تعمیق انتظارات منفی در اوراق طلایی

ترمز انتظارات تورمی در بازار آتی بازار آتی بورس کالا سریع‌تر از بازارهای مشابه نسبت به تغییر فاز انتظارات و عقبگرد آن اقدام کرد. تا جایی که سومین روز تخلیه انتظارات تورمی در بازار آتی را شاهد هستیم.

دو راهی دلهره -امید ابزارهای طلایی‌ ها

انتظارات منفی در جریان معاملات ابزارهای طلایی بورس‌کالا در حالی استمرار یافت که بهای ارز در بازار آزاد نیز به مسیر کاهشی خود ادامه می‌ دهد.

به گزارش بیداربورس به نقل از دنیای‌اقتصاد، در بازار صندوق‌ های طلایی بورس‌ کالا که اکنون واحدهای ۶ صندوق طلا در این بازار مورد دادوستد قرار می‌گیرند، شاهد تعمیق انتظارات منفی در اوراق طلایی تعمیق انتظارات در محدوده منفی هستیم که در معاملات روز گذشته این بازار رقم خورد و سبب شد نرخ پایانی دادوستد واحدهای صندوق طلا بیش از پیش نسبت به قیمت ابطال آنها کاهش یابد.

با وجود آنکه هنوز نتیجه مذاکرات برجامی به‌طور رسمی مشخص نشده و تنها خبرهای امیدوارکننده‌ای در روزهای اخیر از سوی طرفین این نشست رسانه‌ای شده است، موقعیت فروش را به‌سرعت در بازار ارز تقویت کرد و این روند کاهشی در سایر بازارها به‌ویژه بازار ابزارهای طلایی بورس‌کالا نیز منعکس شد؛ تا جایی‌که افت قیمت‌ها در این بازار نیز شدت گرفت و فاصله قیمتی این اوراق با بهای بنیادین خود، آن هم در محدوده منفی افزایش یافت.

به‌عبارت دقیق‌تر، متوسط فاصله هر دو نرخ پایانی و ابطال معاملات واحدهای صندوق طلای قابل‌معامله بورس‌کالا در جریان معاملات روز گذشته تا لحظه تنظیم این گزارش به منفی ۶۱/ ۰درصد رسید؛ آن‌هم در شرایطی که تا دقایق پایانی این بازار، روند کاهش بها در بازار ارز استمرار یافت، افت قیمت در بین صندوق‌های طلا نیز تشدید شد.

در بازارگواهی سپرده سکه طلا نیز که انتظار می‌رود این اوراق در شرایط معمول، به میزان اندکی بالاتر از نرخ سکه بهار آزادی بازار آزاد معامله شود، شاهد اختلاف نزدیک به ۳‌درصدی آن‌هم در محدوده منفی هستیم؛ به معنای آنکه در معاملات روز گذشته این بازار نیز متوسط فاصله بهای اوراق سپرده سکه طلا با نرخ سکه فیزیکی بازار آزاد به نزدیک منفی ۳‌درصد رسیده است که به وضوح نشان‌دهنده آن است که اهالی این بازار انتظار ریزش قیمت‌ها را جدی ارزیابی کرده و غالب معاملات خود را مبتنی بر این پیش‌بینی انجام می‌دهند.

بنابراین طبق انتظارات اهالی بازار ابزارهای طلایی بورس‌کالا که این روزها سعی دارند تکانه‌های ارزی را به‌عنوان متغیر اصلی مبادلات خود درنظر بگیرند، تداوم افت بهای ارز محتمل خواهد بود؛ تا جایی‌که عقبگرد نرخ دلار آزاد به قیمتی حتی نزدیک به ۲۷هزار تومان در آینه ابزارهای طلایی بورس‌کالا قابل پیش‌بینی است. البته این شرایط در صورتی محقق خواهد شد که مهم‌ترین سیگنال اثرگذار بر بازار ارز که این روزها اخبار امیدوارکننده منتشره از نشست‌های برجام است، تنها در غالب حرف و سخن باقی نمانده و به نتیجه قطعی ختم شده و از سوی مقامات رسمی اعلام شود.

سرنخ انتظارات کاهشی ابزارهای طلایی در افت بهای ارز

بهای ارز در بازار آزاد در کنار تکانه‌های نرخ جهانی اونس طلا، دو سیگنال اصلی هستند که جریان معاملات ابزارهای طلایی بورس‌کالا را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند. تجربه نشان داده اولویت اصلی معامله‌گران بازار گواهی سکه و صندوق‌های طلای بورس‌کالا، نوسان بهای آزاد دلار است که نسبت به تکانه‌های اونس طلا اثرگذاری بیشتری بر جهت‌گیری قیمت اوراق طلایی بورس‌کالا دارد. به‌ویژه این روزها که قیمت‌ها در بازار ارز روند کاهشی را می‌پیماید، ذهنیت غالب در بین اهالی این بازارها به سمت کاهش بها بوده و سعی دارند تا عمده معاملات خود را با نرخی پایین‌تر از قیمت‌های بنیادین موجود در بازار انجام دهند.

آن‌هم در شرایطی که قیمت اوراق سپرده سکه طلا به نسبت سکه بهارآزادی بازار افت شدیدتری را تجربه کرده، بهای ابطال واحدهای صندوق طلای بورس‌کالا نیز همسو با آن کاهشی شده است، از این‌رو در بازار صندوق‌های طلا نیز شاهد افت بهای معاملاتی این اوراق در کنار بهای ابطال آن هستیم که کاهش اختلاف این دو نرخ را که به‌عنوان دو داده حیاتی برای پیش‌بینی انتظارات غالب بازار به‌کار برده می‌شود، رقم زده است، از این‌رو شاهد تخلیه حباب قیمتی در معاملات واحدهای صندوق‌های طلای قابل‌معامله در بورس‌کالا هستیم و گرایش غالب دادوستد اهالی این بازار به سمت ریزش قیمت‌ها قابل‌ترسیم است. با ورود یک صندوق جدید با نماد مثقال به مجموعه صندوق‌های طلای قابل‌معامله در بورس‌کالا، اکنون واحدهای ۶ صندوق طلا در این بازار امکان مبادله دارند.

از آنجا که عمده انتظارات این بازار به سمت افت قیمت‌ها تمایل پیدا کرده است، در شروع دادوستد این صندوق جدید نیز شاهد معامله واحدهای این صندوق با نوسان منفی قیمت بودیم که طی دو روز مبادله اوراق این صندوق، نرخ پایانی معاملات، با کاهش مداوم با نرخی پایین‌تر از بهای ابطال خود دادوستد شد.

آیا اونس طلا به رشد خود ادامه می‌دهد؟

اونس جهانی طلا به دلیل ضعف اخیر شاخص دلار و افزایش بازدهی اوراق خزانه‌داری آمریکا افزایش محسوسی را تجربه کرد و در جریان معاملات روز چهارشنبه(تا ساعت تنظیم این گزارش) به ۱۸۱۶‌دلار در هر اونس رسید. صعود بهای این فلز گرانبها پس از آن صورت گرفت که جرومی پاول، رئیس فدرال‌رزرو در تازه‌ترین اظهارات خود بیان کرد که افزایش نرخ بهره و استمرار اتخاذ سیاست‌های انقباضی برای کنترل تورم موردنیاز است. در همین حال، سرمایه‌گذاران منتظر انتشار داده‌های مربوط به تورم ایالات‌متحده هستند که به‌زودی منتشر می‌شود تا بینش جدیدی در مورد جهت احتمالی رشد اقتصادی و نرخ‌های بهره به‌دست آورند.

پیش‌بینی می‌شود که شاخص قیمت مصرف کننده (CPI) درماه دسامبر ۴/ ۵درصد افزایش داشته باشد که بالاترین میزان در دهه‌های اخیر به‌شمار می‌رود. این در حالی است که این شاخص درماه گذشته به میزان ۹/ ۴درصد ارزیابی شده است.

درحالی‌که اکثر تحلیلگران اقتصادی و همچنین شهروندان عادی انتظار داشتند، فشارهای تورمی فراتر از اظهارات مقامات باشد و روند افزایشی آن تداوم یابد، فدرال‌رزرو برای مدت طولانی موضع خود مبنی‌بر گذرا بودن افزایش تورم را حفظ کرد و معتقد بود که این جریان افزایشی تورم، به‌سرعت فروکش خواهد کرد. از آنجایی که پیش‌بینی‌های اقتصادی، رشد شاخص CPI را نشان می‌دهد، نگرانی‌ها درباره تداوم افزایش تورم تشدید می‌شود، چراکه شاخص CPI، حاوی داده‌هایی مربوط به هزینه‌های انرژی و مواد غذایی است و مبتنی بر جدیدترین ارزیابی‌های این شاخص، سطح فعلی تورم درماه دسامبر به ۷‌درصد سالانه خواهد رسید و ۲/ ۰درصد نسبت به رقم ۸/ ۶‌درصدی درماه نوامبر افزایش یافته است.

پاول در بیانات خود گفت که سیاستگذاران هنوز در حال تجزیه و تحلیل رویکردهای مختلف هستند و نرخ تورم فعلی بالاتر از اهداف موردنظر است. رئیس فدرال‌رزرو همچنان معتقد است که می‌توانند سطح فشارهای تورمی را بدون ایجاد مشکلات بزرگ اقتصادی در جهت بهبود رکود کاهش دهند.

حقیقت ماجرا این است که تنها ابزاری که فدرال‌رزرو برای محدود کردن افزایش تورم از آن بهره می‌گیرد، افزایش نرخ بهره بوده که در ادبیات اقتصادی افزایش نرخ بهره ذاتا هرگونه توسعه اقتصادی موردنیاز برای دستیابی به بهبود کامل اقتصادی را محدود خواهد کرد. کارشناسان اقتصادی معتقدند، گذرا دانستن افزایش نرخ تورم تعمیق انتظارات منفی در اوراق طلایی از سوی فدرال‌رزرو تعبیری اشتباه بوده و این رویداد را نباید در کوتاه‌مدت در نظر گرفت، چراکه فشارهای تورمی این روزها، بالاترین حد طی ۴ دهه گذشته به‌شمار می‌روند و اقدام متعادل‌کننده برای کنترل تورم در یک دوره کوتاه، آن‌هم بدون تاثیر کاهشی بر سرعت رشد اقتصادی که در حال‌حاضر از اهداف فدرال‌رزرو است، کاری غیرممکن خواهد بود.

از دلهره تا ریزش نرخ در بازارهای مالی

روند نوسان نرخ در بازارهای مالی-کالایی بورس‌کالا و داده‌‌‌های معاملاتی حکایت از آن دارد که هر چه این بازارها و اوراق مالی آن متنوع‌تر بوده و از بلوغ بیشتری برخوردار باشند، تا جایی که پتانسیل‌‌‌های بالقوه این ابزارهای طلایی بالفعل شود، می‌‌‌توانند در جهت اهداف کلان اقتصادی در شرایط بروز بحران و التهابات بازارهای موازی نظیر ارز و سکه به کار گرفته شوند. همچنین با تغییر ساعات معاملاتی اوراق طلایی بورس‌کالا در روزهای اخیر که به عنوان کاهش محدودیت‌های معاملاتی آنها به شمار می‌رود، از دیگر دلایل جذابیت این اوراق در بین معامله‌‌‌گران است چرا که امکان مبادله این اوراق از ابتدای روز و همزمان با بازارهای سنتی فراهم می‌شود. از این رو شاهد هدایت نقدینگی فزاینده موجود در اقتصاد به بازار سرمایه بودیم؛ تا جایی که رکوردهای حجم مبادلات این اوراق در هفته اخیر رقم خورد و این تقاضای هیجانی که مدتی کوتاه دوام یافت، به جای ورود به بازارهای سنتی و برهم زدن جو این بازارها به سوی بازار سرمایه روانه شد. به این ترتیب، لازم است به جای افزایش محدودیت‌های دستوری بر این اوراق مالی-کالایی، در جهت توسعه و تعمیق مبادلات آنها تلاش شود تا بتوان در مواقع این‌چنینی از ظرفیت‌‌‌های این بازارها در جهت پیشبرد سیاست‌‌‌های کلان اقتصادی بهره برد.

تداوم افت نرخ واحدهای صندوق طلا
پس از شتاب قابل‌توجه نرخ واحدهای صندوق طلا در بورس‌کالا که با استقبال بسیار زیاد از سوی معامله‌‌‌گران بازار سرمایه همراه شد و رکوردهای بی‌‌‌سابقه‌‌‌ای را در حجم معاملات این اوراق طلایی به ثبت رساند، در روزهای پایانی هفته، همزمان با عقبگرد بهای ارز در بازار آزاد، این جو ملتهب در هر 6نماد قابل معامله صندوق‌های طلا نیز فروکش کرد و در چند روز متوالی شاهد نوسان منفی قیمت در این بازار بودیم؛ تا جایی که حجم معاملات روزانه نیز نسبت به میانگین ماهانه کاهش محسوسی یافته است. البته همچنان در سطوح بالا ارزیابی می‌شود که با به ثبات رسیدن قیمت‌ها در سایر بازارهای موازی همچون ارز و طلا، می‌توان انتظار رفع التهاب از این بازار را نیز پیش‌بینی کرد. بررسی‌‌‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد که در جریان معاملات روز گذشته بازار صندوق‌های طلایی بورس‌کالا، در عمده ساعات معاملات، قیمت پایانی نمادهای فعال، کمتر از بهای ابطال این اوراق بود؛ تا جایی که متوسط فاصله این دو نرخ به میزان منفی 6/ 0‌درصد ارزیابی شد که علاوه بر تعدیل انتظارات تورمی معامله‌‌‌گران این بازار به سمت محدوده منفی از تخلیه حباب قیمتی این اوراق حکایت دارد.

از آنجا که میان مبادلات این اوراق و بازار ارز و سکه آزاد رابطه علت و معلولی قابل ترسیم است، بهای انتظاری دلار آزاد و سکه فیزیکی نیز مبتنی بر معاملات روز گذشته صندوق‌های طلای بورس کالا، نرخ‌هایی پایین‌‌‌تر از قیمت‌های فعلی را پیش‌بینی می‌کند، البته این در حالی است که سیگنال مخابره‌شده از سوی هر دو متغیر اثرگذار بر این بازار، یعنی بهای ارز و اونس جهانی طلا هر دو روند کاهشی نرخ را ادامه دهند.

گواهی سکه پایین‌‌‌تر از نرخ بازار مبادله شد
به نظر می‌رسد در کنار سایر بازارها، اوراق سپرده سکه طلای بورس‌کالا نیز به آرامش معاملاتی نسبی رسیده است. نوسان منفی قیمت این اوراق نیز همچنان در تمامی نمادهای فعال آن دیده می‌شود؛ تا جایی که در جریان معاملات روز گذشته این بازار شاهد تخلیه حباب قیمتی در این بازار نسبت به قیمت سکه فیزیکی بازار آزاد بودیم. البته جریان کلی معاملات به سمت محدوده منفی حرکت کرده است که از بالا بودن نرخ‌های فعلی حکایت دارد؛ چرا که در ابتدای هفته روند افزایشی شتابانی را در این بازار شاهد بودیم که البته با عقبگرد همزمان نرخ آزاد ارز و اونس جهانی طلا در روزهای اخیر از این التهاب کاسته شد و اکنون شاهد تعدیل انتظارات تورمی در این بازار نیز هستیم.

به این ترتیب، اگر بخواهیم به عنوان عمده دارایی پایه واحدهای صندوق طلا از گواهی سپرده سکه یاد کنیم، به تقویت انتظارات تورمی در جهت منفی پی می‌‌‌بریم که می‌‌‌‌‌‌توان به‌عنوان چرخش انتظارات تورمی به سمت محدوده منفی یاد کرد.

تعمیق انتظارات منفی در اوراق طلایی

دنیای‌اقتصاد - طیبه مرادی : ابزارهای طلایی بورس‌کالا یعنی اوراق گواهی سپرده سکه و واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق طلا، با عقبگرد قیمتی از نرخ‌های بنیادین خود در حالی مبادله می‌‌‌شوند که از تعمیق انتظارات در محدوده منفی، آن هم با روند تدریجی خبر می‌دهند.

افت تدریجی نرخ در بازار اوراق مالی-طلایی بورس‌کالا

در بازار صندوق‌های طلایی بورس‌کالا شاهد مبادله اوراق مالی-طلایی با نرخی پایین‌‌‌تر از بهای ابطالشان هستیم، به گونه‌ای که متوسط فاصله هر 6صندوق طلای قابل معامله در این بازار به میزان منفی 38/ 1‌درصد به ثبت رسید که از تعمیق انتظارات در محدوده منفی حکایت دارد. با شدت گرفتن نوسان کاهشی بهای ارز به‌عنوان یکی از متغیرهای اثرگذار بر جریان معاملات این بازار، شاهد تعمیق انتظارات در محدوده منفی بودیم که این امر ثبات در این محدوده منفی را برای این بازار ترسیم می‌کند. اینکه جریان بازار و ذهنیت غالب معامله‌‌‌گران این اوراق احتمال ریزش نرخ را جدی ارزیابی کرده و سعی دارند در سطوح قیمتی پایین‌‌‌تر از بهای بنیادین به معامله بپردازند، از ریسک نانوشته بالابودن قیمت‌های فعلی حکایت می‌کند که این افراد سعی دارند به‌تدریج با پایین آوردن قیمت‌ها بازار را به تعادل برسانند و از کاهش جدی و یکباره نرخ که به ایجاد صف فروش منتهی می‌شود، جلوگیری کنند. این رخداد در بازار گواهی سپرده سکه طلا نیز به‌وضوح قابل مشاهده است؛ تا جایی که نوسان نرخ در این بازار نیز منفی بوده و متوسط فاصله هر 6نماد قابل معامله گواهی سکه بورس‌کالا با بهای سکه فیزیکی بازار آزاد نیز به میزان منفی 42/ 2‌درصد ارزیابی می‌شود. به این ترتیب ابزار گواهی سپرده سکه به عنوان مادر سایر ابزارهای مالی-طلایی بورس‌کالا نیز قیمت‌های فعلی را بالا می‌‌‌داند که اهالی این بازار نیز در جریان معاملات اخیر خود سعی داشته‌اند به تعدیل تدریجی نرخ بپردازند. این در حالی است که در اوراق پیش‌نگر بورس‌کالا، یعنی پیمان‌‌‌های آتی که واحدهای صندوق طلای بورس‌کالا با سررسیدهای آینده معامله می‌‌‌شوند، قیمت تسویه نزدیک به نرخ بنیادین و حتی در سررسیدهای نزدیک‌تر با بهایی پایین‌تر از نرخ دارایی پایه خود مبادله شدند. بنابراین با سه ادبیات مختلف در این بازارها احتمال پایین آمدن قیمت‌ها جدی ارزیابی می‌شود و افراد سعی دارند ابزارهای مالی-طلایی خود در بورس‌کالا را پیش از تغییر شدید قیمت‌ها با روندی آرام و تدریجی به سوی نرخ‌های کاهشی هدایت کنند. به این ترتیب اگر بخواهیم هر سه بازار مالی-کالایی بورس‌کالا را در کنار یکدیگر مورد بحث و بررسی قرار دهیم، انتظارات تورمی منفی به‌وضوح قابل رویت است که بر مبنای این داده‌‌‌ها سطوح فعلی نرخ‌های بازار ارز هنوز هم امکان تضعیف را دارند. بنابراین با توجه به جریان مبادلات اوراق طلایی بورس‌کالا، حتی عقبگرد به کانال قیمتی 25‌هزار تومانی برای بهای آزاد دلار نیز دور از انتظار نخواهد بود.

افت جدی خرید ارز در بازار آزاد، روند کاهشی نرخ را تشدید کرد

تجربه نشان داده است که سینگال ارزی به بازار ابزارهای طلایی بورس‌کالا متغیری مهم و اثرگذار در بین معامله‌‌‌گران این بازارها تلقی می‌شود. این روزها با هموار شدن مسیر مذاکرات هسته‌‌‌ای و شروع دور جدید این نشست‌‌‌ها در کنار انتشار خبرهای مثبت و امیدوارکننده از سوی طرفین مذاکرات، این فرضیه که به‌زودی شاهد تعیین تکلیف نشست‌‌‌های برجامی خواهیم بود، جدی شده است. از این رو در بازار ارز شاهد بی‌میلی معامله‌‌‌گران نسبت به خرید ارز بودیم که سبب ریزش نرخ تا سطوح 6ماه گذشته این بازار شد؛ چرا که در هفته جاری نه‌تنها تقاضا برای خرید کاهش جدی داشت، بلکه بسیاری از افراد که به منظور حفظ ارزش پول یا انگیزه سفته‌بازانه اقدام به نگهداری ارز کردند، روزهای اخیر با موقعیت فروش در این بازار حضور یافتند که سبب فشار دوجانبه بر قیمت‌های بازار ارز شد. به این ترتیب در حال حاضر سیگنالی که از تحرکات قیمتی در این بازار بر سایر بازارهای موازی، به‌ویژه ابزارهای طلایی بورس‌کالا مخابره می‌شود، چیزی جز تقویت فرضیه ریزش نرخ نبوده که به گفته برخی از کارشناسان بازار ارز، چنانچه مذاکرات برجام به توافق منجر شود، احتمال ریزش قابل‌توجه بهای ارز حداقل در کوتاه‌مدت بدیهی به نظر می‌‌‌رسد. طی چند ماه اخیر افراد در انتظار اخبار رسمی، سطوح معاملاتی خود در بازارهای گواهی سپرده سکه طلا و صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا را پایین نگه داشته و از خرید یا حتی فروش‌های هیجانی خودداری کردند. اما این روزها به نظر می‌‌‌سد تکانه‌‌‌های قیمتی این بازارها بیشتر از قبل روند کاهشی نرخ را ترسیم کرده و این انتظار وجود دارد که دیر یا زود شاهد تغییر استراتژی محافظه‌‌‌کارانه اهالی این بازار، آن هم با محوریت جهت‌گیری کاهشی نرخ اوراق طلایی باشیم.

افزایش تدریجی اونس طلا در بازارهای جهانی

بهای اونس جهانی طلا دیگر متغیر اثرگذار بر ذهنیت اهالی بازار ابزارهای طلایی بورس‌کالا به شمار می‌رود که اهالی این بازار با بهره‌گیری از نوسانات بهای این فلز گرانبها در بازارهای جهانی در کنار نرخ آزاد ارز اقدام به پیش‌بینی دورنمای قیمتی اوراق طلایی بورس‌کالا می‌کنند. تجربه ثابت کرده است که اهالی این بازارها در شرایطی که تکانه‌‌‌های قیمتی ارز قابل‌توجه به شمار می‌رود، توجه چندانی به نرخ جهانی ندارند. از این رو سکاندار اصلی دادوستد ابزارهای طلایی و نوسان نرخ این اوراق را می‌‌‌توان در بازار ارز و تغییرات قیمتی آن جست‌وجو کرد که بیشترین اثر را بر معاملات این بازارها می‌‌‌گذارد. البته نباید نسبت به تغییرات قیمت بازارهای جهانی بی‌‌‌توجه بود؛ چرا که نوسان بهای طلا یکی از متغیرهای تعیین‌‌کننده قیمت این بازار تلقی می‌شود که پتانسیل تغییر نرخ اوراق طلایی را دارد. این روزها که نگرانی‌های فزاینده‌ای در مورد افزایش فشار قیمت‌ها و تشدید تنش‌‌‌های ژئوپلیتیک میان روسیه و اوکراین ایجاد شده، سرمایه‌گذاران تشویق به خرید طلا شده‌‌‌اند. طلا در معاملات جهانی روز چهارشنبه به بالاترین سطح خود طی دو هفته گذشته رسید؛ تا جایی که تا لحظه تنظیم این گزارش هر اونس طلا در بازارهای جهانی با بهای 1827دلار معامه شد که از رشد 2دلاری روزانه حکایت دارد. بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد که روند نوسان قیمتی این فلز زرد مثبت است؛ چرا که در جریان معاملات هفته گذشته در بازار جهانی به‌رغم افت و خیزهای متعدد، سرانجام به میزان 11/ 1‌درصد افزایش بها را به ثبت رسانده است.

در حال حاضر سرمایه‌گذاران منتظر انتشار شاخص قیمت مصرف‌کننده ایالات متحده طی ماه ژانویه هستند که انتظار می‌رود به میزان 3/ 7‌درصد به صورت سالانه ارزیابی شود. این میزان افزایش، بیشترین مقدار طی چهار دهه گذشته تاکنون به شمار می‌رود. از این رو به عنوان محرکی برای بالا بردن نرخ بهره از سوی فدرال‌رزرو عمل می‌کند. سرمایه‌گذاران همچنین تحولات روسیه و اوکراین را زیر نظر دارند. رئیس‌‌‌جمهور فرانسه در تازه‌‌‌ترین اظهارات خود بیان کرد که می‌‌‌توان برای کاهش این تنش گام‌‌‌هایی برداشت و تعمیق انتظارات منفی در اوراق طلایی از همه طرف‌‌‌ها خواست آرامش خود را حفظ کنند.

قیمت‌‌‌ تسویه پیمان‌‌‌های آتی اونس طلا در بازارهای جهانی طی روز چهارشنبه به‌نسبت ثابت ارزیابی می‌شود؛ زیرا ریسک‌‌‌های تورمی و تنش‌‌‌های روسیه و اوکراین، در کنار چشم‌‌‌انداز افزایش نرخ بهره توسط بانک مرکزی ایالات‌متحده، تقاضا را برای خرید فلزات گرانبها همچون طلا و نقره به عنوان دارایی‌ بدون ریسک و امن در سطوح بالا حفظ کرده است. بر اساس نظرسنجی رویترز، پس از اعلام آمارهای افزایشی نیروی کار در هفته گذشته، اکنون سرمایه‌گذاران در انتظار داده‌‌‌های تورم ایالات‌متحده طی ماه ژانویه هستند که روز پنج‌شنبه هفته جاری منتشر می‌شود. فلز زرد به تعمیق انتظارات منفی در اوراق طلایی دلیل کاهش ارزش دلار و کاهش بازده اوراق قرضه آمریکا، محدوده معاملاتی بالایی را حفظ کرده است. تاپان پاتل، تحلیلگر ارشد بازارهای کالایی گفت: بازیگران بازار منتظر انتشار داده‌‌‌های تورمی این هفته ایالات‌متحده هستند.

ابرچالش‌های اقتصاد ایران عمیق‌تر می‌شود/ با احیای برجام انتظارات تورمی کاهش پیدا می‌کند/ نمی‌توان افزایش فروش نفت را سیگنال مثبتی دانست

یک استاد دانشگاه اظهار داشت: به طور قطع برجام حلال تمام مشکلات نیست و در دهه 1400 کشورمان با ابرچالش‌های پیچیده و در هم تنیده از جمله تنش آبی، خروج سرمایه، استهلاک زیرساخت‌ها، پیری جمعیت، کاهش نرخ جمعیت، ریزگردها و . مواجه است.

وحید شقاقی‌شهری در گفت‌وگو با تعمیق انتظارات منفی در اوراق طلایی خبرنگار اقتصادی ایلنا درباره اثرگذاری توافق در مذاکرات و احیای برجام در اقتصادی ایران اظهار داشت: معتقدم هیچ راهی جز دیپلماسی چه آشکار و چه پنهان و تعامل وجود ندارد و عملا هیچ یک از طرفین به دنبال برهم زدن مذاکرات نیستند. خواسته هر طیف ادامه این است که مذاکرات را ادامه دهند و از پای میز مذاکره بیرون نروند. از این رو برآورد من این است که مذاکرات به نتیجه خواهد رسید.

وی با بیان اینکه معتقدم مذاکرات به برجام حداقلی یا برجام حداکثری به نتیجه می‌رسد، گفت: هر چند از محتویات برجام اطلاعی نداریم و شاید احیای برجام به دورهای بعدی مذاکرات موکول شود و یا در همین دور از مذاکرات برجام احیا شود اما معتقدم به یک برجام حداکثری یا حداقلی خواهیم رسید.

این کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه چالش‌ها و ابرچالش‌های ایران عمیق‌تر شده است، ادامه داد: نسبت به سه دهه گذشته چالش‌ها و‌ ابر چالش‌های ایران زیادتر و عمیق‌تر شده است و با گذشت زمان و عدم اصلاحات ساختاری، عدم اصلاحات نهادی و عدم انجام جراحی‌های سطحی و عمقی، ابرچالش‌های اقتصادی کشورمان عمیق‌تر شده و افزایش یافته است. اما آیا برجام می‌تواند مشکلات اقتصادی ایران را برطرف کند؟ پاسخ این پرسش با قطعیت «خیر» است.

شقاقی‌شهری افزود: با برجام مشکلات سخت و پیچیده اقتصاد یاران حل نمی‌شود اما باید توجه داشته باشیم که عدم احیای برجام خودش یکی از این چالش‌های اقتصادی کشورمان محسوب می‌شود و با توافق برای احیای برجام یکی از چالش‌های کشور برطرف خواهد شد.

وی گفت: با برجام، پول‌های بلوکه کشور آزاد تعمیق انتظارات منفی در اوراق طلایی می‌شود و درآمدهای حاصل از صادرات و فروش نفت افزایش می‌یابد و هزینه‌های واردات و صادرات برای فعالان اقتصادی کشورمان کاهش پیدا می‌کند و این علایمی هستند که به سرعت پس از احیای برجام دیده خواهند شد. به سرعت می‌توانیم کاهش هزینه‌های مبادلاتی در تجارت را ببینیم چراکه واسطه‌ها حذف می‌شوند.

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه با برجام به یک آرامش نسبی در داخل کشور می‌رسیم، اظهار داشت: با توافق در مذاکرات انتظارات تورمی کاهش پیدا می‌کند و علایم اولیه احیای برجام، خروج از بی‌ثباتی شرایط است.

وی تاکید کرد: معتقدم می‌توانستیم از فرصت برجام سریع‌تر استفاده کنیم و امکان استفاده از امتیازات فی مابین برجام حداقلی یا حداکثری پیش از این وجود داشت. فهم من این است که می‌توانستیم پیش از این و در روند مذاکرات صادرات نفت را بدون تحریم‌ها آغاز کنیم و مذاکرات را هم ادامه دهیم.

شقاقی‌شهری گفت: به طور قطع برجام حلال تمام مشکلات نیست و تعمیق انتظارات منفی در اوراق طلایی در دهه 1400 کشورمان با ابرچالش‌های پیچیده و در هم تنیده از جمله تنش آبی، خروج سرمایه، استهلاک زیرساخت‌ها، پیری جمعیت، کاهش نرخ جمعیت، ریزگردها و . مواجه است.

وی با اشاره به بحران خروج سرمایه از کشور ادامه داد: در حالی که برای سرمایه گذاری بر روی حوزه‌های آبی، انرژی تعمیق انتظارات منفی در اوراق طلایی و زیرساخت‌ها به 400 میلیارد دلار نیاز داریم اما خروج سرمایه از کشور رو به افزایش بوده و این شرایط سختی را برای کشور ایجاد کرده است.

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: اگر عقلانیت و خردگرایی وجود داشته باشد در هیچ دوره‌ای هیچ بن‌بستی وجود نخواهد داشت.

شقاقی‌شهری در پاسخ به این سوال که افزایش فروش نفت از اثرات روند مذاکرات نبوده، گفت: نمی‌توان افزایش فروش نفت و افزایش درآمدهای نفتی را سیگنال مثبتی از روند مذاکرات دانست چراکه شرایط جهانی، بین‌المللی و منطقه‌ای ایجاب می‌کرد که طرف مقابل در برابر تحریم‌های نفتی ایران کوتاه بیاید. در حال حاضر تورم جهانی افزایش یافته به طوریکه ژاپن که سالیان سال تورم منفی و صفر درصد داشت امروز تورم این کشور به 2.5 درصد رسیده‌ و تورم اروپا هم 8 درصد است و از کشورهای همسایه، ترکیه تورم بی‌سابقه 80 درصدی را تجربه کرده، از سوی دیگر اروپا به شدت به انرژی نیاز دارد. از این رو شرایط پیچیده جهانی ایجاب می‌کرد که فروش نفت ایران افزایش پیدا کند.

وی ادامه داد: شرایط ایجاد شده ناشی از جنگ روسیه و اوکراین و تورم جهانی، وضعیتی را به وجود آورد که به صورت نانوشته از فشار تحریم‌های حوزه نفت ایران کاسته شود. البته در همین شرایط شاهد اعمال تخفیفات روسیه برای فروش نفت به هند و چین هستیم به طوریکه تخفیفات نفت روسیه به 35 دلار هم رسیده و این می‌تواند صادرات نفت ایران را تحت شعاع قرار دهد.

این کارشناس اقتصادی درباره اثرگذاری توافق بر روی بازار ارز، اظهار داشت: در حال حاضر نرح دلار نیمایی 26 هزار و 700 تومان است و در عین حال قیمت نفت و مشتقات نفتی بالا است و با احیای برجام بخشی از پول‌های بلوکه شده آزاد می‌شود بنابراین پمپاژ درآمد ارزی صورت می‌گیرد و شاهد تکانه‌های منفی در بازار ارز در کوتاه مدت خواهیم بود.

شقاقی شهری گفت: معتقدم با احیای برجام در کوتاه مدت قیمت دلار 25 هزار تومان خواهد بود و کمتر از این عدد نخواهد شد چراکه از شرایط آینده مطمئن نیستیم و از سوی دیگر آبان 1401 انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا برگزار می‌شود که احتمالا شاهد پیروزی جمهوری‌خواهان در کنگره و سنا خواهیم بود و پس از آن انتخابات امریکا مجددا اغاز می‌شود و به طور قطع در دوره تبلیغات نامزدها شاهد وعده‌هایی از سوی نامزدها درباره ایران خواهیم بود که به انتظارات تورمی در ایران دامن می‌زند.

وی با اشاره به شرایط پیچیده کشورمان در دهه 1400 تاکید کرد: باید توجه داشته باشیم که تنش‌های آبی، سدسازی کشورهای همسایه و ایجاد ریزگردها، ناترازی صندوق‌های بازنشستگی و بانک‌ها کار را برای ما سخت‌تر کرده است و در این شرایط شاهد خروج سرمایه انسانی و جوانان و سرمایه مالی از کشور هستیم و نرخ رشد جمعیت در 50 سال گذشته به کمترین حد خود رسیده و طبق آمارها نرخ رشد جمعیت در سال گذشته 7 دهم درصد بود. بنابراین دهه بسیار پیچیده و مبهمی را پیش رو داریم که اگر عقلانیتی وجود نباشد شاهد تعمیق چالش‌ها خواهیم بود.

سرمایه نگر؛ پایگاه تخصصی و مستقل بازار سرمایه

ترمز انتظارات تورمی در بازار آتی بازار آتی بورس کالا سریع‌تر از بازارهای مشابه نسبت به تغییر فاز انتظارات و عقبگرد آن اقدام کرد. تا جایی که سومین روز تخلیه انتظارات تورمی در بازار آتی را شاهد هستیم.

به گزارش سرمایه نگر، معاملات ابزار پیش‌نگر بورس‌کالا همسو با عقبگرد انتظارات تورمی در بازارهای موازی، به گونه‌ای با نوسان منفی نرخ همراه شده است که نه‌تنها خبری از ورود سرمایه به این بازار نیست، بلکه در برخی از روزهای هفته، میزان موقعیت‌‌‌های باز مجموعه نمادهای فعال کاهشی بود.

افت نرخ تسویه نقره و واحدهای صندوق طلای آتی

در حال حاضر، تابلوی آتی بورس‌کالا میزبان پنج‌نماد از دو دارایی سرمایه‌‌‌ای است که در عموم ساعات معاملات روز گذشته، عمده این نمادها نوسان منفی نرخ تسویه را تجربه کردند. در شرایطی که بازار ارز به‌عنوان جریان‌‌‌ساز اصلی تکانه‌‌‌های قیمت ابزار پیش‌نگر کالایی، در مسیر کاهشی نوسان می‌کند، قرمزپوشی اوراق مالی-کالایی بورس‌کالا در حالی رقم خورد که قراردادهای آتی با محوریت دارایی‌‌‌های سرمایه‌‌‌ای با خروج محدود نقدینگی از این بازار همراه شدند.

در حال حاضر، سه‌سررسید برای دادوستد قراردادهای آتی واحدهای صندوق طلا امکان مبادله در این بازار را دارند که با توجه به روند نوسان قیمت اخیر در این بازار، اتخاذ موقعیت تعهدی از این قراردادها به دو میلیون و ۵۰۰‌هزار تومان وجه تضمین نیاز دارد. در جریان مبادلات روز گذشته این بازار نزدیک‌ترین سررسید این دارایی که ۲۶مرداد سال‌جاری است، با بهای ۱۱‌هزار و ۳۷۰تومان مبادله شد که بالاتر از بهای دارایی پایه آن، یعنی واحدهای صندوق لوتوس ارزیابی می‌شود. همچنین بهای اونس طلا در بازارهای جهانی، به‌عنوان دیگر متغیر اثرگذار بر ابزارهای طلایی بورس‌کالا در کنار نرخ ارز بر روند قیمتی این اوراق اثر جدی می‌‌‌گذارد که البته مدتی است از روند مشخصی تبعیت نمی‌‌‌کند. در واقع، طلا در معاملات جهانی روز دوشنبه به ۱۸۳۸دلار در هر اونس (تا لحظه تنظیم این گزارش) رسید که بخشی از ضررهای جلسه قبل را جبران کرد، اما همچنان تحت فشار شاخص دلار قوی و افزایش بازدهی اوراق خزانه‌داری قرار دارد.

این فلز گرانبها هفته گذشته در بحبوحه موج جهانی انقباض پولی با هدف کاهش تورم، بیش از یک‌‌درصد کاهش نرخ داشت که به دلیل افزایش ۷۵واحدی (۷۵/ ۰درصدی) نرخ بهره فدرال‌رزرو بود.

در آخرین تفسیر، فدرال‌رزرو، از افزایش دیگری در مقیاس مشابه در نشست ماه جولای بانک مرکزی حمایت خواهد کرد. در همین حال، لورتا مستر، رئیس بانک فدرال‌رزرو کلیولند، گفت که احتمال رکود اقتصادی ایالات‌متحده بالاست و بازگشت به هدف تورم ۲درصدی بانک‌مرکزی چند سال طول خواهد کشید.

نگرانی‌ها در مورد هزینه‌‌‌های اقتصادی بالقوه سیاست‌‌‌های انقباض تهاجمی، بازارها را تحت فشار قرار داد و تا حدی از قیمت طلا حمایت کرد. قراردادهای نقره بازار آتی نیز این روزها افت‌وخیزهای قیمتی را تجربه می‌کنند و در حال حاضر با دو نماد فعال امکان مبادله دارند که البته روز گذشته سررسید دورتر این نماد اندکی رشد نرخ تسویه را تجربه کرد. در مقابل، نزدیک‌‌‌ترین سررسید آن یعنی نماد SILMO01 (نقره تحویل مردادماه ۱۴۰۱) در جریان مبادلات روز گذشته با اندکی کاهش به میزان ۲۰‌هزار و ۱۷۰تومان مبادله شد.

نقره به‌عنوان دیگر دارایی سرمایه‌‌‌ای بازار آتی، در بازارهای جهانی به زیر سطح ۲۲دلار در هر اونس رسید که پایین‌‌‌ترین سطح قیمتی خود از ژوئن ۲۰۲۰ تاکنون ارزیابی می‌شود؛ زیرا سیاست تهاجمی بانک‌های مرکزی باعث ترس سرمایه‌گذاران از نگهداری شمش طلا به‌عنوان دارایی بدون بازده شد.

فدرال‌رزرو نرخ بهره هدف خود را سه‌چهارم‌ درصد افزایش داده است تا به بالاترین تورم مشاهده شده از اواخر سال ۱۹۸۱ رسیدگی کند؛ در حالی که پیش‌بینی رکود اقتصاد و افزایش بیکاری در ماه‌‌‌های آینده جدی است. پایین‌آوردن قیمت‌ها جزو نگرانی‌های همیشگی است که سخت‌‌‌تر شدن شرایط پولی می‌‌‌تواند اقتصاد را به سمت رکود بکشاند.

دو داده متناقض در بازار آتی

در جریان دادوستد قراردادهای آتی بورس‌کالا در هفته گذشته، شاهد به ثبت رسیدن دو داده افزایشی، یعنی حجم و ارزش معاملات بودیم که با شدت گرفتن روند منفی انتظارات تورمی در بازارهای موازی با محوریت بازار آزاد ارز، معامله‌‌‌گران برای تغییر جهت موقعیت تعهدی اخذشده خود مبادرت کردند. این در حالی است که دیگر داده‌‌‌های حیاتی این بازار، یعنی میزان نقدینگی موجود در بازار و مجموع موقعیت‌‌‌های باز هفتگی نمادهای فعال، اندکی کاهش داشتند.

بنابراین شاهد کاسته‌شدن از جذابیت قراردادهای آتی هستیم که به محض عقب‌نشینی بهای ارز در بازار آزاد، به‌عنوان مهم‌ترین محرک رونق این بازار، جریان معاملات در بازار آتی نیز تغییر کرده و خبری از ثبت رکوردهای معاملاتی قابل‌توجه در میزان سرمایه واردشده به این بازار نبود. اگرچه حجم و ارزش معاملات رشد قابل‌توجهی را به ثبت رساند؛ اما نمی‌‌‌توان این مساله را به استقبال معامله‌‌‌گران از قراردادهای آتی مربوط دانست. به عبارت دقیق‌‌‌تر، هفته گذشته به میزان ۴۷‌هزار و ۷۹۳قرارداد در تابلوی آتی بورس کالای ایران مورد دادوستد قرار گرفت که نسبت به هفته ماقبل از رشد ۶۷درصدی برخوردار شد. این میزان قرارداد، ارزشی بالغ بر ۴۵۳میلیارد تومان داشت که از رشد بیش از ۱۰۰درصدی ارزش معاملات در هفته گذشته حکایت دارد. با این حال، به‌رغم صعود محسوس این دو داده حیاتی معاملات در بازار آتی طی هفته گذشته، میزان موقعیت‌‌‌های تعهدی بازشده در این بازار به میزان ۷‌درصد کاهش داشت که از عدم‌تحرک جدی حجم سرمایه موجود در این بازار حکایت دارد.

به این ترتیب، هنوز هم بازار آتی بورس‌کالا از تعمیق لازم برای تداوم مسیر توسعه خود برخوردار نیست؛ چرا که برای پنج‌هفته متوالی میزان نقدینگی موجود در بازار به‌رغم تغییرات قابل‌توجه حجم و ارزش معاملات، در کانال فعلی باقی مانده و فقط با تاثیر‌پذیری از سایر متغیرهای مهم، نوسان محدودی را تجربه کرده است.

از این رو می‌‌‌توان به‌وضوح، نااطمینانی اهالی این بازار نسبت به دورنمای قیمتی را تصدیق کرد؛ چرا که در بازار آتی در صورت همسو شدن با روند بازار، می‌‌‌توان با بهره بردن از اهرم معاملاتی سودهای بالایی کسب کرد. اما همین ویژگی جذاب در شرایطی که بازارها در هاله‌‌‌ای از ابهام قرار گرفته‌‌‌اند یا قیمت‌ها در سایه تصمیمات دستوری تغییر می‌کنند، مخاطرات زیادی را به همراه دارد.

از این رو، ورود سرمایه زیاد به این بازار چندان منطقی ارزیابی نمی‌شود؛ همان‌طور که به گفته برخی از کارشناسان بازار در شرایط فعلی نیز اتخاذ موقعیت‌‌‌های تعهدی بالا (چه خرید و چه فروش) ریسک بالایی برای دارنده آن به همراه خواهد داشت. بنابراین می‌‌‌توان این مطلب را دلیل اصلی ثبات نسبی، اما شکننده میزان نقدینگی موجود در این بازار عنوان کرد. / دنیای اقتصاد