیت کلی یک ترازنامه باید شبیه به معادله اصلی حسابداری باشد.
دارایی = بدهی + سرمایه (حقوق صاحبان سهام)
به زبان ساده ترازنامه می گوید که یک شرکت چه میزان دارایی دارد، چه مقدار بدهی دارد و صاحبان شرکت چه مقدار سرمایه گذاری کرده اند.
اقلام تشکیل دهنده ترازنامه شامل چه مواردی است؟
مهمترین بخش از یک ترازنامه دو ستون اصلی آن است که باید با هم تراز باشند. یک ستون به دارایی ها اختصاص می یابد و ستون دوم مجموع بدهی ها و میزان سرمایه (حقوق صاحبان سهام) است. البته اقلام تشکیل دهنده یک ترازنامه تنها شامل این دو ستون نیست و بخش های دیگری هم در آن وجود دارد که در ادامه بیشتر در مورد آن ها توضیح می دهیم.
ستون دارایی ها در ترازنامه
در ستون اول دارایی های یک واحد اقتصادی به ترتیب میزان نقدینگی از بالا به سمت پایین قرار می گیرند. منظور از میزان نقدینگی دارایی این است که سهولت تبدیل آن دارایی به وجه نقد چقدر است. هر چه سهولت تبدیل دارایی به پول نقد بیشتر باشد نقدینگی آن بیشتر است و باید در سطرهای بالایی ستون قرار بگیرد.
دارایی خود شامل دو است:
دارایی های جاری مثل: وجه نقد – اوراق بهادار قابل فروش – حساب های قابل نقد – موجودی کالا، مخارج پیش پرداخت شده و …
دارایی های غیرجاری مثل: سرمایه گذاری های بلند مدت – دارایی های ثابت – دارایی های نامشهود و …
دارایی های جاری نقدینگی بالاتری دارند.
ستون بدهی ها و سرمایه ها در ترازنامه
ستون دوم شامل دو بخش است؛ بدهی ها و سرمایه ها. بدهی ها شامل دُیونی است که باید توسط شرکت پرداخت شود. این بدهی ممکن است ماهیت های مختلفی (مثل اجاره بها، حقوق و دستمزد یا طلب تامین کنندگان) داشته باشد.
بدهی ها هم مثل دارایی ها شامل دو دسته هستند. بدهی هایی که سررسید آن ها کمتر از یک سال باشد بدهی های جاری و آن هایی که سررسیدشان بالاتر از یک سال باشند بدهی های غیرجاری نام می گیرند.
بدهی های جاری مثل: بدهی بانکی – سود قابل پرداخت – اجاره، مالیات، تسهیلات – دستمزدهای قابل پرداخت و …
بدهی های غیرجاری مثل: دیون بلند مدت – بدهی های مالیاتی تعلیق شده و …
بخش دوم ستون دوم نیز پولی است که به صاحبان سهام یعنی صاحبان آن کسب و کار تعلق دارد. این مبلغ در حساب ها با عنوان «دارایی خالص» نیز شناخته می شود. این مبلغ باقیمانده کل دارایی های شرکت بعد از کسر بدهی های آن به غیر از صاحبان سهام است.
عنوان ترازنامه
سه بخش «نام کامل واحد اقتصادی»، «نام گزارش یا صورت وضعیت مالی» و «تاریخ گزارش» عوامل تشکیل دهنده عنوان ترازنامه هستند که یکی از اقلام تشکیل دهنده ترازنامه محسوب می شود.
نام کامل واحد اقتصادی: در سطر اول نوشته می شود.
نام گزارش یا صورت وضعیت مالی: در سطر دوم و زیر عنوان نوشته می شود. بدیهی است که در ترازنامه نام گزارش «ترازنامه» خواهد بود.
تاریخ گزارش: در سطر سوم آخرین روز از دوره مالی ذکر می شود. این روز آخرین روزی است که در گزارش قید شده است. مثال: ۲۹/۱۲/۱۳۹۸
واحد اندازه گیری ترازنامه
یکی دیگر از اقلام ترازنامه واحد اندازه گیری مورد استفاده در گزارش است. این واحد اندازه گیری که در کشور ما ریال است باید در ترازنامه نشان داده شود.
جمع حساب ها
آخرین مورد از اقلام ترازنامه جمع حساب ها است. منظور از جمع حساب ها جمع ستون های اول (دارایی) و دوم (بدهی + سرمایه) همانطور که اشاره کردیم در ترازنامه جمع حساب ها باید برابر باشند. زیر این جمع ها نیز باید دو خط موازی کشیده شود تا نشان دهنده بسته شدن آن باشد.
با انواع (اَشکال) مختلف ترازنامه آشنا شوید!
ترازنامه به طور معمول به دو شکل تهیه می شود.
شکل حساب: این شکل مانند حرف انگلیسی T است. بالای این حرف بخش عنوان ذکر می شود در دو طرف آن نیز ستون های اول و دوم قرار می گیرد. در این شکل ترازنامه تساوی و معادله حسابداری به خوبی نشان داده می شود. در کشور ما بیشتر از این شکل برای تهیه ترازنامه استفاده می شود.
شکل گزارشی: در این روش ستون دوم (ستون سمت چپ) که نشان دهنده بدهی ها و سرمایه (حقوق صاحبان سهام) است در ادامه و زیر ستون دارایی های واحد اقتصادی قرار می گیرد.
آموزش نحوه تهیه ترازنامه
تهیه ترازنامه به صورت دستی کار چندان دشواری نیست. طبق آنچه که در تصویر هم نشان داده شده ابتدا باید دو ستون (دارایی ها – بدهی ها و سرمایه ها) ایجاد کنید. حساب های هر ستون را بر اساس میزان نقدینگی از بالا به پایین بنویسید و جمع آن ها را در انتهای هر ستون یادداشت کنید. در نهایت حاصل جمع دو ستون باید با هم برابر باشند. البته اکنون این کار با استفاده از نرم افزار حسابداری به صورت مکانیزه و به آسانی انجام می شوند، اما در مجموع آگاهی از نحوه تهیه آن به صورت دستی نیز خالی از لطف نیست.
ترازنامه چه اطلاعاتی به واحدهای اقتصادی می دهد؟
ترازنامه یک دوره مالی شاید به تنهایی دارای اطلاعات چندانی نباشد، اما در مقایسه با ترازنامه های دوره های مالی پیشین می تواند اطلاعاتی از آنچه که در دوره های زمانی طولانی رخ می دهد با ما ارائه کند. یکی دیگر از روش های به دست آوردن اطلاعات ارزشمند از ترازنامه مقایسه آن با ترازنامه های کسب و کارهای فعال در همان صنعت است. البته به هیچ وجه نباید ترازنامه ای از دو صنعت مختلف را با هم مقایسه کرد، چرا که به دلیل تفاوت های بسیار زیاد بین دو صنعت نمی توان اطلاعات مفیدی از آن دریافت کرد.
ترازنامه چه اطلاعاتی به واحدهای اقتصادی می دهد؟
علاوه بر این از ترازنامه می توان نسبت های فراوانی مختلفی تهیه کرد که اطلاعات جذاب و مفیدی ارائه می دهد. برای مثال نسبت بدهی به سهام می تواند سلامت یک واحد اقتصادی از نظر فعالیت های مالی نشان دهد.
ارزش دفتری، بزرگترین مشکل ترازنامه
در پایان باید به داراییها در انواع ترازنامه یکی از مهمترین مشکلات ترازنامه اشاره کنیم. مهمترین ایرادات ترازنامه ها این است که تورم در اعداد آن ها تاثیر نمی گذارد و مبالغ دارایی بعد از مدتی دیگر به روز نیستند. اعدادی که در ترازنامه ثبت می شود با ارزش دفتری ثبت می شوند. ثبت با ارزش دفتری یعنی اگر یک ساختمان در سال ۷۰ با قیمت ۵ میلیون تومان خریداری شده باشد، همین ساختمان در سال ۹۸ نیز به همان ارزش نشان داده می شود.
ترازنامه چیست؟
ترازنامه یا صورت وضعیت مالی یکی از انواع صورتهای مالی است که در تجزیه‌وتحلیل بنیادی شرکتها کاربرد بسیار زیادی دارد. ترازنامه تصویری از وضعیت مالی یک شرکت را در مقطعی از زمان نشان میدهد و طی آن جزئیات داراییهای یک شرکت و بدهیها و میزان آنها و همچنین حقوق صاحبان سهام شرکتها نمایش داده میشود. ترازنامه یکی از سه صورت مالی اصلی شرکت‌هاست که در کنار صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد به امر تحلیل وضعیت مالی و سودآوری شرکتها کمک شایانی میکند. برای آشنایی بیشتر در خصوص صورتهای مالی سود و زیان و صورت گردش جریان وجوه نقد میتوانید به مقاله‌ی مربوط به هر یک از آنها در سایت آکادمی دانایان مراجعه کنید.
اجزای اصلی در ترازنامه یا صورت وضعیت مالی
اجزای اصلی ترازنامه داراییها اعم از جاری و غیرجاری و پس از آن بدهیها و انواع مختلف آن و همچنین حقوق صاحبان سهام است که از بخشهای مختلفی تشکیل شده است که در ادامه به ارائه توضیحاتی در خصوص آنها خواهیم پرداخت.
بیش از پرداختن به بحث جزئیات اجزای اصلی ترازنامه داراییها در انواع ترازنامه یا صورت وضعیت مالی، لازم است تا در خصوص تغییراتی که در نحوهی ارائهی این گزارش رخ‌داده است توضیحاتی را ارائه کنیم. درگذشته ترازنامه در فرمت و قالب T شکل خود گزارش میشد که در سمت راست آن داراییها و در سمت چپ بدهیها و حقوق صاحبان سهام آورده میشدند. ترتیب گزارشدهی در اقلام مختلف نیز به ترتیب نقدشوندگی آنها از بیشتر به کمتر بود. اما امروزه نحوهی گزارشدهی در خصوص صورت وضعیت مالی به شکل ستونی است که در ابتدا داراییها و پس از آن به ترتیب بدهیها و حقوق صاحبان سهام از نقدشوندگی کمتر به نقدشوندگی بیشتر گزارش میشوند.
داراییها در ترازنامه
در فرمت جدید گزارشدهی در صورتهای مالی، داراییها اولین بخشی هستند که در بالای صورت وضعیت مالی گزارش میشوند. داراییها به‌طورکلی به دو بخش جاری و غیرجاری تقسیمبندی میشوند. وجه افتراق داراییهای جاری و غیرجاری احتمال تبدیل آنها به پول نقد در کمتر از یک دورهی مالی است؛ بدین شکل که اگر دارایی مدنظر امکان تبدیل به پول نقد در فاصلهی زمانی کمتر از یک دورهی مالی را داشته باشد، دارایی جاری و در غیر این صورت دارایی غیرجاری تلقی میشود. همانطور که مطرح کردیم در فرمت جدید گزارشدهی صورت وضعیت مالی، اقلام بر اساس نقدشوندگی از کمتر به بیشتر گزارش میشوند. بدین ترتیب ابتدا داراییهای غیرجاری و سپس داراییهای جاری در صورت وضعیت مالی گزارش میشوند که در خصوص اقلام آنها را در ادامه توضیحاتی را ارائه خواهیم داد.
داراییهای غیرجاری در ترازنامه
همانطور که اشاره کردیم در فرمت جدید گزارشدهی در صورت وضعیت مالی داراییها به ترتیب نقدشوندگی از کمتر به بیشتر گزارش میشوند؛ به همین دلیل ابتدا داراییهای غیرجاری آورده میشوند که به جزئیات آنها اشارهی مختصری خواهیم کرد.
- داراییهای ثابت مشهود: کلیه داراییهای فیزیکی یک شرکت که به‌منظور سرمایه‌گذاری تهیه نشده باشند و به‌منظور فعالیت اصلی شرکت مورداستفاده قرار گیرند و احتمال تبدیل آنها به پول نقد در یک سال آتی وجود نداشته باشد در این دسته از داراییها قرار میگیرند. مواردی نظیر ساختمان اصلی شرکت و کارخانه و تجهیزات تولید آن و . … مشمول این بخش خواهند بود.
- سرمایه‌گذاری در املاک: دومین آیتم که در ترازنامه‌ی شرکت‌های تولیدی گزارش میشود، بحث سرمایه‌گذاری در املاک است که همانطور که از نام آن پیداست به گزارش میزان ارزش دفتری وجوه سرمایه‌گذاری شده در املاک میپردازد.
- داراییهای نامشهود: این آیتم شامل مواردی نظیر حقوق مالکیت معنوی، حقوق ثبت اختراع، ارزش برند و حتی اعتبار خطوط تلفن شرکت و مواردی مشابه آن است که به‌عنوان داراییهای نامشهود گزارش میشود.
- سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت: در این بخش مواردی از سرمایهگذاریها گزارش میشود که سررسید تبدیل آنها به پول نقد و یا امکان تبدیل آنها به پول نقد در طول یک دورهی مالی آتی امکانپذیر نباشد. در کنار این مورد معیار دیگری نیز در خصوص محل سرمایه‌گذاری وجود دارد که باعث تفکیک کوتاه‌مدت و بلندمدت از یکدیگر میشود.
- دریافتنی‌های بلندمدت: در کل میتوان گفت معیار تقسیمبندی کوتاه‌مدت و بلندمدت بودن موارد مختلف در ترازنامه سررسید تحقق آنها است به‌گونه‌ای که اگر زیر یک سال باشد کوتاه‌مدت و درصورتی‌که بیش از یک سال باشد بلندمدت تلقی میشود، از داراییها در انواع ترازنامه این روی دریافتنی‌های بلندمدت شامل آن دسته از مواردی است که سررسید دریافت آنها بیش از یک سال باشد.
- سایر داراییهای غیرجاری: سایر دارایی‌هایی که مطابق تعریف غیرجاری تلقی شوند اما در دسته‌های بالا گنجانده نشوند، در این بخش و تحت عنوان سایر داراییها گزارش میشوند.
داراییهای جاری در ترازنامه
داراییهای جاری مواردی هستند که از نقدشوندگی بالاتری نسبت به موارد قبل برخوردارند و این انتظار را داریم که ظرف یک سال آتی به پول نقد تبدیل شوند. در این بخش نیز ترتیب گزارشدهی در اقلام از نقدشوندگی کمتر به نقدشوندگی بیشتر است و در پایان نیز میزان وجه نقد گزارش میشود.
- سفارشها و پیش‌پرداخت‌ها: در این بخش از صورت وضعیت مالی سفارشها و پیش‌پرداختهایی گزارش میشوند که سررسید آنها کمتر از یک سال بوده و پس از آن با ثبت‌های حسابداری ممکن است تبدیل به اقلام دیگری شوند.
- موجودی مواد و کالا: ازآنجایی‌که انتظار داریم تا مواد اولیه و کالاهای تولید شده در یک شرکت صرف یک دورهی مالی به فرایند تولید بیایند و پس از آن به فروش برسند، این آیتم را در بخش داراییهای جاری میآوریم چرا که احتمال تبدیل آنها به پول نقد در طول یک سال مالی آتی فراهم است.
- دریافتنی‌های تجاری و سایر دریافتنیها: این دسته از اقلام نیز متناسب با سررسید آنها، اگر کمتر از یک سال باشد در این بخش آورده میشود.
- سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت: در سرمایهگذاریها نیز معیار تقسیمبندی کوتاه‌مدت و بلندمدت بودن آنها سررسید تبدیل آنها به پول نقد است. البته در مشابه آنچه در دارایی غیرجاری مطرح کردیم در خصوص سرمایهگذاریها موارد دیگری نیز در تفکیک کوتاه‌مدت و بلندمدت بودن از منظر محل سرمایه‌گذاری و میزان آن اثرگذار است که برای کسب اطلاع بیشتر در خصوص آن میتوانید به مقالات مرتبط در سایت آکادمی دانایان مراجعه کنید.
حقوق صاحبان سهام در ترازنامه
حقوق صاحبان سهام در ترازنامه شامل حسابهای مختلف نظیر میزان سرمایه، افزایش سرمایه در جریان، صرف سهام، صرف سهام خزانه، اندوخته قانونی، سایر اندوخته‌ها، سود و زیان انباشته و . … است که جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص هر یک از آنها میتوانید به مقالات مرتبط در سایت آکادمی دانایان مراجعه کنید.
بدهیها در ترازنامه
بدهیها در ترازنامه شامل دو دسته‌ی کلی جاری و غیرجاری هستند که بدهی‌های غیرجاری شامل پرداختنی‌های بلندمدت، تسهیلات مالی بلندمدت و ذخیره‌ی مزایای پایان خدمت کارکنان است و بدهی‌های جاری شامل پرداختنی‌های تجاری و سایر پرداختنی‌ها، مالیات پرداختنی، سود سهام پرداختنی، تسهیلات مالی، ذخایر و پیش دریافتها میشود. جهت کسب اطلاعات بیشتر دراین بخش از ترازنامه میتوانید به سایت آکادمی دانایان مراجعه کنید.
فرمول کلی در ترازنامه یا صورت وضعیت مالی
ممکن است برای شما این سؤال پیش بیاید که چرا همیشه ترازنامه تراز است؟ یا به چه دلیل همیشه مجموع حقوق صاحبان سهام و بدهیها برابر یا داراییها است؟ در حسابداری یک فرمول اساسی و کلی وجود دارد که در آن بر برابری همیشگی داراییها با مجموع حقوق صاحبان سهام و بدهیها تأکید میشود. فلسفه‌ی چنین امری آن است که شرکتها با ایجاد دارایی و مولدسازی آن و استفاده در راستای فعالیت اصلی خود به کسب سود میپردازند. اما خود این دارایی چگونه پدید میآید؟ اگر شما صاحب یک ایده یا کسب‌وکار باشید، جهت به اجرا در آوردن آن، سرمایه‌ی اولیهی خود را یا از طریق آوردهی خودتان و یا شرکایتان تأمین خواهید کرد و یا به سراغ استقراض از بانک یا سایر اشخاص میروید تا بتوانید از این طریق دارایی لازم را برای کسبوکارتان به ارمغان آورید. در روش اول شما به سراغ استفاده از حقوق صاحبان سهام و در روش دوم به سراغ خلق بدهی جهت ایجاد دارایی و مولدسازی و کسب سود از آن رفتید؛ بنابراین همواره داراییها از بدهی و حقوق صاحبان سهام تشکیل میشوند و به همین دلیل مجموع بدهی و حقوق صاحبان سهام برابر با دارایی است. البته این امر که وزن هر یک از این موارد در خلق دارایی چه مقدار باشد امری حائز اهمیت است که در ادامه به ارائهی توضیحات مختصری در خصوص آن نیز خواهیم پرداخت.
تفاوت ترازنامه و صورت سود و زیان
اقلام و حسابهای مربوط به‌صورت سود و زیان و ترازنامه یا همان صورت وضعیت مالی، دارای تفاوتی ماهوی هستند که در فرایند تحلیل و خصوصاً در زمان محاسبه و استفاده از نسبتهای مالی باید به آن توجه داشت. در یک نگاه کلی میتوانیم متغیرهای مالی و اقتصادی را به دو دسته‌ی انبارهای و جریانی تقسیمبندی کرد. در متغیرهای انبارهای واحد زمان مطرح نیست و مقادیر گزارش شده به‌صورت تجمیعی از ابتدا تا زمان ثبت گزارش، آورده شدهاند. این در حالی است که در متغیرهای جریانی واحد زمان مطرح است و مقادیر گزارش شده در یک بازهی زمانی موضوعیت پیدا میکنند. مثال رایجی که در این امر زده میشود میزان آب موجود در یک استخر به‌عنوان متغیری انبارهای و میزان آب ورودی یا خروجی از آن در واحد زمان به‌عنوان متغیری جریانی است. وجه تمایز اقلام ترازنامهای و سود و زیانی نیز در همین امر است؛ به عبارت بهتر ترازنامه یا صورت سود و زیان اقلامی انبارهای داشته و به شکل یک عکس وضعیت شرکتها را گزارش میکند اما صورت سود و زیان و اقلام خاصیت متغیرهای جریانی را داشته و به‌مانند یک فیلم، یک بازهی زمانی را از وضعیت سوددهی شرکتها گزارش میکنند.
نحوهی دسترسی به ترازنامه‌ی شرکتها
برای دسترسی به ترازنامه یا صورت سود و زیان شرکتها لازم است تا به سایت کدال مراجعه کرده و پس از جستجوی نام شرکت یا نماد بورسی آن، فیلتر مربوط به صورتهای مالی را انتخاب کرده و از طریق آن میتوانیم ترازنامه یا صورت سود و زیان را مشاهده کنیم. همچنین برای کسب اطلاع در خصوص جزئیات مربوط به هر یک از اقلام ترازنامهای میتوان به گزارشهای تفسیری مراجعه کرد.
نکات مهم قابل استحصال از ترازنامه
ترازنامه به‌عنوان یکی از صورتهای مالی اصلی در کنار صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد، اطلاعات سودمند و مفیدی را در خصوص تجزیه‌وتحلیل شرکتها در اختیار قرار میدهند که توجه به آنها الزامی است. در ادامه به برخی از این نکات بااهمیت اشاره کرده و توضیحاتی در خصوص آنها ارائه میکنیم.
ـ ترکیبات دارایی از منظر نقدشوندگی آن
یکی از نکات مهم قابل استحصال از ترازنامه، بحث ترکیب داراییها بین داراییهای جاری و غیرجاری است. واقعیت آن است که این داراییهای غیرجاری هستند که توان ایجاد زمینهی لازم برای تحقق سوددهی شرکتها را دارند و از این نظر میزان آنها و سهمشان از کل داراییها حائز اهمیت است. اما همانطور که در بخش مربوط به داراییها بدان اشاره کردیم، تفکیک داراییهای جاری و غیرجاری از طریق تفاوت‌های در نقدشوندگی آنها است. از سوی سنجش قدرت نقدینگی شرکت برای بازپرداخت دیون و موارد مختلف حائز اهمیت است و ازاین‌جهت داراییهای نقدشوندهتر یا همان داراییهای جاری نیز بااهمیت هستند؛ بنابراین یکی از اطلاعات سودمندی که ترازنامه در اختیار ما قرار میدهد سنجش قدرت نقدینگی شرکت در کنار ظرفیت آن برای تحقق سود است.
ترکیب دارایی از بدهی و حقوق صاحبان سهام و استفاده از اهرم مالی
یکی دیگر از موارد بااهمیت در خصوص شرکتها دانستن فرایندی است که آنها از طریق آن تأمین مالی کردهاند. این امر که برای تأمین مالی از خلق بدهی استفاده شده باشد یا به سراغ بهرهگیری از حقوق صاحبان سهام رفته باشند، مسئلهای است که بر روی عملکرد شرکت اثرگذار است. استفاده از اهرم مالی جریانات هزینهای قطعی برای شرکت ایجاد میکند که تحت عنوان هزینههای مالی در صورت سود و زیان گزارش شده و بر روی سود شرکتها اثرگذار است؛ بنابراین نحوهی ایجاد دارایی و محل آن، یعنی استفاده از بدهی یا حقوق صاحبان سهام دارای اهمیت است که برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص آن میتوانید به مقالات سایت آکادمی دانایان مراجعه کنید.
هشدار! این مطلب صرفا برای آشنایی شما با کسب‌وکار مهمان منتشر شده است و سایت چطور هیچ مسئولیتی را در رابطه با آن نمی‌پذیرد. اطلاعات بیشتر
صورت های مالی چیست و انواع صورتهای مالی و روش تهیه آن
تمامی مشاغل و بنگاه‌های اقتصادی موظف هستند تا وضعیت و عملکرد مالی کسب‌وکار خود را به‌صورت ساختاریافته ارائه کنند. این گزارشهای استاندارد که تحت عنوان صورت های مالی شناخته میشوند، شامل اطلاعاتی نظیر ترازنامه ، سود و زیان و صورت گردش نقدی است. درواقع به کمک این اطلاعات میتوان به‌صورت خلاصه به عملیات مالی و فعالیت‌های سرمایه‌گذاری یک شرکت داراییها در انواع ترازنامه دست پیدا کرد تا از طریق آن بتوان تصمیمات مهمی برای یک شرکت گرفت.
اگر شما هم قصد دارید تا اطلاعات مالی شرکت خود را به شفاف‌ترین شکل ممکن تحلیل کنید، در ادامه با ما همراه باشید.
ما در این مقاله قصد داریم تا شما را با این سوابق مکتوب و نحوه تحلیل آن آشنا کنیم.
صورت های مالی چیست؟
صورت های مالی چیست؟
صورت های مالی درواقع اطلاعات مکتوب و خلاصه‌شده‌ای هستند که فعالیت مالی و شرایط کسب‌وکار شمارا نشان میدهند. درواقع این اطلاعات به‌صورت ساده و فشرده در یک دوره زمانی معین و طبق اصول و استانداردهای حسابداری مشخص میشود. اطلاعات به دست آماده از این گزارش‌ها، مبنای تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران و کاربران گوناگون است تا از طریق آن بتوانند نسبت به کارهای زیر اقدام کنند:
- تعیین توانمندی یک کسب‌وکار در پرداخت بدهیها
- تحلیل عملکرد کسب‌وکارها از طریق محاسبه نسبتهای مالی
- ارائه جزئیات تراکنش‌های کسب‌وکارها
- بررسی توانمندی مشاغل برای ایجاد نقدینگی
انواع صورت های مالی
صورت های مالی انواع مختلفی دارد و هر یک با هدف خاصی ارائه میشوند. ازجمله آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ترازنامه
- صورت حساب سود و زیان
- صورت سود و زیان جامع
- صورت گردش جریان وجوه نقد
مطالعه بیشتر: ۷ نکته مهم در تهیه گزارش تراز آزمایشی
ترازنامه
ترازنامه
ترازنامه گزارشی است که وضعیت داراییها، بدهیها و حقوق مالکان یک شرکت(حقوق صاحبان سهام) را در یک تاریخ معین نشان میدهد
ترازنامه به گونه‌ای است که میزان داراییهای یک شرکت همواره برابر با مجموع بدهیها و حقوق صاحبان سهام آن است که به آن معادله اساسی حسابداری نیز می‌گویند.
از ترازنامه به‌عنوان صورت وضعیت مالی نیز نام‌برده میشود. ترازنامه در اصل بیانگرآن است که یک شرکت چقدر دارایی دارد و چقدر بدهکار است .
برای مشاهده داراییها، بدهیها و حقوق صاحبان سهم در یک زمان مشخص میتوان از گزارش ترازنامه استفاده کرد. درنتیجه اگر می‌خواهید وضعیت شرکت خود را در یک زمان مشخص ببینید، ترازنامه به شما کمک میکند تا به این هدف خود برسید.
عناصر اصلی و سه‌گانه ترازنامه
- داراییها(سمت راست ترازنامه)
- بدهیها
- حقوق صاحبان سهام(سمت چپ ترازنامه)
انواع دارایی ها
- داراییهای جاری:آن دسته از داراییها هستند که قابلیت نقدشوندگی بالایی دارند، مانند موجودی نقد، سپرده بانکی، سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت، حساب‌ها و اسناد دریافتنی، موجودی کالا، مواد
- داراییهای ثابت: برخلاف داراییهای جاری فاقد نقدشوندگی بالا بوده و شرکت نیز تصمیمی بر نقد کردن آنها در کوتاه‌مدت ندارد؛ مانند ماشین‌آلات تولیدی، زمین، ساختمان‌ها، اموال، وسایط نقلیه، سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت مشخصه اصلی داراییهای ثابت به‌استثنای زمین، استهلاک آن‌هاست و همه‌ساله بخشی از ارزش آنها به هزینه استهلاک انتقال می‌یابد. در اثر استهلاک، ارزش دفتری این اقلام همه‌ساله کاهش می‌یابد.
انواع بدهی ها
- بدهی های جاری : در بدهی جاری آن دسته از اقلامی که دارای سررسید کمتر از یک دوره مالی هستند قرار میگیرند؛ مانند حساب‌ها و اسناد پرداختنی، پیش دریافتها، ذخیره مالیات
- بدهی های غیر جاری : دربدهی غیر جاری نیز کلیه بدهی‌های بلندمدت شرکت که انتظار نمی‌رود، در طی یک دوره مالی سررسید شوند، دسته‌بندی میشوند، مانند ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان، تسهیلات بلندمدت
حقوق صاحبان سهام
حقوق صاحبان سهام که شامل سرمایه، اندوخته قانونی، سایر اندوخته‌ها، سود و زیان انباشته است.
دیدگاه شما