در بورس سرمایه‌گذاری کنیم یا فرابورس

جدول شرایط پذیرش در بورس و فرابورس

فرابورس چیست و چه تفاوتی با بورس دارد؟ ریسک کدام کمتر است؟

به دلیل افزایش علم و آگاهی در خصوص بازارهای مالی، اخیرا مفهوم بورس را زیاد از زبان دوست و آشنا می‌شنویم. همان‌طور که می‌دانید در بازار بورس، سهام‌ شرکت‌‌های بورسی خرید و فروش می‌شوند و شما با این معامله می‌توانید سرمایه خود را افزایش دهید. اما حدودا ۱۴ سال است که در کنار بازار بورس، بازار دیگری به نام فرابورس هم ایجاد شده است. این دو بازار با وجود شباهت‌های زیاد، با یک‌دیگر تفاوت هم دارند که دانستن این تفاوت‌ها به سرمایه‌گذاری بهتر شما در بازار سرمایه کمک زیادی می‌کند. ما به طور کامل مفهوم فرابورس و تفاوت‌‌هایش با بازار بورس را برایتان توضیح داده‌ایم. پس تا انتهای این مطلب از بلاگ لندو همراه ما باشید.

منظور از فرابورس چیست؟

پیش از آنکه به تعریف مفهوم فرابورس بپردازیم، اگر درباره بورس و سرمایه‌گذاری در آن اطلاعات دقیق و شفافی ندارید، بهتر است با مفاهیم اولیه بورس و مقدمات سرمایه‌گذاری در این بازار آشنا شوید. پس همین حالا وارد صفحه شروع سرمایه گذاری در بورس در مجله لندو شوید و مفصل در مورد آن بخوانید، سپس اطلاعاتتان را در حوزه بازار فرابورس افزایش دهید.

نام شرکت فرابورس از عبارت انگلیسی Over the Counter Market به معنی «خارج از بورس» گرفته شده است. این بازار که از سال ۸۷ به صورت رسمی کار خود را در ایران آغاز کرده است، تحت نظارت سازمان بورس فعالیت می‌کند و شما می‌توانید مانند بورس، سهام شرکت‌‌ها را در این بازار خرید و فروش کنید. بازار فرابورس در بورس سرمایه‌گذاری کنیم یا فرابورس در بورس سرمایه‌گذاری کنیم یا فرابورس به شرکت‌های متقاضی امکان می‌دهد که با ورود سریع‌تر به بازار سرمایه، از مزایای شرکت‌‌های پذیرفته شده در سازمان بورس و اوراق بهادار، بهره‌مند شوند. این بازار انواع مختلفی دارد که ما مفصل هرکدام را توضیح داده‌ایم.

لازم است بدانید که شرکت‌‌های حاضر در بورس به مراتب سخت‌تر و با نظارت بیشتری وارد این بازار می‌شوند. اما شرکت‌‌هایی که شرایط حضور در بازار بورس را ندارند، می‌‌توانند با حداقل شرایط و زمان بسیار کم، در فرابورس حاضر شوند و فعالیت کنند. به همین دلیل بورس تا حدودی، مقبولیت بیشتری برای سرمایه‌گذاری دارد.

انواع بازارهای فرابورس کدامند؟

بازارهای موجود در فرابورس ۶ نوع هستند. برای اینکه سهام فرابورس را با اطمینان بیشتری بخرید و در این مورد اطلاعات کامل و کافی داشته باشید، لازم است این بازارها را همراه با شرایط خاص هر کدام، به تفکیک بشناسید. پس از خواندن ادامه مطلب غافل نشوید (ممنون می‌شویم اگر شناختی از بازار بورس و فرابورس و سرمایه‌گذاری در آن‌ها دارید، نظرتان را در کامنت‌‌های همین مطلب به اشتراک بگذارید).

بازار اول

شرکت‌های بازار اول با سخت‌گیری بیشتری پذیرش می‌شوند و اگر عملکرد نامطلوبی داشته باشند، به بازار دوم منتقل می‌شوند. حتی اگر ضعف بالا در عملکرد وجود داشته باشد، ممکن است شرکت به کلی از بازار اخراج شود. ریسک شرکت‌های پذیرفته شده در این بازار کم‌تر از سایر بازارهای فرابورس است و دامنه نوسان روزانه آن‌ها ۱۰ درصد و بدون حجم مبناست. ویژگی‌های شرکت‌های موجود در این بازار به شرح زیر است:

• نباید زیان ساخته باشند
• حداقل ۱۰ درصد سهام ثبت شده آن‌ها شناور باشد
• حداقل ۲۴ ماه از بهره‌برداری آن‌ها گذشته باشد
• مدیرعامل و هیئت مدیره هیچ‌گونه سوء پیشینه نداشته باشند

بازار دوم

شرکت‌های این گروه در صورت کسب عملکرد قابل قبول و عالی، می‌توانند به بازار اول منتقل شوند. اما سخت‌گیری در این بازار کمتر از بازار اول است. معمولا شرکت‌های این بازار شرکت‌های کوچک و نوپا و زیان‌ده هستند که قصد تبدیل شدن از سهامی خاص به سهام عام را دارند و افزایش سرمایه هم در دستور کار آن‌ها قرار دارد. ویژگی‌های شرکت‌های بازار دوم به شرح زیر است:

• باید حداقل ۱۲ ماه از تاسیس آن‌ها گذشته باشد
• هیچ‌گونه پرونده یا شکایت مالی نداشته باشند
• حداقل ۵ درصد سهام ثبت شده آن‌ها شناور باشد
• میزان آخرین سرمایه ثبت‌ شده در شرکت به ۱۰۰ میلیون تومان رسیده باشد
• مدیرعامل و هیئت‌مدیره هیچ‌گونه سوء پیشینه نداشته باشند

بازار پایه

شروطی که در بازار اول و دوم گفته شد، در بازار پایه وجود ندارد چرا که نیازی به پذیرش شرکت‌ها در این بازار نیست. این بازار از سه رنگ زرد، نارنجی و قرمز تشکیل شده است که به ترتیب از شرکت‌های کم‌ریسک به پرریسک دسته‌بندی شده‌اند. ویژگی‌های شرکت‌های بازار پایه به شرح زیر است:

• نوسان قیمتی در بازار زرد ۳ درصد، نارنجی ۲ درصد و قرمز ۱درصد است
• شرکت‌های بازار زرد درخواست پذیرش را ندارند و تنها به دلیل الزام قانونی باید در این بازار ثبت شوند
• شرکت‌های بازار نارنجی شرکت‌هایی هستند که نام آن‌ها در سازمان بورس ثبت‌ شده است اما فاقد شرایط لازم برای پذیرش هستند
• در نهایت شرکت‌هایی که پذیرش آن‌ها به دلیل از دست دادن شرایط لازم در بازار بورس و فرابورس لغو می‌شود، در بازار قرمز قرار می‌گیرند

بازار سوم

شرکت‌هایی که هیچ گونه شرایطی را برای پذیرش در فرابورس ندارند و تنها با انجام مراحل اداری عضو بازار می‌شوند، در این بازار قرار می‌گیرند. در این بازار شرکت‌هایی که حتی در مرحله تاسیس هستند، می‌توانند با پذیره‌نویسی اوراق بهادار اقدام به جذب سرمایه کنند.

بازار ابزارهای نوین مالی

کلیه ابزارهای مالی به جز سهام و حق تقدم سهام‌ها که به تایید شورای عالی بورس رسیده باشد، همچنین بنا بر اعلام این شورا مشمول ثبت یا معاف از ثبت سازمان باشد، می‌تواند در بازار ابزارهای نوین مالی پذیرش شود. از جمله اوراقی که در این بازار معامله می شود به شرح زیر است:

• اوراق مشارکت
• گواهی سرمایه‌گذاری
• صکوک که ویژگی‌های مشخص دارند
• اوراق مشارکت رهنی
• صندوق‌های زمین و ساختمان
• گواهی‌های سپرده بانکی
• و…

بازار شرکت های کوچک (SME)

شرکت فرابورس ایران با راه‌اندازی بازار سرمایه شرکت‌های کوچک و متوسط SME، امکان حضور شرکت‌های دانش‌بنیان را برای بهره‌برداری از مزایای مالی فراهم کرده‌ است. در این شرکت‌ها بیشتر عملکرد آتی آن‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد و عملیات مالی حال حاضر آن‌ها در نظر گرفته نمی‌شود. حضور شرکت‌های کوچک و تامین مالی آن‌ها از بازارهای شرکت های SME باعث رشد و پیشرفت آن‌ها می‌شود.

پس با توجه به شناختی که از این بازارها در فرابورس دارید، احتمالا می‌دانید که سهام فرابورس را بخرید یا خیر! اما اگر هنوز برای سرمایه‌گذاری در فرابورس تردید دارید، اصلا نگران نباشید. چون ما از تفاوت‌های دو بازار بورس و فرابورس در ادامه صحبت کرده‌ایم و تقریبا کار شما را در مورد انتخاب یکی از این بازارهای سرمایه، راحت کرده‌ایم.

تفاوت بازار بورس و فرابورس چیست؟

با وجود شباهت‌های بازار بورس و فرابورس، تفاوت‌هایی هم میان این دو بازار سرمایه وجود دارد که برای خرید بهتر و معامله به صرفه تر لازم است این تفاوت‌‌ها را بشناسید. ضمن اینکه در چنین شرایطی قطعا می‌توانید هوشمندانه‌تر وارد بازار سرمایه و اصول سرمایه‌گذاری شوید.

• تقسیم‌بندی بازار: بازار بورس به‌طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شود که فرآیند این دو بازار کاملا به یکدیگر مرتبط است. یعنی اگر شرکتی در بازار اول عملکرد خوبی نداشته باشد به بازار دوم منتقل می‌شود و اگر شرکتی در بازار دوم عملکرد خوبی داشته باشد، به بازار اول منتقل می‌شود. در حالیکه فرابورس ایران ۵ بازار دارد و این مورد اولین تفاوت این دو بازار سرمایه است.
• پذیرش شرکت‌ها: شرایط پذیرش شرکت‌ها در سازمان بورس سخت‌تر است و نظارت بیشتری روی شرکت و عملکرد آن انجام می‌شود. درحالیکه شرکت‌های فرابورسی با شرایط آسان‌تر می‌توانند سهام خود را در این بازار عرضه کنند و از مزایای حضور در فرابورس بهره‌مند شوند.
• ساعت معامله: بازار بورس از شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ (به جز تعطیلات رسمی) فعالیت می‌کند، اما ساعات کار فرابورس انعطاف‌پذیری بیشتری دارد.
• مالیات در فرابورس: شرکت‌های پذیرفته شده در بازار فرابورس از پرداخت ۱۰ درصد مالیات معاف هستند. ضمن اینکه صاحبان سهام در فرابورس، نسبت به سهام فرابورس خود در مجمع عمومی حق رای خواهند داشت.
• شفافیت قیمت‌ها: یکی از مزیت‌های موجود در بورس اوراق بهادار، شفافیت قیمت‌ها و نظارت سختگیرانه روی آن است. در حالیکه در فرابورس شرایط معاملات با نظر دو طرف قرارداد تعریف می‌شود و به همین دلیل از این عامل بی‌بهره است.

با توجه به مطالب فوق و آشنایی شما با ۵ مورد از تفاوت‌های بازار بورس و فرابورس، وقت آن است که در مورد ریسک صحبت کنیم. چرا که ریسک و سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی، دو مقوله مرتبط هستند که برای سرمایه‌گذاری دلچسب‌تر و ضرر کم‌تر، بهتر است با مقوله ریسک درمورد هر دو بازار بیشتر آشنا شوید.

خوب است بدانید که می‌توانید همین حالا بهترین راه سرمایه‌گذاری در بورس را بشناسید و با انتخاب آن، فردی موفق در حوزه سرمایه‌گذاری باشید. پس با کلیک روی بهترین راه سرمایه گذاری در بورس وارد مقاله شوید و مفصل در مورد بهترین شیوه بخوانید.

فرابورس چیست؟ آموزش نحوه خرید و فروش سهام در فرابورس

یکی از دیگر از بازارها برای معامله سهام، بازار فرابورس است. در این مطلب به معرفی فرابورس و انواع بازار در آن و همچنین نحوه خرید و فروش سهام در فرابورس می‌پردازیم.

در سال‌های اخیر نام «بورس» را مکرراً از اخبار و دوستان خود می‌شنویم و بسیاری از ما با آن سروکار داریم. دیگر تقریباً همه این را می‌دانند که بورس درواقع بازاری برای معامله سهام و اوراق بهادار است و با فعالیت و سرمایه‌گذاری منطقی در آن می‌توان سرمایه و سود خود را افزایش داد. اما در کنار آن، ممکن است عبارت دیگری به نام «فرابورس» به گوش شما خورده باشد که در ذهنتان علامت سؤال‌های زیادی به وجود می‌آورد. بسیاری نیز ممکن است این دو بازار را یکی بدانند و بدون آگاهی لازم، به خرید و فروش سهام در آن‌ها بپردازند. بنابراین، در این مطلب به معرفی کامل بخش‌های مختلف این بازار بزرگ می‌پردازیم تا هیچ‌گونه ابهامی در ذهن شما باقی نماند.

فرابورس چیست؟

برخلاف تصور بسیاری افراد، فرابورس بازاری مجزا از بازار بورس است که از سال 1387 فعالیت خود در ایران را تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار آغاز کرد. البته دلیل اصلی ایجاد این تفکر در ذهن افراد، شباهت ساختار و نحوه خرید و فروش سهام در این دو بازار است. در فرابورس نیز مانند بازار بورس می‌توان به خرید و فروش سهام و اوراق بهادار پرداخت. این در حالی است که شرکت‌های عضو بازار بورس که با شرایطی بسیار سخت‌تر پذیرفته‌شده‌اند، نظارت بیشتری بر آن‌ها حاکم است، گزارش‌های سالیانه بیشتری را به‌منظور شفافیت عملکرد شرکت ارائه می‌دهند و قاعدتاً سرمایه‌گذاری در آن‌ها با ریسک کمتری همراه است. بازار فرابورس درواقع برای شرکت‌هایی راه‌اندازی شده است که مایل به شرکت در بازار سرمایه و افزایش نقد شوندگی هستند، اما هنوز شرایط لازم برای حضور به بازار بورس را ندارند. نام این بازار از عبارت انگلیسی Over the Counter Market (OTC) به معنی «خارج از بورس» گرفته‌شده است. بازار OTC به شرکت‌های متقاضی این اجازه را می‌دهد که با شرایط پذیرش آسان‌تری روبه‌رو شوند و با ورود سریع‌تر به بازار سرمایه، از تمام مزایای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار اوراق بهادار بهره‌مند شوند.

مقاله مرتبط: انواع روش های سرمایه گذاری در بورس

مزایای ورود و سرمایه‌گذاری در فرابورس

ورود به بازار بورس به معنی معرفی کالا، برند و خدمات شرکت به طیف وسیعی از مردم و بهره‌گیری از مزایای ورود به فرابورس است . عمده مزایای فرابورس شامل موارد زیر هستند:

شرایط پذیرش آسان

همان‌طور که بیان شد، فرابورس با صرف‌نظر از برخی شرایط پذیرش در بازار بورس اوراق بهادار، راه را برای بسیاری از شرکت‌ها صاف می‌کند. به‌ این‌ ترتیب، حداکثر یک ماه طول می‌کشد تا شرکت‌ها بتوانند به فروش سهام و افزایش سرمایه خود در این بازار بپردازند.

تأمین مالی ارزان

افرادی که در این بازار به سرمایه‌گذاری می‌پردازند، معمولاً سرمایه خود را پخش کرده و از هر شرکت، تنها چند سهام خریداری می‌کنند. به‌ این‌ ترتیب، ریسک معاملات خود را کاهش می‌دهند. شرکت‌های عضو بازار OTC مجموع این سرمایه‌های کوچک را در طرح‌ها و پروژه‌های بزرگ خود به کار می‌برند و از مزایای تأمین مالی ارزان‌ قیمت بهره می‌گیرند. در این راستا علاوه بر فروش سهام و افزایش سرمایه می‌توان از فروش انواع مختلف اوراق بهادار مانند انتشار گواهی سپرده سرمایه‌گذاری خاص و عام و . نیز کمک گرفت.

برای تمام شرکت‌های عضو فرابورس، به‌ جز شرکت‌های بازار پایه، تسهیلات ویژه‌ای مانند معافیت مالی 10 درصد درآمد در نظر گرفته‌ شده است. این معافیت مالیاتی به‌ صورت مستقیم بر سود سرمایه‌گذاران تأثیر می‌گذارد.

وثیقه گذاری سهام

شرکت‌های عضو فرابورس می‌توانند سهام خود را به‌ صورت وثیقه نیز استفاده کنند و از تسهیلات آن بهره بگیرند. در این روند، شرکت از بخشی از سهام به‌ عنوان وثیقه‌ای برای بهره گرفتن از تسهیلات بانکی استفاده کند. با وثیقه گذاری سهام، آن بخش از سهام شرکت دیگر قابل معامله نیست و ارزش‌گذاری آن به دست فرابورس انجام می‌شود.

امکان خروج از فرابورس یا تغییر بازار

در صورتی‌ که یک شرکت بخواهد به‌ طور کلی از فرابورس خارج شود، فرآیندی برای آن در نظر گرفته‌ شده است که روند خروج از بازار را تسهیل می‌بخشد. همچنین این شرکت‌ها می‌توانند از سهامی عام به سهامی خاص تغییر پیدا کنند. امکان تغییر بازار و منتقل شدن از یک بازار به بازار دیگر نیز ازجمله مزایای OTC به شمار می‌آید. این روند در بازار بورس اوراق بهادار سخت است و تنها با داشتن شرایط سخت‌گیرانه لازم و پیشرفت قطعی شرکت ممکن می‌شود.

سهام و اوراق بهاداری که در فرابورس خرید و فروش می‌شوند، حجم‌ مبنا ندارند و سرعت نقد شوندگی آن‌ها بالا است. به این معنی که عرضه و تقاضا خیلی سریع به تعادل رسیده و همواره می‌توانید سهام خود را فروخته و سهام مورد نظرتان را در کمترین مدت لازم خریداری کنید.

مزایای پذیرش شرکت‌ها در فرابورس

با وجود ریسک بیشتر سرمایه‌گذاری در OTC، هنوز هم بسیاری از سرمایه‌گذاران با قرار دادن سهام تعداد زیادی از شرکت‌های عضو این بازار در سبد خود به سود بالایی دست پیدا می‌کنند. از جهت دیگر، ورود به فرابورس نیز مزایای زیادی برای شرکت‌ها دارد و گاهی موجب جان گرفتن و منتقل شدن آن‌ها به بازار بورس می‌شود.

آشنایی با در بورس سرمایه‌گذاری کنیم یا فرابورس ساختار فرابورس

ساختار OTC برخلاف بازار بورس اوراق بهادار که شامل دو بازار (بازار اول و بازار دوم) است، از 4 بازار تشکیل می‌شود. عملکرد دو بازار بورس اوراق بهادار در ارتباط کامل با یکدیگر است. شرکت‌های بازار اول که با شرایط سخت‌تری پذیرفته‌شده‌اند، در صورت از دست دادن عملکرد مطلوب خود به بازار دوم انتقال می‌یابند. شرکت‌های بازار دوم در صورت پیشرفت عملکرد خود می‌توانند به بازار اول ورود پیدا کنند و در صورت مشاهده ضعف در عملکرد، به‌طورکلی از بازار اخراج می‌شوند.

انواع بازار در فرابورس

ساختار OTC (فرابورس) از 4 بازار اول، دوم، پایه (زرد، نارنجی و قرمز) و سوم تشکیل می‌شود:

ویژگی‌های بازار اول

بازار اول دارای سخت‌ترین شرایط در میان بازارهای OTC بوده و ریسک سرمایه‌گذاری در شرکت‌های عضو آن کمتر از سایرین است. دامنه نوسان قیمت سهام در آن حداکثر 10 درصد و بدون حجم‌ مبنا است. در این بازار، تنها آن دسته از شرکت‌های سهامی عام پذیرفته و سهام آن‌ها مورد معامله قرار می‌گیرد که شرایط زیر را داشته باشند:

فاقد هرگونه زیان انباشته باشد.

حداقل 10 درصد از کل سهام ثبت‌شده، شناور باشد.

در بدترین حالت، 24 ماه از بهره‌برداری شرکت گذشته باشد.

مدیرعامل و اعضای هیئت‌ مدیره فاقد سوء پیشینه و محکومیت‌های کیفری، سوء شهرت در زمینه فعالیت‌های شغلی خود و پرونده تخلف مرتبط با قوانین بازار بورس باشند.

ویژگی‌های بازار دوم

در بازار دوم نیز مانند بازار اول، اوراق بهادار شرکت‌های سهامی عام خرید و فروش می‌شوند. اما بازار دوم دارای شرایط سخت‌گیرانه کمتری است و شرکت‌هایی که شرایط کافی برای عضو شدن در بازار اول را نداشته باشند، در بازار دوم پذیرفته می‌شوند. این عضوها ممکن است شرکت‌های کوچک، نوپا، زیان‌ده و یا شرکت‌هایی باشند که قصد تبدیل‌ شدن به سهامی عام از سهامی خاص به‌ منظور افزایش سرمایه را دارند. این شرکت‌ها باید شرایط زیر را برای پذیرش در بازار دوم داشته باشند:

حداقل 12 ماه از تأسیس این شرکت گذشته باشد.

هیچ‌گونه پرونده یا شکایت مالی در ارتباط با شرکت وجود نداشته باشد.

میزان سهام شناور شرکت، حداقل 5 درصد از سهام ثبت‌ شده را شامل شود.

میزان آخرین سرمایه ثبت‌ شده در شرکت به 100 میلیون تومان رسیده باشد.

اعضای هیئت‌ مدیره و مدیر عامل شرکت، فاقد هرگونه سابقه محکومیت قطعی کیفری باشند.

ویژگی‌های بازار پایه

در بازار پایه به آنچه به‌ عنوان شرایط برای دو بازار اول و دوم ذکر شد نیازی نیست. شرایط در این بازار تسهیل پیداکرده و نیازی به گذراندن پروسه پذیرش نیست. این بازار شامل سه بخش زرد، نارنجی و قرمز است که از زرد تا قرمز، ریسک سرمایه‌گذاری در آن‌ها به‌ مراتب افزایش می‌یابد. دامنه نوسان قیمت سهام در بازارهای زرد، نارنجی و قرمز به ترتیب 3،2 و 1 است.

شرکت‌های عضو بازار زرد درخواست پذیرش را نداشته و تنها به دلیل الزام قانونی باید در این بازار ثبت شوند. اعضای بازار نارنجی درواقع شرکت‌هایی هستند که نام آن‌ها در سازمان بورس ثبت‌ شده است اما فاقد شرایط لازم برای پذیرش هستند. به‌ این‌ ترتیب، آن دسته از شرکت‌ها که پذیرش آن‌ها به دلیل از دست دادن شرایط لازم برای حضور در بازارهای فرابورس یا بورس لغو می‌شود، در بازار قرمز حضور پیدا می‌کنند. این بازار دارای شرایط خیلی ساده‌تر و ابتدایی‌تر بوده و ریسک سرمایه‌گذاری در آن بیشتر است.

ویژگی‌های بازار سوم

بازار سوم را شرکت‌هایی تشکیل می‌دهند که شرایط پذیرش در فرابورس را ندارند و تنها با انجام کارهای اداری می‌توانند عضو بازار شوند. بنابراین، حتی شرکت‌های سهامی عام در شرف تأسیس نیز می‌توانند در آن به پذیره‌نویسی انواع مختلفی از اوراق بهادار مانند اوراق مشارکت رهنی، گواهی سپرده بانکی، اوراق مشارکت، سهام شرکت‌های سهامی و. بپردازند.

نحوه خرید و فروش سهام در فرابورس

همان‌ طور که پیش‌تر بیان شد، ساختار فرابورس و بازار بورس شباهت زیادی به یکدیگر دارند. اما ممکن است برخی تصور کنند به دلیل جدا بودن بازارها، ممکن است به شرایط، کد بورسی و روند متفاوتی برای خرید و فروش سهام و اوراق بهادار نیاز باشد؛ اما این‌طور نیست. خرید و فروش سهام در فرابورس کاملاً شبیه به بازار بورس اوراق بهادار است و برای معامله نیازی به اخذ کد بورسی جدا نیست. اگر در بازار بورس فعالیت دارید، از کد بورسی خود می‌توانید به‌ منظور خرید و فروش سهام در فرابورس نیز بهره بگیرید. در غیر این صورت، اخذ کد بورسی الزامی است.

برای دریافت کد بورسی، ابتدا در سایت سجام ثبت‌ نام کنید. سپس کارگزاری مناسب را انتخاب و در آن احراز هویت شوید. درنهایت، با استفاده از کد بورسی و توسط شرکت کارگزاری خود به معامله سهام و اوراق بهادار بپردازید. کارگزاری‌ها دارای یک پرتفوی با رابط کاربری مطلوب هستند که به شما اجازه می‌دهند به‌ راحتی عملکرد بخش‌های مختلف را درک کرده و از آن‌ها استفاده کنید. در این پرتفوی، اطلاعات و گزارش دقیق و کامل از قیمت سهام و شاخص‌های مختلف را در اختیار سهامداران قرار می‌دهند تا با آگاهی کامل به فعالیت در این بازار مشغول شوند.

ریسک سرمایه‌گذاری و خرید و فروش سهام در فرابورس را به‌ راحتی می‌توان کاهش داد. یک عبارت در میان سرمایه‌ گذاران رایج است که می‌گوید: «تمام تخم‌مرغ‌های خود را درون یک سبد قرار ندهید». این جمله به یکی از ترفندهای حفظ سرمایه و کاهش ریسک معامله در این بازار نا امن تبدیل‌ شده است که با استفاده از آن می‌توان سود خوبی را به دست آورد. سهامداران می‌توانند از معافیت مالیاتی اعمال‌ شده بر شرکت‌های عضو این بازار نیز بهره بگیرند.

در آخر، این سهامداران نسبت به میزان سهام خود در هر شرکت، حق رأی در مجمع عمومی خواهند داشت. به‌ این‌ ترتیب، شما نیز می‌توانید بازار و شرایط شرکت‌ها را به‌ صورت دقیق بررسی کرده و با خرید و فروش سهام در فرابورس و سرمایه‌گذاری منطقی، سود و سرمایه خود را افزایش دهید.

بورس و فرابورس چه تفاوت هایی باهم دارند؟

بورس و فرابورس دو مورد از انواع بازارهای بورس فعال در ایران هستند. در این مقاله قصد داریم به بررسی تفاوت‌های بورس و فرابورس بپردازیم. هم‌چنین قوانین بورس و فرابورس را بررسی خواهیم کرد و به این سوال پاسخ خواهیم داد که بورس بهتر است یا فرابورس؟

بورس و فرابورس چه تفاوت‌هایی دارند؟

بورس اوراق بهادار یک بازار رسمی و دائمی است. در این بازار دسته‌ای از ابزارهای مالی مثل سهام شرکت‌ها و واحدهای تولیدی تجاری و خدماتی، اوراق مشارکت و دیگر اوراق بهادار مورد معامله قرار می‌گیرد. فرابورس (OTC) شکل تسهیل شده‌ای از بورس است. در فرابورس امکان عرضه سهام به شرکت‌هایی که اعتبار، سرمایه، سودآوری یا شفافیت کمتری دارند، داده می‌شود. بورس و فرابورس از جهت‌های زیر باهم تفاوت دارند:

پذیرش

شرکت‌ها برای اینکه بتوانند سهام خود را در بورس عرضه کنند، می‌بایست معیارهای سازمان بورس را داشته باشند. معیارهای از قبیل: حداقل مبلغ سرمایه ثبت شده، حداقل درصد سهام شناور، عدم وجود زیان انباشته، سودآوری، سابقه فعالیت، حجم معاملات، حداقل قیمت بازار سهام، درصد حقوق صاحبان سهام، حداقل تعداد سهامداران و…

هدف از در نظر گرفتن این معیارها اعطای مجوز فعالیت به شرکت‌های معتبر، خوشنام، صاحب سرمایه کلان، بزرگ و سودآور است. تا از بروز زیان‌های احتمالی، رکود، افت شاخص و خدشه‌دار شدن اعتماد سرمایه‌گذاران جلوگیری شود. شرکت‌ها نمی‌توانند در بورس پذیرفته شوند مگر اینکه در چارچوب ضوابط بورس باشند.

اما پذیرش شرکت‌ها در فرابورس ساده‌تر است. در فرابورس ضوابط و ملاک‌ها به گونه‌ای تسهیل شده تا شرکت‌هایی که شرایط پذیرش در بورس را ندارند، از فرصت انتشار اوراق بهادار و تامین مالی از این طریق جا نمانند. به طور مثال یکی از شروط پذیرفته شدن شرکت‌ها در تابلوی اصلی بازار بورس، داشتن حداقل 100 میلیارد سرمایه است. شرکتی که یک میلیارد تومان سرمایه دارد نمی‌تواند در بورس پذیرش بگیرد. اما این شرکت با توجه به قوانین تسهیل شده فرابورس می‌تواند در این بازار پذیرفته شود.

سابقه فعالیت

بورس اوراق بهادار از سال 1345 آغاز به فعالیت کرد. این بورس اولین و قدیمی‌ترین بورس ایران است که فعالیت خود را با انجام معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدن آغاز کرد.

هرچند که شکل گذشته آن بسیار متفاوت‌تر از شکل امروزی آن بوده است اما؛ امروزه بورس اوراق بهادار تهران مهم‌ترین و اصلی‌ترین بخش بازار سرمایه است. براساس قانون بازار اوراق بهادار (مصوب 9 مهر 1384)، بحث تاسیس و راه‌اندازی بازارهای خارج از بورس مطرح شد. چهار سال بعد، فرابورس از 6 مهر 1388 فعالیت خود را آغاز کرد.

ساختار

بورس اوراق بهادار از دو بخش بازار اول و بازار دوم تشکیل شده است. سازمان بورس سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را بر اساس برخی معیارها به این دو دسته تقسیم می‌کند. معیارهایی مثل: حداقل مبلغ سرمایه ثبت شده، حداقل درصد سهام شناور، در بورس سرمایه‌گذاری کنیم یا فرابورس عدم وجود زیان انباشته، حجم معاملات، حداقل قیمت بازار سهام، درصد حقوق صاحبان سهام، تعداد سهامداران و…

فرابورس متشکل از شش بازار است. بازار اول، دوم، سوم، بازار ابزارهای نوین مالی، بازار شرکت های کوچک و متوسط ( SME) و بازار پایه. اصلی‌ترین تفاوت این بازارها از جهت ضوابط پذیرش شرکت‌ها است. شرایط و قوانین لازم برای پذیرش شرکت‌ها در فرابورس آسان‌تر از شرایط لازم برای پذیرش در بورس است. به همین ترتیب شرایط پذیرش در بازار دوم فرابورس راحت‌تر از بازار اول و در بازار سوم راحت‌تر از بازار دوم است.

سهام شرکت‌های سهامی عامی که نزد سازمان بورس و اوراق بهادار ثبت شده‌اند و امکان پذیرش در هیچ‌ یک از بازارهای بورس یا فرابورس را ندارند، در بازار پایه منتشر می‌شود.

شرکت‌های پذیرفته شده در بازار پایه به سه دسته تقسیم می‌شوند:

1. شرکت هایی که قصد پذیرش در بازار بورس یا فرابورس را ندارند؛ اما چون مایل به انتشار اوراق هستند و انتشار اوراق بدون کسب مجوز از سوی سازمان بورس ممکن نیست، این شرکت‌ها وارد بازار پایه می‌شوند.
2. شرکت‌هایی که در گذشته در بورس یا فرابورس پذیرفته شده‌اند اما بنا به دلایلی تنزل پیدا کرده‌اند. (صلاحیت پذیرش در بورس را از دست داده اند)
3. شرکت‌هایی که سازمان آن‌ها را ثبت کرده است اما نه در رده شرکت‌های پذیرفته شده در بورس قرار می‌گیرند نه در بازارهای فرابورس.

بازار پایه به سه دسته زرد، نارنجی و قرمز طبقه بندی می‌شود. این بازارها براساس شرایط پذیرش، دامنه نوسان و قیمت سهام باهم تفاوت دارند.

شفافیت اطلاعلاتی

کاهش ضوابط پذیرش شرکت‌ها، بیشتر بودن دامنه نوسان، معامله برحسب نظر طرفین قرارداد، تسهیل مقررات و کاهش نظارت در فرابورس باعث شده تا شفافیت اطلاعاتی بازار فرابورس کمتر از بورس شود. این در حالی است که کنترل و نظارت بیشتری بر عملکرد مالی، گزارشات، حسابرسی، افشای اطلاعات شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اعمال گردد. به خصوص الزامی که از سوی سازمان بر ارائه صورت‌های مالی شرکت‌های بورسی اعمال می‌شود. این اعمال باعث شده تا افشای اطلاعات به خوبی صورت بگیرد.

ریسک

شفافیت اطلاعاتی کمتر در فرابورس باعث شده تا ریسک سرمایه‌گذاری در فرابورس بیشتر از ریسک سرمایه‌گذاری در بورس باشد. همین مسئله باعث می‌شود تا فرابورس برای سرمایه‌گذاران ریسک گریز و محافظه کار ایده‌آل به نظر نیاید.

دامنه نوسان

دامنه نوسان قیمت بورس اوراق بهادار تهران مثبت و منفی ۵ درصد است. پیش‌تر اختلاف دامنه نوسان قیمت سهام شرکت‌های بورسی و فرابورسی یک درصد بود. طبق گفته مدیر عملیات بازار فرابورس ایران از تاریخ ۲۵ بهمن ماه 1399، دامنه نوسان قیمت در کلیه نمادهای معاملاتی سهام در بازار اول و دوم فرابورس ایران به صورت نامتقارن به مثبت ۶ درصد و منفی ۲ درصد تغییر پیدا کرده است. این در حالی است که دامنه نوسان هریک از تابلوهای بازار پایه بایکدیگر متفاوت است.

دامنه نوسان قیمت سهام شرکت های تابلو زرد بازار پایه مثبت ۳ درصد و منفی ۲ درصد در روز است. در تابلوی نارنجی دامنه نوسان مثبت و منفی 2 و در تابلوی قرمز، مثبت و منفی ۱ درصد است.

جدول شرایط پذیرش در بورس و فرابورس

تفاوت عرضه اولیه بورس و فرابورس

به عرضه سهام یک شرکت برای اولین بار در بازار سهام، عرضه اولیه می‌گوییم. اما آیا عرضه اولیه سهام در بورس با عرضه اولیه در فرابورس تفاوت دارد؟ در پاسخ می‌گوییم سرمایه‌گذاری به روش عرضه اولیه در هر دو بازار یک شکل است و تفاوتی ندارد. تنها تفاوت عرضه اولیه بازار بورس و فرابورس، در شرکت‌های ناشر سهام است.

شرکت‌هایی که سهام خود را برای اولین بار در بورس عرضه می‌کنند مورد پذیرش این بازار قرار گرفته‌اند. چارچوب‌ها و ضوابط بورس برای پذیرش شرکت‌ها باعث می‌شود تا سرمایه‌گذاری در سهام بازار بورس ریسک کمتری نسبت به فرابورس داشته باشد. شرکت‌هایی که سهام خود را برای اولین بار در فرابورس عرضه می‌کنند شرایط پذیرش در بورس را ندارند و سرمایه‌گذاری در آن ها ریسک بیشتری دارد.

بورس برای سرمایه‌گذاری بهتر است یا فرابورس؟

بورس و فرابورس از لحاظ ساعت کاری بازار، شیوه معاملاتی، سامانه خرید و فروش، عضویت و شروع سرمایه گذاری مشابه یکدیگر هستند.

هم بورس و هم فرابورس هر دو تحت نظارت سازمان بورس هستند. از سوی دیگر تمامی مزایایی که شرکت‌ها به ازای پذیرش در سازمان بورس به دست می‌آورند، در اختیار شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس هم قرار می‌گیرد. پس بورس و فرابورس از این بابت هم فرقی با یکدیگر ندارند.

سود سرمایه گذاری در بورس چقدر است؟

بازار سهام همواره به عنوان یکی از گزینه های جذاب برای سرمایه گذاری شناخته می شود و افراد بسیار زیادی علاقه مند به فعالیت در این بازار هستند. اولین سوالی که معمولا برای افراد پیش می آید این است که سود سرمایه گذاری در بورس چقدر است و بلافاصله بازدهی آن را با سایر بازارهای موازی مقایسه می کنند. پاسخ این سوال را در یک جمله نمی توان خلاصه کرد؛ چراکه استراتژی های مختلف در بازار سرمایه می تواند بازدهی های گوناگونی را خلق کند و تجربه ها نشان داده است که اگر معاملات سرمایه گذاران بر مبنای تحلیل و استراتژی باشد، در بازه های مختلف می تواند سودآوری خوبی را به همراه بیاورد. به همین دلیل در ادامه مقاله به بررسی سود سرمایه گذاری در بورس می پردازیم.

سود سرمایه گذاری در بورس به چه صورت است؟

همه افراد با هدف کسب سود وارد بازارهای مالی می شوند؛ از طرف دیگر، به دلیل تورم موجود در اقتصاد ایران، بازارهای موازی زیادی برای سرمایه گذاری به وجود آمده است. به عنوان مثال در یک کشور با تورم پایین، خودرو یک کالای مصرفی محسوب می شود و پس از چند سال استفاده، این محصول دچار استهلاک شده و قیمت آن به شدت کاهش می یابد؛ اما اقتصاد ایران که به دلیل تحریم های اقتصادی، کسری بودجه و رشد نقدینگی، در سالیان اخیر با تورم های سنگین همراه بوده است، یک خودرو پس از چند سال استفاده نه تنها قیمت آن کاهش نمی یابد، بلکه افزایش قیمت های چشمگیری را نیز تجربه می کند و افراد بسیار زیادی با خرید این محصولات و نگهداری آن ها در دوره های تورمی، ارزش ریالی سرمایه خود را افزایش می دهند.

بنابراین اولین نکته ای که در خصوص سود سرمایه گذاری در بورس به ذهن افراد می رسد، مقایسه بازارهایی همچون طلا، مسکن، خودرو و. با بازار سرمایه است. لازم به ذکر است که بازار سرمایه ویژگی های منحصر به فردی دارد که آن را از سایر بازارها متمایز می کند و به طور کلی، افراد با سرمایه گذاری کردن در بازار سهام می توانند از 2 طریق سود کسب کنند:

• سود کردن با افزایش قیمت برگه سهام شرکت
• کسب سود نقدی از طریق مجامع شرکت های بورسی

سود کردن با افزایش قیمت برگه سهام شرکت

در این حالت، سرمایه گذاران با خرید اوراق و رشد آن سود کسب می کنند. معمولا این دسته از سرمایه گذاران مدت زمان زیادی در یک سهم نمی مانند و با کسب سود، از سهام مورد نظر خارج می شوند. این افزایش قیمت سهام به عوامل مختلفی همچون افزایش سود عملیاتی شرکت، افزایش قیمت دارایی های شرکت به واسطه تورم و. بستگی دارد و سرمایه گذاران با خرید سهام شرکت ها در قیمت های پایین و فروش آن ها در قیمت های بالاتر می توانند سود کنند.

به عنوان مثال یک سرمایه گذار، سهام شرکتی را به قیمت 2000 تومان خریده است و پس از شش ماه نگهداری آن، قیمت سهام شرکت مذکور به 3000 تومان می رسد؛ این فرد با فروش دارایی خود می تواند 50 درصد سود از محل افزایش قیمت برگه سهام بدست آورد.

کسب سود نقدی از طریق مجامع شرکت های بورسی

سرمایه گذاران بلندمدتی با خرید سهام یک شرکت، علاوه بر کسب سود از طریق افزایش قیمت سهم، از سود نقدی که شرکت ها در مجامع سالیانه خود تقسیم می کنند نیز بهره مند می شوند. به این معنا که شرکت های فعال در بورس و فرابورس، هرساله مجمعی را برگزار می کنند و با حضور سهامداران، تصمیمات مختلفی را برای شرکت مذکور اتخاذ می کنند و یکی از این تصمیمات در خصوص سود نقدی در نظر گرفته شده برای سهامداران است. توجه داشته باشید که میزان سود در نظر گرفته شده برای سهامداران می تواند اعداد و درصدهای مختلفی باشد.

به عنوان مثال، یک شرکت فعال در حوزه استخراج مواد معدنی به ازای هر سهم، 1000 تومان سودسازی داشته است که به آن EPS گفته می شود و هیات مدیره شرکت مذکور برای تشویق سهامداران و دادن انگیزه به آن ها، 90 درصد سود بدست آمده را تقسیم می کند که به آن DPS گفته می شود. سهامدارانی که در روز برگزاری مجمع سالیانه شرکت، سهام آن را در اختیار داشته باشند، می توانند از سود تقسیمی بهره مند شوند.

بنابراین، سود سرمایه گذاری در بورس فقط به افزایش قیمت سهام شرکت خلاصه نمی شود و سهامداران بلندمدتی، هرساله می توانند با شرکت کردن در مجامع سالیانه از سود تقسیمی نیز استفاده کنند.

نکته یک: توجه داشته باشید که تمامی شرکت های فعال در بازار سرمایه، سود تقسیمی در مجمع ندارند و این موضوع مربوط به شرکت هایی است که سودسازی خوبی داشته اند. بنابراین، اگر به دنبال کسب سود از طریق DPS هستید، سهام شرکت های زیان ده را خریداری نکنید.

نکته دو: اکثر دارایی ها در بازارهای موازی مانند طلا، سکه، مسکن و. خود را با تورم موجود در جامعه هماهنگ می کنند و شرکت های فعال در بازار سرمایه به دلیل داشتن دارایی های دلاری مانند تجهیزات و ماشین آلات، ساختمان، زمین و. از این موضوع مستثنی نیستند. اما وجه تمایز سود سرمایه گذاری در بورس، همان سود تقسیم شده در مجامع شرکت ها است که این بازار را جذابتر می کند.

سود سرمایه گذاری در بورس چقدر است؟

تا اینجای کار دانستیم که در بازار سرمایه از 2 طریق می توان سود کسب کرد؛ اما سوالی که پیش می آید این است که میزان سود سرمایه گذاری در بورس چقدر است و برای کسب بازدهی حداکثری، چه کارهایی باید انجام داد؟ پاسخ این سوال را باید در استراتژی افراد جستجو کرد؛ چراکه یک نسخه کلی نمی توان برای همه فعالان بازار سرمایه در نظر گرفت و تجربه ها نشان داده است که هر کدام از سهامداران با توجه به اطلاعات و دانش تحلیلی خود می توانند بازدهی های مختلفی را خلق کنند.

کوتاه مدت یا بلندمدت؟

یکی از مهمترین موضوعاتی که باید از همان ابتدا مشخص شود، دیدگاه سرمایه گذاری افراد است؛ چراکه درصد و میزان سود سرمایه گذاری در بورس، کاملا مرتبط با دیدگاه و زمان بندی افراد است و به طور کلی می توان آن را به 3 دسته تقسیم کرد:

هرکدام از این 3 مورد، نکات خاص مربوط به خود را دارد و نوع سودآوری آن ها نیز با یکدیگر متفاوت است؛ اما به طور کلی، سرمایه گذاری کوتاه مدت در بورس نیازمند تسلط به تحلیل تکنیکال، داده های بنیادی و بررسی میزان ورود و خروج پول به سهام شرکت ها در دوره های کوتاه مدت است و در سرمایه گذاری کوتاه مدت افرادی موفق خواهند شد که عکس العمل سریع نسبت به نوسانات بازار داشته باشند و لازم به ذکر است که این نوع سرمایه گذاری، همراه با ریسک های گوناگون است و افراد باید به آن توجه کنند.

در طرف مقابل، نوع سود سرمایه گذاری در بورس به شیوه بلندمدت، کاملا متفاوت است؛ چراکه در این میان، مجامع شرکت های بورسی قرار دارند و افراد از این طریق نیز می توانند سود کسب کنند. از طرف دیگر، به دلیل تورم های سنگین، همواره ارزش ریال در حال کاهش بوده است و تحلیلگران معتقدند که فروش دارایی هایی همچون سهام نمی تواند استراتژی مناسبی در سیکل های تورمی باشد. بررسی داده های بازار سرمایه در سالیان گذشته نیز حاکی از این نکته است که سهامداران بلندمدتی، سودهای خوبی را بدست آورده اند.

سود تضمینی در بورس

خرید اوراق بهادار هیچ تضمینی برای سوددهی به شما ندارد و زمانی که سهام یک شرکت را می خرید، به هر دلیلی ممکن است که قیمت سهام شرکت افت کند. در بازار سرمایه، ابزارهایی وجود دارد که به شما سود تضمینی می دهد. صندوق های درآمد ثابت، اسناد خزانه اسلامی، اوراق مشارکت و. از جمله سازوکارهایی هستند که برای افراد ریسک گریز طراحی شده اند و سرمایه گذاران با خرید آن ها می توانند سود خود را تضمین کنند. این دارایی ها معمولا سود بیشتر از سپرده های بانکی به سرمایه گذاران اعطا می کنند.

سود سرمایه گذاری در بورس در مقایسه با تورم

همانطور که اشاره شد، اقتصاد ایران در سال های اخیر با تورم همراه بوده است و هرگونه سرمایه گذاری در این بستر باید با تورم سنجیده شود؛ در واقع، بازاری که نسبت به تورم سالیانه، بازدهی کمتری داشته باشد، عملا قدرت خرید شما را کاهش داده است. بنابراین، سرمایه گذاران باید به دنبال بازاری باشند که علاوه بر هماهنگ شدن با تورم، قدرت خرید آن ها را افزایش دهد. تجربه ها نشان داده است که سود سرمایه گذاری در بورس در بازه های بلندمدت، خود را با تورم هماهنگ کرده است و گزینه ای خوب و جذاب به حساب می آید.

به عنوان مثال، سود سپرده های بانکی 18 درصد سالیانه است و افراد فکر می کنند که با گذاشتن سرمایه خود در این حساب ها، سالیانه 18 درصد به قدرت خرید آن ها افزوده می شود، در حالیکه به دلیل تورم 40 درصدی، عملا بازدهی این سپرده ها 22 درصد کاهش می یابد. اما سود سرمایه گذاری در بورس به این شکل است که به دلیل دارایی های دلاری شرکت های فعال در بازار سرمایه مانند زمین، ماشین آلات و تجهیزات، ساختمان و. قیمت سهام آن ها خود را با تورم هماهنگ می کند و علاوه بر آن، سود تقسیمی در مجامع سالیانه نیز شامل سهامداران می شود.

حداقل و حداکثر سود در بورس

سودی که برای معامله گران مهم است همان سودی است که با خرید و فروش اوراق بهادار کسب می کنند. در واقع، حداقل و حداکثر سود برای معاملات تعریف نمی شود. شاید از خودتان بپرسید چگونه حداکثر سود تعریف نمی شود؟ برای پاسخ به این سوال باید بگوییم که ذات بازار سرمایه به این شکل است که قیمت سهام شرکت ها می توانند نوسان کنند و سرمایه گذاران با جابجایی دارایی های خود می تواند به شکل نامحدود سود یا ضرر کنند. البته عواملی همچون محدودیت دامنه نوسان تا حدودی نوسانات شدید در بازه های کوتاه مدت را کنترل کرده است.

بنابراین، نمی توان برای سود سرمایه گذاری در بورس، حداقل و حداکثر تعیین کرد؛ چراکه با توجه به اطلاعات و دانش تحلیلی و همچنین نوع دیدگاه سرمایه گذاری هر فرد، اعداد و ارقام می تواند متفاوت باشد.

سود روز شمار در بورس

با شنیدن جمله «سود روز شمار در بورس» احتمالا متعجب شدید؛ اما باید بگوییم که این مفهوم کاملا درست است و برخی از سازوکارها در بازار سرمایه به این شکل است که سود روزشمار به مشتریان خود می دهند. یکی از این ابزارها، صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت است و تعداد واحدهای خریداری شده توسط سرمایه گذار به صورت روز شمار محاسبه می شود و سود به شما تعلق می گیرد. معمولا پس از یک دوره صعود در بازار سرمایه و بالا رفتن قیمت ها، سرمایه گذاران حرفه ای بخشی از پول خود را نقد می کنند و تا آرام شدن اوضاع و نوسانات قیمتی، ترجیح می دهند که در صندوق های با درآمد ثابت سرمایه گذاری کنند.

جمع بندی

سود سرمایه گذاری در بورس، بسیاری از افراد را برای فعالیت در این بازار ترغیب می کند؛ اما سود سرمایه گذاری در بورس نکات خاص خود را دارد و نمی توان حداکثر و یا حداقل برای آن مشخص کرد. به طور کلی، سود سرمایه گذاری در بورس معمولا خود را با تورم موجود در جامعه هماهنگ می کند و اگر سهام شرکتی را بخرید که طرح های توسعه نیز داشته باشد، سودآوری آن بیشتر از تورم نیز خواهد بود. بررسی اطلاعات و داده های گذشته نیز حاکی از این موضوع است که سود سرمایه گذاری در بورس در بازه های بلندمدت از سایر بازارهای موازی مانند طلا، مسکن و. بیشتر بوده است. بنابراین اگر شما نیز به دنبال یک بازار حرفه ای برای سرمایه گذاری خوب هستید، بازار سهام می تواند گزینه مناسبی باشد.

تفاوت‌ بورس با فرابورس و مزایای سرمایه‌گذاری در آنها

امروزه با توجه به شرایط اقتصادی کشور، یکی از بهترین راه های کسب سود از سرمایه‌های سرگردان و پس اندازهای شخصی، سرمایه گذاری در بورس است. البته بازار دیگری به نام فرابورس نیز در کنار بورس با شرایط کمی متفاوت تر وجود دارد که در مجموع این دو بازار بدنه اصلی بازار سرمایه را تشکیل می‌دهند. در فرابورس معمولا شرکت‌هایی سهام خود را برای معامله در این بازار در اختیار عموم قرار می دهند که شرایط ورود به بازار بورس اوراق بهادار را ندارند. در این مقاله قصد داریم به طور کامل به این دو بازار پرداخته و تفاوت‌های بین آن دو را بازگو کنیم. سعی می‍کنیم ضمن بیان تفاوت‌ها، مزایای سرمایه گذاری در هر یک از آنها را نیز بیان کنیم.

بازار بورس چیست؟

اصطلاحا به بازاری که در آن قیمت گذاری و خرید و فروش کالا و یا اوراق بهادار انجام می شود، بورس می‌گویند. در این بازار، انواع مختلفی از دارایی از جمله دارایی‌های مالی و واقعی خرید و فروش می شوند. بورسی که اصطلاحا دارایی‌های کاغذی (دارایی‌های مالی) در آن معامله می شود، بورس اوراق بهادار نامیده می‌شود.

همچنین به بازاری که در آن دارایی‌های فیزیکی (دارایی های واقعی) خرید و فروش می‌شود، بورس کالا گفته می‌شود. بورس اوراق بهادار یک بازار سرمایه است که به طور رسمی سهام شرکت‌ها، اوراق قرضه دولتی و مؤسسات معتبر خصوصی با شرایط و قوانین خاصی خرید و فروش می شود. در این بازار، قیمت هر سهم بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می شود. سرمایه گذاران می‌توانند با سرمایه خود (چه کم و چه زیاد) وارد بورس شوند و بر روی سهام شرکت‌های حاضر در این بازار سرمایه گذاری کند.

بازار فرابورس چیست؟

هرگونه معامله خارج از بورس را اصطلاحا فرابورس (OTC= Over The Counter) می گویند. معاملات خرید و فروش در این بازار به صورت مستقیم و بدون نظارت هرگونه نهادی مانند بورس بین دو طرف قرارداد انجام می گیرد. در صورتی که معاملات در بازار بورس در یک چهارچوب سازمان یافته انجام می گیرد.

بازار فرابورس برای اولین بار فعالیت خود را در سال 1387 زیر نظر سازمان بورس اوراق بهادار آغاز کرد. همان طور که گفته شد، شرایط پذیرش و معاملات در این بازار نسبت به بازار بورس راحت تر بوده تا بتواند به عنوان مهره کمک کننده ای برای اقتصاد کشور باشد.

از جمله وظایف مهم این بازار سازماندهی و پذیرش بخشی از بازار سرمایه است که شرایط ورود به بازار بورس را ندارند و یا می خواهند سریعاً وارد این بازار شوند. فرابورس شامل پنج دسته بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه است.

بازار سهام در فرابورس جز بازارهای اول، دوم و پایه هستند. شرکت‌هایی که شرایط لازم را داشته باشند می‌توانند سهام خود را در بازارهای اول و دوم معامله کنند و شرکت‌هایی که فاقد این شرایط باشند در بازار پایه معاملات سهام خود را انجام می دهند.

شرکت هایی سهامی عام که بر اساس ضوابط بتوانند شرایط لازم را دریافت کنند، می توانند در بازار اول معاملات سهام خود را انجام دهند. در بازار دوم هم مانند بازار اول، شرکت های سهامی عام معامله انجام می دهند. تفاوت این دو در آن است که در بازار دوم شرایط پذیرش راحت تر و منعطف تر از بازار اول است. شرکت های سهامی عام که نتوانستند شرایط لازم برای نقل و انتقال سهام خود در این دو بازار و بازار بورس را به دست آورند، می توانند در بازار پایه فرابورس اقدام به معامله نمایند.

توجه داشته باشید که در بازار فرابورس همچون بازار بورس، تمامی معاملات از طریق کارگزاری‌ها انجام می‌شود.

بازار بورس و فرابورس چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند؟

بازار بورس و فرابورس با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند. در این بخش به تفاوت های این دو بازار می پردازیم.

8 تفاوت بورس با فرابورس

تفاوت اول بورس با فرابورس: ساعات کاری فرابورس نسبت به بورس انعطاف بیشتری دارد.

تفاوت دوم: حد نوسان مجاز در یک روز در بازار فرابورس 5% و در بازار بورس 4% است. البته این دامنه نوسان گاها تغییر میکند و بسته به سیاست‌های مدیران و قانون گذاران هر چند وقت یک بار مورد بازبینی و تغییر قرار می‌گیرد.

تفاوت سوم: بازار فرابورس بر خلاف بورس، مکانی برای مراجعه حضوری ندارد.

تفاوت چهارم: قانون و مقررات فرابورس منعطف تر و با توافق طرفین قرارداد است. اما در بورس قوانین مشخص و خاصی وجود دارد.

تفاوت پنجم: در فرابورس امکان ثبت سفارشات 24 ساعته توسط شرایط الکترونیکی فراهم شده است که مزیت بزرگی در برابر بورس به حساب می آید.

تفاوت ششم: در بازار فرابورس به دلیل اینکه قوانین با توافق طرفین صورت می گیرد، معاملات معمولا با کاهش ریسک و شفافیت در قیمت ها همراه هستند.

تفاوت هفتم: بازار بورس به دو دسته بازار اول و دوم تقسیم می شود. چنانچه شرکتی در بازار اول شرایط قابل قبولی نداشته باشد به بازار دوم منتقل می شود. بالعکس، اگر شرکتی در بازار دوم عملکرد خوبی داشته باشد به بازار اول خواهد رفت و اگر عملکرد قابل قبولی نداشته باشد از بورس خارج خواهد شد. در مقابل، بازار فرابورس همان طور که پیش‌تر گفته شد، دارای 5 بازار (بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه) است.

تفاوت هشتم: آخرین تفاوت این دو بازار، تفاوت در پذیرش شرکت‌ها است. پذیرش شرکت‌ها در بازار بورس به دلیل داشتن شرایط و مقررات خاص نسبت به بازار فرابورس مشکل تر است. بازار فرابورس به دلیل شرایط راحت تر این امکان را فراهم کرده تا شرکت های کوچک تر هم بتوانند سهام خود را وارد بازار سرمایه کنند.

10 مزیت پذیرش شرکت‌ها در فرابورس

بر اساس قوانین، تمامی مزایای بازار بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکت های پذیرش شده در فرابورس نیز وجود دارد. از جمله این مزایا عبارتند از:

تسهیل تامین مالی

هدف اصلی بازارهای اوراق بهادار، جمع آوری و سودهی پس اندازهای افراد به سمت بازار سرمایه به منظور به اجرا درآوردن طرح های بزرگ اقتصادی است. در این صورت شرکت ها در شرایط بهتری می توانند از طریق بازار سرمایه از مزایای تامین منابع ارزان قیمت بهره‌مند شوند. علاوه بر این، انتشار اوراق مشارکت و انتشارگواهی سپرده سرمایه‌گذاری عام و خاص هم می تواند باعث افزایش سرمایه شرکت های پذیرفته شده در بازار فرابورس شود. در ادامه به این راهکار خواهیم پرداخت.

افزایش نقدشوندگی بازار سهام

تا قبل از راه اندازی فرابورس، تنها شرکت هایی که در بازار بورس پذیرفته شده بودند این امکان را داشتند که سهام خود را در محیطی شفاف و رقابتی معامله کنند. شرکت‌هایی که توانایی اخذ پذیرش از بازار بورس را نداشتند از این امکان به دور بودند. اما در حال حاضر، با وجود بازار فرابورس شرکت های کوچک تر هم می توانند با شرایط آسان تر در فرابورس پذیرفته شده و در این بازار به رقابت بپردازند.

نقل و انتقال سریع و آسان سهام

در حال حاضر نقل و انتقال سهام شرکت هایی که خارج از بورس هستند، دارای پروسه اداری وقت گیر هستند. وقت زیادی برای عملی کردن این پروسه صرف می شود و مراحل اداری هم پیچیده و زمان بر است. امروزه با روی کار آمدن فرابورس، شرکت ها راحت تر وارد این بازار می شوند و بالطبع نقل و انتقالات هم راحت و سریع تر انجام می شود.

اطلاع‌رسانی هماهنگ و عادلانه به سرمایه‌گذاران

پس از آن که شرکت‌ها در فرابورس پذیرفته شدند، طی یک فرایند قانونی و مراجع رسمی ایجاد شده، اطلاعات این شرکت ها اعلام می شود. یکی از نتایج این اطلاعات، شفافیت هرچه بیشتر عملکرد مدیران این شرکت ها است. همچنین گزارش های مالی دوره ای که تحت نظر حسابرسان مورد تأیید سازمان بورس و اوراق بهادار ارائه می شود. سهامداران و سایر سرمایه گذاران می توانند به این اطلاعات دسترسی داشته باشند.

افزایش اعتبار شرکت‌های بورسی و فرابورسی

آموزش گام به گام تحلیل بنیادی برای انتخاب سهم مناسب

برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تحلیل بنیادی روی لینک زیر کلیک کنید.

آیا میخواهید در بورس به موفقیت برسید؟ آیا نمیدانید چگونه یک سهم را از منظر بنیادی تحلیل کنید؟ نبود منبع آموزشی مناسب در زمینه تحلیل بنیادی انگیزه ای شد تا در یک کتاب آموزشی به زبانی کاملا ساده و کاربردی، به کمک تصاویر گویا و آموزش گام به گام، روش انتخاب یک سهم را بر اساس نکات بنیادی آموزش داده ایم. قطعا این روش آموزشی را در هیچ کجا پیدا نخواهید کرد! این کتاب الکترونیکی را به تمام کسانی که می خواهند در بازار بورس به موفقیت مستمر برسند توصیه میکنیم .

از آن جا که بازار سرمایه و فرابورس در بین افراد جامعه شناخته شده هستند، چنانچه شرکتی وارد این بازارها شود، افراد زیادی از مصرف کنندگان با تولید کنندگان کالا و خدمات شرکت‌ها آشنا می شوند. این امر موجب افزایش مخاطبان آن شرکت‌ها خواهد شد.

امکان خروج از فرابورس با فرایندی ساده

چنانچه سهامداران بزرگ شرکتی تصمیم به خروج شرکت از فرابورس بگیرند، این فرایند با پشت سر گذاشتن چند مرحله امکان پذیر بوده و حتی شرکت می تواند به سهامی خاص تبدیل شود.

اخذ ساده‌ی وام‌های بانکی از طریق وثیقه گذاری سهام

وثیقه گذاری سهام و دریافت تسهیلات روی سهام شرکت‌ها پس از آن که در فرابورس پذیرفته شدند، امکان پذیر خواهد بود. به دلیل اینکه وقتی سهام شرکتی در فرابورس پذیرش می شود، مراجع رسمی بر روی معاملاتی که شرکت ها انجام می دهند نظارت دارند. همچنین در شرایط عادلانه ای قیمت سهام بسته به عرضه و تقاضا تعیین می شود. در نتیجه سیستم های بانکی شرایط راحت تری برای وثیقه گرفتن سهام شرکت ها اعمال می کنند. زیرا امکان معامله سهامی که از طریق وثیقه گذاری در دست بانک است وجود ندارد و ارزش گذاری بر روی این سهام از طریق مرجع رسمی فرابورس انجام می شود.

صدور اوراق مشارکت و گواهی سپرده در فرابورس پذیره‌نویسی و انتشار آن‌ها

انجام معامله دست دوم اوراق و همچنین سرمایه گذاری خاص و عام در فرابورس انجام می شود.

شفافیت قیمت سهام و اعتبار آن در معاملات فرابورس

با توجه به شفافیت فرایند عرضه و تقاضا و نظارت بر آن، قیمت سهام شرکت ها در فرابورس، نشاندهنده وضعیت مالی شرکت ها است. قیمت سهام می تواند مبنای همه معاملاتی باشد که شرکت ها و یا سهامداران انجام می دهند. همچنین در مبحث وثیقه گذاری سهام و اعتباردهی به شرکت ها هم از اهمیت خاصی برخوردار است.

معافیت از مالیات در شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس

شرکت هایی که در فرابورس ایران پذیرش شده اند، از مزایای مالیاتی چشمگیری برخوردار خواهند بود. مقدار آن با توجه به لایحه ای که از جانب دولت به مجلس شورای اسلامی ارائه شده تا 10% تخفیف در مالیات خواهد بود.

سرمایه‌گذاری در فرابورس چه جاذبه‌هایی برای سرمایه گذاران دارد؟

با توجه به مزایای گفته شده، سرمایه گذاری در این بازار می تواند برای سرمایه گذاران جذاب باشد. در این بخش به چند دلیل این جذابیت اشاره می کنیم:

1- حق خرید سهام جدید: هنگام عرضه سهام جدید در شرکت سرمایه گذاری شده، اولویت خرید سهام با سرمایه گذاران قبلی خواهد بود.

2- حق رای و اعمال مدیریت: با توجه به مقدار سهم سرمایه گذاران در شرکت، در مجامع عمومی حق اظهار رای دارند.

3- سود سهام: به سه عامل مدیریت شرکت، اوضاع اقتصادی کشور و میزان تقاضا بستگی دارد.

4- تنوع سرمایه گذاری: با توجه به تعداد اوراق بهادار ارائه شده توسط فرابورس، سرمایه گذاران می توانند سهام متنوعی خریداری کرده و از ریسک و زیان های احتمالی تاحدی در امان باشند.

5- افزایش قیمت سهام: سرمایه گذاری در سهام، از کاهش ارزش پول و قدرت خرید کالا جلوگیری می کند. همچنین با توجه به امکان مدیریت در شرکت، ارزش سهام افزایش می یابد.

6- اطمینان از محل سرمایه گذاری: برای ورود به فرابورس، شرکت ها باید تمامی شرایطی که فرابورس تعریف کرده را رعایت کنند. همچنین شرکتی که مدیریت ضعیف و ساختار مالی مناسبی نذاشته باشد، در فرابورس جایگاهی ندارد.

7- معافیت مالیاتی: همانطور که پیش‌تر گفته شد، شرکت های پذیرش شده در فرابورس با توجه به لایحه تصویب شده از 10% مالیات معاف بوده و این ار باعث سود بیشتر سهامداران خواهد شد.

مزیت‌های ورود به فرابورس برای سهامداران چیست؟

در این میان مزیت‌هایی برای سهامداران نیز وجود دارد. از جمله این مزیت ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• شفافیت و اعتبار قیمت سهام بواسطه مبادله در فرابورس
• کاهش مالیات نقل و انتقال سهام آنها

سرمایه گذاری در بورس بهتر است یا فرابورس؟

همانطور که گفته شد، شرکت هایی که شرایط لازم برای پذیرش در بورس را ندارند، می توانند در فرابورس پذیرش شوند. این به دلیل آن است که شرایط پذیرش در فرابورس آسان تر و راحت تر از پذیرش در بورس است. با این حال براساس مقررات، تمامی مزایا در این دو بازار سرمایه تعریف شده است. در نتیجه این دو بازار تفاوت‌های چندانی با یکدیگر ندارند.

تقریبا میتوان گفت سرمایه گذاری در بورس و فرابورس در حال حاضر به لحاظ اجرایی و ریسک، شرایط مشابهی دارد.

پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ی سرمایه گذاری در بورس چگونه است را مطالعه کنید.

آیا برای سرمایه گذاری در فرابورس به کد معاملاتی جدیدی نیاز است؟

در پاسخ به این سوال باید گفت خیر. شما با مراجعه به کارگزاری یک کد بورسی دریافت می کنید تا بتوانید در بازارهای سرمایه معامله انجام دهید. شما با این کد بورسی می توانید در هر دو بازار سرمایه بورس و فرابورس به خرید و فروش سهام بپردازید. اگر از چگونگی دریافت کد بورسی اطلاع ندارید، پیشنهاد می شود مقاله چگونگی دریافت کد بورسی را نیز مطالعه نمایید.

برای کسب اطلاعات درباره شرکت بورس و فرابورس به سایت فرابورس و سایت بورس مراجعه کنید.

بنابراین تفاوت بورس با فرابورس بیشتر به مسائلی برمی‌گردد که برای یک معامله‌گر چندان اهمیتی نخواهد داشت. مفاهیم پایه‌ای بورس بسیار گسترده و مهم هستند. اگر به تازگی به بازار سرمایه ورود کرده‌اید، پیشنهاد میکنیم مباحث آموزش بورس (به خصوص مفاهیم پایه) را به صورت منسجم در یک پکیج جامع اموزش بورس دریافت کنید. برای این منظور به لینک زیر مراجعه کنید.

آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته در بورس

برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته روی لینک زیر کلیک کنید.

تابلوخوانی در کنار تحلیل بنیادی و تکنیکال، بعد سوم بورس است. همه چیز در تابلوی معاملات سهم وجود دارد، اطلاعاتی که شاید در نگاه اول کسی متوجه آنها نشود اما با یادگیری تکنیک های تابلو خوانی و بازار خوانی می توانید به اطلاعات زیادی دست پیدا کنید و بر این اساس معاملات پر سودتری داشته باشید. در کتاب آموزش تابلو خوانی پیشرفته به مطالبی خواهیم پرداخت که در هیچ کلاس یا کتابی به شما آموزش نمی دهند. تکنیک هایی که حاصل سالها تجربه در بازار سرمایه است.