اوراق مشارکت بخریم یا سهام؟

ازآنجایی‌که مقدار دریافتی این اوراق ثابت است هنگامی‌که نرخ بهره به‌طور واقعی یا بر اساس انتظارات جامعه سرمایه‌گذاران افزایش می‌یابد قیمت بازار اوراق با افت بیشتری همراه خواهد شد و این برای شما با توجه به بدون ریسک بودن سرمایه‌گذاری مناسب‌تر می‌باشد. درواقع نرخ سود بالاتر و قیمت معاملاتی پایین‌تر از قیمت اسمی جزو نشانه‌های جذابیت اوراق است. از طرفی نمایانگر تغییرات احتمالی آتی در نرخ بهره بانکی نزد سپرده‌گذاران است. همچنین هر چه تعداد دفعات پرداخت سود در طی سال بیشتر باشد جذابیت اوراق بیشتر خواهد بود چون بازده واقعی شما بیشتر خواهد بود درنتیجه اوراقی که سود را به‌صورت ماهیانه پرداخت می‌کنند از جذابیت بیشتری برخوردار می‌باشند. ضمن اینکه شما فرصت بهره‌مندی از سرمایه‌گذاری این وجوه را در حساب‌های دیگر مانند سپرده کوتاه‌مدت را خواهید داشت و از این دریچه سود سالیانه خود را با رشد بیشتری همراه نمایید.

اوراق مشارکت چیست؟ همه‌ی آن چیزی که باید درباره‌ی این اوراق بدانید

اوراق مشارکت سرمایه‌گذاری با کمترین ریسک برای شما ! اگر جز افرادی هستید که دوست دارید پول خود را در یک جای امن سرمایه‌گذاری کنید و از ریسک سایر اشکال سرمایه‌گذاری ترس دارید، حتما به این نوع از سرمایه‌گذاری توجه داشته باشید و با گسترش اطلاعات خود چند قدم جلوتر باشید.

اوراق مشارکت چیست؟

همانطور که گفتیم اوراق مشارکت، یکی از راه‌های سرمایه‌گذاری با ریسک پایین است که سود تضمین شده‌ای را نصیب شما می‌کند. سود اوراق مشارکت گرچه تضمین شده است اما میزان بازدهی بالایی ندارد. بنابراین اگر به دنبال سودهای بزرگتر هستید تمرکز خود را بر روی بازار بورس، ارز، سکه و مسکن بگذارید. البته سود بردن از هر بازاری نیازمند آن است که سرمایه کافی داشته باشید و با زمان مناسب برای ورود و خروج به بازارهای مختلف آشنا باشید. همانطور که از نام این اوراق نیز پیداست، شما با خرید این اوراق به نوعی در سرمایه‌گذاری یک سازمان یا شرکت خاص سهیم می‌شوید و مشارکت می‌کنید. بسیاری خرید اوراق مشارکت و سرمایه‌گذاری در آن را نوعی سرمایه‌گذاری هوشمندانه می‌دانند. این اوراق یکی از اوراق بهادار است که با هدف تامین سرمایه برای اجرایی کردن طرح‌های عمرانی و زیرساختی، توسط دولت، شهرداری و شرکت‌های خصوصی و یا دولتی منتشر می‌شود. البته اوراق مشارکت تنها با هدف کسری بودجه یا تامین منابع مالی منتشر نمی‌شوند، بلکه گاه دولت جهت سهیم کردن مردم در یک پروژه سودآور، اقدام به انتشار آن اوراق می‌کند. از جمله این پروژه‌ها می‌توان به ساخت راه‌آهن، مجتمع‌های عظیم دولتی، تونل و. اشاره کرد. اوراق مشارکت در بسیاری از کشورها وجود دارد؛ اما نحوه اجرا و میزان سوددهی آن متفاوت است. در ایران نیز استفاده از اوراق مشارکت و انتشار آن بعد از انقلاب اسلامی به تصویب رسید و هنوز هم اجرا می‌شود. با این حال، این نوع مشارکت و سرمایه‌گذاری علاوه بر آنکه اشکال متفاوتی دارد، ممکن است با سوددهی متفاوتی نیز همراه باشد. از این رو مهم است که با انواع اوراق مشارکت و نوع سوددهی آن آشنا شویم. اوراق مشارکت گاه با اوراق قرضه یکی پنداشته می‌شود که این تصور کاملا اشتباه است.
در واقع اوراق مشارکت، شکل شرعی اوراق قرضه در کشورهای اروپایی است. ربوی بودن اوراق قرضه که در ادامه به آن خواهیم پرداخت، چالش بزرگی را برای بازار پول و سرمایه کشورهای اسلامی ایجاد کرده بود. در این شرایط، علمای اسلام با مراجعه به منابع اسلامی به سمت ابداع یک مکانیسم جدید سرمایه‌گذاری و مشارکتی به نام اوراق مشارکت کشانده شدند.

تفاوت اوراق مشارکت با اوراق قرضه

اوراق قرضه در قوانین اسلامی، پذیرفته نیست و به طور کلی در ایران چیزی تحت عنوان اوراق قرضه منتشر نمی‌شود. دلیل آن هم این است که اوراق قرضه تقریبا چیزی شبیه به نزول و ربا است. حتما سوال می‌کنید چرا و چگونه؟

اوراق قرضه مبتنی بر پرداخت بهره مشخص است

سازمان و یا شرکت منتشر کننده اوراق قرضه، پولی را از سرمایه گذاران و یا به عبارت بهتر وام دهندگان می‌گیرد و شرکت از همان ابتدا مشخص می‌کند که مبلغ معینی را به عنوان بهره به افراد پرداخت کند. این روش تعیین بهره مشخص، مطابق با قوانین بانکداری اسلامی نیست. برخلاف اوراق قرضه که سود آن از همان ابتدا مشخص می‌شود، سود نهایی اوراق مشارکت پس از اتمام پروژه مشخص می‌شود. یعنی پس از اتمام پروژه، اگر میزان سود پرداخت شده کمتر از سود به دست آمده باشد، مابه‌تفاوت آن پرداخت می‌شود. در اوراق مشارکت، افراد در اجرای پروژه سهیم هستند.

در اوراق قرضه نحوه به کارگیری اوراق مشخص نیست

در اوراق قرضه شرکت، مشخص نمی‌کند که وام دریافتی را به چه منظوری دریافت کرده است. یعنی ممکن است آن را برای کارهای قانونی یا غیرقانونی استفاده کند. همچنین در اوراق قرضه، شرکت موظف است حتی در صورت ضرر کردن در طرح یا هدفی که پول را برای آن قرض گرفته، باز هم سود معین را پرداخت کند. برخلاف اوراق قرضه، در اوراق مشارکت، نوع طرح و یا پروژه کاملا مشخص است و شرکت‌کنندگان می‌دانند پول‌شان قرار است صرف چه کاری شود.

در اوراق قرضه، افراد صرفا پولی را قرض می‌دهند

در فروش اوراق قرضه، وام دهندگان هیچ سهم و مشارکتی در پروژه ندارند و فقط بهره پولی را می‌گیرند که نمی‌دانند صرف چه کاری شده است. اما در اوراق مشارکت، افراد نقش مشارکت کننده در پروژه‌ها را دارند و در سود آن سهیم می‌شوند.

اوراق مشارکت چیست و چگونه آن را بخریم؟ سود اوراق مشارکت چقدر است؟

در این مقاله می خواهیم درباره ی اوراق مشارکت که امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته است صحبت کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر تا انتهای مطالب همراه ما باشید.

اوراق مشارکت چیست؟

اوراق مشارکت را می توانیم با یک مثال توضیح دهیم به این صورت که می تواند مانند یک بدهی برای ناشر باشد که با انتشار آن قول می دهد که طی بازه‌ های زمانی مشخص مبلغ ثابتی را که در برگه اوراق ذکر شده در قالب سود اوراق به سرمایه‌گذار پرداخت کند.

اوراق مشارکت را اگر بخواهیم از نوع اقتصاد به آن نگاه کنیم یک نوع اوراق بهادر است که هم چنین توسط موسسه هایی مانند دولت، شهرداری، شرکت های عمومی و خصوصی برای تامین اعتبار منتشر می گردد.

جالب است که بدانید نوشتن دستورالعمل اجرایی و مقررات ناظر بر انتشار اوراق مشارکت بر عهده ی بانک مرکزی است، به این صورت که تمامی قوانین و محدودیت های این اوراق توسط بانک مرکزی انجام می شود.

به این صورت است که این اوراق با صادر شدن مجوز توسط بانک مرکزی برای تأمین بخشی از منابع مالی مورد نیاز و یا طرح هایی با زیر نظر بودن بانک مرکزی جاری می شود، هم چنین در هر برگه مشارکت انداره سهم دارنده آن مشخص و تعیین می شود.

اکثر کار هایی مانند ساخت بزرگراه، سد، تونل، جاده، راه‌آهن و خیلی چیز هایی دیگر توسط شهرداری ‌ها یا دولت، برای تأمین مالی آن‌ ها اقدام به انتشار اوراق مشارکت می‌کنند این کار باعث بهبود خیلی از کار ها شده است.

سایت های مرجع

خیلی از سایت ها وجود دارند برای افرادی که می خواهند در این زمینه اطلاعاتی بدست آورند و هم چنین آن ها پی دی اف هایی در سایت خود می گذارند که فرد می توانند با دانلود آن تمام اطلاعات مورد نیازش را بدست آورد. اوراق مشارکت به انگلیسی می شود Bonds که اگر آن را در اینترنت جستجو کنید، می توانید اطلاعاتی که سایت های خارجی درباره ی اوراق مشارکت گذاشته اند را مشاهده کنید.

همان گونه که می دانید در حال حاضر اکثر مردم در قرنطینه به سر می برند و این بهترین فرصت است تا اطلاعات بورسی خود را در شاخه های مختلف بالا ببرند. در این زمینه ابزار های مختلفی وجود دارد که می توانیم از آنها بهره بگیریم. یکی از این ابزار ها وب سایت های مختلفی هستند که در دنیای مجازی وجود داشته که ما می توانیم با مراجعه به آن ها اطلاعات مورد نیاز خود را کسب کنیم و از آنها در جهت سود آوری بیشتر در بورس استفاده کنیم.

در این وب سایت ها انواع روش های آموزشی موجود می باشد که یکی از آن ها فیلم های آموزشی بسیار کاربردی است که می توانیم از آن ها بهره بگیریم. معمولا در این فیلم ها نکات مهم دنیای بورس گنجانده شده است و شما با دیدن این فیلم ها از هرگونه حضور در کلاس های آموزشی بی نیاز خواهید شد. البته لازم به ذکر است با توجه به شیوع ویروس کرونا و محدودیت های کرونایی اکثرا کلاس های آموزشی در این زمینه منحل شده و شما به ناچار باید بصورت خودآموز یادگیری خود را انجام دهید.

اگر شما به کتاب های مورد نظر دسترسی ندارید می توانید آنها را به صورت الکترونیکی از سایت های مختلف دانلود کرده و مطالعه کنید. همانگونه که در بالا توضیح داده شد به این گونه از کتاب ها پی دی اف نیز می گویند و شما می توانید آن را بر روی رایانه شخصی خود و یا تلفن هوشمندتان بریزید و در هر زمان و هر مکان که خواستید از آن استفاده کنید.

در زمینه شبکه های اجتماعی نیز باید بگوییم بستر مناسبی برای تبادل اطلاعات شکل گرفته است. برای مثال در پیام رسان تلگرام علی رغم فیلترینگ خیل عظیمی از هموطنان در کانال ها و گروه های بورسی عضو شده و اطلاعات مورد نظر خود را از این طریق به اشتراک می گذارند. همچنین در شبکه اجتماعی اینستاگرام نیز شاهد پیج هایی هستیم که روزانه با گذاشتن پست هایی در قالب فیلم و عکس اقدام به اموزش و راهنمایی دنبال کنندگان خود می باشند.

اوراق مشارکت بانک ملی

بانك ملي ايران باز پرداخت اصل وجه اوراق مشاركت و سود علي‌الحساب را با اعلام قبلي تضمين مي ‌نمايد، به این صورت فرد دیگر نگرانی بابت این موضوع نخواهد داشت.

در ابتدا بگوییم که برای ثبت نام اوراق اوراق مشارکت بخریم یا سهام؟ در بانک ملی باید مراحلی را انجام دهید که شامل: تكميل ورقه ی درخواست خريد اوراق مشاركت، پرداخت مبلغ مورد نياز جهت خريد اوراق مشاركت، گرفتن اوراق و كوپن ‌هاي سود مربوطه می شود.

این بانک قوانینی نیز دارد که آن ها در این قسمت بیان می کنیم:

در ابتدا متقاضيان مي‌ توانند اوراق مشاركت خود را جهت نگهداري از طريق برگ درخواست نمونه 361 به بانك ملي بسپارند كه بانك این اوراق را نگه داری می کند و هزینه ای سالانه جهت نگه داری این اوراق از متقاضی می گرد. متقاضيان سود علي‌الحساب اوراق مشاركت را طبق كوپن ‌هاي دريافتي در سررسيد ‌هاي مشخص همیشه از طريق مراجعه به بانك دريافت مي‌ نمايند و نمی تواند به صورت غیر حضوری و از طریق تماس این کار را انجام بدهد. خريد و فروش اوراق همیشه به طور مستقیم، از طريق شعب منتخب بانك و يا در صورت فراهم شدن شرايط، از طريق بورس اوراق بهادار مجاز مي ‌باشد و غیر از این نمی تواند صورت بگیرد.

کسانی که این اوراق را دارند به نسبت قيمت اسمي و مدت زمانی که برای سود مشارکت کرده اند، می توانند حاصل از اجراي طرح‌ هاي مربوط سهيم باشند.

اوراق مشارکت بانک مسکن

یکی از مهم ترین تصمیم هایی که توسط خانواده های ایرانی گرفته می شود، تهیه خانه است. حال اگر خانواده ای قصد خرید خانه ای داشته باشند و بودجه آن ها کمتر از مقداری که می خواهند خانه بخرند باشد اولین چیزی که به فکر آن ها می رسد گرفتن وام است، آن ها با چندین روش می ‌توانند اوراق مسکن خریداری کنند.

اگر اوراق مشارکت بخریم یا سهام؟ کسانی می خواهند سپرده ‌گذاری در بانک را دور بزنند می توانند با خرید اوراق مسکن این کار را انجام دهند، با این کار افراد سود زیادی می کنند، چرا که با این کار افراد دیگر نیازی نیست از یک سال قبل سپرده‌ گذاری کنند. در واقع این کار مناسب افرادی است که سود بانک را بسیار نا چیز می دانند و قصد ندارند که پول خود را به مدت طولانی در یک جا بلوکه کنند اما با این کار می توانند اوراق مربوطه را خریداری کنند و به صورت غیر مستقیم در سرمایه گذاری مشارکت داشته باشند.

هر فرد با خرید برگ تسه می تواند 500 هزار تومان وام دریافت کند و درحال حاضر هربرگ تسه تقریبا 42 هزار و 500 تومان می باشد. به عنوان مثال اگر شخصی 240 میلیون تومان وام بخواهد باید 480 برگه تسه خریداری کند که برای دریافت 240 میلیون تومان وام چیزی حدود 20 میلیون و 400 هزار تومان باید هزینه کرد. همانطور که مشاهده می کنید هر برگه تسه ارزش بالایی دارد و به همین دلیل است اوراق مشارکت بخریم یا سهام؟ که در بازار های مالی از اهمیت بالایی برخوردار است.

اوراق مشارکت فرابورس

جالب است که بدانید به جزء سهام، اوراق دیگری با نام اوراق مشارکت در بورس معامله می شود، که سهامداران می توانند این معاملات را انجام داده و سود خوبی از طریق این کار بدست آورند. به یاد داشته باشید که این کار زیر نظر بانک مرکزی انجام می شود تا هرگونه ابهام و مشکلی که در این کار پیش می آید را برطرف کند.

همان گونه که می دانید کسی که در بازار بورس قدم می گذارد به دنبال سود بیش تر و منفعت مالی است به همین منظور در کنار سهام شرکت ها و مجموعه های بزرگ اوراق های مختلفی نیز خرید و فروش می شود و سهام داران می توانند همانند خرید هر برگ سهم آن ها را نیز داد و ستد کنند و از این طریق به سرمایه اصلی خود اضافه نمایند.

اوراق مشارکت بانک صادرات

طبق پایگاه خبری گفته شده است که بانک صادرات درسال 1398 اوراق گواهی سپرده الکترونیکی به صورت یک‌ ساله از طریق سامانه یکپارچه مدیریت اوراق بهادار الکترونیکی منتشر کرده است. این اوراق با نام است و از طریق سامانه الکترونیکی با نرخ سود علی‌الحساب 18 الی 20 درصدی سالانه منتشر شده است و سود آن به صورت ماهانه پرداخت می شود.

نرخ بازخرید

هم چنین بیان شده است که نرخ بازخرید این اوراق پیش از سررسید در شعب بانک صادرات با نرخ 10 الی 11 درصد سالانه صورت خواهد گرفت ولی خیلی ها گفته اند که این نسبت به قبل خیلی کم است و در عین حال قابل نقل و انتقال به غیر است. اما توجه کنید که به دلیل با نام بودن اوراق، بازخرید آن فقط توسط خریدار و یا نماینده قانونی فرد صورت می گیرد.

همین موضوع باعث شده است که سهام داران زیادی نسبت به این موضوع احساس خوشایندی نداشته باشند و بخواهند حوزه خود را تغییر داده و به سمت بازار های سرمایه گذاری دیگری بروند.

اوراق مشارکت بانک ملت

خرید اوراق مشارکت در بانک ملت نیز انجام می شود، جالب است که بدانید در این بانک فروش اینترنتی اوراق مشارکت امکان پذیر می باشد. روابط عمومی بانک ملت دلیل این کار را این گونه بیان کرده است که باعث کاهش جمعیت در شعب در هنگام فروش اوراق مشارکت شود.

سود اوراق مشارکت در این بانک 16 درصد است که به گفته خیلی ها سوددهی بانک صادرات از بانک ملی خیلی بیشتر است ولی خیلی از افراد دیگر معتقد هستند بانک ملت معتبر تر از بانک صادرات است. همچنین فارغ از این مسئله پیشنهاد می کنیم مقاله امیدنامه بورس را مطالعه کنید تا اطلاعات مفیدی نیز کسب کنید.

در همین زمینه دو گانگی های بسیاری ایجاد شده است که بسیاری از سهام داران را دو دل کرده است و در میان انتخاب بانک ملت و صادرات مردد شده اند. اما بد نیست بدانید که هر یک از این بانک ها محاسن و معایب خود را دارند و نمی توان دیگری را بر ان یکی برتری داد زیرا هر کسی می توان با شرایط خود، یکی از ان ها را برگزیند و از سود ان ها بهره ببرد.

البته همان طور که می دانید در وهله اول چیزی که به چشم می آید این است که کدام بانک سود خوبی می دهد و بیش تر معامله گران و سهام داران نیز به ان توجه می کنند اما در این بین بهتر است که موارد دیگری را نیز لحاظ کنند. یکی از این موارد این است که ایا ان بانک به تعهدات قبلی خود عمل کرده است یا خیر؟ در این صورت می توانید با خیال راحت بانک مورد نظر خود را انتخاب کرده و منتظر سود خود باشید.

قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت

اوراق مشارکت قوانین و تبصره هایی دارد که در این قسمت به بعضی از آن ها می پردازیم، هم چنین یکسری قوانین برای تسویه اوراق مشارکت، فروش اوراق مشارکت و بالاترین سود اوراق مشارکت وجود دارد.

نکته بسیار مهم این است که به منظور مشارکت همگان در اجرای طرح های عمرانی انتفاعی دولت مندرج در قوانین بودجه سالانه کل کشور و طرح های سودآور تولیدی‌ و ساختمانی و خدماتی، به دولت و شرکت های دولتی و شهرداری‌ ها و شرکت های ‌وابسته به دستگاه های مذکور و هم چنین شرکت های سهامی عام و خاص و شرکت های تعاونی تولیدی اجازه داده می‌ شود، مطابق مقررات این قانون قسمتی‌ از منابع مالی مورد نیاز برای اجرای طرح های مذکور شامل منابع مالی لازم برای تهیه مواد اولیه مورد نیاز واحد های تولیدی را از طریق انتشار و عرضه ‌عمومی اوراق مشارکت تامین نمایند.

قوانین مهم

یکی دیگر از قوانین حائز اهمیت این است که بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران طرح های مشمول این قانون به استثناء طرح عمرانی انتفاعی دولت موضوع ماده (3) را که از طریق‌ شرکت های دولتی، شهرداری ‌ها و موسسات و شرکت های غیردولتی موضوع ماده (1) ارائه می ‌شود بررسی نموده و در صورتی که دارای توجیهات کامل ‌اقتصادی، فنی و مالی باشد، بعد از ارائه تضمین کافی توسط موسسه و یا شرکت متقاضی به بانک عامل، مجوز انتشار اوراق مشارکت به مقدار لازم‌ صادر خواهد کرد، که این کار باعث ایجاد امنیت ها لازم می شود در نتیجه انجام این کار ضروری است.

هم چنین در صورتی که شرکت ‌های سهامی خاص وابسته به دستگاه های مذکور در ماده (1) این قانون به سهامی عام تبدیل شوند، کسانی که این اوراق‌ دارند با مشارکت شرکت های مزبور در خرید سهام از اولویت برخوردار می ‌باشند، که این بسیار برای دارندگان اوراق مفید است.

نکته دیگر این است که شرکت های دولتی، شهرداری‌ ها و موسسات و شرکت های غیردولتی موضوع ماده (1)، در صورت انتشار اوراق مشارکت مجبورند ‌بازپرداخت اصل و سود متعلق را در سررسید های مقرر در اوراق مذکور، تعهد و تضمین نمایند. در صورت عدم ایفای تعهدات مزبور در سررسید های‌مقرر، بانک عامل مجبور است از محل تضمین مذکور در ماده (4) راسا اقدام نماید.

سود اوراق مشارکت بانک ملی به این گونه است که بانک سود 18 درصدی برای متقاضیان در نظر گرفته است تا فرصت مناسب برای مردم ایران به وجود بیاید که بتوانند با روشی مطمئن پول های خود را در این بانک سرمایه گذاری کنند. همچنین اگر می خواهید در مورد اوراق منفعت کسب اطلاعات کنید، این مقاله را بخوانید.

بانک ملی همواره به دنبال این بوده است که رضایت مشتریان خود را همیشه همراه خود داشته باشد زیرا شعار این بانک این بوده است که در صورتی که رضایت وجود نداشته باشد، بقا نیز غیر ممکن است. مشتریان این بانک نیز تا حدودی از ان راضی هستند و سرمایه گذاری خود را ارتقا نیز می دهند.

سوالات متداول درباره ی اوراق مشارکت

1. ثبت نام اوراق در بانک ملی به چه صورت است؟

شامل مراحلی مانند: تكميل ورقه ی درخواست خريد اوراق مشاركت، پرداخت مبلغ مورد نياز جهت خريد اوراق مشاركت، گرفتن اوراق و كوپن ‌هاي سود مربوطه می شود.

این افراد می توانند با خرید اوراق مسکن این کار اوراق مشارکت بخریم یا سهام؟ را انجام دهند، با این کار افراد سود زیادی می کنند، چرا که با این کار افراد دیگر نیازی نیست از یک سال قبل سپرده‌ گذاری کنند

اوراق مشارکت را اگر بخواهیم از نوع اقتصاد به آن نگاه کنیم یک نوع اوراق بهادر است که هم چنین توسط موسسه هایی مانند دولت، شهرداری، شرکت های عمومی و خصوصی برای تامین اعتبار منتشر می گردد.

در واقع می توان گفت به دلیل این که سود دهی بانکی از سال پیش کم تر شده است، سهام داران مجبور شده اند در این زمینه احتیاط بیش تری داشته باشند و گاها حتی به سمت بازار های دیگری بروند.

راهنمای خرید اوراق مشارکت در ایران

به جز سهام و حق‌تقدم، اوراق دیگری با نام اوراق مشارک نیز در بورس اوراق بهادار معامله می‌شوند.

در ادامه این مطلب جامع از بورسینس قصد داریم شما را با اوراق مشارکت در ایران آشنا کنیم و نحوه خرید و فروش آنرا بصورت قدم به قدم توضیح دهیم، پس با ما همراه باشید.

برخی از افراد، اوراق قرضه را با اوراق مشارکت اشتباه می‌گیرند. پیش از هر چیز لازم است بدانید در ایران اوراق قرضه (Bonds) منتشر نمی‌شود.

در مقابل اوراق با درآمد ثابت از قبیل اوراق مشارکت، اوراق خزانه، صکوک شرکتی، اوراق مرابحه، اوراق استصناع و… که با قوانین بانکداری اسلامی تطابق دارد، منتشر می‌گردد.

اگر بخواهیم تعریف کتابی و رسمی اوراق مشارکت را بیان کنیم:

اوراق بهادار با نام یا بی‌نامی است که به موجب قانون یا مجوز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به قیمت اسمی مشخص برای مدت معین ‌و برای تأمین بخشی از منابع مالی مورد نیاز طرح‌های عمرانی- انتفاعی دولت مندرج در قوانین بودجه سالانه کشور یا برای تأمین منابع مالی لازم برای تهیۀ مواد ‌اولیه مورد نیاز واحدهای تولیدی توسط دولت، شرکت‌های دولتی، ‌شهرداری‌ها و مؤسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی و مؤسسات عام المنفعه و شرکت‌های ‌وابسته به دستگاه‌های مذکور، شرکت‌های سهامی عام و خاص و شرکت‌های تعاونی تولید منتشر می‌شود و به سرمایه‌گذارانی که قصد مشارکت در اجرای طرح‌های‌ یاد شده را دارند از طریق عرضه عمومی واگذار می‌گردد.

تعریف بالا طولانی است و شاید برای برخی از افراد این تعریف چندان نتواند معنای اوراق مشارکت را انتقال دهد، اگر بخواهم تعریف ساده اوراق مشارکت را بیان کنیم، می‌توانیم بگوییم:

اوراق مشارکت اوراق بهاداری است که بیانگر مشارکت دارنده‌ی آن در یک طرح است. یعنی شخص سرمایه خود را به یک شرکت می‌دهد تا شرکت بتواند طرح توسعه خود را اجرا کند و سود سرمایه‌گذار را نیز پرداخت نماید.

اجازه بدید با یک مثال اوراق مشارکت را توضیح دهیم.

فرض کنید یک شرکت پالایشگاهی برای راه‌اندازی یک خط تولید جدید به 250 میلیارد تومان سرمایه جدید نیاز دارد.

بررسی‌های کارشناسی نشان داده در صورت راه اندازی این خط تولید، سرمایه صرف شده برای آن ظرف مدت 5 سال پس از راه‌اندازی خط تولید، از محل افزایش درآمد شرکت جبران می‌شود و میزان سودآوری شرکت هم طی این مدت سالانه 25 تا 35 درصد افزایش پیدا می‌کند.

به عبارت دیگر طرح مذکور توجیه اقتصادی دارد.

در این حالت یکی از روش‌هایی که شرکت پالایشگاهی می‌تواند برای بدست آوردن سرمایه مورد نیاز خودش از آن استفاده کند انتشار اوراق مشارکت است.

به این ترتیب شرکت پالایشگاهی با فروش این اوراق به سرمایه‌گذاران منابع مالی موردنیاز خود را تامین می‌کند.

سرمایه گذاران هم در ازای این مشارکت به نسبت سرمایه خودشان در منافعی که از راه اندازی خط تولید جدید به دست می‌آید تا مدت محدود شریک می‌شوند.

مهم ترین تفاوت اوراق مشارکت در مقایسه با سایر اوراق بهادار مثل سهام، تضمین پرداخت سود است.

یعنی دارنده اوراق مشارکت مطمئن است که سود مشخص و تضمین شده‌ای را در فواصل زمانی معین دریافت می‌کند.

اما شاید برایتان سوال پیش آید چه کسی پرداخت حداقل سود اوراق مشارکت را تضمین می‌کند؟

خود شرکت یا سازمان منتشر کننده این اوراق نمی‌تواند خودش پرداخت سود اوراق را هم تضمین کند.

در حال حاضر سود اغلب اوراق مشارکت که در ایران منتشر می‌شوند توسط بانک‌ها و موسسات مالی معتبر و یا دولت تضمین می‌شود. بنابراین خریدار این اوراق اطمینان دارد که در سررسیدهای مشخص سود تعهد شده را دریافت می‌کند.

انواع اوراق مشارکت

در حالت کلی سه نوع اوراق مشارکت در ایران منتشر می‌شود که شامل موارد زیر است:

الف – اوراق مشارکت بانک مرکزی
ب – اوراق مشارکت وزارتخانه‌ها و شرکت‌های دولتی
ج – اوراق مشارکت شرکت‌های پذیرفته شده در بورس.

اوراق مشارکت بانک مرکزی چیست ؟
اوراق مشارکتی است که به منظور اجرای سیاست‌های اقتصادی دولت توسط بانک مرکزی منتشر می‌شود و قابلیت بازخرید توسط بانک عامل را دارد. این دسته از اوراق در بورس اوراق بهادار قابل معامله نیست.

اوراق مشارکت وزارتخانه‌ها و شرکت‌های دولتی چیست ؟
اوراق مشارکتی است که توسط وزارتخانه‌ها و شرکت‌های دولتی جهت تأمین مالی پروژه‌های عمرانی منتشر می‌شود و قابلیت بازخرید توسط بانک عامل را دارد. این نوع اوراق نیز در بورس معامله نمی‌شود.

اوراق مشارکت شرکت‌های پذیرفته شده در بورس چیست ؟
اوراق مشارکتی است که به منظور تأمین مالی توسط شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار منتشر می‌شود. این گونه اوراق در بورس اوراق بهادار قابل معامله است.

قیمت خرید و فروش اوراق مشارکت پذیرفته شده در بورس چگونه تعیین می‌شود ؟
قیمت خرید و فروش اوراق مشارکت پذیرفته شده در بورس همانند سهام براساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود.

نکات مهم در مورد سود اوراق مشارکت

1- بین ریسک و بازده (ریسک به ریوارد) رابطه‌ی مستقیمی وجود دارد. با توجه به اینکه اوراق مشارکت بازدهی تضمین شده‌ای دارند و ریسکی متوجه سرمایه‌گذار نمی‌کنند، بنابراین بازده مورد انتظار اوراق مشارکت در مقایسه با سایر انواع اوراق بهادار کمتر است.

2- سود تضمین شده اوراق مشارکت به صورت علی‌الحساب به سرمایه‌گذار پرداخت می‌شود یعنی پس از پایان پروژه و در سررسید نهایی، ناشر اوراق موظف است سود قطعی پروژه را محاسبه کند و در صورتی که سود قطعی پروژه بیشتر از سود علی‌الحساب پرداختی به سرمایه‌گذار باشد مابه ‌التفاوتش را به سرمایه‌گذار پرداخت کند.
البته در صورتی که سود قطعی پروژه از سود پرداختی کمتر باشد، جبران مابه‌ التفاوت به عهده‌ی ضامن اوراق مشارکت است و ضرر و زیانی از این بابت متوجه سرمایه‌گذار نیست.

3- سود اوراق مشارکت از پرداخت مالیات معاف است و این موضوع هم یکی از جذابیت‌های سرمایه‌گذاری در اوراق مشارکت به شمار می‌آید.

4- اوراق مشارکت اغلب بی‌نام منتشر می‌شوند و فردی که این اوراق را دارد مالک آن شناخته می‌شود.
بنابراین باید از اوراق مشارکت هم مثل اسکناس و بلکه بیشتر از آن مراقبت کنید. البته بانک‌ها معمولا این امکان را برای خریداران اوراق مشارکت فراهم می‌کنند که خریدار بتواند اوراق خود را در بانک به امانت بگذارد تا از مواردی مثل سرقت، آتش سوزی و غیره در امان باشد.

5- سود اوراق مشارکت در فواصل زمانی تعیین شده مثل یک ماهه یا سه‌ماه و از طریق برگه‌هایی که همراه اوراق مشارکت تحویل داده می‌شود، به خریدار پرداخت می‌شود.
خریداری که اوراق مشارکت را پیش خود نگه می‌دارد موقع تحویل برگه‌های دریافت سود به بانک باید اصل اوراق مشارکت را هم همراه داشته باشد تا مالکیت فرد بر این اوراق توسط بانک احراز شود.
البته همانطور که گفتیم خریدار اوراق مشارکت می‌تواند اوراق خود را نزد بانک به امانت بسپارد و با پرداخت کارمزد جزیی از بانک بخواهد تا سود اوراق را در سررسید‌های تعیین شده به صورت منظم به حسابش واریز کند.

6- دقت داشته باشید طرح‌های توسعه که برای تامین مالی آن‌ها اوراق مشارکت منتشر می‌شود معمولا طرح‌های زمان‌بر هستند.
بنابراین اوراق مشارکت هم اغلب با سررسیدهای 3 تا 4 ساله منتشر می‌شوند. اما اگر خریدار اوراق به هردلیلی قبل از دوره‌ی سررسید به پول خود نیاز داشته باشد، می‌تواند با مراجعه به یکی از شعب بانکی که اوراق را از آن خریداری کرده ضمن تحویل اوراق مربوطه به بانک، اصل پول خود را دریافت کند.
طبیعتا سودهای دریافتی تا تاریخ تحویل اوراق به بانک به عنوان سود دوره‌ی مشارکت به فرد تعلق می‌گیرد.
البته معمولا در صورت تسویه زودتر از موعد بانک‌ها نرخ سود قابل پرداخت به مشتری را کمی کاهش می‌دهند مثلا از 20 درصد به 19 درصد و مابه التفاوت نرخ جدید با نرخ پرداختی تا اون زمان را از مشتری دریافت می‌کنند.

7- درصورتی که اوراق مشارکت در بورس یا فرابورس هم پذیرفته شده باشند، دارنده‌ی این اوراق می‌تواند برای فروش آن‌ها قبل از سررسید به یکی از شرکت‌های کارگزاری بورس مراجعه کند و نسبت به فروش اوراق خود اقدام کند.

در این صورت طبیعتا اوراق مشارکت هم مثل سهام براساس قیمتی که در بورس برای آن متقاضی وجود داشته باشد فروخته می‌شود و سود دارنده اوراق مشارکت هم از بابت تسویه زودتر از اوراق مشارکت بخریم یا سهام؟ موعد کاهش پیدا نمی‌کند.

8- سود اعلامی اوراق مشارکت برای دوره یکساله معمولاً بین ۲۰ تا ۲۲ درصد است. هرچه درصد سود بیشتر باشد، خرید اوراق آن جذاب‌تر است.

9- سررسید پرداخت سود یک ماهه یا سه ماهه است. هرچه دوره‌های پرداخت سود کوتاه‌تر باشد، برای سرمایه‌گذار از جذابیت بیشتری برخوردار خواهد بود.

10- در بعضی موارد بدلیل کمبود نقدینگی و رقابت برای جذب منابع با بانک‌ها برخی از ناشران اوراق علاوه برسود اعلامی، سود ۳ درصدی برای یکسال را بر روی تابلو معاملاتی تضمین می‌کنند.

راهنمای قدم‌به‌قدم اوراق مشارکت بخریم یا سهام؟ خرید اوراق مشارکت در ایران

با توجه به ثابت بودن سود اوراق مشارکت، این اوراق بر خلاف سهام‌های ریسکی موجود در بازار که نیازمند تحلیل‌های فاندامنتالی و تکنیکالی هستند به تحلیل خاصی نیاز ندارد و فقط توجه به چند نکته برای انتخاب اوراق با بازدهی بیشتر برای سرمایه‌گذار کافی است.

مراحل خرید و فروش اوراق مشارکت خارج از بورس

1 – انتخاب اوراق مشارکت
از طریق پیگیری روزنامه‌ها و اخبار می‌توان از انتشار اوراق مشارکت جدید که در خارج از بورس عرضه می‌شوند اطلاع یافت.

2 – سرمایه‌گذار با مدارک شناسایی (شناسنامه و کارت ملی) به یکی از شعب بانک‌های عامل مراجعه می‌نماید و نسبت به خرید یا فروش اوراق مورد نظر اقدام می‌کند.

مراحل خرید و فروش اوراق مشارکت در فرابورس

1 – انتخاب اوراق مشارکت
از طریق لینک زیر می‌توانید لیست اوراق مشارکت که در فرابورس معامله می‌شود را مشاهده کنید
http://www.fipiran.com/Market/LupOTCO

2 – داشتن کد معاملاتی
برای خرید انواع اوراق بهادار از جمله انواع اوراق مشارکت نیاز به کد معاملاتی (کد بورسی) دارید. راهنمای دریافت کد بورسی اینجا بخوانید

3 – ارسال سفارش خرید
پس از صدور کد بورسی برای شما، یک رمز و نام کاربری در اختیارتان قرار داده می‌شود و می‌توانید با ورود به سیستم معاملاتی کارگزاری، سفارش خرید اوراق بهادار را بصورت آنلاین ارسال کنید.
اوراق خریداری شده در پنل معاملاتی شما قرار می‌گیرد و هر زمان تمایل داشتید می‌توانید آنرا بفروشید.

در مورد معامله اوراق مشارکت بورسی، هر فردی که دارای کد معاملاتی آنلاین باشد، می‌تواند از طریق سامانه معاملاتی آنلاین یا ثبت سفارش اینترنتی اقدام به خرید نماد اوراق مشارکت کند.

این اوراق بسته به بازاری که در آن منتشر می‌شوند ممکن است در سامانه آنلاین قابلیت معامله نداشته باشد، در این صورت باید به صورت حضوری درخواست خرید یا فروش خود را به کارگزاری اعلام نماید. ( مطلب مرتبط: کارگزاری چیست؟ )

چند نکته در مورد اوراق مشارکت

1- قیمت اسمی هر واحد اوراق مشارکت ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ ریال است.

2- هر ورقه نشان‌دهنده میزان قدرالسهم دارنده آن در طرح مورد سرمایه‌گذاری است.

3- نماد هر یک از اوراق مشارکت حداکثر سه روز پیش از سررسید پرداخت سود علی‌الحساب آن متوقف می‌شود و روز بعد از پرداخت سود، نماد آن بازگشایی می‌شود.

4- در صورتی که اوراق بهادار از فرابورس خریداری شود، سود متعلقه به خریدار، از طریق شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به حساب بانکی معرفی شده از جانب خریدار واریز می‌گردد.

5- چنانچه سرمایه‌گذار در میانه دوره و پیش از سررسید پرداخت سود اقدام به خرید اوراق نماید، با پرداخت ما به التفاوت سود روزهای گذشته (از ابتدای دوره تا زمان خرید اوراق)، در پایان دوره سود کل دوره به حساب وی واریز خواهد شد.

6- تمامی اوراق از قابلیت نقد شوندگی برخوردارند؛ به نحوی که بازارگردان اواراق موظف است تا تمامی سفارش‌های فروش به مبلغ اسمی را در هر روز خریداری نماید.

7- حداقل مدتی که نیاز است به دریافت سود سرمایه‌گذار در معامله اوراق منجر شود، چها روز از زمان خرید تا فروش اوراق است. به عبارتی اگر اوراق خریداری شده را زودتر از سه روز به فروش برسد، سود حاصل از فروش آن از کارمزد معاملات کمتر می‌شود و در واقع بازده منفی خواهد داشت.

8- با توجه به آئین‌نامه اجرایی قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت، دارندگان اوراق به نسبت قیمت اسمی و مدت زمان مشارکت، در سود حاصل از اجرای طرح‌های مربوطه سهیم هستند.،

9- با فروش اوراق مشارکت رابطه وکیل و موکل بین ناشر و خریدار اوراق محقق می‌شود (در واقع ناشر به وکالت از طرف خریداران اوراق می‌تواند نسبت به مصرف وجوه حاصل از فروش اوراق به منظور اجرای طرح و خرید و فروش هرگونه کالا، خدمت و دارایی مربوط به طرح اقدام نماید. ، انتقال اوراق به رابطه وکالت خدشه وارد نمی‌کند و این رابطه تا سررسید اوراق بین ناشر و دارندگان اوراق نافذ و معتبر است

10- اوراق مشارکت به عنوان وثیقه طرف‌های معامله در قراردادهای مربوط به وزارتخانه‌ها، مؤسسات و شرکت‌های دولتی، شهرداری‌ها و سایر دستگاه‌های اجرایی پذیرفته می‌شود.

باشگاه – عصر بانک – بورسینس – forexreviewgroup

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

اوراق مشارکت چیست و چگونه اوراق مشارکت بخریم؟

پیش از آنکه بخواهیم در اوراق مشارکت بخریم یا سهام؟ مورد اوراق مشارکت و نحوه خرید آن اوراق با جزییات توضیح دهیم، لازم است تا در رابطه با اوراق بدهی (اوراق قرضه) یا همان Bonds که در دنیا رایج است مطالبی را ارائه کنیم.

اوراق قرضه یا باند چیست؟

اوراق قرضه به اوراقی گفته می‌شود که صادرکننده تعهد می‌کند در طی یک بازه معین تعریف‌شده (عموماً یک‌ساله) سودی معادل قیمت اسمی ضربدر نرخ سود به دارنده آن بپردازد و در پایان دوره اوراق، مبلغ اسمی را به دارنده ورقه پرداخت نماید. درواقع ناشر اوراق با انتشار اوراق قرضه برای خود بدهی ایجاد می‌کند. لازم به ذکر است که این اوراق در سه نوع کوپن دار، اوراق قرضه با نرخ بهره صفر (بدون بهره) و اوراق قرضه بدون سررسید تقسیم‌بندی می‌شود. در دنیا شرکت‌ها را بر اساس وضعیت مالی آن‌ها از A تا D تقسیم‌بندی می‌کنند و هر شرکت با توجه به رتبه‌ای که دارد موظف به پرداخت مبلغ مشخصی از نرخ سود می‌باشد. مثلاً فرض کنید چنانچه نرخ بهره آمریکا ۲٫۵ درصد باشد و درنتیجه بانک‌ها به سپرده‌های خود ۲٫۵ درصد سود سالیانه بدهند شرکتی که دارای گرید A می‌باشد بر اساس بررسی‌های به‌عمل‌آمده موظف به پرداخت سود ۳ درصدی به دارندگان اوراق قرضه هست درحالی‌که شرکتی که رتبه C را دارد موظف به پرداخت سود ۶ درصدی می‌باشد و حتی اوراق بنجل (کم اعتبار و پرریسک) نیز در اقتصاد آمریکا منتشر می‌شود و دارای بیشترین بازدهی هست ولی این اوراق عموماً توسط شرکت‌های با وضعیت مالی ناگوار منتشر می‌گردد. همچنین لازم به ذکر است که جز برخی اوراق بدهی مانند اسناد خزانه دولتی یا شهرداری‌ها تمامی این اوراق ضامن بازپرداخت اصل‌وفرع سود را نداشته و سرمایه‌گذاران با آگاهی کامل نسبت به وضعیت مالی و عملکرد شرکت اقدام به سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه می‌نمایند.

اوراق مشارکت چیست؟

حال که با مفهوم اوراق قرضه در دنیا آشنا شدید می‌توان درباره اوراق مشارکت صحبت کرد. طبق قانون، اوراق مشارکت اوراق بانام یا بی نامی است که به قیمت اسمی و برای مدت معین منتشر می‌شود و سرمایه‌گذار نسبت به قیمت اسمی و مدت‌زمان مشارکت در سود حاصل از پروژه‌ها مدعی است. درواقع اوراق مشارکت مانند یک بدهی برای ناشر می‌باشد که با انتشار آن اوراق مشارکت بخریم یا سهام؟ تعهد می‌نماید طی بازه‌های زمانی معین مبلغ ثابتی را که در برگه اوراق ذکر می‌گردد در قالب سود اوراق به سرمایه‌گذار بپردازد. حال به توضیحات بیشتری در رابطه با اوراق مشارکت می‌پردازیم.

دولت، شرکت‌های دولتی، شهرداری‌ها و مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی و مؤسسات عام‌المنفعه و شرکت‌های وابسته به دستگاه‌های مذکور، شرکت‌های سهامی عام و خاص و شرکت‌های تعاونی تولید بر طبق قانون جزو شرکت‌هایی هستند که مجاز به انتشار اوراق مشارکت برای تأمین بخشی از منابع مالی لازم جهت ایجاد، تکمیل و توسعه طرح‌های سودآور تولیدی، ساختمانی و خدماتی و تأمین مواد اولیه تولید و یا طرح‌های عمرانی و انتفاعی دولت هستند. بر طبق قانون و برای آنکه انتشار اوراق مشارکت توجیه داشته باشد شرکت پروژه‌ای را که بابت آن اوراق منتشر می‌نماید ارزیابی کرده و بر اساس توجیه‌پذیر بودن فرایند انتشار اوراق را آغاز می‌نماید. در این رابطه لازم به ذکر است که عموماً نرخ بازدهی سالیانه اوراق مشارکت را عموماً بین ۳ تا ۵ درصد بالاتر از نرخ سود سپرده بلندمدت یک‌ساله بانک‌ها تعریف می‌کنند تا از این دریچه سرمایه‌گذاران اعم از حقیقی و حقوقی به سرمایه‌گذاری در اوراق مشارکت رغبت نمایند. همچنین برخلاف اوراق قرضه‌ای که در خارج رایج است می‌توان گفت که تقریباً تمام اوراق مشارکت‌هایی که تا به امروز منتشرشده‌اند دارای ضامن سودآوری می‌باشند. به این معنی که در زمان انتشار اوراق در ورقه مزبور سود علی‌الحساب تعریف می‌گردد که این سود درواقع تضمین‌شده است و ناشر و در شرایط خاص ضامن اوراق، پرداخت سود را در تاریخ‌های اعلام‌شده تضمین می‌نماید و از این دریچه ریسکی متوجه دارندگان اوراق نخواهد بود. البته چنانچه بازدهی بیشتر ازآنچه برآورد شده محقق نماید در این صورت مابه‌التفاوت را به‌حساب شما منظور خواهند نمود. البته این مورد در مواقع کمی روی می‌دهد. همچنین اوراق مشارکت مشابه اوراق قرضه کوپن دار می‌باشند که در دوره‌های معین(عموماً سه‌ماهه) سود پرداخت می‌گردد و درنهایت در انتهای عمر اوراق، اصل سرمایه به‌حساب سرمایه‌گذار واریز می‌گردد. طبق قانون خریدوفروش اوراق مشارکت مستقیماً و یا از طریق بورس اوراق بهادار قابل انجام است.

ویژگی های اوراق مشارکت چیست؟

۱) بانام یا بی نام: بنا به شرایط تعریف‌شده از سوی ناشر، اوراق اوراق مشارکت بخریم یا سهام؟ مشارکت بانام یا بی نام می‌باشد که در تبلیغات رسانه‌ای این مورد را اعلام می‌کنند. توجه فرمایید که اوراق بانام تنها به نام دارنده آن است و حتی در صورت سرقت یا مفقودی ورقه امکان فروش و بهره‌مندی از مزایا وجود ندارد؛ اما اگر اوراق بی نام باشد در حقیقت در وجه حامل بوده و می‌بایست نسبت به مراقبت از اوراق توجه ویژه‌ای مبذول دارید و بعضاً افرادی که سرمایه سنگینی را در این سرمایه‌گذاری وارد می‌کنند اوراق مالکیت را در صندوق امانات بانکی نگه می‌دارند.

۲) اوراق مشارکت قابل‌تبدیل به سهام: اوراقی است که توسط ناشر بورسی منتشر می‌شود و در زمان سررسید اوراق مشارکت و یا در زمان تحقق افزایش سرمایه به سهام تبدیل می‌گردد که البته در این رابطه در مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام تصمیم‌گیری می‌شود.

۳) اوراق مشارکت قابل تعویض با سهام: این اوراق توسط شرکت‌های سهامی عام منتشرشده و در تاریخ سررسید به‌جای پرداخت اصل مبلغ، با سایر سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تعویض می‌گردد.

لازم به ذکر است که روش‌های دوم و سوم انتشار اوراق در تاریخ تهیه این مقاله مرسوم نیست.

نحوه خرید اوراق مشارکت

بر اساس قانون، ناشر اعم از بورسی و غیر بورسی موظف است یک بانک را به‌عنوان بانک عامل معرفی نماید تا سرمایه‌گذاران از طریق آن بانک اقدام به خرید اوراق نموده و سودهای دوره‌ای و اصل سرمایه در پایان دوره را نیز از همان بانک دریافت نمایند. توجه گردد که در طی چند سال اخیر مبلغ ۱٫۰۰۰٫۰۰۰ (یک‌میلیون) ریال به‌عنوان مبلغ اسمی اوراق مشارکت شناسایی‌شده است و عموماً شما به‌عنوان یک سرمایه‌گذار بایستی حداقل ۱۰ ورقه معادل ۱۰ میلیون ریال را خریداری نمایید تا اوراق به شما واگذار گردد.

در صورت خرید اوراق مشارکت حتماً به اطلاعات مندرج بر روی اوراق توجه فرمایید. در این اوراق در رابطه با موارد زیر توجه نمایید:

بانام یا بینام، تعداد اوراق مشارکت و مبلغ سرمایه اسمی، درصد سود علی‌الحساب، عمر اوراق مشارکت (دوساله الی ۵ ساله)، دوره‌های پرداخت سود

نکاتی مهم در رابطه با معاملات اوراق مشارکت که هر سرمایه گذار باید آن را بداند:

همان‌طور که پیش‌ از این ذکر شد اوراق مشارکت قابلیت معامله پیش از سررسید را دارند. حال دو حالت به وجود خواهد آمد:

مواردی که دولت و ارگان‌های دولتی ناشر اوراق هستند و عرضه تنها از طریق بانک‌های عامل انجام می‌گیرد شما معمولاً در زمان عرضه، خریدار اوراق خواهید بود تا زمان سررسید و درصورتی‌که تمایل به فروش اوراق زودتر از سررسید داشته باشید بایستی مجدداً به بانک عامل یا نهادی که در برگه اعلام می‌گردد مراجعه نمایید (توجه فرمایید که حتماً بایستی در این حالت عنوان قابل بازخرید در اوراق ذکر گردد).

اوراق مشارکتی است که در بازار بورس عرضه و معامله می‌گردد. در این رابطه لازم به ذکر است با توجه به شرایط در زمان عرضه اوراق در نوبت اول، شما اجازه درخواست خرید از طریق حساب آنلاین معاملاتی یا از طریق سفارش اینترنتی (درصورتی‌که ناشر یک شرکت بازار پایه باشد) را خواهید داشت؛ بنابراین حتماً بایستی به اطلاعیه عرضه اوراق مشارکت و شیوه درخواست توسط سرمایه‌گذاران توجه فرمایید یا از طریق کارگزاری خود این موضوع را جویا شوید.

اوراق مشارکت عرضه‌شده در بورس قابلیت معامله پیش از سررسید را دارند. فرض کنید شما پس از خرید اوراق و نگهداری شش‌ماهه قصد فروش آن را دارید. شما به‌راحتی می‌توانید درخواست فروش خود را از طریق کارگزاری خود داده و در طرف مقابل درصورتی‌که هیچ متقاضی نباشد بازارگردان اوراق موظف به خرید اوراق از شما است و می‌توان از بابت فروش اوراق مشارکت اطمینان داشت.

پرداخت سود: فرض کنیم که هدف شما پس از خرید اوراق مشارکت، نگهداری تا سررسید می‌باشد. از طرفی تاریخ پرداخت اولین سود به شما ۳۰ آذر است. طبق قانون بورس، نماد معاملاتی اوراق مشارکت سه روز پیش از موعد پرداخت بسته می‌شود و روز بعد از پرداخت سود بازگشایی می‌گردد. هم‌چنین زمانی که شما اوراق مشارکت خریداری می‌کنید کارگزار شما از شما یک حساب بانکی خواهد گرفت تا سود اوراق به آن حساب واریز گردد. لازم به ذکر است که سود اوراق مشارکت توسط شرکت به‌حساب سپرده‌گذاری مرکزی واریز و شرکت سپرده‌گذاری به‌حساب اعلامی شما واریز خواهد کرد.

خرید اوراق مشارکت در میان‌دوره: فرض کنیم شما خواهان خرید اوراق مشارکت هستید. این اوراق در تاریخ ۳۰ آبان آخرین نوبت سود را پرداخت کرده است و شما در تاریخ ۲۰ آذر می‌خواهید اوراق مشارکت را بخرید. حال مبلغ پرداختی توسط شما چه میزان خواهد بود؟ ضمن پرداخت بابت قیمت تابلو (که عموماً همان قیمت اسمی اوراق است) بایستی سود مربوط به ۲۰ روز (از یک تا ۲۰ آذر) را به دارنده قبلی اوراق بپردازید و در مقابل در تاریخ بعدی پرداخت سود (مثلاً ۳۰ آذرماه) معادل سود یک ماه را دریافت خواهید کرد و در واقع شما سود ۱۰ روز آخر ماه که اوراق در مالکیت شما بوده را به‌صورت خالص دریافت می‌کنید.

ازآنجایی‌که به ازای هر ورقه مشارکت حدود ۱۵۰ تومان کارمزد کسر می‌گردد (با توجه به زمان فعلی که قیمت اسمی اوراق ۱۰۰۰۰۰۰ ریال است) بنابراین شما باید حداقل پس از گذشت ۴ روز اقدام به فروش اوراق خود نمایید (هرچند که خریداران اوراق مشارکت چنین رویکرد کوتاه‌مدتی را ندارند).

علی‌رغم وجود انواع اوراق مشارکت، اوراق با سود دوره‌ای ثابت و بازپرداخت اصل مبلغ اسمی (در حال حاضر یک‌میلیون ریال) جزو رایج‌ترین نوع اوراق مشارکت است. با عنایت به این موضوع باید توجه داشت که قیمت تابلوی این اوراق عموماً باید برابر ارزش اسمی آن باشد، زیرا درنهایت شما معادل سود اعلامی در ورقه و در پایان دوره معادل ارزش اسمی هر ورقه را دریافت خواهید کرد؛ اما ذکر چند نکته در رابطه با اوراق لازم است:

عموماً نرخ سود اوراق مشارکت بین ۳ الی ۶ درصد بالاتر از نرخ سود سپرده یک‌ساله بانکی تعیین می‌شود درنتیجه هرچه نرخ سود اعلامی بالاتر باشد بهتر خواهد بود چون درواقع ریسک تورم را برای شما بیشتر پوشش خواهد اوراق مشارکت بخریم یا سهام؟ داد.

ازآنجایی‌که مقدار دریافتی این اوراق ثابت است هنگامی‌که نرخ بهره به‌طور واقعی یا بر اساس انتظارات جامعه سرمایه‌گذاران افزایش می‌یابد قیمت بازار اوراق با افت بیشتری همراه خواهد شد و این برای شما با توجه به بدون ریسک بودن سرمایه‌گذاری مناسب‌تر می‌باشد. درواقع نرخ سود بالاتر و قیمت معاملاتی پایین‌تر از قیمت اسمی جزو نشانه‌های جذابیت اوراق است. از طرفی نمایانگر تغییرات احتمالی آتی در نرخ بهره بانکی نزد سپرده‌گذاران است. همچنین هر چه تعداد دفعات پرداخت سود در طی سال بیشتر باشد جذابیت اوراق بیشتر خواهد بود چون بازده واقعی شما بیشتر خواهد بود درنتیجه اوراقی که سود را به‌صورت ماهیانه پرداخت می‌کنند از جذابیت بیشتری برخوردار می‌باشند. ضمن اینکه شما فرصت بهره‌مندی از سرمایه‌گذاری این وجوه را در حساب‌های دیگر مانند سپرده کوتاه‌مدت را خواهید داشت و از این دریچه سود سالیانه خود را با رشد بیشتری همراه نمایید.

نتیجه گیری

با توجه به سازوکار انتشار اوراق مشارکت، خرید اوراق مشارکت یک سرمایه‌گذاری بدون ریسک بوده و می‌تواند به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری ایمن آن را در پرتفوی سرمایه‌گذاری خود قرار داد؛ زیرا نسبت به بانک سود مناسب‌تری را محقق می‌کند. همچنین از دید شرکتی، نیز این شیوه تأمین مالی مناسب ارزیابی می‌گردد؛ زیرا حکم وام بلندمدتی دارد که تنها بایستی بهره وام را طی عمر اوراق پرداخت نمود و این دریچه منابع مالی مناسبی را جهت توسعه فعالیت خود فراهم آورد. ناگفته نماند نسبت به سودآور بودن طرح نیز بایستی اطمینان معقولی داشت وگرنه هزینه چند برابری به شرکت تحمیل خواهد شد.

راهنمای خرید اوراق قرضه. چگونه اوراق قرضه بخریم؟

معمولاً افرادی که قصد دارند در بازارهای مالی سرمایه‌گذاری انجام دهند، سرمایه خود را به چندین بخش تقسیم کرده و هر بخش را به خرید یک دارایی خاص اختصاص می‌دهند. با این کار، اگر یکی از دارایی‌های آن‌ها دچار زیان یا نابودی شود، دیگر دارایی‌ها در امان بوده و رشد خواهند کرد. بنابراین تخصیص سرمایه یکی از اولین فعالیت‌هایی است که هر سرمایه‌گذار باید به انجام برساند. اما وقتی یک سرمایه‌گذار صرفاً می‌خواهد در بازار سهام باشد، می‌تواند سرمایه خود را صرف خرید سهام عادی، سهام ممتاز، سهام حق تقدم، اوراق مشارکت، اوراق خزانه یا حتی صرف خرید اوراق قرضه و. کند. در هر صورت، هرکدام از این دارایی‌ها، ویژگی‌ها، مزایا و معایب خاص خود را دارند. در ادامه، به معرفی و نحوه خرید اوراق قرضه می‌پردازیم تا ببینیم که این اوراق دقیقاً چه شرایطی دارند و چگونه می‌توانیم در آن‌ها سرمایه‌گذاری کنیم.

اوراق قرضه چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟

اوراق قرضه به نوعی از اوراق بهادار گفته می‌شود که افراد می‌توانند سرمایه‌های خود را به خرید آن‌ها اختصاص دهند. این اوراق یک زمان مشخص از یک تا چند ساله دارند که پس از رسیدن موعد سررسید، باید اصل مبلغ به شخص خریدار بازگردد. در این مدت، اوراق قرضه خریداری شده، شامل دریافت سود خواهند بود. مقدار سود اوراق قرضه نیز به نوع آن و شرایط درج شده در برگه قرضه بستگی دارد. این سود تحت عنوان «بهره سالانه» به دارنده تعلق می‌گیرد. این اوراق از نظر زمانی به سه صورت کوتاه‌مدت (یک تا 5 ساله)، میان‌مدت (5 تا 10 ساله) و اوراق بلندمدت (بیش از 10 ساله) واگذار می‌گردند. زمان، مقدار سود و دیگر فاکتورهای این اوراق، به سازمان و پروژه‌ای که آن را صادر کرده است، برمی‌گردد. در ادامه با بررسی انواع اوراق قرضه، این موضوع را بیشتر باز خواهیم کرد.

انواع اوراق قرضه کدامند؟

اوراق قرضه توسط نهادهای دولتی و خصوصی برای تأمین مالی برخی از پروژه‌ها صادر می‌شوند. یعنی سازمانی مانند شهرداری، اگر برای استارت زدن و به پایان رساندن یکی از پروژه‌های عمرانی خود به یک مبلغ کلان نیاز داشته باشد، می‌تواند از طریق صدور و فروش اوراق قرضه، این مبلغ را تأمین کرده و سپس افراد خریدار را در سود پروژه سهیم کند. به‌صورت کلی، اوراق قرضه در انواع زیر عرضه می‌شوند:

1) اوراق قرضه «دولتی»

دولت‌ها رایج‌ترین اوراق قرضه را صادر می‌کنند. هر دولتی معمولاً برای تأمین مالی پروژه‌ها یا حتی برای پرداخت به موقع حقوق کارکنان،‌ پرداخت صورت‌حساب‌ها و اهدافی از این دست، اقدام به صدور اوراق قرضه می‌کنند. هرچقدر یک دولت، اقتصاد قوی‌تری داشته باشد، ریسک خرید اوراق قرضه‌ آن نیز پایین‌تر خواهد بود. این در حالی است که اگرچه خرید اوراق قرضه در کل ریسک پایینی دارد، اما خرید اوراق قرضه کشورهای در حال توسعه، با احتیاط بیشتری نبست به خرید اوراق قرضه کشورهای توسعه یافته صورت می‌گیرد. برای مثال، خرید اوراق قرضه کشور آمریکا، یکی از امن‌ترین و مطمئن‌ترین سرمایه‌گذاری‌های مالی در این کشور محسوب می‌شود.

2) اوراق قرضه «شهرداری»

شهرداری‌ها دیگر نهادهایی هستند که در شرایط خاص برای اتمام پروژه‌های عمرانی خود به صدور و فروش اوراق قرضه متوصل می‌شوند. شهرداری‌ها با توجه به درآمدهایی که از بخش مالیات و دیگر قسمت‌های فعالیت خود دارند، می‌توانند این اوراق را مدیریت کرده و با موفقیت به خریداران سود برسانند.

3) اوراق قرضه «شرکتی»

به غیر از اوراق قرضه دولتی و شهرداری‌ها، یک نوع دیگر از اوراق قرضه نیز وجود دارد که نبست به دو نوع دیگر، تنوع بالاتری داشته و ریسک بالاتری را نیز می‌طلبد. برخی از شرکت‌ها برای تأمین مالی پروژه‌ها و واحدهای خود، می‌توانند اوراق قرضه را در چهارچوب‌های تعیین شده، صادر کرده و به فروش برسانند که به این نوع از اوراق، اوراق قرضه شرکتی گفته می‌شود.

تفاوت اوراق قرضه با سهام بورس چیست؟

تفاوت‌های عمده‌ای بین خرید سهام و خرید اوراق قرضه برای سرمایه‌گذاران وجود دارد که عمده‌ترین آن‌ها، تفاوت در مالکیت است. به این معنی که وقتی شما سهام شرکتی را خریداری می‌کنید، در واقع مالک بخشی از آن شرکت (بسته به مقدار سهام خود) محسوب خواهید شد. در واقع اگر شما یک سهامدار عمده باشید، می‌توانید در تصمیم‌گیری‌های شرکت نیز دخالت نمایید. این در صورتی است که اوراق قرضه شما را مالک یک شرکت یا پروژه نمی‌کند. افرادی که اوراق قرضه را خریداری می‌کنند، فقط بستانکار شرکت‌ها، شهرداری‌ها یا دولت‌ها به حساب می‌آیند و هیچ‌گونه حق مالکیت یا دخالتی در امور پروژه‌ها را نخواهند داشت.

دیگ تفاوت خرید اوراق قرضه یا خرید سهام عادی بورس در این است که مقدار سود دوره‌ای اوراق قرضه ثابت است و این مقدار در برگه‌ها یا اصطلاحاً کوپن قرضه درج شده است. اما مقدار سود سهام مشخص نیست و ممکن است مقدار سود سهام در طول مدت‌زمان عرضه اوراق قرضه، بسیار بیشتر از سود قرضه باشد. البته ریسک پایین‌تر بودن سود سهام نیز وجود دارد. بنابر این تفاوت بزرگ، ریسک خرید سهام بورس به مراتب بالاتر از خرید اوراق قرضه است!

خرید اوراق قرضه چیست و چگونه انجام می‌شود؟

پس از بررسی اوراق قرضه و انواع آن، حالا باید نحوه خرید آن را بررسی کنیم و ببینیم که چگونه اوراق قرضه بخریم؟! بالاخره این اوراق برای فروش گذاشته می‌شوند و افراد حقیقی و حقوقی می‌توانند با پرداخت مبلغ معینی، این اوراق را خریداری نمایند. شرکت‌ها و دیگر نهادهای عرضه کننده اوراق قرضه، تاریخ عرضه اوراق خود را مشخص کرده و آن را به‌صورت عمومی اعلام می‌کنند. آن‌گاه افراد برای خرید آن اوراق به مراکز اعلام شده مراجعه کرده و خرید اوراق قرضه خود را به انجام می‌رسانند.

خرید اوراق قرضه نیز مانند خرید دیگر اوراق بهادار، از طریق اعلام‌های عمومی و همچنین در زمان‌های اعلام شده برای پذیره‌نویسی انجام می‌شود. این اوراق در اکثر کشورها صادر شده و به فروش می‌رسند.

از کجا اوراق قرضه بخریم؟

اگر با مطالعه مطالب فوق، نسبت به خرید اوراق قرضه رغبت پیدا کرده‌اید و شما نیز می‌خواهید بخشی از سرمایه خود را صرف خرید این اوراق با ریسک پایین کنید، باید در نظر داشته باشید که برای خرید این اوراق باید روی اوراق قرضه سایر کشورها حساب کنید. البته این کار نیز شرایط خاص خود را دارد. اما بنا به دلایلی که در ادامه عنوان می‌کنیم، خرید اوراق قرضه در کشورمان امکان‌پذیر نیست!

آیا خرید و فروش اوراق قرضه در ایران قانونی است؟

همان‌طور که اشاره کردیم، اوراق قرضه در کشورمان صادر نمی‌شوند. چراکه سیستم ارائه‌ی این اوراق با قوانین اسلامی منافات دارد. این منافات هم به دو شیوه زیر ارزیابی می‌شود:

1) تضمین پرداخت سود

اوراق قرضه نوعی وام با بهره به حساب می‌آیند و پرداخت سود آن‌ها قطعی است. یعنی اگر صاحب پروژه یا سازمانی که اوراق را عرضه کرده، حتی اگر دچار زیان شده و در پروژه‌ی خود شکست بخورد، باز هم باید سود اعلام شده را به خریداران اوراق پرداخت نمایند. با توجه به اینکه یک سرمایه‌گذاری حلال در چهارچوب قوانین اسلامی، سرمایه‌گذاری است که فرد در سود و زیان آن باید شریک باشد، بنابراین خرید اوراق قرضه و دریافت سود آن از نظر قوانین اسلامی پسندیده نیست و به همین خاطر این اوراق در کشورمان صادر نمی‌شوند.

2) عدم شفاف‌سازی

ناشران اوراق قرضه، بنابر ماهیت صدور این نوع اوراق، ملزم به شفاف‌سازی یا اطلاع‌ رسانی در مورد فعالیت‌های خود نیستند. همین موضوع هم سبب می‌شود که ناشران اوراق بتوانند از منابع مالی دریافت شده در فعالیت‌های دیگری مشارکت کنند که قانونی بودن یا نبودن آن فعالیت‌ها برای دارندگان اوراق مشخص نیست. عدم شفافیت و اطلاع‌ رسانی در سیستم عرضه اوراق قرضه، دیگر دلیل برای ممنوعیت معامله این نوع از اوراق در کشورمان است.

خرید اوراق مشارکت به‌جای اوراق قرضه در ایران

با توجه به ممنوعیت صدور و معامله اوراق قرضه در کشورمان، شما می‌توانید بخشی از سرمایه‌های خود را به خرید «اوراق مشارکت» اختصاص دهید. سیستم صدور و فروش اوراق مشارکت تا حد زیادی به سیستم صدور و فروش اوراق قرضه شباهت دارد، با این تفاوت که تأمین مالی از طریق اوراق مشارکت، صرفاً باید برای پروژه‌های عمرانی، خدماتی، صنعتی، تولیدی و دیگر بخش‌های شفاف و قابل بررسی باشد. با توجه به مشخص بودن منبع تأمین مالی این اوراق، می‌توان از ثمربخش بودن پروژه‌ها و سود آن‌ها مطمئن‌تر بود. بنابراین خرید اوراق مشارکت می‌تواند جایگزین مناسبی برای خرید اوراق قرضه باشد. اوراق مشارکت نیز مانند سهام شرکت‌ها، از طریق بازار بورس ایران امکان‌پذیر است.

سخن پایانی

اوراق قرضه از طریق دولت‌ها، شهرداری‌ها و شرکت‌ها صادر شده و سپس برای تأمین مالی بخش‌‌هایی از آن نهادها به فروش می‌رسد. افرادی که اوراق قرضه را خریداری می‌کنند، پس از پایان تاریخ سررسید آن اوراق، اصل مبلغی که پرداخت کرده بودند را دریافت می‌نمایند. همچنین سود یا بهره سالانه آن را نیز به‌صورت دوره‌ای دریافت می‌کنند. این اوراق قابل معامله نیز هستند. اما با توجه به این اوراق مشارکت بخریم یا سهام؟ که شفاف‌سازی در آن انجام نمی‌شود، فروش این اوراق در کشورمان غیرقانونی است. بنابراین بخش عمده‌ای از سرمایه‌گذاران، سرمایه خود را به‌جای خرید اوراق قرضه، صرف خرید سهام، اوراق مشارکت، صندوق‌های طلا و دیگر دارایی‌های قانونی می‌کنند.

اگر مایل هستید تا با انواع شیوه‌های سرمایه‌گذاری در ایران آشنا شوید و سرمایه خود را در بازارهایی با ریسک بالا یا پایین قرار دهید، می‌توانید روی آموزش‌های سرمایه گذاری دلفین وست حساب کنید. کارشناسان دلفین وست، بهترین راه‌های سرمایه‌گذاری با هر مقدار سرمایه اولیه را به شما آموزش خواهند داد.