تامین کنندگان نقدینگی چه کسانی هستند

هر چه نقدینگی یک AMM بیشتر باشد، پایداری پروتکل و استخر افزایش خواهد یافت و در برابر سفارش‌های سنگین عملکرد بهتری نشان خواهد بود. در صورتی که حجم نقدینگی کم باشد، ممکن است استخر برای پردازش سفارش‌های بزرگ دچار چالش‌هایی مثل افزایش یا کاهش قیمت توکن شود. به هم خوردن نسبت توکن‌های استخر از دیگر مشکلات احتمالی کاهش حجم نقدینگی است.

استخر نقدینگی چیست؟

در مقاله استخر نقدینگی چیست؟ به ارائه توضیحاتی در رابطه با استخر نقدینگی، نحوه عملکرد استخر نقدینگی، هدف از استخر نقدینگی و. می پردازیم. نقدینگی بخش اساسی هر دو بازار ارز دیجیتال و مالی است. نقدینگی روشی هست که در اون دارایی ها به سرعت و کارآمد به پول نقد تبدیل میشن و از نوسانات شدید قیمت جلوگیری میشه. اگه دارایی غیر نقد شونده باشه، مدت زیادی طول می کشه تا به پول نقد تبدیل بشه. همچنین استخرهای نقدینگی نقش زیادی در ایجاد یک سیستم مالی غیرمتمرکز نقدینگی (Defi) دارن که یکی از راه های کسب درامد از ارزهای دیجیتال به شمار میان.

تصور کنین در داخل یه رستوران فست فود منتظر سفارش هستین. نقدینگی با داشتن صندوقدار زیاد قابل مقایسه هست. این موضوع باعث افزایش سرعت سفارشات و تراکنش ها میشه و مشتری ها رو راضی می کنه. از طرف دیگه، نقدینگی با داشتن تنها یک صندوقدار با صف طولانی مشتریان هم قابل مقایسه هست. این موضوع نیز منجر به سفارشات کندتر و معاملات کندتر میشه و مشتریان رو ناراضی می کنه. در تامین مالی سنتی، نقدینگی توسط خریداران و فروشندگان یک دارایی تامین میشه. در مقابل، DeFi برای عملکرد به استخرهای نقدینگی متکی هست. یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) بدون نقدینگی معادل یک کارخانه بدون آب هست. استخرهای نقدینگی راه نجاتی برای DEX ها فراهم می کنند.

استخر نقدینگی چیست؟

احتمالا براتون این سوال پیش اومده که استخر نقدینگی چیست؟ برای پاسخ به این سوال می تونیم اینطوری توضیح بدیم که استخر نقدینگی نوعی سفارش گذاری ارز دیجیتال هست که در یک قرارداد هوشمند قفل شده. این منجر به ایجاد نقدینگی برای معاملات سریع تر میشه. یکی از اجزای اصلی یک استخر نقدینگی، بازارسازان خودکار (AMM) هستن. بازارساز خودکار پروتکلی هست که از استخرهای نقدینگی استفاده می‌کنه تا امکان داد و ستد دارایی‌های دیجیتال رو به روشی خودکار به جای بازار سنتی خریداران و فروشندگان فراهم کنه. به عبارت دیگه، کاربران یک پلتفرم AMM استخر نقدینگی رو با توکن تامین می‌کنن و قیمت توکن‌های موجود در استخر با فرمول ریاضی خود AMM تعیین میشه.

استخرهای نقدینگی همچنین برای افزایش بازدهی و بازی‌های آنلاین مبتنی بر بلاک چین ضروری هستن. استخرهای نقدینگی برای تشویق کاربران پلتفرم های مختلف رمزنگاری به نام ارائه دهندگان نقدینگی (LP) طراحی شدن. پس از مدت زمان معینی، LP ها با کسری از کارمزدها و مشوق‌ها، معادل مقدار نقدینگی که عرضه کردن، پاداش دریافت می‌کنن که به اونها رو توکن‌های ارائه‌دهنده نقدینگی (LPT) می نامند. سپس توکن های LP رو می توان به روش های مختلف در یک شبکه دیفای استفاده کرد. سوشی سواپ و یونی سواپ صرافی‌های رایج دیفای هستنن که از استخرهای نقدینگی در شبکه اتریوم حاوی رمزهای ERC-20 استفاده می‌کنن. در همان زمان، پنکیک سواپ از توکن‌های BEP-20 در زنجیره BNB استفاده می‌کنه.

ارائه دهندگان محبوب استخر نقدینگی:

بسیاری از پلتفرم‌های غیرمتمرکز از بازارسازان خودکار و استخر لیکوئیدیتی استفاده می کنن، تا امکان داد و ستد دارایی‌های دیجیتال رو به روشی خودکار و بدون مجوز فراهم کنن. در واقع، پلتفرم های محبوبی وجود دارن که فعالیت های خودشون رو بر روی استخرهای نقدینگی متمرکز می کنن. به همین منظور ما سعی می کنیم در این قسمت از مقاله استخر نقدینگی چیست؟ برخی از ارائه دهندگان محبوب استخر نقدینگی رو برای شما معرفی کنیم.

• Uniswap

یکی از ارائه دهندگان محوب استخر نقدینگی، تامین کنندگان نقدینگی چه کسانی هستند پلتفرم یونی سواپ هست. این پلتفرم به کاربران این امکان رو میده تا بدون نیاز به سرویس متمرکز، ETH رو با هر توکن ERC-20 دیگری مبادله کنن. این یک صرافی منبع باز هست که به هر کسی اجازه میده یک جفت مبادله رو به صورت رایگان در شبکه راه‌اندازی کنه. همچنین این پلتفرم ویژگی های زیادی داره که باعث میشه تا محبوبیت زیادی به دست بیاره.

• Curve

یکی دیگه از انواع ارائه دهندگان محبوب استخر نقدینگی، پلتفرم Curve هست که کاربردها و مزایای زیادی به همراه داره که یک استخر نقدینگی غیرمتمرکز برای استیبل کوین‌های مبتنی بر شبکه اتریوم هست.

• Balancer

یکی دیگه از ارائه دهندگان محبوب استخر نقدینگی، پلتفرم بالانسر هست که محبوبیت زیادی در بین کاربران بازار ارزهای دیجیتال داره. یک پلتفرم غیرمتمرکز که چند گزینه ادغام مانند استخرهای نقدینگی خصوصی و اشتراکی رو ارائه میده که مزایایی رو برای ارائه دهندگان نقدینگی خود ارائه میده.

استخرهای نقدینگی رمزنگاری درDeFi:

استخرهای نقدینگی رمزنگاری در اکوسیستم DeFi (مالی غیرمتمرکز) به ویژه در DEX ها (صرافی های غیرمتمرکز) ضروری هستن. استخرهای نقدینگی ابزاری هستن که به وسیله اون کاربران این امکان رو دارن تا وجوه خودشون رو در قراردادهای هوشمند DEX جمع کنند تا نقدینگی دارایی رو برای معامله گران به منظور مبادله بین ارزها ارائه بدن. استخرهای رمزنگاری سرعت نقدینگی بسیار مورد نیاز و راحتی رو برای اکوسیستم DeFi ارائه میدن. قبل از معرفی بازارسازان خودکار (AMM)، نقدینگی بازار کریپتو برای DEX ها در اتریوم یک مشکل بود.
DEX ها یک فناوری جدید با یک رابط پیچیده بودن. در اون زمان خریداران و فروشندگان زیادی وجود نداشت، بنابراین یافتن کاربران کافی که مایل به تجارت منظم باشن، چالش برانگیز بود. AMM ها این مشکل محدودیت نقدینگی رو با ایجاد استخرهای نقدینگی و ارائه دهندگان نقدینگی برای تامین دارایی های این استخرها، بدون نیاز به دخالت شخص ثالث، برطرف می کنند. هرچه دارایی ها و نقدینگی بیشتر استخر باشه، معاملات در DEX آسون تر میشه.

استخرهای نقدینگی Crypto چگونه کار می کنند؟

یک استخر نقدینگی از 2 ارز دیجیتال یا توکن تشکیل شده. استخرها بازارهای مختلفی رو برای یک جفت توکن ایجاد می کنن. مبتکر هر استخر جدید قیمت شروع اون دارایی رو تعیین می کنه. اما اگه این قیمت برای استخر با بازار جهانی کریپتو مطابقت نداشته باشه، ارائه‌دهنده نقدینگی می‌تونه سرمایه خودش رو از دست بده. حفظ توکن ها در راستای قیمت های بازار مهم هست، زیرا ارائه دهندگان بیشتر وجوه رو به استخر اضافه می کنن. از اونجایی که استخر نقدینگی سوآپ توکن ها رو تسهیل می کنه، قیمت بر اساس یک الگوریتم قیمت گذاری تنظیم میشه.

هر مجموعه نقدینگی ممکنه از الگوریتم خاص خود برای محاسبه ارزش استفاده کنه. این الگوریتم تضمین می کنه که استخر بدون توجه به اندازه یک معامله، همیشه نقدینگی داره. نسبت توکن بر قیمت استخر حاکم هست. به عنوان مثال، در استخر DAI/ETH، اگه شخصی DAI رو از استخر بخره، حجم ETH افزایش پیدا می کنه که باعث افزایش قیمت DAI و کاهش قیمت ETH میشه. کل تغییر قیمت بر اساس میزان خرید فرد و میزان تغییر استخر متفاوت خواهد بود. استخرهای بزرگ تر نوسانات کمتری رو مشاهده می کنند، زیرا برای ایجاد تغییرات نیاز به معاملات و خریدهای بسیار بزرگ هست. ارائه دهندگان نقدینگی از کارمزد تراکنش برای دیگران برای خرید و فروش از استخر کسب درآمد می کنند.

این کارمزدهای تراکنش به استخر نقدینگی بر می گرده تا ارزش توکن های شما رو بیشتر کنه و به رشد استخر کمک کنه. استخرهای نقدینگی تاسیس شده می‌تونن بیش از 1 میلیون دلار سرمایه‌گذاری داشته باشن، که باعث میشه اونها برای معامله‌گران جدیدی که به دنبال شروع کار با ارزهای دیجیتال هستن، نسبتا پایدار باشن. استخرهای کوچکتر می تونن بیشتر مستعد نوسانات در بازار باشن، که می تونه به این معنی باشه که ارزش توکن های شما کاهش پیدا می کنه. با استخر مناسب، می تونین از ثبات ارزش عالی و از دریافت هزینه تراکنش برای افزایش سرمایه گذاری اصلی خودتون لذت ببرین.

هدف از راه اندازی استخر نقدینگی چیست؟

در یک معامله، معامله گران یا سرمایه گذاران می تونن با تفاوت بین قیمت مورد انتظار و قیمت اجرا شده مواجه بشن. این امر در بازارهای سنتی و ارزهای دیجیتال رایج هست. استخر نقدینگی با هدف از بین بردن مشکلات بازارهای غیر نقد شونده از طریق ایجاد انگیزه برای کاربران خود و تامین نقدینگی برای سهمی از کارمزد معاملاتی ایجاد شده و فعالیت می کنه. معاملات با برنامه های استخر نقدینگی مانند Uniswap نیازی به تطبیق قیمت مورد انتظار و قیمت اجرا شده نداره. AMM ها، که برای تسهیل معاملات کارآمد با از بین بردن شکاف بین خریداران و فروشندگان توکن های رمزنگاری برنامه ریزی شدن، معاملات در بازارهای DEX رو آسون و قابل اعتماد می کنن.

مزایا و معایب استخرهای نقدینگی:

استخرهای لیکوئیدیتی نیز مانند موارد دیگه بازار ارزهای دیجیتال مزایا و معایبی دارن که از موارد مهم برای مطالعه و کسب اطلاعات هستن و باید مورد بررسی قرار بگیرن. بنابراین در این پارت از مقاله استخرهای نقدینگی چیست؟ به بررسی مزایا و معایب استخرهای نقدینگی می پردازیم.

مزایای استخرهای نقدینگی:

• نقدینگی تضمین شده

یکی از مزایای استخرهای نقدینگی، فراهم کردن نقدینگی تضمین شده در هر سطح قیمتی هست. معامله گران مجبور نیستن مستقیما با معامله گران دیگه مرتبط باشن، زیرا تا زمانی که مشتریان دارایی های خودشون رو در استخر سرمایه گذاری کنن، نقدینگی ثابت هست. همین موضوع باعث میشه تا استخرهای نقدینگی مورد استقبال افراد و کاربران زیادی قرار بگیرن و محبوبیت زیادی به دست بیارن.

• قیمت گذاری خودکار

یکی دیگه از مزایای استخرهای نقدینگی این هست که قیمت گذاری خودکار بازارسازی منفعل رو امکان پذیر می کنند که این موضوع می تونه نقطه مثبتی برای استخرها محسوب بشه. ارائه دهندگان نقدینگی در واقع وجوه خودشون رو به استخر واریز می کنن و قیمت گذاری توسط قرارداد هوشمند انجام میشه.

• کسب درآمد

یکی دیگه از مزایای استخرهای نقدینگی این هست که هر کسی می تونه تامین کننده نقدینگی بشه و کسب درآمد کنه. استخرهای نقدینگی به هیچ کارمزد لیست، KYC یا سایر موانع مرتبط با مبادلات متمرکز نیاز ندارن. اگه سرمایه‌گذار بخواد نقدینگی رو در اختیار استخر قرار بده، معادل ارزش دارایی‌ها رو واریز می کنه.

• هزینه گس کمتر

قراردادهای هوشمند در صرافی های غیرمتمرکز مانند یونی سواپ، به گونه ای طراحی شده که موجب کاهش هزینه های گس خواهد شد. محاسبات قیمتی کارآمد و توزیع کارمزد در داخل استخرها به معنای اصطکاک کمتر بین تراکنش هاست. اغلب قراردادهای هوشمند این قابلیت رو دارن که مبالغ معامله شده رو به کیف پول برگردونن اما در برخی از صرافی ها، همچون یونی سواپ این قابلیت به تریدرها داده میشه که همان دارایی ها رو مبادله کرده و به کیف پول دیگری ارسال کنن.

• عدم نیاز به استراتژی

بازارسازها در صرافی های متکی به دفتر سفارش، لازم هست که دائما سفارش های معاملاتی خودشون رو آپدیت کنن و نوسان قیمت رو در نظر بگیرن. بازارسازها زمان و تخصص لازم رو برای مدیریت استراتژی های خود داشته باشن اما در استخر نقدینگی نیازی به تخصص و استراتژی نیست، تامین کنندگان نقدینگی تنها کافیست که دارایی های خودشون رو وارد یک استخر نقدینگی کرده و مابقی کارها رو به قراردادهای هوشمند واگذار کنن.

معایب استخرهای نقدینگی:

استخرهای نقدینگی با وجود مزایای زیادی که به همراه دارن، معایبی نیز به همراه دارن که باعث میشه تا افراد دید بدی به این استخرها داشته باشن. به همین منظور ما سعی می کنیم در این قسمت از مقاله استخر نقدینگی چیست؟ برخی از معایب استخرهای نقدینگی رو برای شما مورد بررسی قرار بدیم.

• نوسانات قیمتی

یکی از معایب استخرهای نقدینکی، وجود نوسانات قیمتی هست. نوسانات قیمتی یکی از مواردی هست که جزو معایب استخرهای لیکوئیدیتی محسوب میشه، چرا که نوسانات قیمتی سبب ضررهای غیرقابل جبران میشه و وقتی که سرمایه گذار، سرمایه خودش رو از بازار کریپتوکارنسی خارج می کنه، زیان وارده غیر قابل جبران هست که گاها این ضرر با پاداش هزینه تراکنش جبران میشه که میزان این پاداش بستگی به حجم نوسان و طول مدت استیک واریزی داره.

• مشکلات قراردادهای هوشمند

یکی دیگه از معایب استخرهای نقدینگی، مشکلات احتمالی در قراردادهای هوشمند هست. این مشکلات زمانی رخ میدن که کد مربوطه حسابرسی نشده و امنیت کامل وجود نداشته باشه. بنابراین بهتره که کاربر قبل از سپرده گذاری منابع خود، اطلاعات کاملی از تمامی مشکلات موجود در این زمینه داشته باشه.

ییلد فارمینگ یا استخر لیکوئیدیتی:

فرض کنید شخصی می خواد تجربه معاملاتی بهتری داشته باشه. دراین صورت، پروتکل‌های مختلف با ارائه توکن‌های بیشتر برای استخرهای خاص، کاربران رو به ارائه نقدینگی تشویق می‌کنه. شما می تونین از این استخرهای نقدینگی مشوق به عنوان ارائه دهنده برای کسب حداکثر مقدار توکن های LP (کاوی نقدینگی) استفاده کنین. استخراج نقدینگی به این معناست که چگونه LP های صرافی ارز دیجیتال می تونن درآمد توکن LP خودشون رو در یک بازار یا پلتفرم خاص بهینه کنن. بازارهای مختلف DeFi، پلتفرم‌ها و استخرهای مشوق به شما امکان میدن، برای تهیه و استخراج نقدینگی از طریق توکن‌های LP پاداش دریافت کنین.

ییلد فارمینگ عبارت هست از قرار دادن یا قفل کردن رمزارزها در یک پروتکل بلاک چین برای ایجاد پاداش های توکن شده. این هست که توکن‌ها رو در برنامه‌های مختلف DeFi قرار میده یا قفل می‌کنه تا پاداش‌های توکن‌شده‌ای ایجاد کنه که درآمد رو به حداکثر برسونه. در نتیجه، این به یک ارائه‌دهنده نقدینگی صرافی ارز دیجیتال اجازه میده تا بازده بالایی رو برای ریسک تا حدودی بالاتر جمع‌آوری کنه، زیرا الگوریتم وجوه، اونها رو بین جفت‌های معاملاتی و استخرهای مشوق با بالاترین کارمزد معاملات و پرداخت‌های توکن LP در چندین پلتفرم توزیع می‌کنه. این نوع سرمایه گذاری نقدینگی می تونه به ناچار وجوه کاربر رو در جفت دارایی با بالاترین بازدهی قرار بده.

آیا استخرهای رمزنگاری ایمن هستن؟

استخرهای نقدینگی فناوری‌های کلیدی پشت فناوری مالی غیرمتمرکز فعلی هستن. اونها تجارت غیرمتمرکز، تولید بازده، وام دهی و بسیاری موارد دیگه رو امکان پذیر می کنن. این قراردادهای هوشمند تقریبا تمام بخش‌های DeFi رو تأمین می‌کنن و احتمالا به این کار ادامه خواهند داد. اما وقتی نوبت به ارزیابی ایمنی یک استخر نقدینگی می‌رسه، باید در نظر داشته باشین که مانند هر سرمایه‌گذاری دیگه ای، این سرمایه‌گذاری نیز خطرات خودش رو داره در حالی که می‌تونه، سودآور باشه.

کلام پایانی:

تلاش کردیم در مقاله استخر نقدینگی چیست؟ اطلاعات کامل و کاربردی در رابطه با استخرهای نقدینگی خدمتتون ارائه کنیم. همونطور که بیان کردیم استخرهای نقدینگی نقش مهمی در اکوسیستم DeFi دارن و سبب غیر متمرکز شدن Defi شدن. برای شرکت در استخرهای نقدینگی، کاربر نیازی به رعایت معیارهای واجد شرایط بودن یا پر کردن فرم‌های KYC نداره. ارائه دهندگان نقدینگی می تونن با مشارکت در استخرهای نقدینگی درآمد کسب کنن که منجر به تمرکززدایی بیشتر میشه و مشکل دستکاری بازار رو که یکی از چالش های مرتبط با شفافیت بازارهای رمزنگاری هست، برطرف می کنه. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بازار ارزهای دیجیتال و خرید کریپتوکارنسی ها می تونین از صرافی ایران بایننس کمک بگیرین.

استخر نقدینگی (liquidity pool) چیست؟

استخر نقدینگی (liquidity pool) از جمله اصطلاحات رایج در بازار ارز دیجیتال است که این روزها کاربرد بی شماری دارد. استخر نقدینگی از جمله قسمت های اساسی سیستم مالی غیرمتمرکز یا دیفای است. علاوه بر این از جمله بخش های اساسی در حوزه سازندگان بازار خودکار AMM، پروتکل وام دهی، تولید محصول، دارایی های دیجیتال و بیمه های درون زنجیره ای محسوب می شود. استخر لیکوئیدیتی مشابه با یک محیط بزرگ دیجیتالی است که بدون نیاز به هیچ مجوزی، هر کاربری این قابلیت را دارد که به آن نقدینگی اضافه کند.

در واقع استخر نقدینگی استاندارد جدیدی برای معامله کارآمد دارایی ها محسوب می شود که همزمان به سرمایه گذاران این قابلیت را می دهد که از دارایی های خود سود بدست بیاورند. در حال حاضر استخرهای نقدینگی حوزه دیفای مورد توجه بسیاری از کاربران قرار گرفته است و افراد بی شماری علاقه مند به پیوستن به این نوع محیط هستند.

استخر نقدینگی چیست و چگونه کار می کند؟

در حال حاضر دو نوع صرافی غیرمتمرکز بر روی اتریوم وجود دارد: نوع اول صرافی های همتا به همتا بوده که دارای دفتر سفارش (OrderBook) است اما نوع دوم از این صرافی های غیرمتمرکز، صرافی های استخر نقدینگی هستند که می توان به یونی سواپ اشاره کرد.

در صرافی هایی که مدل همتا به همتا هستند، معاملات بر پایه یک درخواست و پیشنهاد صورت می گیرد. در این نوع صرافی، خریدار و فروشنده هستند که بر سر قیمت با یکدیگر به توافق می رسند. آن دسته از افرادی که می خواهند یک دارایی خاص را معامله کنند، سفارش محدود (limit order) ایجاد می کنند و افرادی که قیمت پیشنهادی را قبول می کنند اقدام به اجرای سفارش خواهند کرد.

این سیستم در مکان هایی که نقدینگی بالایی دارند، بسیار مناسب بوده و به خوبی جواب می دهد اما برای معاملاتی که نقدینگی بسیار پایینی دارند، بسیار سخت بوده و دارایی هایی که در این سیستم هستند گرفتار نوسانات بزرگ و غیرعادی می شوند. بنابراین اینگونه از معاملات به علت نوسان قیمت بالا و تبدیل های ناکارآمد، مورد استفاده عموم افراد قرار نمی گیرد.

استخر نقدینگی نیز چنین مشکلی را مورد هدف قرار می دهد و وابستگی توکن به حجم ترید را از بین برده و نقدینگی دائمی را برای توکن ها ایجاد می کند. مدل استتخر نقدینگی دارای مزیت هایی است که در ادامه به بررسی آن می پردازیم.

مزایای استخر لیکوئیدیتی (liquidity pool) چیست؟

استخر نقدینگی همان بازارساز خودکار (AMM) است که از طریق قراردادهای هوشمند و به صورت خودکار سفارش های خرید و فروش را بر اساس پارامترهای از پیش مشخص شده به یکدیگر مرتبط می کند. در استخر لیکوئیدیتی دیگر نیازی نیست که تریدرها با یکدیگر ارتباط داشته باشند و نقدینگی فضای استخر نیز تا زمانی که سرمایه گذاران دارایی های خود را وارد استخر می کنند موجود است.

بازارسازها در صرافی های متکی بر دفتر سفارش، لازم است که دائما سفارش های معاملاتی خود را آپدیت کرده و نوسان قیمت را در نظر بگیرند. بازارسازها بایستی حرفه ای باشند و زمان و تخصص لازم را برای مدیریت استراتژی های خود داشته باشند اما در استخر نقدینگی نیازی به تخصص و استراتژی نیست، تامین کنندگان نقدینگی تنها کافیست که دارایی های خود را وارد یک استخر نقدینگی کرده و مابقی کارها را به قراردادهای هوشمند واگذار کنند.

برای اینکه به یک استخر نقدینگی پیوست نیازی به احراز هویت مشتری kyc نیست و مشکلاتی که در یک صرافی متمرکز وجود دارد، در اینجا مطرح نیست. هر فردی این قابلیت را دارد که در یک استخر لیکوئیدیتی سرمایه گذاری کرده و یا اینکه یک جفت مبادلاتی جدید ایجاد کند اما زمانی که سرمایه گذار می خواهد نقدینگی را برای یک استخر ایجاد کند، بایستی ارزش معادل هر دو دارایی را واریز کند. مزیتی که سرمایه گذار در این حالت دارد این است که توکن های استخر لیکوئیدیتی را دریافت خواهد کرد و این توکن ها همان سهم هایی است که سرمایه گذار از استخر نقدینگی دارد و این قابلیت را دارد که در هر زمانی آن را برداشت کند. زمانی که تریدر، معامله ای را انجام می دهد، کارمزد دارایی ها کسر شده و به استخر لیکوئیدیتی اضافه خواهد شد.

قراردادهای هوشمند در صرافی های غیرمتمرکز مانند یونی سواپ، به گونه ای طراحی شده است که موجب کاهش هزینه های گس خواهد شد. محاسبات قیمتی کارآمد و توزیع کارمزد در داخل استخرها به معنای اصطکاک کمتر بین تراکنش هاست. اغلب قراردادهای هوشمند این قابلیت را دارند که مبالغ معامله شده را به کیف پول برگرداند اما در برخی از صرافی ها، همچون یونی سواپ این قابلیت به تریدرها داده می شود که همان دارایی ها را مبادله کرده و به کیف پول دیگری ارسال کنند.

سود استخر نقدینگی (liquidity pool) چگونه تضمین می شود؟

کل فرآیند سپرده گذاری، تامین نقدینگی و دریافت سود سپرده توسط قراردادهای هوشمند تضمین می شود. زمانی که از قرارداد هوشمند صحبت می شود منظور این است که هیچ واسطه ای در انجام معاملات نقشی ندارد. یعنی اینکه کاربر این قابلیت را ندارد که در قراردادهای هوشمند سپرده گذاری کند و تمامی تراکنش ها بر روی استخر انجام می شود و هیچ سودی به سرمایه گذار تعلق نمی گیرد. بنابراین در حالت کلی سود دریافتی از استخرهای تامین نقدینگی توسط قراردادهای هوشمند تضمین می شود.

به همین علت زمانی که کاربر دارایی های دیجیتال خود را در یک قرارداد هوشمند قرار می دهد، در ازای هر یک از دارایی های دیجیتال خود، توکن تامین نقدینگی یا Liquidity Provider دریافت می کند. توکن های تامین نقدینگی به منزله رسید دریافت توکن های اصلی بوده و زمانی که می خواهید سپرده خود را آزاد کنید، باید همان توکن های تامین نقدینگی را به استخر برگردانده تا امکان دریافت سپرده اصلی را داشته باشید.

معایب استفاده از استخر لیکوئیدیتی چیست؟

علاوه بر اینکه استفاده از استخرهای نقدینگی در صنعت ارزهای دیجیتال دارای مزایایی است، معایبی نیز دارد که در ادامه به بررسی این موارد می پردازیم:

اشتباه در قیمت گذاری

قیمت دارایی های دیجیتال توسط الگوریتمی خاص در استخر نقدینگی تعیین می شود که الگوی کار این نوع الگوریتم توسط فعالیت معاملاتی استخر مشخص می شود. زمانی که قیمت یک ارز دیجیتال نسبت به قیمت بازار جهانی متفاوت باشد، در این میان معامله گران آربیتراژ، از این اختلاف قیمت گذاری سود بدست می آورند.

نوسانات قیمت

از دیگر مواردی که می تواند در استخر لیکوئیدیتی تاثیر منفی داشته باشد، نوسانات قیمت است چرا که نوسانات قیمت منجر به ضررهای جبران ناپذیری به سرمایه گذاران می شود. زمانی که تامین کنندگان سرمایه، سرمایه خود را برداشت می کنند، زیان وارده به سرمایه گذاران، غیر قابل جبران خواهد شد. البته این نکته را در نظر داشته باشید که ممکن است که بخشی از این ضررها از طریق پاداش هزینه تراکنش جبران شود. میزان این جبران نیز وابسته به حجم نوسان و طول مدت استیک واریزی وابسته است.

مشکلات قراردادهای هوشمند

از دیگر معایبی که می توان برای استخر تامین نقدینگی بیان کرد، مشکلات احتمالی در قراردادهای هوشمند است. این مشکلات زمانی رخ می دهد که کد مربوطه حسابرسی نشده و امنیت کامل وجود نداشته باشد. بنابراین بهتر است که کاربر قبل از سپرده گذاری منابع خود، اطلاعات کاملی از تمامی مشکلات موجود در این زمینه داشته باشد.

چگونه می توان در استخر نقدینگی دیفای شرکت کرد؟

این نکته را در نظر داشته باشید که نحوه مشارکت در استخر نقدینگی با توجه به نوع پلتفرم می تواند متفاوت باشد اما در حالت کلی برای مشارکت در استخر نقدینگی نیاز است که یک حساب کاربری ایجاد کنید. در نهایت حساب کاربری را به کیف پول اتریوم مانند کیف پول متامسک متصل کنید. در نهایت می توانید دارایی های دیجیتال خود را به صندوق نقدینگی واریز کنید. در پلتفرم هایی مانند یونی سواپ، باید جفت ارزهایی که قصد دارید در آن تامین نقدینگی روی دهد را جستجو کرده و در نهایت کیف پول را به حساب کاربری وصل کنید. بعد از بررسی بازده ها، همچون بزرگی استخر و نرخ تبادل در استخر لیکوئیدیتی، می توانید توکن های خود را در استخر نقدینگی واریز کنید.

اختلاف استخر لیکوئیدیتی با دفتر سفارشات چیست؟

دفتر سفارشات یا (order book) به مجموعه ای از سفارشات باز در یک بازار گفته می شود و آن سیستمی که سفارشات را با یکدیگر انطباق می دهد، موتور انطباق است. موتور انطباق و دفتر سفارش، هر دو هسته اصلی صرافی متمرکز یا CEX هستند. این مدل تسهیل کارآمد تبادل ها عالی بوده و شرایط ایجاد بازارهای پیچیده مالی را فراهم می کند.

ترید یا معامله در دیفای، شامل معاملات درون زنجیره ای است، بدون آنکه بخش متمرکز وجوه را در اختیار داشته باشد اما زمانی که از دفتر سفارشات برای انجام معامله استفاده می شود، باید کارمزد پرداخت شود که اغلب این کارمزدها گران است. علاوه بر این، اکثر بلاک چین ها توانایی مورد نیاز برای ترید حجم زیادی از میلیاردها دلار در بستر خود را ندارند.

پس در یک شبکه بلاک چین، دفتر سفارشات رو زنجیره وجود ندارد و باید برای انجام کار از زنجیره های جانبی یا راه حل های لایه دوم استفاده کنید که در آینده فعالیت خود را شروع خواهند کرد اما در حال حاضر شبکه قابلیت مدیریت این حجم از دارایی ها را ندارد.

در حال حاضر صرافی های غیرمتمرکزی که با دفتر سفارشات فعالیت خود را انجام می دهند، شامل بایننس دکس است که بر روی زنجیره هوشمند بایننس ساخته شده و از آن برای معاملات سریع و ارزان استفاده می کنند. پروژه دیگری همچون سروم (Serum) نیز وجود دارد که در بلاک چین سولانا ساخته شده است. ناگفته نماند که بسیاری از دارایی های موجود در فضای ارز دیجیتال بر روی شبکه اتریوم وجود دارند که قابلیت معامله در شبکه های دیگری را نداشته و برای معامله کردن آن ها، باید از نوعی پل استفاده کرد.

نتیجه گیری:

همان طور که در این مقاله مطالعه کردید، استخر نقدینگی می تواند موقعیت خوبی برای سرمایه گذاران باشد و آن دسته از افرادی که در این نوع استخرها فعالیت می کنند باید ابزارهای مورد نیاز برای بررسی تغییرات قیمت ها را داشته باشند و نسبت به این تغییرات قیمت نیز واکنش نشان دهند.

کار با استخرهای نقدینگی نیاز به تخصص و مهارت زیادی داشته و ریسک ها و مخاطرات خاصی دارد. در نهایت باید گفت که استخر نقدینگی مناسب افرادی است که ریسک پذیر هستند.

استخرهای تامین نقدینگی (liquidity provider) در بازار فارکس

در دنیای معامله‌گری یکی از مهم‌ترین عناصر برای تضمین سودآوری معاملات، وجود بازاری نقدشونده است. بازار فارکس نیز از این امر مستثنا نیست. وجود استخرهای تامین نقدینگی در بازار فارکس موجب روان‌تر شدن معاملات و قیمت‌گذاری رقابتی می‌شود.

با توجه به حجم بالای معاملات بازار فارکس در روز که به بالای ۶ میلیارد دلار هم می‌رسد، هیچ بازار سرمایه دیگری را پیدا نمی‌کنید که از نظر نقدشوندگی به گرد پای بازار فارکس، مخصوصا در جفت ارزهای اصلی، برسد.

اما علی‌رغم نقدشوندگی بسیار عالی در جفت ارزهای اصلی گاهی ممکن است در برخی از جفت ارزهای فرعی و ناشناخته با مشکل نقدشوندگی مواجه شوید. این مشکل در زمان رویدادهای خبری و انتشار داده‌های اقتصادی با افزایش اسپرد می‌تواند تشدید هم بشود. شاید مهم‌ترین وظیفه تامین کنندگان نقدینگی در بازار فارکس به‌عنوان یک بازارساز حرفه‌ای اعلام نرخ ارز باشد. بااین‌حال، سایر فعالان بازار فارکس نیز می‌توانند با افزایش حجم معاملات خود نقش مهمی در تامین نقدینگی بازار داشته باشند.

نقدشوندگی چیست؟

در اصطلاحات مالی و سرمایه‌گذاری، به‌سرعت تبدیل دارایی به پول نقدشوندگی می‌گویند. به‌عنوان‌مثال در بازارهای بین‌المللی ۵ روز زمان لازم است تا پس از فروش سهم پول به‌ حساب شما واریز شود، این مدت‌زمان در بازار فارکس ۲ روز و برای جفت ارز USDCAD استثنائا ۱ روز است.

بازار املاک و مستغلات نیز نمونه‌ای از بازار با نقدشوندگی پایین هستند، به‌طوریکه یک معامله ملکی ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها بعد تکمیل شود.

شاید گاهی اوقات شرایط بازارهای غیرنقدشونده را در بازار فارکس نیز تجربه کنیم اما در اکثر مواقع معاملات به‌سرعت و بدون معطلی انجام می‌شوند. حجم نقدینگی بالای موجود در بازار فارکس موجب کاهش اسپرد و توانایی جذب سفارشات بسیار بزرگ، بدون نوسان بالای قیمتی می‌شود.

نقدینگی در بازار فارکس توسط چه کسی تامین می‌شود؟

معمولا اصطلاح “تامین کننده نقدینگی” (Liquidity Provider) به بازارسازها اطلاق می‌شود، اما در بازار فارکس این اصطلاح برای همه افراد و مؤسساتی که با حجم معاملات بالای خود نقدینگی موردنیاز بازار را تامین کنند، صادق است. بانک‌های مرکزی، بانک‌های تجاری و سرمایه‌گذاری بزرگ، شرکت‌های چندملیتی، صندوق‌های پوشش ریسک، مدیران سرمایه‌گذاری خارجی، کارگزاران خرد، معامله‌گران خرد و افراد با ارزش حساب بالا، نمونه‌هایی از این‌دست هستند. بازارسازهای فعال در فیوچرز، معامله‌گران کوتاه‌مدت و سفته‌بازان نیز نقش مهمی در تامین نقدینگی دارند.

مقدار بالای نقدینگی موجود در بازار فارکس نتیجه مستقیم مشارکت بسیاری از شرکت‌ها، سازمان‌ها، افراد و دولت‌ها در این بازار بین‌المللی است.

نقدشونگی بازار ارز

یکی از مهم‌ترین دلایل نقدشوندگی بالای بازار فارکس ساعت کاری آن است. این بازار از بعدازظهر یکشنبه سیدنی یا ولینگتون تا انتهای ساعت کاری جمعه نیویورک، باز است. یکی از دیگر دلایل عمق بالای بازار فارکس، تعداد معامله‌گران بسیار بالای آن در سراسر جهان است. قبل از ظهور اینترنت و تجارت آنلاین، بانک‌های تجاری و موسسات مالی بزرگ نقش تامین نقدینگی را بر عهده داشتند، اما امروزه هر کسی با حداقل سرمایه ممکن و دسترسی به اینترنت می‌تواند در این بازار حضور داشته باشد. به همین دلیل دیگر بانک‌ها و موسسات مالی در تامین نقدینگی تنها نیستند و کارگزارانی که در سراسر جهان به معامله‌گران خرد خدمات می‌دهند نیز در کنار آن‌ها قرار گرفته‌اند.

انواع تامین کنندگان نقدینگی

ارائه‌دهنده نقدینگی موسسه یا فردی است که به‌عنوان بازارساز در بازار ارز عمل کرده و خریدار و فروشنده یک دارایی یا نرخ مبادله خاص است. وظیفه ارائه‌دهنده نقدینگی تضمین ثبات قیمتی است. این تضمین از طریق خرید پوزیشن یک بازارساز دیگر یا اضافه کردن به دارایی‌های قبلی برای نکول در آینده صورت می‌گیرد. بسیاری از بازارسازها از مشتریان نیز سفارش دریافت می‌کنند تا در صورت رسیدن بازار به سطوح مشخصی، آن‌ها را اجرا کنند.

برترین تامین کنندگان نقدینگی در بازار فارکس در «سطح ۱» قرار دارند. بانک‌های سرمایه‌گذاری متشکل از دپارتمان‌های مجزا برای هر ارز در این سطح قرار دارند و برای تمامی جفت ارزهای تحت پوشش خود مظنه خریدوفروش ارائه داده و اغلب در معاملات CFD نیز فعالیت دارند.

تامین کنندگان نقدینگی سطح ۱ (Tier 1)، اغلب اسپرد پایینی را پیشنهاد می‌کنند و عموما به‌جای تکیه بر اسپرد برای کسب درآمد، با توجه به معاملاتی که در بازار انجام می‌دهند، سود کسب می‌کنند. به همین دلیل بازارسازهای سطح ۱، برای کسب سود با دریایی از فرصت‌ها مواجه هستند.

تامین کنندگان نقدینگی در بازار بین‌بانکی

کمیسیون بورس اوراق بهادار ایالات‌ متحده (U.S. Securities Exchange Commission)، “بازارساز” را به‌عنوان شرکتی تعریف می‌کند که به‌طور منظم و مستمر آماده خرید یا فروش سهام با قیمتی است که به‌صورت عمومی عرضه می‌شود. در بازار فارکس اصطلاح بازارساز می‌تواند هم به شرکتی که نقش تامین نقدینگی در جفت ارزها را دارد و هم به معامله‌گری که از طرف آن شرکت در حال انجام این کار است، اطلاق شود.

اولین تامین کننده نقدینگی در بازار بین‌بانکی فارکس، بانک‌های تجاری بزرگ و برخی از بانک‌های سرمایه‌گذاری هستند. این بانک‌ها عموما هم برای مشتریان حرفه‌ای خود و هم برای افراد خرده‌پایی که از باجه‌های آنان تقاضای تبادل ارز دارند، قیمت خریدوفروش را ارائه می‌دهند. اکثر کارگزاری‌ها و بانک‌های تجاری و سرمایه‌گذاری در تامین نقدینگی تمامی جفت ارزها نقش دارند. به‌طورکلی هر زمان که بازار باز باشد، بازارساز باکمال میل پوزیشن‌های خریدوفروش مشتریان خود را اجرا می‌کند.

بازارساز با تفاوتی که بین قیمت خریدوفروش (همان اسپرد) لحاظ می‌کند، هزینه ارائه نقدینگی خود را دریافت می‌کند. هرچه بازارسازان بیشتری در یک جفت ارز وجود داشته باشند، نقدینگی افزایش یافته و هزینه انجام معاملات برای معامله‌گران کمتر می‌شود؛ درنتیجه قیمت‌گذاری رقابتی‌تر شده و مشتری نرخ‌ بهتری دریافت خواهد کرد.

بانک‌های بزرگ به دلیل مشارکت با شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات ارزی، تامین کنندگان اصلی نقدینگی در بازار فارکس محسوب می‌شوند. باید در نظر داشت که این بانک‌ها همیشه به مشتریان و طرف‌های قرارداد حرفه‌ای خود قیمتی که در بازار است را پیشنهاد نمی‌دهند. در عوض، آنها بر اساس پیش‌بینی حرکت ارز در آینده و تمایل طرف مقابل، قیمت‌هایی دوطرفه را ارائه می‌دهند.

خواندن دست طرف مقابل، یک روش بسیار رایج در میان بازارسازهای فارکس است. برای مثال می‌توان به ارائه قیمت‌های پیشنهادی کمتر در صورت فروشنده بودن و ارائه قیمت‌های بالا در صورت خریدار بودن طرف مقابل، اشاره کرد. مشتریان بالقوه این بازارسازها برای انجام معاملات شرکت‌ها، صندوق‌های پوشش ریسک، معامله‌گران خرد و بانک‌های کوچک هستند.

برخی شرکت‌های بین‌المللی برای فعالیت در خارج از کشور و تبادلات ارزی خود در بازار فارکس فعال هستند و در نتیجه این نوع از شرکت‌ها به حرکات بلندمدت بازار توجه تامین کنندگان نقدینگی چه کسانی هستند دارند. اما در طرف مقابل، معامله‌گران کوتاه‌مدت به دنبال خرید در پایین و فروش در بالا هستند تا از نوسانات بازار سود کسب کنند.

در تصویر زیر برخی از بزرگ‌ترین بانک‌های بازارساز سطح ۱ که در حال حاضر نقدینگی را در بازار فارکس به عنوان بازارساز فراهم می‌کنند، مشاهده می‌کنید.

لوگوی شرکت‌های تامین کننده عمده نقدینگی در بازار فارکس که در اغلب جفت ارزها برای مشتریان خود خدمات فراهم می‌کنند.

یکی از کارهایی که محبوبیت بسیاری پیدا کرده، ایجاد کارگزاری‌های دست‌اول Prime of Prime یا (PoP) است. کارگزاری دست‌اول به شرکتی اطلاق می‌شود که با یک کارگزاری معتبر جهانی قرارداد دارد. این شرکت می‌تواند با استفاده از مزایایی که دارد به سایر کارگزاران فعال در فارکس و ارزهای دیجیتال و حتی سایر شرکت‌های سرمایه‌گذاری، خدمات مالی ارائه دهد. یکی از شرکت‌هایی که در خدمات دست‌اولی تخصص بالایی دارد، شرکت B2Broker است. برتری تکنولوژیک این شرکت باعث شده تا مشتریان به استخرهای نقدینگی سازمانی دسترسی داشته باشند و از بهترین اسپردهای موجود در بازار استفاده کنند.

نحوه تهیه نقدینگی برای بازار خرده‌فروشی توسط کارگزاران آنلاین فارکس

معامله‌گران خرد، مگر در موارد بسیار نادر که سرمایه نجومی داشته باشند، هرگز به تامین کنندگان نقدینگی سطح ۱ دسترسی مستقیم نخواهند داشت. دسترسی این افراد به بازار فارکس توسط یک کارگزار آنلاین یا یک تامین کننده نقدینگی ثانویه نظیر بانک‌های کوچک صورت می‌پذیرد.

کارگزاران آنلاین معتبر حداقل در برخی مواقع از یک تامین کننده نقدینگی سطح ۱ برای تکمیل سفارشات خود استفاده می‌کنند. این موسسات تنها با تامین کنندگانی که از نظر مالی معتبر هستند، همکاری می‌کنند تا ریسک طرف مقابل را کاهش دهند.

کارگزاران آنلاین فارکس معمولا برای انجام معاملات خود به شبکه ECN/STP متصل می‌شوند. ECN مخفف شبکه ارتباط الکترونیکی (Electronic Communications Network) و STP مخفف ارتباط از طریق پردازش (Straight through Processing) است. سایر کارگزاری‌ها از NDD یا بدون میز معاملاتی (No dealing desk) استفاده می‌کنند، به این معنی که تمامی معاملات آن‌ها مستقیما به تامین کننده سطح ۱ یا ثانویه منتقل می‌شود.

کارگزارانی که میز معاملاتی دارند، نقش یک تامین کننده نقدینگی را بر عهده می‌گیرند، چراکه با خرید و فروش مشتریان، آن‌ها تامین کنندگان نقدینگی چه کسانی هستند نیز برای کاهش ریسک تا جایی که ضروری به نظر برسد وارد سمت دیگر معامله می‌شوند. این کارگزاری‌ها نقش بازارساز را دارند و سود آن‌ها بر این اساس است که اکثر معامله‌گران خرد متحمل زیان می‌شوند.

مدل‌های کارگزاری آنلاین

کارگزاری‌ها برای بهبود نرخ اسپرد و معاملات خود معمولا با چند تامین کننده ارتباط دارند. به همین دلیل آن‌ها می‌توانند بهترین قیمتی که از تامین کنندگان قابل دریافت است را به مشتریان خود پیشنهاد کنند. در همین راستا کارگزاری‌ها، پل الکترونیکی ایجاد کردند تا پلت فرم معاملاتی خود یا شخص ثالث را به‌طور خودکار به پلت فرمی که به‌عنوان ECN عمل می‌کند، متصل کنند.

این پل‌ها معمولا به نحوی تنظیم می‌شوند که کارگزار می‌تواند حساب ECN را به‌صورت انتخابی به مشتری یا مشتریان خاصی متصل کند و مشتریان غیر ترجیحی را تحت پوشش قرار ندهد (برای مثال آن‌ها را به سمت حساب دیگری هدایت کند).

این حالت شرایطی ترکیبی دارد و کارگزار از برخی معاملات عبور کرده و سمت مقابل برخی از معاملات را وارد می‌شود. شبیه به بازارسازان بین‌بانکی که نقش تامین کنندگی دارند و ممکن است بسته به‌اندازه معامله و پیچیدگی مشتری، برخی از موقعیت‌ها را حفظ کرده و از برخی خارج شوند. درنهایت اما این کارگزار است که تصمیم می‌گیرد که آیا سفارش باید توسط تامین کننده نقدینگی پوشش داده شود یا خیر.

بسیاری از معامله‌گران از کارگزاری‌هایی که بازارساز هستند، به دلیل تضاد منافع موجود دوری می‌کنند، زیرا بازارسازها در طرف مقابل شما قرار دارند و ضرر شما منجر به سود آن‌ها می‌شود. بسیاری از معامله‌گران بزرگ نیز به همین علت تمایل دارند با کارگزاری‌های ECN/STP کار کنند.

نقدشونده‌ترین جفت ارزها

شانس معاملات سودآور در جفت ارزهایی که نقدشوندگی بالاتری دارند، بیشتر است. نقدشوندگی در جفت ارزها به‌صورت اسپرد پایین و میزان واکنش قیمت به سفارشات بزرگ منعکس می‌شود. نقدشونده‌ترین جفت ارز بازار بدون شک EURUSD است. میانگین ارزش معاملات روزانه این جفت ارز بیش از ۵۸۰ میلیارد دلار است. با توجه به تعداد بالای معامله‌گران، عمق بازار و کاربردهای بین‌المللی یورو و دلار، اسپرد این جفت ارز می‌تواند بین ۰.۲۵ تا ۱.۸ پیپ باشد.

دومین جفت ارز نقدشونده USDJPY، با میانگین ارزش معاملات روزانه ۵۷۷ میلیارد دلار است. اسپرد این جفت هم بین ۰.۵ تا ۲.۵ پیپ است.

سومین جفت ارز نقدشونده USDCHF، با میانگین ارزش معاملات روزانه ۴۰۰ میلیارد دلار است. اسپرد این جفت هم بین ۲.۵ تا ۵ پیپ است.

چهارمین جفت ارز نقدشونده GBPUSD است، این جفت ارز گاهی کابل (cable) نیز نامیده می‌شود، چراکه قیمت‌ها بین دو کشور از طریق کابلی در زیر اقیانوس منتقل می‌شد. اسپرد معمول این جفت ارز بین ۲ تا ۴ پیپ است. نوسانات تامین کنندگان نقدینگی چه کسانی هستند و حجم معاملات این جفت ارز نسبت به EURUSD به ترتیب بالاتر و کمتر است، همچنین میانگین ارزش معاملات روزانه ۳۵۰ میلیارد دلار است.

رتبه پنجم این فهرست AUDUSD با میانگین ارزش معاملات روزانه ۲۵۰ میلیارد دلار است. اسپرد معمول این جفت ارز بین ۲.۵ تا ۴ پیپ است. به دلیل تولید بالای مواد خام استرالیا این جفت ارز به قیمت کامودیتی‌ها وابستگی بالایی دارد.

سایر جفت ارزهایی که حجم بالایی دارند یا ازنظر استراتژیک مهم هستند عبارت‌اند از: NZDUSD، EURGBP و EURJPY.

به دلیل اسپرد پایین، معامله در جفت ارزهای فوق شانس بیشتری برای موفقیت دارد. سایر جفت ارزهای غیر اصلی اغلب اسپرد بالایی داشته و توان جذب سرمایه‌های سنگین را ندارند.

در خاتمه

برای داشتن معاملاتی کارآمد در بازار فارکس وجود نقدینگی عنصری کلیدی است. سطوح پایین نقدینگی منجر به نوسانات قیمتی ناگهانی می‌شوند. برای مثال انجام یک سفارش نسبتا بزرگ توسط بانک می‌تواند قیمت را به میزان قابل‌توجهی جابه‌جا کند. ارائه‌دهندگان نقدینگی جزئی جدایی‌ناپذیر از بازار هستند، اما کارگزارانی که به‌عنوان بازارساز فعالیت دارند با معامله گران تضاد منافع دارند، چراکه در سمت مقابل مشتری وارد معامله‌شده و ضرر مشتری، سود آنها است.

بازارساز خودکار (AMM) چیست؟

در سال‌های گذشته شاهد افزایش علاقه کاربران حوزه دیجیتال به استفاده از سرویس‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) بوده‌ایم. این سرویس‌ها عموما در شبکه‌های اتریوم و با استفاده از قراردادهای هوشمند توسعه یافته‌اند. در همین حال پروتکل‌های بازارساز خودکار یا AMM نیز محبوبیت زیادی به دست آورده‌اند. صرافی یونی سواپ یکی از مشهورترین پروتکل‌های بازار ساز خودکار است. برای آشنایی بیشتر با این پدیده مالی-تکنولوژیک تا انتهای این مقاله با ما تامین کنندگان نقدینگی چه کسانی هستند همراه باشید.

دریافت ۳۰,۰۰۰ شیبا رایگان

بازارساز خودکار چیست؟

بازارساز خودکار یا automated market maker نوعی پروتکل مبادله غیرمتمرکز است که در آن قیمت‌گذاری دارایی‌ها با استفاده از فرمول‌های ریاضی انجام می‌شود. این پروتکل‌ها با نام اختصاری AMM شناخته می‌شوند.

در صرافی‌ها و پلتفرم‌های سنتی از دفاتر ثبت سفارش (Order book) برای قیمت‌گذاری و پردازش داده‌ها استفاده می‌شود اما پروتکل‌های بازار ساز خودکار بر پایه فرایندهایی غیرمتمرکز، اتوماتیک و دقیق طراحی شده‌اند.

فرمول‌های قیمت‌گذاری در هر پروتکل متفاوت است. برای مثال صرافی یونی سواپ (Uniswap) از فرمول X*Y=K استفاده می‌کند. X مقدار توکن‌های موجود در استخر نقدینگی و Y پارامتر متغیر است. پارامتر K همیشه ثابت خواهد بود. این رابطه بدین معنی است که مقدار نقدینگی کل استخر همیشه ثابت خواهد ماند.

سایر AMMها از فرمول‌های دیگری استفاده می‌کنند. البته فرمول‌ها و فرایندها شباهت‌هایی دارند اما همیشه یکسان نیستند.

صرافی‌ها و پروتکل‌های سنتی معمولا متعلق به شرکت‌هایی با منابع مالی گسترده هستند. این شرکت‌ها استراتژی‌های متنوع و پیچیده‌ای دارند و حجم دارایی‌های آن‌ها بسیار زیاد است. در این پلتفرم‌ها شما باید به دنبال بهترین قیمت‌ها از بین صرافی‌های مختلف برای خرید رمزارزها باشید و به سختی می‌توانید از فرصت‌های سوددهی استفاده کنید.

بازارساز خودکار این فرایند را به صورت غیرمتمرکز اجرا می‌کند. به کمک این پروتکل هر توسعه‌دهنده‌ای می‌تواند یک پلتفرم معاملاتی با استفاده از تکنولوژی بلاکچین ایجاد کند.

یک بازار ساز خودکار چگونه کار می کند؟

بازار ساز خودکار مثل یک پلتفرم ثبت سفارش عمل می‌کند. در این پروتکل جفت‌ارزهای معاملاتی وجود دارد. در پلتفرم‌های سنتی باید دو طرف معامله درخواست خود را در دفتر سفارشات ثبت کنند. پروتکل‌های بازارساز خودکار این قید را حذف کرده‌اند. طرف مقابل هر شخص در این پروتکل‌ها قراردادهای هوشمند است.

بدین ترتیب در پروتکل‌های بازارساز خودکار به طرف مقابل معامله نیازی نخواهید داشت و دارایی خود را به کمک قراردادهای هوشمند مبادله می‌کنید. طرف مقابل شما استخرهای نقدینگی جفت‌ارزی هستند که همیشه موجودی کافی برای انجام معاملات را دارند.

یک صرافی غیرمتمرکز مثل بایننس دکس(Binance DEX) معاملات را به صورت همتا به همتا (P2P) پردازش می‌کند. برای مثال اگر کسی درخواست خرید BNB را در مقابل پرداخت BUSD ارائه می‌کند، شخص دیگری BNB خود را در مقابل BUSD به فروش می‌رساند. بدین ترتیب همیشه کاربران با یکدیگر به تبادل رمزارز می‌پردازند و صرافی صرفا یک بستر برای گردآوری معامله‌گران است.

در طرف مقابل، بازارساز خودکار معاملات را به صورت C2P پردازش می‌کند. در مدل C2P یک طرف قرارداد هوشمند (contract) و طرف دیگر معامله‌گر (peer) خواهد بود. هیچ دفتری برای ثبت سفارش‌ها وجود ندارد و قیمت‌ها با توجه به فرمول‌های ریاضی استخرهای نقدینگی تعیین می‌شوند. برخی از AMMها محدودیت‌هایی برای معاملات در نظر می‌گیرند اما به طور کل همه چیز به صورت خودکار انجام خواهد شد.

نکته مهم در مورد بازارسازهای خودکار، نحوه شکل‌گیری این پروتکل‌ها است. چه کسی یک پروتکل AMM را توسعه می‌دهد و چه کسانی نقدینگی استخرها را تأمین می‌کنند؟

استخر نقدینگی چیست؟

تامین‌کنندگان نقدینگی یا Liquidity providers رمزارزهای خود را به استخرهای نقدینگی (liquidity pool) تزریق می‌کنند. در نتیجه منبعی عظیم از یک دارایی خاص به وجود می‌آید که کاربران می‌توانند با آن به مبادله بپردازند. تامین‌کنندگان نقدینگی در ازای تزریق ارزهای دیجیتال به استخرها، کارمزدهایی را به طور دوره‌ای دریافت خواهند کرد. برای مثال در صرافی یونی‌سواپ کاربران می‌توانند دو توکن اتریوم و دای به نسبت ۵۰ به ۵۰ را به استخر ETH/DAI واریز کنند.

در نتیجه هر شخصی می‌تواند جزئی از یک بازارساز خودکار باشد؛ زیرا انتقال دارایی به استخر نقدینگی بسیار آسان خواهد بود. پاداش‌های تامین نقدینگی توسط پروتکل تعیین می‌شود. برای مثال صرافی یونی‌سواپ از کاربران بابت معاملات رمزارزی 0.3 درصد کارمزد دریافت می‌کند. مبالغ کارمزدها تجمیع شده و بین تامین‌کنندگان نقدینگی (LPs) توزیع می‌شود. سایر پلتفرم‌ها نیز ممکن است مبالغی کمتر یا بیشتر را دریافت کنند.

هر چه نقدینگی یک AMM بیشتر باشد، پایداری پروتکل و استخر افزایش خواهد یافت و در برابر سفارش‌های سنگین عملکرد بهتری نشان خواهد بود. در صورتی که حجم نقدینگی کم باشد، ممکن است استخر برای پردازش سفارش‌های بزرگ دچار چالش‌هایی مثل افزایش یا کاهش قیمت توکن شود. به هم خوردن نسبت توکن‌های استخر از دیگر مشکلات احتمالی کاهش حجم نقدینگی است.

فرض کنید کاربری بخواهد حجم زیادی ETH را از استخر ETH/DAI خریداری کند. حال اگر حجم درخواست شده برابر کل موجودی استخر باشد، اصلا معامله قابل انجام نخواهد بود. دلیل این اتفاق فرمول قیمت‌گذاری استخر است. در استخری که از فرمول X*Y=K استفاده می‌کند، پارامترهای X و Y نمی‌توانند صفر شوند. بنابراین خرید همه توکن‌های X ممکن نیست زیرا K همیشه عدد ثابتی خواهد بود. علاوه بر چالش‌های حجم نقدینگی باید به موضوع ضرر ناپایدار نیز توجه شود.

ضرر ناپایدار چیست؟

ضرر ناپایدار (impermanent loss) زمانی اتفاق می‌افتاد که نسبت قیمت توکن‌های سپرده‌گذاری شده در استخر به یکدیگر پس از بلوکه شدن دارایی دچار تغییر شود. هر چه این تغییر بیشتر باشد، ضرر ناپایدار بیشتر خواهد بود. به همین دلیل پروتکل‌های بازار ساز خودکار تا حد امکان از استیبل کوین‌ها برای ایجاد جفت‌ارزهای معاملاتی استفاده می‌کنند. اگر نسبت قیمت جفت ارز در محدوده کوچکی باقی بماند، ضرر ناپایدار چندان زیاد نخواهد بود.

اگر نسبت تغییرات عدد بسیار زیادی باشد ممکن است سپرده‌گذاری دارایی در استخر اصلا توجیه اقتصادی نداشته و ذخیره توکن‌ها به صورت عادی سودآوری بیشتری داشته باشد. صرافی‌هایی مانند یونی‌سواپ تلاش می‌کنند با استفاده از کارمزدهای معاملاتی این ضرر را جبران کنند تا کاربران باز هم به تزریق دارایی به استخرهای نقدینگی ترغیب شوند.

برخی از کاربران تصور می‌کنند ضرر ناپایدار همیشه توسط کارمزدهای معاملاتی جبران می‌شود. این تصور غلط است و در بسیاری از موارد به علت تغییر شدید نسبت قیمت توکن‌ها، میزان ضرر ناپایدار بیشتر از سود حاصل از دریافت کارمزدها بوده است. بنابراین اگر شما هم قصد سرمایه‌گذاری در پروتکل‌های بازارساز خودکار را دارید و می‌خواهید دارایی خود را در استخرهای نقدینگی بلوکه کنید، بهتر است قبل از هر اقدامی ضرر تامین کنندگان نقدینگی چه کسانی هستند ناپایدار و حجم نقدینگی استخر را بررسی کنید.

خلاصه مطلب

بازارساز خودکار یکی از آخرین پدیده‌های حوزه دیفای و بلاکچین است. به کمک این پروتکل‌ هر شخصی می‌تواند یک پلتفرم معاملاتی غیرمتمرکز توسعه دهد. با استفاده از بازارساز خودکار دیگر نیازی به دفاتر ثبت سفارش نیست و معاملات به روش‌هایی سریعتر، ارزان‌تر و شفاف‌تر پردازش می‌شوند. در این پروتکل‌ها خبری از الگوی همتا به همتا نیست و قراردادهای هوشمند و استخرهای نقدینگی طرف معامله کاربران خواهند بود.

بازارسازهای خودکار هنوز در مراحل ابتدایی پیدایش خود هستند. صرافی‌هایی مثل یونی سواپ، کرو (Curve) و پنکیک سواپ (Uniswap) جزو مشهورترین پروتکل‌های بازار ساز خودکار هستند که طرفداران بسیار زیادی پیدا کرده‌اند. احتمالا در سال‌های آینده شاهد AMMهای بیشتر و بهتری خواهیم بود. شکی وجود ندارد که صنعت دیفای، آینده مالی بشر خواهد بود و AMMها نیز بخش مهمی از دیفای محسوب می‌شوند.

آوه چیست؟ راهنمای کامل ارز دیجیتال Aave

آوه یک بازار پولی غیر متمرکز است که با بلاک چین اتریوم کار می کند و به کاربران امکان می دهد طیف وسیعی از دارایی های ارزهای دیجیتال را وام دهند و وام بگیرند. AAVE توکن حاکمیت بومی پروتکل آوه است.

با توجه به اینکه Aave یکی از برجسته ترین پروتکل های مالی غیرمتمرکز است، به دنبال آن توکن AAVE نیز یکی از بزرگترین کوین های دیفای (DeFi) محسوب میشود که دارای مارکت کپ بزرگی در بازار است. سرمایه گذاران اتریوم می توانند ارزهای دیجیتال خود را به راحتی و از طریق آوه به صورت غیرمتمرکز قرض بگیرند و یا وام دهند.

آوه چیست؟

آوه یک بازار پولی مستقر در اتریوم است که در این شبکه کاربران می توانند طیف گسترده ای از دارایی های دیجیتال را از استیبل کوین گرفته تا آلت کوین قرض بگیرند یا وام دهند.
پروتکل آوه توسط دارندگان یا هولدر های توکن AAVE اداره می شود.
هسته اصلی هر اکوسیستم مالی مدرن واسطه ای است که از طریق آن افراد می توانند دارایی های خود را قرض گرفته و وام دهند. وام گرفتن به فرد اجازه می دهد تا از قدرت سرمایه دیگران برای انجام کارهای مختلف استفاده کند، در حالی که وام دادن به وی امکان می دهد از سرمایه غیرفعال خود سود منظم و مطمئن داشته باشد.
توسعه دهندگان ارزهای دیجیتال با راه اندازی بازارهای به اصطلاح پولی ، نیاز به چنین خدماتی را تایید کرده اند و Aave یکی از بزرگترین و موفق ترین این بازارها است.
پلتفرم آوه دارای توکن اختصاصی و بومی آوه است، که توکن ERC-20 به شمار می آید و و کاربرانی که این دارایی را دارند میتوانند در حوزه تغییرات شرایط پلتفرم رای دهند و نظر خود را اعمال کنند و همچنین قادر به دریافت تخفیف در کارمزدها هستند.

ETHLend چه تفاوتی با آوه دارد؟

بنیان Aave به سال 2017 برمی گردد. استانی (Stani Kulechov) و تیمی از توسعه دهندگان در نوامبر 2017، پروژه ای تحت عنوان ETHLend را در یک عرضه اولیه سکه (ICO) منتشر کردند.

هدف این بود که با اجازه دادن به کاربران برای ارسال درخواست ها و پیشنهادات وام، امکان قرض دادن و وام گرفتن ارزهای دیجیتال با یکدیگر را برای کاربران فراهم نماید.
در حالی که ETHLend یک ایده بدیعی بود اما این پلتفرم همراه با توکن LEND، جذابیت خود را به دنبال بازار صعودی 2018 از دست داد. کمبود نقدینگی و مشکل در تطبیق درخواست وام با پیشنهادها از نکات مهم در مورد این سیستم عامل بود.
بنابراین، از طریق بازار صعودی 2018 و 2019، تیم ETHLend محصول خود را به طور اساسی بهبود بخشید و Aave را در آغاز سال 2020 عرضه کرد.
استانی کولچو معتقد است بازار صعودی یکی از بهترین اتفاقاتی است که می توانست برای ETHLend رخ دهد. این صحبت، اشاره به فرصتی است که به او و تیمش داده شد تا مفهوم وام غیر متمرکز ارزهای دیجیتال را تغییر دهند و آنچه را اکنون به عنوان Aave می شناسیم ایجاد کنند.
پس تغییر نام پلتفرم ETHLend به Aave در سال 2018، کاربران برای انتقال توکن های Lend خود به پلتفرم جدید آنها را به توکن آوه تغییر میدادند و در واقع با این توکن معاوضه میکردند.
کاربران برای اینکه بتوانند توکن های Lend خود را به پلتفرم جدید انتقال دهند باید آنها را به توکن Aave تغییر می دادند و با این توکن عوض می نمودند. برای انجام این فرایند نسبت ها به صورت 100 به 1 در نظر گرفته می شود به این معنی که در ازای پرداخت 100 توکن LEND یک توکن Aave به کاربر تعلق می گرفت.
آوه، پلتفرم وام دهی غیرمتمرکز ارز های دیجیتال، از نظر مفهومی مشابه ETHLend است. هر دو به کاربران اتریوم اجازه می دهند تا از طریق ارز دیجیتال وام دریافت کنند یا از طریق وام دادن دارایی های خود سود به دست آورند. اما از نظر سیستم درونی آنها با یکدیگر متفاوت هستند.
Aave یک بازار پولی الگوریتمی است، به این معنی که به جای اینکه به طور جداگانه با وام گیرنده جفت شود، وام از یک استخر گرفته می شود.
نرخ سود به دست آمده به "نرخ بهره" دارایی های موجود در یک مجموعه بستگی دارد. اگر تقریباً از تمام دارایی های یک استخر استفاده شود، برای اینکه تأمین کنندگان نقدینگی را برای واریز سرمایه بیشتر ترغیب کنند، نرخ سود بالا است. اگر تقریباً هیچ دارایی در یک استخر استفاده نشود، نرخ سود برای دریافت وام کم است.

بنیانگذاران Aave چه کسانی هستند؟

آوه و پیشینه آن ETHLend توسط Stani Kulechov، که برنامه نویس ماهری است، تاسیس شد. در ابتدا او از فرایند های تقاضای وام در اتریوم نا امید شد ولی سپس تصمیم به تغییر پلتفرم گرفت و اظهار داشت:
" فکر کد تغییر ناپذیری که از آن میتوان به روش‌های جالبی استفاده کرد، برای من بسیار جالب توجه بود. ابزارهای مالی همیشه مورد علاقه من بوده اند و قراردادهای هوشمند را راهی مناسب برای کارایی بیشتر این ابزارها دیدم و به گفته خودش هدف اصلی بازار افرادی هستند که از قبل در دنیای ارز دیجیتال مشغول به کار بوده ­اند."
واژه Aave به زبان فنلاندی به معنای روح است و دلیل نام گذاری آن، هدف این ارز دیجیتال یعنی ساخت زیرساختی منبع باز و شفاف در دیفای مورد انتخاب بود. Stani Kulechov و Lazaro Gustave جزو مقامات ارشد مدیریتی هستند که از زمان پروژه ETHLend در تیم Aave حضور دارند.

چرا از AAVE استفاده کنیم؟

آوه ممکن است مورد توجه تجار یا سرمایه گذارانی باشد که معتقدند وام های غیرمتمرکز همچنان به محبوبیت خود ادامه می دهند.
از ژوئیه سال 2020، پروتکل Aave با داشتن 158 میلیون دلار سپرده، در میان فعال ترین سیستم های وام غیرمتمرکز در اتریوم است.
این پروژه به کاربران اجازه می دهد تا حدود 20 ارز رمزنگاری شده وام بگیرند و یا به سایر متقاضیان وام دهند ، به این معنی که کاربران انتخاب بسیار گسترده و متنوعی دارند. یکی از محصولات شاخص Aave "وام های سریع یا Flash Loans" است که به عنوان اولین گزینه وام بدون وثیقه در فضای DeFi معرفی شده است.
همچنین اگر می خواهید در مورد قوانین حاکم بر سیستم Aave نظر خود را مطرح کنید، یا در مورد نحوه توزیع کارمزد وام گرفته شده به دارندگان توکن AAVE رای دهید، می توانید از AAVE استفاده کنید.

پلتفرم آوه چه مزایایی دارد؟

🟣 وام های سریع (Flash Loan): وام های فلش که به فضای ارزهای دیجیتال تعلق دارند به عنوان نقطه قوت شبکه آوه شناخته میشوند. این وام ها به گونه ای هستند که کاربر برای دریافت آن نیاز به هیچ وثیقه ای ندارد اما در عوض وثیقه دریافت وام دارای شرایط زمانی است و کاربران ملزم هستند وام را در همان تراکنش پرداخت کنند، اگر بر خلاف این شرایط عمل کند، کل تراکنش شکست خواهد خورد. وام‌های فلش بیشترین سهم را در آوه به خود اختصاص داده اند.

🟣 نرخ بهره متغیر: در سایر پروتکل های مالی عرضه و تقاضا نرخ بهره را تعیین میکنند اما در پروتکل وام دهی آوه، رابطه بین نقدینگی استخر و تقاضای وام، نرخ بهره را مشخص میکند.
از این رو در شرایطی که تقاضا برای وام گرفتن افزایش یابد، نقدینگی موجود کاهش می یابد در نتیجه نرخ بهره افزایش پیدا میکند و سپرده‌ گذاران درآمد بیشتری به دست می آورند. سیستم وام دهی آوه محدود به نرخ بهره ثابت یا متغیر نیست و کاربران آزادند هر کدام را که مایل هستند انتخاب کنند. که وجود این ویژگی سبب داشتن بهترین نرخ بهره برای وام میشود.
در بهره متغیر الگوریتم‌ ها تعیین نرخ بر اساس تقاضای استخر نقدینگی است. با وجود حجم تقاضای بیشتر، وام‌ دهندگان و وام‌ گیرندگان شاهد افزایش نرخ بهره خواهند بود. اما نرخ بهره ثابت، تفاوت دارد و با میانگین 30 روز آخر، نرخ بهره برای هر دارایی خاص حساب میشود. نرخ‌ های ثابت باعث نگرانی وام گیرندگان است زیرا می خواهند بدانند نرخ بهره آن‌ ها در طول مدت وام به طور اساسی تغییر میکند یا خیر.
نرخ‌ های بهره ثابت در پروتکل آوه به معنی واقعی کلمه، ثابت نیستند، بلکه تنها نوسانات قیمتی بازار روی آن‌ها کمتر تاثیر میگذارد. آنچه آوه را منحصر به فرد می‌کند این است که کاربران در آن می‌توانند در هر زمان بین نرخ‌های ثابت و متغیر جابجا شوند. به نظر می‌رسد تیم آوه با مدل نرخ بهره خود قصد ایجاد سیستمی پویا تر داشتند تا از دریافت مقدار نرخ بهره ‌مورد نظر کاربران اطمینان حاصل نمایند.

🟣 وثیقه‌های متنوع: آوه گزینه مناسبی برای تنوع در وثیقه ها است. و به زودی وام‌ گیرندگان می‌توانند از توکن‌های Uniswap LP و TokenSets به عنوان وثیقه استفاده کنند.