دوره اول آن تا سال 1357 پیش از انقلاب اسلامی، دوره دوم آن پس از انقلاب و همراه با جنگ تحملیلی بوده است. دوره سوم هم از سال 1368 آغاز شده و دوره چهارم از سال 1384 تا به امروز بوده است.
بورس چیست و چگونه بهوجود آمد؟
شاید این موضوع که فلسفه بورس چیست و چرا باید به آن توجه کرد، از اولین مطالبی باشد که قبل از سرمایهگذاری در بورس باید مطالعه کرد. حدود یک دهه قبل کمتر کسی درباره بورس اطلاعات و دانش کاملی داشت. بیشتر مردم در رسانهها درباره بورس و اصطلاحات مربوط به آن چیزهایی میشنیدند و سرمایهگذاری در بورس مخصوص افراد خاصی از جامعه میشد. اما حالا ماجرا تغییر کرده است!
امروز بورس به یک مفهوم آشنا و فراگیر تبدیل شده است، البته هنوز پاسخ برخی سوالات و مفاهیم اولیهای مانند پرسش مقاله حاضر “بورس چیست” در بین خیلی از افراد جامعه گنگ و مبهم است. در یک تعریف ساده میتوان گفت، بورس یک بازار ساختار یافته است که بهعنوان یکی از مهمترین ارکان اساسی بازار سرمایه شناخته شده و در آن داراییهای مختلف معامله میشود. از مهمترین مزایای بورس اوراق بهادار میتوان به ایجاد شفافیت در بازار، مدیریت انتقال ریسک، جمعآوری سرمایه و پسانداز برای تامین سرمایه فعالیتهای اقتصادی اشاره کرد. در حال حاضر بزرگترین بازار بورس در جهان از نظر ارزش بازاری به بورس نیویورک مربوط میشود. اما بورس چیست و از کجا به وجود آمد؟
بورس از کجا به کجا؟
به گفته کارشناسان، مفاهیم بانکداری مدرن و بازارهای سهام در اواخر قرن وسطی در شهرهای شمال ایتالیا شکل گرفت. اولینبار نام بورس اوراق بهادار توسط نویسندهای به نام هیرونیموس مونزه، پزشک آلمانی برده شد. او در خاطرات سفر دور دنیای خود در سال 1495 درباره داد و ستد افرادی در شهر بورُوژ (Bruges) نوشت. در خاطرات او آمده است که در شمال غربی بلژیک، مقابل مهمانسرایی در میدانی به نام تِربورس TerBeurze بازرگانان و کسبه شهری دور هم جمع میشدند و کالاهای خود را خرید و فروش میکردند. گفته میشود این مسافرخانه متعلق به بزرگزادهای به نام واندر بورس بوده است و به همین دلیل مکانهایی که مردم در آنجا معاملات خود را انجام میدادند، به بورس معروف شدند.
از عملکرد آنها هیچ سابقه کتبی وجود ندارد و به صورت دقیق مشخص نیست که این معاملات در چه ساعتهایی و با چه قوانینی انجام میشده است. در قرن شانزدهم آنتورپ اولین کسی بود که سوابق معاملات خود در بورس را مکتوب کرد. به مرور زمان در شهرهای مختلف تالارهایی را مخصوص این کار با نام تالارهای بورس تاسیس شد که بازرگانان برای خرید و فروش کالاهای خود به آنجا میرفتند.
به دنبال رواج پیدا کردن بازارهای بورسی در قرن 15 میلادی، بازرگانان سعی کردند راهی پیدا کنند تا ضرر و زیانهای احتمالی ناشی از تجارت را کاهش دهند. یکی از راههای پیشنهادی آنها برای جلوگیری از زیانها احتمالی، شریک کردن سود و ضررهای احتمالی آن کسبوکار با افراد دیگر بود. سرمایهگذاران برای پیدا کردن شریک و عرضه سهام شرکتهای خود، مراکزی را تاسیس کردند که شرکتها با فروش سهام خود در بورس، شرکای بیشتری را برای مشارکت در کسبوکار خود پیدا کنند. بعدها این مراکز به نام بورس معروف شد و ماسکوی (Muscovy)، اولین شرکت سهامی بود که با مشارکت تعدادی از تجار در روسیه شکل گرفت.
همچنین اولین بورس اوراق بهادار جهان در اوایل قرن هفدهم میلادی در شهر «آمستردام» هلند تشکیل شد و کمپانی هند شرقی، اولین شرکتی بود که سهام خود را در آن عرضه کرد. با شروع فعالیت بورس در این کشورها بهتدریج سایر کشورها هم دارای بورس شدند.
پیدایش بورس ایران
اکنون که به سوال بورس چیست پاسخ دادیم، به تاریخچه پیدایش بورس سهام در ایران میپردازیم. بورس ایران را میتوان به 4 دوره زمانی تقسیم کرد.
دوره اول آن تا سال 1357 پیش از انقلاب اسلامی، دوره دوم آن پس از انقلاب و همراه با جنگ تحملیلی بوده است. دوره سوم هم از سال 1368 آغاز شده و دوره چهارم از سال 1384 تا به امروز بوده است.
اولین قدم برای راهاندازی بورس در ایران در سال 1315 توسط فردی بلژیکی به نام ران لوترفلد انجام شد. او اساسنامهی داخلی بورس را تهیه و به مسئولان آن زمان ایران ارائه کرد که اجرای آن با وقوع جنگ جهانی دوم، 25 سال به تعویق افتاد. در نهایت در سال 1341، اولین موافقتنامه برای تاسیس بورس سهام ایران در وزارت بازرگانی تنظیم شد. گفته میشود که در اواخر همان سال، هیاتی از بورس بروکسل برای مشارکت در راهاندازی بورس ایران به کشورمان آمدند.
تصویب قانون تشکیل بورس اوراق بهادر در مجلس 4 سال زمان برد و بالاخره در سال 1345 بورس ایران با انجام چند معامله سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی به صورت رسمی فعالیت خود را شروع کرد. در بازه زمانی 1346 تا 1357، تعداد شرکتهای فعال در بورس اوراق بهادار تهران به ۱۴۲ شرکت با بیش از ۳۰۸ میلیارد ریال افزایش یافت. این عدد پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران به 56 شرکت کاهش پیدا کرد. یکی از مهمترین علتهای آن خروج بسیاری از بنگاهها اقتصادی از بورس بخاطر ملی شدن بانکها، بیمه و برخی از صنایع بود.
دوره دوم بورس طی هشت سال جنگ تحمیلی رکود شدیدی را تجربه کرد. اما بورس در دوره سوم خود یعنی از سال 1368 با گسترش بازار سرمایه رشد کرد و تعداد شرکتهای فعال در آن به 250 عدد رسید. این رشد تا سال 1383 ادامه داشت و حضور پررنگ سهامداران در تالارهای بورس نشانه خوبی برای بازار سرمایه بود. دوره چهارم بورس که مهمترین تحولات بورس ایران در این بازه زمانی رقم خورد از سال 1384 آغاز شد.
اوایل آذر سال 1384، قانون جدیدی به نام قانون بازار اوراق بهادر تدوین شد که بر اساس آن، سازمانی مستقل برای نظارت روی بورس به نام سازمان بورس و اوراق بهادر تشکیل شد که وظیفه آن تاسیس و نظارت بر عملکرد بورسهای مختلف است. این سازمان زیر نظر شورای عالی بورس فعالیت میکند. آمارهای سازمان بورس نشان میدهد که تا اردیبهشت ماه سال 1400، 1316 شرکت در بورس و فرابورس ایران پذیرش شده و بیش از 36 میلیون کد سهامداری حقیقی فعال در بازار سرمایه وجود دارد.
در حال حاضر، چهار بورس در ایران فعال هستند که شامل اوراق بهادار تهران، فرابورس ایران، بورس کالا و بورس انرژی بوده و تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت میکنند.
- بورس اوراق بهادار تهران که در آن، سهام شرکتها و سایر اوراق بهادار مانند اوراق مشارکت خریدوفروش میشود.
- فرا بورس ایران که در آنجا هم سهام شرکتهایی که بنا به دلایلی موفق به پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران نمیشوند، مورد دادوستد قرار میگیرد.
- بورس کالای ایران که در آن انواع کالاها مانند محصولات پتروشیمی، فلزات، محصولات کشاورزی و قراردادهای آتی سکه و… خریدوفروش میشود.
- بورس انرژی که بهتازگی تأسیس شده و در آن، حاملهای انرژی با محوریت برق، بهعنوان یکی از مهمترین حاملهای انرژی، خرید و فروش شود.
شرکتهایی که سهام خود را در بورس خرید و فروش میکنند مکلفند تا اطلاعات مالی و عملکردی خود را به صورت مستمر منتشر کنند تا سرمایهگذاران بتوانند برای خرید یا فروش سهام آن تصمیم بهتری بگیرند. در واقع همه بورسها مانند بورس سهام یا کالا، زیرساختی را در اختیار شرکتها، دولتها و سایر گروهها قرار میدهد تا اوراق بهادار خود را به عموم سرمایهگذاران عرضه کنند و فرصتی هم برای سرمایهگذاران ایجاد میکند تا سرمایه خود را در این بستر به صورت کوتاهمدت یا بلندمدت سرمایهگذاری کنند. در برخی از موارد هم سهامداران شرکتها با حضور در شرکتها میتوانند با توجه به تعداد سهامی که دارد در تصمیمگیریهای آن و نحوه اداره آن دخالت کنند. در حال حاضر بورس هم به صورت فیزیکی وجود دارد که معاملهگران در تالارهای بورسی یکدیگر را ملاقات میکنند و هم به صورت الکترونیکی و در بستر اینترنت انجام میشود.
در این مقاله سعی شد، پاسخ یکی از سوالات پرتکرار مخاطبان مدیریت ثروت مانو، یعنی بورس چیست و از کجا به وجود آمده است، ارائه شود. ذکر این نکته خالی از لطف نیست که برای حضور موفق در این بازار باید متخصص بود و برای گزینش بهترین فرصتهای سرمایهگذاری زمان گذاشت.
این یک ذهنیت کاملا اشتباه است که بورس درآمد اول و شغل دوم است. در اکثر کشورهای پیشرفته، مردم برای سرمایهگذاری معمولا گزینههای غیرمستقیم را انتخاب میکنند.
بازار بورس چیست و چگونه به وجود آمد؟
کلمه بورس هم مثل هر کلمه ای دارای یک پیشینه تاریخی است. برای مثال واژه بانک از آنجا پدید آمد که در اروپا افراد برای انجام مبادلات پولی خود روی نیمت های میدان های قدیمی می نشستند و پول های خود را مبادله می کردند. از آنجا که لغت «بنک» در زبان ایتالیایی به معنی نیمکت است، بعدها مراکزی که وظیفه انجام مبادلات پولی را برعهده گرفتند به «بانک» معروف شدند.
به گفته اغلب کارشناسان، تاریخچه پیدایش واژه بورس هم به قرن پانزدهم میلادی بازمی گردد. در آن زمان، بازرگانان و کسبه شهری به نام «بورُوز» (Bruges) در شمال غربی بلژیک، در میدانی به نام «تِربورس» (TerBeurze) در مقابل خانه بزرگ زاده ای به نام «واندِر بورس» جمع می شدند و خرید و فروش می کردند. از آن تاریخ به بعد مکان هایی که مردم در آنجا خرید و فروش می کردند، به بورس معروف شدند.
در آن زمان، این مکان ها از نظم و انضباط خاصی برخوردار نبود و هر کس می توانست در آنجا به فعالیت بپردازد اما به مرور زمان و رفته رفته، نظم و انضباط خاصی در این مکان ها حاکم شد؛ به نحوی که پس از مدتی، فقط بازرگانان، صرافان و دلالان بودند که اجازه داشتند در این مکان ها خرید و فروش کنند.
در گذر زمان، تالارهای مسقف بورس شکل گرفت و بازرگانان که تا پیش از آن، در هوای آزاد خرید و فروش می کردند، برای این امر به این تالارها می رفتند. در بسیاری از منابع علمی و تاریخی، زمان آغاز به کار تالارهای مسقف بورس را به عنوان تاریخ رسمی تاسیس بورس در دنیا معرفی می کنند، اگرچه همانطور که گفتیم، پیشینه آن به پیش از آن تاریخ و به قرن پانزدهم میلادی برمی گردد.
اما بازرگانان در این تالارهای مسقف (که به بورس معروف شدند) چه چیزی داد و ستد می کردند؟ برای توضیح در این باره ابتدا باید مفهوم دیگری را توضیح دهیم؛ مفهومی به نام «شرکت سهامی».
در زمان های گذشته، بازرگانان همواره به دنبال آن بودند تا ضرر و زیان های احتمالی ناشی از تجارت خود را کاهش دهند. شراکت راهی بود که می توانست ریسک کسب و کار آنها را کاهش دهد؛ چون با شریک شدن چندین فرد در یک کسب و کار، سود و زیان های احتمالی آن کسب و کار میان شرکا تقسیم می شد.
این تجربه به تدریج به تشکیل شرکت های سهامی منجر شد. در این شرکت ها، هر یک از شرکا به نسبت سهمی که در شرکت داشت، در منافع یا ضررهای احتمالی شرکت سهیم می شد.
اولین شرت سهامی با نام «ماسکُوِی» (Muscovy) در سال ۱۵۵۳ میلادی با مشارکت عده ای از تجار در روسیه ایجاد شد. گسترش مبادلات تجاری در جهان، نیاز به سرمایه های بیشتر و شرکای بیشتری را آشکار کرد. پیدا کردن شرکای بسیار برای سرمایه گذاری در یک کسب و کار، به مراکزی نیاز داشت که بتواند در واقع بین دارندگان سرمایه و متقاضیان سرمایه، ارتباط برقرار کند. این مراکز، به نام «بورس» معروف شدند.
شرکت ها با فروش سهام خود در بورس، در واقع سرمایه گذاران و شرکای بیشتری برای مشارکت در کسب و کار خود پیدا می کردند. اولین بورس اوراق بهادار جهان در اوایل قرن هفدهم میلادی در شهر «آمستردام» هلند تشکیل شد و کمپانی هند شرقی، اولین شرکتی بود که سهام خود را در آن عرضه کرد.
فعالیت های مرتبط بورس چیست و چگونه به وجود آمد؟ با بورس در شهر لندن از اوایل قرن هجدهم میلادی و در قهوه خانه ها شروع شد. این فعالیت ها در سال ۱۷۷۳ میلادی و با خرید ساختمان مستقل توسط معامله گرنه وارد فصل جدیدی شد. در نهایت در سوم مارس سال ۱۸۰۱ میلادی، بورس لندن فعالیت رسمی خود را آغاز کرد اما بورس نیویورک به عنوان سومین بورس بزرگ در گستره تاریخ، فعالیت خود را چگونه آغاز کرد؟
در ۱۷ می ۱۷۹۲، ۲۴ کارگزار بازار سهام در خیابان وال استریت نیویورک و زیر درخت چناری دور هم جمع شدند و توافقنامه ای را امضا کردند که به توافقنامه «درخت چنار» مشهور شد. آنها در ۸ مارس ۱۸۱۷ با تنظیم اساسنامه شروع به کار بورس نیویورک را رسمیت بخشیدند. با شروع فعالیت بورس های بزرگ جهان، به تدریج سایر کشورها نیز دارای بورس شدند تا آنجا که امروز کمتر کشوری را می توان یافت که بورس نداشته باشد.
تاریخچه پیدایش بورس در ایران
معاملات اولیه درباره تاسیس بورس در ایران، به سال ۱۳۱۵هجری شمسی برمی گردد. در این سال، فردی بلژیکی به نام «ران لوترفِلد» پس از انجام مطالعات گسترده درباره تاسیس بورس در ایران، اساسنامه داخلی بورس را تهیه و به مسئولان ایرانی ارائه کرد اما با توجه به شرایط آن زمان و وقوع جنگ جهانی دوم، عملا موضوع بررسی و تاسیس بورس در ایران بیش از ۲۵ سال به تاخیر افتاد.
بالاخره در سال ۱۳۴۱، کمیسیونی در وزارت بازرگانی و با حضور نمایندگان وزارت دارایی، وزارت بازرگانی و بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران تشکیل و موافقتنامه اولیه تاسیس بورس سهام در این کمیسیون، تنظیم شد.
در اواخر همان سال یعنی سال ۴۱، هیأتی از بورس بروکسل به سرپرستی دبیرکل این بورس برای مشارکت در راه اندازی بورس ایران، به کشورمان دعوت شدند و بالاخره پس از چهار سال، در سال ۱۳۴۵ قانون تشکیل بورس اوراق بهادار در مجلس تصویب و برای اجرا از سوی وزارت اقتصاد به بانک مرکزی ابلاغ شد. حدود یک سال بعد از ابلاغ قانون تشکیل بورس اوراق بهادار، در پانزدهم بهمن ماه سال ۱۳۴۶، بورس اوراق بهادار تهران با انجام چند معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی که بزرگترین مجتمع واحدهای تولیدی و اقتصادی در آن تاریخ به شمار می رفت، به طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد.
بورس ایران در تاریخ ۴۵ ساله فعالیت خود، همواره فراز و فرودهای بسیار زیادی را تجربه کرده است اما شاید بتوان گفت یکی از مهمترین تحولات تاریخ بورس ایران، تاسیس قانون جدیدی تحت عنوان قانون بازار اوراق بهادار در اول آذر سال ۱۳۸۴ بوده است که ضمن رفع برخی نارسایی ها و نواقص موجود در قانون اولیه، زمینه توسعه گسترده بورس در ایران را فراهم کرد.
بر اساس این قانون، بخش نظارتی بورس از بخش های عملیاتی آن تفکیک شد، به این معنا که سازمانی به عنوان سازمان بورس و اوراق بهادار، به عنوان نهاد نظارتی بورس تشکیل شد. سازمان بورس که خود تحت نظارت شورایی به اسم شورای عالی بورس فعالیت می کند، وظایف بسیاری دارد که یکی از مهمترین وظایف آن، تاسیس و نظارت بر عملکرد بورس های مختلف است.
امروز چهار بورس بزرگ کشور تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می کنند:
۱- بورس اوراق بهادار تهران که در آن، سهام شرکت ها و سایر اوراق بهادار مانند اوراق مشارکت خرید و فروش می شود.
۲- فرابورس ایران که در آنجا هم سهام شرکت هایی که بنا به دلایلی موفق به پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران نمی شوند، مورد داد و ستد قرار می گیرد.
۳- بورس کالای ایران که در آن، انواع کالاها مانند محصولات پتروشیمی، فلزات، محصولات کشاورزی و … خرید و فروش می شود.
۴- بورس انرژی که به تازگی تاسیس شده و قرار است در آن، حامل های انرژی با محوریت برق، به عنوان یکی از مهمترین حامل های انرژی، خرید و فروش شود.
بورس کالا چیست | چگونه وارد بورس کالا شویم؟
بازار بورس ایران به چهار دسته تقسیم می شود. بورس کالا یکی از انواع بازارهای موجود در بازار بورس ایران به شمار می رود. دسته بندی بازار بورس شامل موارد زیر است :
در جهان، بازار بورس ارز هم وجود دارد که در آن ارز کشورهای خارجی معامله می شود. این در حالی است که در ایران معاملات ارز، خارج از بورس بورس چیست و چگونه به وجود آمد؟ و در صرافی ها انجام می شود.
در این مقاله شما را با بورس کالا و سازوکارهای آن آشنا می سازیم.
تاریخچه بازار بورس کالا در ایران
دولت و مجلس شورای اسلامی با هدف ایجاد بازاری شفاف برای کالاهای اساسی و مواد اولیه واسطه ای بازار بورس کالا را ایجاد کردند. در این بازار علاوه بر سهولت در معاملات، قیمت کالاهای نام برده نیز مشخص می گردد.
در واقع بازار بورس کالا برای رفع برخی ناکارآمدی های بازار سنتی و همچنین غلبه بر نوسانات کاذب، عدم شفافیت لازم در کشف ارزش ذاتی یک سهم و نبود تضمین های کافی به معامله گران بوجود آمد.
سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران به عنوان اولین بازار بورس کالا در ایران در سال 1382 فعالیت خود را آغاز نمود. پس از آن سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی در سال 1383 شروع به کار کرد. با تصمیم شورای عالی بورس در سال 1384، بازار بورس فلزات و کشاورزی با یکدیگر ادغام شده و تحت عنوان بورس کالا به فعالیت خود ادامه دادند. دکتر سید ابراهیم عنایت یکی از بنیانگذاران بازار بورس کالا و همچنین از پیشکسوتان بازار سرمایه در ایران می باشند.
اغلب کالاهای مورد معامله در بازار بورس کالا ، کالاهای خام و فرآوری نشده هستند. از جمله این کالاها می توان به: زعفران، گندم، برنج، فلزات، پنبه، ذرت، پسته، محصولات شیمیایی، محصولات حوزه پتروشیمی و نفتی، کانی های فلزی و … اشاره نمود. در واقع بازار بورس کالا پل ارتباطی میان خریداران و فروشندگان این محصولات به شمار می رود.
بورس کالا ( Mercantile Exchange )
به بیان ساده بورس کالا ، بازاری منسجم است که بورس چیست و چگونه به وجود آمد؟ فروشندگان کالاهای خود را در آن عرضه می نمایند. کالاهای عرضه شده توسط کارشناسان مربوطه قیمت گذاری می شوند. هدف از تشکیل این بازار، ایجاد سازوکاری مناسب برای انجام معاملات و همچنین حذف نقص ها و کاستی های بازار سنتی می باشد. فعالان این بازار به دو گروه تقسیم می شوند:
1- تولیدکنندگان و عرضه کنندگانی که تمایل دارند از نوسانات قیمت موجود در بازار در امان باشند.
2- افرادی که برعکس گروه اول، از نوسانات موجود در قیمت بازار استقبال نموده و از این طریق سود کسب می نمایند.
مزایای تشکیل بازار بورس کالا
- کنترل و انتقال ریسک موجود در بازار
- فراهم سازی بستری مناسب جهت انجام معاملات به صورت خودکار و نظام مند
- مشخص بودن مبدأ و خصوصیات کامل کالاهای مورد معامله
- کشف قیمت به صورت شفاف از طریق حراج حضوری، حذف رانت و مقابله با فساد موجود در بازار معاملات
- ضمانت کیفیت کالاها از طریق پذیرش کالا منوط به دارا بودن استانداردهای تعیین شده
- حذف بخش بزرگی از هزینه های مربوط به انجام معاملات از طریق تشکیل بازاری مستقل و بدون واسطه
- فراهم سازی ابزارهای مالی مناسب جهت انجام معاملات نقدی و آتی کالا
انواع بازارها در بورس کالا
بازار بورس کالا بر اساس انواع کالاهایی که در آن عرضه می شوند، تقسیم بندی می شود. در ادامه هر کدام را به صورت مفصل شرح خواهیم داد.
1. بازار فیزیکی
در بازار فیزیکی، کالاهای فیزیکی و مشهود مورد معامله قرار می گیرد. در واقع عملکرد این بازار تا حدودی شبیه به بازارهای سنتی است، با این تفاوت که بازار فیزیکی سازوکارهای اختصاصی و پیشرفته تری دارد. از جمله تفاوت های بازار فیزیکی و بازار های سنتی می توان به شفافیت بالای سطوح قیمتی و حجم معاملات بسیار زیاد در بازار فیزیکی اشاره نمود.
چهار گروه اصلی کالایی در بازار فیزیکی مبادله می شوند که عبارتند از:
- محصولات کشاورزی: این محصولات شامل: گندم، ذرت، جو، پسته، برنج، جوجه، تخم مرغ، شکر، عدس، روغن خام، مرغ منجمد، زعفران و . می باشد.
- محصولات شیمیایی و پتروشیمی: این محصولات شامل: محصولات شیمیایی (اوره، بنزین، اسید استیک و . ) و محصولات پلیمری (پلی پروپن، پلی اتیلن، پلی استراین و . ) می باشد.
- محصولات صنعتی و معدنی (کانی های فلزی): این محصولات شامل : آلومینیوم، مس، سرب، فولاد، روی و . می باشد.
- فرآورده های نفتی: این محصولات شامل : روغن، گوگرد، قیر، عایق رطوبتی و . می باشد.
بازار فیزیکی و قراردادهای مرتبط با آن
قراردادهای مورد استفاده در بازار فیزیکی شامل موارد زیر است:
قرارداد نقدی (تحویل فوری)
در این قرارداد، طرفین ملزم هستند به مدت 72 ساعت وجه و کالا را مبادله نمایند. به این صورت که خریدار کل مبلغ قرارداد و کارمزد آن را به صورت نقد پرداخت نموده و در مقابل کالای خریداری شده را از فروشنده دریافت می نماید.
قرارداد نسیه
در این قرارداد، خریدار، کالا را حداکثر تا 72 ساعت دریافت و بهای آن را در آینده پرداخت می نماید.
قرارداد معاوضه
در این قرارداد، دارایی در مقابل دارایی دیگر مورد معامله قرار می گیرد. به عنوان مثال طرفین معامله توافق می نمایند تا بهای برنج خریداری شده را با ذرت پرداخت نمایند.
قراداد سلف
در این قرارداد، خریدار ملزم به پرداخت کامل بهای کالای خریداری شده می باشد و در آینده آن را تحویل می گیرد. در واقع فروشنده کالا به منظور تأمین منابع مالی مورد نیاز خود، کالا را پیش فروش نموده است. این قرارداد درست برعکس قرارداد نسیه می باشد.
2. بازار فرعی
معاملات بازار بورس کالا به طور کلی در سه تابلوی اول، دوم و فرعی طبقه بندی می شوند. این دسته بندی بر اساس درجه نقدشوندگی سهام شرکت های حاضر در این بازار صورت می گیرد. تابلوهای اول و دوم در دسته تالار اصلی و تابلوی فرعی در دسته تالار فرعی قرار می گیرد.
بازار فرعی به لحاظ سازوکارهای عملیاتی مانند بازار فیزیکی است و ماهیت اصلی آن ها تفاوت چندانی با یکدیگر ندارد. تنها وجه تمایز این دو بازار گسترده تر بودن اقلام کالایی موجود در بازار فرعی نسبت به بازار فیزیکی می باشد.
به عبارت دیگر، علاوه بر اموال غیر منقول، کالاهایی که شرایط پذیرش در بازار فیزیکی را ندارند، در بازار فرعی مورد معامله قرار می گیرند. برای پذیرش کالا در این بازار کافی است شرایط زیر احراز گردد:
- عدم وجود ممنوعیت و محدودیت به لحاظ قانونی در معامله کالا
- بررسی و احراز مشخصات و شرایط کالا و همچنین انطباق کالا با شرایط اعلام شده در اطلاعیه های مربوط به عرضه در بورس
- تأمین وثیقه های لازم از سوی عرضه کننده کالا نزد اتاق پایاپای به منظور تضمین تحویل کالا
3. بازار مشتقه
بازار مشتقه، بازاری است که در آن بر حسب نیاز سرمایه گذاران روش جدیدی برای انجام معاملات بوجود آمده است. در این بازار، اوراق مشتقه مورد معامله قرار می گیرند. اوراق مشتقه، اوراقی هستند که براساس دارایی پایه مانند: محصولات کشاورزی، شیمیایی، طلا و . ارزش گذاری می شوند.
فرایند انجام معاملات در بازار مشتقه به این صورت است که ابتدا یک دارایی مشخص به عنوان دارایی پایه در نظر گرفته می شود و سپس قیمت معاملات از قیمت دارایی مشتق می گردد. به عبارت دیگر در این بازار، قراردادها براساس کالای پایه در نظر گرفته شده برای انجام معامله تنظیم می گردند. دارایی پایه می تواند سکه، زعفران، پسته، زیره، فرآورده های نفتی و انواع محصولات ارزشمند دیگر باشد.
بازار مشتقه و قراردادهای مرتبط با آن
در بازار مشتقه، از دو نوع قراردادهای آتی و اختیار معامله استفاده می شود.
قرارداد آتی
این قرارداد، بر پایه توافق طرفین بر خرید و فروش دارایی ها در سررسید مشخص و با قیمت معین صورت می گیرد. به عبارت دیگر در قرارداد آتی، فروشنده ملزم است تا در سررسید تعیین شده، مقدار مشخصی از کالا را به قیمت معلوم بفروشد، در مقابل خریدار نیز مکلف به خرید با توجه به شرایط تعیین شده از قبل می باشد.
طرفین معامله جهت خودداری از فسخ قرارداد، وجهی را به صورت شرط ضمن عقد به عنوان ضمانت نزد اتاق پایاپای به تعهد می گذارند. طرفین متعهد می شوند تا متناسب با نوسانات قیمت، وجه تضمین شده را تعدیل نمایند. اتاق پایاپای به عنوان نماینده می تواند بخشی از آن را تحت عنوان اباحه (اجازه تملک) تصرف در اختیار فرد ذینفع قرار دهد.
طرفین قرارداد می توانند با منعقد نمودن قرارداد صلح در میان خود قبل از سررسید تعیین شده، قرارداد را لغو نمایند. لازمه این امر جایگزین نمودن فردی دیگر به جای هر یک از طرفین می باشد. همه قراردادها در سررسید معین شده تسویه می گردند.
قرارداد اختیار معامله
در این قرارداد، هر یک از طرفین می توانند اختیار خرید یا فروش را از طرف دیگر خریداری نمایند.
این قرارداد به دو دسته قرارداد اختیار خرید و اختیار فروش تقسیم می شود.
- قرارداد اختیار خرید: در این قرارداد، اختیار یا حق خرید میزان مشخصی از کالا با قیمت معین و منطبق با استانداردهای بازار بورس توسط عرضه کننده کالا و در زمان مشخص شده به طرف دیگر قرارداد واگذار می گردد. این امر بدون الزام طرف مقابل به خرید صورت می گیرد.
- قرارداد اختیار فروش: در این قرارداد برعکس قرارداد خرید، اختیار فروش میزان مشخصی کالا به طرف دیگر واگذار می گردد. این امر بدون الزام طرف مقابل به فروش صورت می گیرد.
4. بازار مالی
بازار مالی با هدف جذب و سازماندهی هر چه بهتر سرمایه های سرگردان موجود در دست سرمایه گذاران ایجاد شده است. این بازار با گردآوری و جهت دهی مناسب این سرمایه ها قسمتی از نیاز مالی بازار بورس کالای کشور را تامین می نماید. ابزارهای مختلفی در بازار مالی وجود دارد که با توجه به نوع کالاهای مورد معامله و شرایط بازار با یکدیگر تفاوت دارند.
بازار مالی و قراردادهای مرتبط با آن
قرارداد سلف موازی استاندارد
این قرارداد همانند قرارداد سلف می باشد، با این تفاوت که در این قرارداد خریدار می تواند پیش از سررسید، قرارداد را به شخص دیگری واگذار نماید. در قرارداد سلف موازی استاندارد، ابتدا در بازار اولیه، دارایی های پایه مطابق با استانداردهای تعیین شده عرضه می شود و سپس توسط خریداران مورد معامله قرار می گیرد.
خریداران با تسویه قرارداد با فرد فروشنده، معادل دارایی خریداری شده را در بازار ثانویه به شکل سلف موازی استاندارد عرضه می نمایند. در معاملات این قرارداد برخلاف معاملات آتی، اهرم و فروش استقراضی وجود ندارد.
گواهی سپرده کالایی
گواهی سپرده کالایی، اوراق بهاداری است که نشان دهنده مالکیت دارنده آن بر مقدار مشخصی از کالا می باشد. پشتوانه این اوراق، قبض یک انبار استاندارد است که توسط انبارهای مورد تایید بازار بورس صادر میگردد. از جمله کاربردهای این اوراق بهادار، ایجاد پشتوانه ای محکم و ضمانت به منظور دریافت تسهیلات از نظام بانکی و انجام معامله در بازار بورس کالا می باشد.
صندوق های کالایی (ETC)
صندوق کالایی قابل معامله (ETC) در نتیجه تلاش بورس کالا در زمینه طراحی ابزاری نوین برای انجام معاملات ایجاد شده است. سرمایه گذاران با خرید اوراق مربوط به این صندوق ها و بدون نیاز به خرید و نگهداری مستقیم کالای مورد نظر خود، از مزایای معاملات آنها بهره مند می گردند. از جمله مزایای این صندوق ها می توان به تنوع سبد کالا و همچنین حفظ دارایی در مقابل تورم اشاره نمود.
نحوه دریافت کد بورسی کالا
کدهای معاملاتی موجود بازار مالی به سه دسته تقسیم می شوند:
- کد معاملاتی عام: این کد برای معامله گروه یا کالایی خاصی نمی باشد. دارندگان آن می توانند تمامی کالاهای موجود در بازار را خرید و فروش نمایند.
- کد معاملاتی خاص: این کد برای معامله یک یا چند کالای مشخص ایجاد شده است. دارندگان آن می توانند تنها چند نوع کالای خاص را خرید و فروش نمایند.
- کد معاملاتی خاص گروه: این کد برای معامله گروه خاصی از کالاها ایجاد شده است. دارندگان آن می توانند تنها آن گروه خاص از کالاها را خرید و فروش نمایند.
متقاضیان دریافت کد معاملاتی بر حسب هویت حقیقی یا حقوقی خود، لازم است مدارک مورد نیاز زیر را برای دریافت کد تهیه و به نهاد مربوطه تحویل دهند.
مدارک مورد نیاز جهت صدور کد مشتریان حقیقی ایرانی
- اصل فرم درخواست کد حقیقی ایرانی
- کپی برابر اصل شده کارت ملی و شناسنامه (صفحه توضیحات در صورت لزوم)
- ثبت نام در سامانه امور مالیاتی به عنوان مودی (پرداخت شده) مالیاتی
- سایر موارد در صورت نیاز به تشخیص کمیته
مدارک مورد نیاز جهت صدور کد مشتریان حقوقی ایرانی
- اصل فرم درخواست کد حقوقی ایرانی
- کپی برابر اصل شده کارت ملی و شناسنامه مدیر عامل و تمام اعضاء هیأت مدیره (صفحه توضیحات در صورت لزوم)
- اساسنامه
- روزنامه رسمی تاسیس شرکت، آخرین تغییرات اعضای هیات مدیره و سایر روزنامه های رسمی مهم (تغییر نام و . )
- صورت های مالی حسابرسی شده آخرین دوره (در صورت عدم شمول برای حسابرسی، اظهارنامه مالیاتی)
- پروانه بهره برداری و سایر مجوزهای فعالیت معتبر
- سایر موارد در صورت نیاز به تشخیص کمیته
مراحل و نحوه داد و ستد در بازار بورس کالا
پس از دریافت کد معاملاتی بورس کالا ، فرآیند داد و ستد کالا در این بازار طی مراحل زیر قابل انجام است:
- انتخاب کارگزار مناسب
- برای آشنایی با تمامی کارگزاریهای فعال در بورس ایران به سایتکارگزاران بورس مراجعه نمایید.
- تکمیل فرم ثبت سفارش نزد کارگزار منتخب توسط مشتری و ثبت قیمت پیشنهادی مورد نظر
- انتقال و انتشار سفارش مشتری توسط کارگزار به تالار معاملات
- شرکت در حراج توسط کارگزاری و انجام معامله در تالار
- کسر سپرده اولیه و واریز نمودن مابقی وجه به حساب کارگزار نزد اتاق پایاپای
- تسویه نمودن اسناد معاملات نزد اتاق پایاپای و صادر نمودن اسناد معاملاتی
- تسویه مالی معاملات نزد اتاق پایاپای
- انجام نقل و انتقالات وجوه پس از کسر هزینه ها از طریق حساب بانکی به حساب معامله گران
نتیجه گیری
بورس کالا ، بازاری است که در آن کالا و اوراق بهادار مبتنی بر آنها مورد معامله قرار می گیرد. در ایران، بازار بورس کالا با هدف ایجاد تحول در بازار سنتی، شفاف سازی قیمت ها و رفع نقص های بازار سنتی ایجاد شد.
بورس جهانی چیست و چگونه میتوانیم به آن وارد شویم
بورس جهانی یا بینالملل شامل بازارهای سهام، بورس کالا، بازار تبادالت عرضی و اوراق بهادار میشود. انواع بورس جهانی و مزایای سرمایهگذاری در آن را در کارگزاری سرمایه و دانش بخوانید.
اگر شما هم از علاقهمندان به بازارهای مالی هستید و میخواهید بدانید بورس جهانی چیست و روند خریدوفروش سهام در بورس جهانی چگونه است، در ادامه پاسخ این سؤالات را دریافت خواهید کرد. بازار بورس یکی از بهترین بازارها برای رسیدن به سود و افزایش ارزش داراییها در هر کشوری است.
هرچند این بازار قدمت بیش از 400 ساله دارد، اما بااینوجود بعد از به روی کار آمدن اینترنت و گسترده شدن آن است که شاهد استفاده تمام کاربران جهانی از بازار بورس در کشورهای مختلف هستیم. کاربران ایرانی نیز میتوانند با شرکت در بازار بورس جهانی از مزیتهای این بازارها برای سرمایهگذاری و کسب سود استفاده کرده و هیچ فرصتی را برای رشد دادن سرمایههای خود از دست ندهند.
در ادامه مطلب قصد داریم تا به بررسی کامل و جامع بازار بورس جهانی پرداخته و مزیتهای استفاده از این بازار برای سرمایهگذاری را با شما در میان بگذاریم. دقت داشته باشید که با آشنایی با روند خریدوفروش سهام در بورس جهانی این فرصت برای شما پیش خواهد آمد تا در سهام بزرگترین شرکتهای جهان از جمله اپل، فیس بوک، اسپاتیفای و . سرمایهگذاری کرده و از روند رو به رشد آنها برای کسب سود استفاده کنید.
بازار بورس جهانی چیست
بورس خارجی چیست و بورس چیست و چگونه به وجود آمد؟ اسم آن چیست؟ مانند بازار بورس تهران، هر کشوری دارای بازار بورس اختصاصی به خود است. بیش از 60 بازار بورس فعال و عالی در جهان تعریف شده که امکان استفاده از مزیتهای سرمایهگذاری در همه آنها برای تمام کاربران جهانی وجود دارد. درواقع به بازار معاملاتی بورس در هر کشور اصطلاحاً بازار بورس مربوط به آن کشور گفته میشود که در اصطلاح کلی بازار بورس جهانی شناخته میشود.
اسم بورس جهانی بنا به اینکه مربوط به کدام شهر و کدام کشور باشد میتواند متفاوت باشد. اسم بورس جهانی معمولاً بنا به شهر اصلی آن بازار شناخته میشود. بازار بورس نیویورک، بازار بورس لندن، بازار بورس پکن، بازار بورس توکیو، بازار بورس بمبئی، بازار بورس نزدک، بازار بورس تورنتو، بازار بورس شانگهای و دهها بازار بورس دیگر ازجمله اصلیترین و شناختهشدهترین بازارهای بورس جهانی هستند که در هرکدام از این بازارها میتوانید سهام مربوط به شرکتهای کشورهای مبدأ را مشاهده و برای خریدوفروش آنها اقدام کنید.
آیا امکان خریدوفروش سهام در بورس جهانی برای کاربران ایرانی وجود دارد؟
در بند قبلی با پاسخ دادن به پرسش بورس جهانی چیست سعی کردیم تا شما را با مفهوم اصلی این بازار آشنا کنیم. در حال حاضر امکان خریدوفروش سهام در بورس جهانی برای تمام کاربران در سطح جهان وجود داشته و در حال حاضر دیگر محدودیتهای جغرافیایی هیچ تأثیری در روند خریدوفروش سهام در این بازارها ندارد.
شما در هرجایی از جهان که ساکن باشید با در اختیار داشتن یک خط اینترنت و دسترسی به پلتفرمهای خریدوفروش سهام در بورس جهانی میتوانید وارد این بازارها شده و برای کسب سود از آنها استفاده نمایید. البته از قبل باید روند خاصی را طی کرده باشید که در ادامه مقاله به بررسی روند ثبتنام و ورود به بورس خارجی نیز خواهیم پرداخت.
همانطور که امکان خریدوفروش سهام در بورس ایران برای خارجیها وجود دارد، خریدوفروش سهام در بورس جهانی برای کاربران ایرانی نیز بهتبع در دسترس است. البته شایانذکر است که دراینباره محدودیتهایی وجود داشته و ممکن است نسبت به کاربران سایر کشورها، ایرانیها میتوانند از تمام امکانات موجود برای حضور در بورس خارجی استفاده نمایند. اما بااینحال امکان ورود به بورس بورس چیست و چگونه به وجود آمد؟ جهانی برای کاربران ایرانی نیز از همین ایران در دسترس است. تنها نیاز است تا کاربران با شناخت و کسب اطلاعات کافی ریسکهای ورود به این بازار را برای خود به حداقل برسانند.
انواع بازار بورس جهانی چیست
انواع بازار بورس جهانی چیست و کدامیک میتوانند بهترین گزینه برای کاربران باشد؟ در این بخش از مقاله به معرفی انواع بازار بورس جهانی میپردازیم که شناخت آنها میتواند روند معاملاتی بهمراتب بهتری برای شما ایجاد نماید. دقت داشته باشید که هرکدام از انواع بازار بورس جهانی شرایط خاص خود را برای سرمایهگذاری به دنبال خواهد داشت. ازاینرو با توجه به نوع روشهای ترید و معاملهگری که با آنها آشنا هستید، باید برای این منظور اقدام کنید.
بازار سهام
معروفترین و اصلیترین نوع از انواع بازار بورس جهانی بازار سهام است که شما میتوانید در این بازار سهام شرکتهای مختلف را خریداری کرده و از این طریق به کسب سود در این بازار بپردازید. این بازار تقریباً مشابه با بازار بورس داخلی است.
بازار بورس کالا
دقیقاً مانند بورس کالای داخلی در بازار جهانی نیز میتوانید برای خرید فروش و تبادلات کالاها اقدام نمایید. انواع سنگهای گرانقیمت، اقلام خوراکی، نفت و گاز و .. را میتوانید در این بازار معامله کرده و به دنبال کسب سود از افزایش قیمت آنها باشید.
بازار اوراق بهادار
امکان خرید فروش اوراق بهادار که معمولاً توسط دولتها منتشر میشود را نیز در بازار بورس جهانی در اختیار خواهید داشت. البته این اوراق بیشتر برای دولتها کاربرد دارد.
بازار فارکس
بازار فارکس نیز یک نوع از انواع بازار بورس جهانی است که در آن میتوانید جفت ارزهای مختلف را نسبت به هم معامله کنید. برای مثال در صورت نیاز میتوانید با فروش یورو دلار بخرید و یا برعکس. یورو دلار، پوند دلار و ین ژاپن به دلار از اصلیترین جفت ارزهای این بازار محسوب میشوند.
مزایای سرمایهگذاری در بورس جهانی چیست
مزایای سرمایهگذاری در بورس جهانی چیست و چرا سرمایهگذاری در این بازار تا این حد محبوب و جذاب شده است؟ در این بخش از مقاله سعی داریم تا مزایای سرمایهگذاری در بورس جهانی را برای شما تشریح کنید تا هم شناخت کافی نسبت به این بازار پیدا کنید و هم قابلیتها و پتانسیلهای بورس خارجی را برای سرمایهگذاری درک کرده باشید. از مهمترین مزایای سرمایهگذاری در بورس جهانی میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
امکان خریدوفروش سهام شرکتهای بسیار بزرگ جهانی و سرمایهگذاری در آنها
در حال حاضر در بازار بورس تهران شما میتوانید سهام بیش از ۸۰۰ شرکت مختلف را در لحظه خریداری کرده و به دنبال کسب سود از آنها باشید. اما با ورود به بازار بورس جهانی این تعداد برای شما بهشدت بیشتر خواهد شد و شما میتوانید از میان هزاران شرکت مختلف بهترینها را انتخاب کنید.
اپل، فیسبوک، تسلا، اسپاتیفای و بسیاری دیگر از شرکتهای بزرگ جهانی از گزینههای شما برای خرید سهام در بازار بورس خارجی هستند؛ با حضور در این بازارهای مالی و خرید سهام از میان گزینههای متعدد، قادر هستید سودهای مناسبی کسب کنید.
دسترسی به فرصتهای بهمراتب بیشتر برای سرمایهگذاری در بازار بورس
مسلماً با افزایش تعداد سهام قابلخرید و فروش در بازار فرصتهای در دسترس کاربران برای سرمایهگذاری نیز بهمراتب بیشتر خواهد شد. در حال حاضر بازار بورس داخلی ایران به نحوی پیش میرود که با افت سهام شاخص ساز سایر سهام نیز با افت روبرو میشوند و عملاً دست کاربر برای انتخاب یک سهم مناسب بسته میماند. با ورود به بازار بورس جهانی این امکان برای شما وجود خواهد داشت تا در هرلحظه از میان سهمهای بسیار مختلف برای سرمایهگذاری خود اقدام کنید.
امکان کسب سودهای بهمراتب بیشتر نسبت به بازار داخلی
رسیدن به سودهای قابلتوجه و فوقالعاده زیاد یکی دیگر از مزیتهایی است که با ورود به بازار بورس خارجی در دسترس خواهید داشت. معاملات دلاری در بازار بورس خارجی میتواند بهمراتب سودهای شگفتانگیزتری را برای کاربران به دنبال داشته باشد. البته دقت کنید که ریسکهای حضور در این بازار نیز بیشتر خواهد شد.
انجام معاملات بهصورت 24 ساعته و عدم محدودیت زمانی دراینبار
معاملات در بازار بورس جهانی بهصورت ۲۴ ساعته بوده و هیچگونه محدودیت زمانی دراینباره نخواهید داشت. شما میتوانید در ۵ روز فعال هفته از بامداد روز دوشنبه تا بامداد روز شنبه برای انجام معاملات در این بازار اقدام کرده و فرمهای موردنظر خود را خریدوفروش کنید.
امکان رسیدن به درآمدهای ثابت ماهیانه و برطرف کردن مشکلات اقتصادی و مالی در زندگ
امکان رسیدن به درآمدهای ثابت ماهیانه و تبدیل شدن سرمایهگذاری در بازار بورس جهانی بهعنوان شغل اول نیز یکی از مزیتهایی است که در این روش سرمایهگذاری در دسترس شما قرار خواهد گرفت. البته رسیدن به این مزیت نیازمند تجربه و تسلط کافی به فرآیند بازار خواهد داشت.
امکان انجام معاملات دوطرفه و کسب سود از خریدوفروش سهام در بازار
یکی از اصلیترین و مهمترین مزیتهای بازار بورس خارجی امکان انجام معاملات دوطرفه در آن است. شما میتوانید بهسادگی هم با خرید سهام و افزایش قیمت آنها و هم با فروش سهام و با افت قیمت آنها در بازار بورس خارجی سود کسب کنید
دسترسی به اهرم برای افزایش سرمایه اولیه برای خریدوفروش سهام
یکی از مزیتهای اصلی ورود به بازار بورس جهانی امکان استفاده از اهرم برای افزایش سرمایه اولیه برای خریدوفروش سهام در این بازار است. با استفاده از اهرم شما میتوانید پنج تا صد برابر سرمایه اولیه خود را در بازار سرمایهگذاری کرده و سودهای بهمراتب بیشتری نسبت به سرمایهگذاری سرمایه اولیه خود به دست آورید.
چگونه وارد بورس جهانی شویم
نحوه ورود به بورس خارجی چیست و کاربران ایرانی چگونه میتوانند برای استفاده از قابلیتهای بازار و خریدوفروش سهام در بورس جهانی اقدام نمایند؟
بد نیست دوباره به این نکته اشاره کنیم که خریدوفروش سهام در بورس جهانی نیازی به حضور در موقعیت مکانی و جغرافیایی خاصی نداشته و با استفاده از پلتفرمهای مخصوص و همچنین اینترنت در هرجایی از جهان شما میتوانید برای این منظور اقدام کنید
اما چگونه وارد بورس جهانی شویم و روند ثبتنام در این برج چگونه است؟
دقیقاً مانند بازار بورس داخلی برای ورود به بازار بورس جهانی نیز شما نیاز به طی کردن مراحل خاصی خواهید داشت. بهصورت کلی ورود به بازار بورس چه در بازار بورس داخلی و چه در بازار بورس خارجی نیاز به استفاده از خدمات شرکتهای واسط دارد. شرکتهای واسط در کشور ما با عنوان کارگزاری بورس شناخته میشوند و اصطلاح بینالمللی برای این شرکتها در جهان بروکر است.
برای اینکه دست به خریدوفروش سهام در بورس جهانی بزنید و از مزیتهای این بازار استفاده نمایید، در قدم اول بایستی یکی از بروکرهای بینالمللی را انتخاب کرده و با طی کردن روند ثبتنام در آن دسترسیهای لازم برای خریدوفروش سهام در بورس جهانی را داشته باشید. البته دقت به نکات زیر میتواند روند ورود و ثبتنام شما را در بروکرها و بازار بورس خارجی بهتر نمایند:
در وهله اول باید دقت کنید که بروکرهای بسیار زیادی در سطح بینالمللی مشغول به فعالیت هستند که همه آنها به کاربران ایرانی خدمات ارائه نداده و کاربران ایرانی تنها میتوانند از برخی از این بروکرها برای ورود به بازار بورس جهانی استفاده نمایند.
انتخاب یکی از انواع بروکر برای ورود به بازار بورس جهانی بایستی متناسب با نیاز شما صورت پذیرد. برای مثال ممکن است بسیاری از بروکرها تنها امکان خریدوفروش در بازار فارکس را برای کاربر به دنبال داشته باشند اما امکان خریدوفروش سهام را فراهم نکنند. ازاینرو از قبل بایستی درباره خدمات ارائهشده در هر بروکر بررسیهای لازم را انجام دهید.
همچنین این در نظر داشته باشید که بسیاری از بروکرها ممکن است با مشکلات امنیتی روبرو باشند. به همین دلیل از قبل باید تمام فاکتورهای انتخاب یک بروکر ایمن را در گزینه موردنظر خود ارزیابی کنید تا از این بابت نیز چالشی گریبانگیر شما نشود.
دانستن اینکه بورس جهانی چیست و چطور میتوان به آن ورود کرد، از مواردی است که برای بسیاری از سرمایهگذاران اهمیت دارد. چراکه تمایل دارند برای کسب سود بیشتر به تبادل سهام شرکتهای معتبر در دنیا بپردازند و در سطح بینالمللی فعالیت کنند.
لازم است به این موضوع دقت داشته باشید که حضور در بازارهای بورس خارجی با تمام مزیتها و جذابیتهایی که دارد، چالشها و ریسکهایی را نیز به دنبال خواهد داشت. بنابراین ضروریست زمانی که قصد ورود به این بازارهای مالی را دارید، اطلاعات لازم را در خصوص این ریسکها به دست آورید.
هرچند به نگاه بسیاری از کاربران فرایند ثبتنام و ورود به بورس جهانی ممکن است چالشبرانگیز باشد، اما درنهایت باید بدانید که ورود به این بازار کار چندان پیچیده نیست و موضوع اصلی در چنین بازارهایی استفاده از استراتژیهای قدرتمند برای کسب سود و موفقیت است. ازاینرو توصیه میکنیم حتماً قبل از اقدام برای ورود به بورس جهانی و معامله در آن آموزشهای لازم را پشت سر گذاشته و پس برای این منظور اقدام کنید.
بورس چیست؟
با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر کشور و وجود تورم، بسیاری از افراد جامعه دریافتهاند که دیگر دریافت حقوق ماهیانه و انجام امور روزمره نمیتواند برای رسیدن به امنیت مالی و خلق ثروت پاسخگو باشد و یکی از راههای حرکت در جهت ثروتمند شدن و ایجاد رفاه در زندگی، سرمایهگذاری است.
بورس نیز یکی از معتبرترین و مفیدترین بازارهای سرمایهگذاری است که فرصتهای سرمایهگذاری بسیار ارزشمندی در اختیار فعالان این بازار قرار میدهد؛ با سرمایهگذاری در بورس میتوانید از سرمایهتان به بهترین شکل ممکن استفاده کنید.
منظور از بورس کجاست؟
برای درک مفهوم بورس و آشنا شدن با این بازار میخواهیم با یک مثال شروع کنیم:
اگر از شما بپرسند بورس طلای تهران کجاست احتمالاً در جواب به بازار بزرگ تهران اشاره میکنید چراکه که جمع بسیار زیادی از طلافروشان و معامله گران طلا در این بازار وجود دارند.
اگر پرسیده شود بورس مبلمان ایران کجاست چطور؟
احتمالاً در جواب این سؤال بازار مبل یافتآباد تهران را مطرح میکنید چراکه در یافتآباد عده بسیار زیادی از فروشندگان و خریداران مبلمان وجود دارند.
با توجه به مثالهای فوق می توان برای پاسخ به سوال بورس چیست بگوییم:
بورس به محلی گفته میشود که داراییها در آن از نقدشوندگی بسیار بالایی برخوردار باشند
در مثال اول شما بازار بزرگ تهران را بهعنوان بورس طلا انتخاب کردید چراکه طلا در آنجا از نقدشوندگی بسیار بالایی برخوردار است، به این معنی که هر زمان که شما بخواهید طلا خریداری کنید بهراحتی در این بازار میتوانید هر مقدار طلا بیابید و خریداری کنید و همچنین اگر بخواهید طلا بفروشید، همیشه خریدارانی برای طلای شما در بازار بزرگ تهران وجود دارند و بهراحتی از شما خریداری میکنند.
در مورد بازار مبل نیز همینگونه است، یافتآباد را بهعنوان بورس مبلمان میدانیم چون مبلمان در آنجا از نقدشوندگی بسیار بالایی برخوردار است یعنی خریداران و فروشندگان بسیار زیادی برای مبلمان در آنجا هستند.
بورس اوراق بهادار تهران
با توجه به تعریف ارائهشده، بورس اوراق بهادار ، بازاری است که در آن اوراق بهادار از نقدشونگی بسیار بالایی برخوردار هستند و همیشه خریداران و فروشندگان بسیار زیادی برای انجام معاملات در آن حاضرند و با انجام معاملات آگاهانه در این بازار به سرمایهگذاری و کسب سود میپردازند.
اکنون سهام بیش از ۸۰۰ شرکت در بورس اوراق بهادار عرضه شده و علاقهمندان میتوانند بهراحتی در این شرکتها سرمایهگذاری کنند تا به کمک نقدینگی که در اختیاردارند هم برای خود کسب سود داشته باشند و هم به رشد صنعت و اقتصاد کشورمان کمک شایانی داشته باشند.
علاوه بر سهام شرکتها، داراییها و امکانات بسیار زیادی مانند صندوقهای سرمایهگذاری، مشتقات بورسی، طلا و … در بورس اوراق بهادار تهران وجود دارد که قدرت انتخاب بسیار گستردهای را برای سرمایهگذاران ایجاد کرده است.
تاریخچه بورس
بورس برای اولین بار در قرن پانزدهم میلادی در شهر بروژ کشور بلژیک به وجود آمد؛ آقای واندر بورس که یکی از صرافان و تاجران این شهر بود برای مدتی تصمیم گرفت که در محل کار همیشگی خود حاضر نشود و در عوض میزی در جلوی منزل خود قرار داد و در آنجا به خریدوفروش و انجام معاملات مشغول شد، پس از گذشت مدتی برخی از همکاران ایشان به وی ملحق شدند و در کنارش به خریدوفروش و انجام معاملاتشان مشغول شدند، بهمرورزمان به جمعیت این افراد اضافه شد، سپس آنها متوجه شدند با اجتماعشان در کنار یکدیگر و در یک محل خاص، خریدوفروش داراییهایشان بهمراتب سادهتر از گذشته شده چراکه خریداران و فروشندگان میتوانند بهراحتی یکدیگر را پیدا کنند و بهاینترتیب داراییهایشان از نقدشوندگی بسیار بالایی برخوردار میشود و علاوه بر آن سرعت انجام معاملات نیز بسیار بالا میرود
و این موضوع شروع یک اتفاق بسیار مهم در اقتصاد جهان بود.
بعد از گذشت مدتی آقای واندر بورس به محل دیگری برای سکونت نقلمکان کرد و ساختمان خانه قدیمیاش تبدیل به اولین ساختمان بورس اوراق بهادار در دنیا شد.
سپس در آمستردام هلند بورس اوراق بهادار برای اولین بار به رسمیت شناخته شد و بعدازآن باعث پیدایش بورسهای معتبر دیگری نظیر بورس اوراق بهادار آمریکا (والاستریت)، بورس لندن، بورس فرانکفورت و … شد.
در ایران نیز برای اولین بار در سال ۱۳۴۶ سازمان بورس اوراق بهادار تهران شروع به کار کرد و برای اولین بار سهام بانک توسعه صنعت معدن عرضه شد.
تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، سهام ۱۰۵ شرکت در بورس عرضه شده و قابل معامله بود.
اکنون بورس در ایران گسترش بسیار خوبی داشته است و تا حدودی توانسته است ،بسیاری از ابزارهای مالی نوین بینالمللی را در ایران اجرا کند؛ علاوه بر این با حمایت و تلاش بسیار زیاد سازمان بورس و سایر سازمانهای وابسته امروزه فرهنگ سرمایهگذاری بسیار خوبی در کشور رواج یافته است که حتی در دورترین نقاط کشور نیز سرمایهگذاری در بورس شناختهشده است و عموم افراد با این بازار آشنا شدهاند و مورد استقبال قرارگرفته.
در بورس اوراق بهادار تهران چه داراییهایی معامله میشوند؟
اکنون در بورس اوراق بهادار تهران داراییهای بسیار زیاد و متنوعی ازجمله سهام شرکتها، اوراق خزانه اسلامی، اوراق صکوک، اوراق مشارکت، اوراق تسهیلات مسکن و … قابل معامله است و هر یک ساز و کار خاص خودش را دارد.
این تنوع داراییهای در بورس یکی از بزرگترین مزایای این بازار نسبت به سایر بازارهای مالی است چرا که با وجود تنوع و گستردگی داراییها، به سرمایهگذاران و فعالان این بازار حق انتخاب بسیار وسیعی داده میشود تا با توجه به میزان ریسکپذیری و تحلیلهایشان اقدام به سرمایهگذاری در داراییهای مختلف کنند.
اکنون سهام بیش از ۷۵۰ شرکت در بورس تهران و فرابورس ایران عرضهشده و سرمایهگذاران میتوانند با ورود به این بازارها شروع به خرید و فروش سهام شرکتها کنند تا علاوه بر کسب سود، کمک شایانی به رشد صنعت و اقتصاد کشورمان داشته باشند.
همانطور که در ابتدا گفته شد در بورس داراییهای بسیار متنوعی برای سرمایهگذاری وجود دارد، بهعنوانمثال در بورس امکان خرید و فروش سکه طلا نیز وجود دارد؛ یعنی بجای خرید سکه فیزیکی از طلافروشی، میتوانید اوراق سکه بهار آزادی را در بورس خریداری کنید تا دیگر دغدغه نگهداری و خرید فروش آن را نداشته باشید چرا که امنیت و نقدشوندگی داراییها در بورس بسیار بالاست و همچنین این اوراق قابلیت تحویل فیزیکی نیز دارند و هر زمان که بخواهید میتوانید با مراجعه به بانک و اعلام کد ملیتان، سکهای که در بورس خریداری کردهاید را فیزیکی تحویل بگیرید؛ همچنین افرادی که میخواهند در طلای آبشده سرمایهگذاری کنند میتوانند به کمک صندوقهای سرمایهگذاری پشتوانه طلا در بورس این کار را انجام دهند.
در بورس اوراق بهادار صندوقهای سرمایهگذاری بسیار متنوعی جود دارند که کار را برای افرادی که فرصت و دانش کافی سرمایهگذاری در بورس را ندارند بسیار ساده کرده است تا بهصورت غیرمستقیم پول خود را در بورس سرمایهگذاری کنند.
امروز چهار بورس بزرگ کشور زیر نظر سازمان بورس اوراق بهادار فعالیت میکنند.
برای انجام معاملات سهام شرکتهای بزرگ، اوراق مشارکت و…
در فرابورس سهام شرکتهایی معامله میشود که ویژگیهای موردنیاز برای عرضه در بورس تهران را نداشتهاند؛ همچنین برخی از اوراق بهادار مانند اوراق خزانه اسلامی (اخزا)، اوراق تسهیلات مسکن و… قابل معامله هستند.
در این بازار معاملات محصولات فیزیکی شرکتهای بزرگ مانند فلزات اساسی، محصولات پتروشیمی، محصولات کشاورزی و… برای شرکتهای تولیدکننده و مصرفکننده قابل معامله هستند.
محل انجام معاملات حاملهای انرژی مانند برق، نفت، ذغال سنگ،متانول و … است.
در بورس انرژی هم شرکتهای تولیدکننده و مصرف کنند انرژی شرکت میکنند و مورداستفاده شخصیتهای حقیقی نیست.
سرمایهگذاری در بورس بورس چیست و چگونه به وجود آمد؟ چه فایدهای دارد؟
حال که متوجه شدیم بورس چیست، بیایید در مورد فایده آن صحبت کنیم. سرمایهگذاری در بازار سرمایه به شما این امکان را میدهد که از ارزش پولتان در برابر تورم محافظت نمایید و علاوه بر آن با کسب سود در این بازارها به داراییهای خود بیفزایید و در مسیر کسب ثروت حرکت کنید.
توجه داشته باشید طی ۴۰ سال گذشته، بازده بازار سرمایه از سایر بازارهای سرمایهگذاری مانند املاک و مستغلات، طلا، ارز و … بیشتر بوده و فعالان بورس طی این سالها به سودهای چشمگیری دستیافتهاند.
سرمایهگذاری در بورس یکی از مسیرهای اصلی در جهت خلق ثروت است، وارن بافت سومین مرد ثروتمند دنیا و مالک سهام شرکتهای بزرگی مانند اپل، کوکاکولا و … بیشتر ثروت خود را از راه سرمایهگذاری در بورس به دست آورده است.
با سرمایهگذاری در بورس و خرید سهام شرکتها بهراحتی میتوانید از سرمایه خود بیشترین استفاده را ببرید، ضمن اینکه پول شما در چرخه اقتصاد و صنعت کشور قرار میگیرد.
بورس را از کجا شروع کنیم؟
جهت شروع فعالیت در بورس تهران و سرمایهگذاری میبایست ابتدا در سامانه سجام ثبت نام کرده و سپس به یک کارگزاری مراجعه کرده و کد بورسی دریافت کنید.
چگونه از بورس کسب سود کنیم؟
برای کسب سود در بورس دور راه اصلی وجود دارد:
- سود نقدی سالیانه شرکتها (DPS)
شرکتهای بورسی یک سال کامل کار میکنند و طی این مدت بعد از تکمیل و تصویب صورتهای مالی، سود خالص کسبشده را محاسبه میکنند و در مجمع عمومی عادی سالیانه که با حضور سهامداران تشکیل میگردد، مقداری از سود خالص شرکت (EPS) را به بورس چیست و چگونه به وجود آمد؟ سهامداران، نقداً پرداخت میکنند.
- افزایش قیمت سهام (gain)
دومین راه موجود برای کسب سود در بورس، زیادشدن اصل سرمایه است؛ بهعنوانمثال شما امروز سهام شرکت پالایشگاه نفت اصفهان را با قیمت ۵۰۰۰ ریال خریداری میکنید و بعد از گذشت یک سال قیمت سهام رشد کرده و به ۱۵۰۰۰ ریال میرسد و برایتان ۲۰۰ درصد سود به همراه میآورد.
عموماً فعالان بازارسرمایه بیشتر سود خود را از راه gain به دست میآورند و با استفاده از نوسانات موجود در بازار به سرمایه خود اضافه میکنند.
آیا بورس حرام است؟
اینکه آیا بورس حرام است یا خیر، سالها موردبررسی و تحقیق علما و فقها دینی بود تا حدی که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی برای مدت کوتاهی جلو فعالیت سازمان بورس گرفته شد تا این موضوع بهدقت بررسی و اعلام شود.
اکنون با مطالعه نظرات مراجع تقلید و عالمان دینی درمیابیم که انجام معاملات در بورس هیچگونه مشکل شرعی ندارد، چرا که داراییهای مولد مختلفی مانند سهام شرکتهای بورسی معامله میشوند که کاملاً مورد تأیید است.
حکم شرعی بورس از دیدگاه مقام معظم رهبری حضرت آیتالله خامنهای:
سؤال: خرید و فروش سهام، به طریق سریع و حرفهای که به «تجارت روز» معروف است، چه حکمی دارد؟
بورس بازاری است که در آن داراییهای مختلف مورد معامله قرار میگیرد، بنابراین بورس فینفسه اشکال ندارد؛ ولی مهم این هست که باید معاملات در بورس نامشروع خلاف قانون نباشد در غیر این صورت حرام است. بهطورکلی فعالیت در بورس و خرید سهام و تعیین سود سالانه برای آن بر طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی که به تأیید شورای محترم نگهبان قانون اساسی رسیده انجام میگیرد محکوم به صحت و حلیّت است.
آیا همه فعالان بورس موفق میشود و به ثروت میرسند؟
فعالیت در بورس نیز مانند هر حرفه دیگری نیازمند دانش و تخصص خاصی است.
سرمایهگذاران بورس نیز به دانشهایی نظیر تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال، روانشناسی بازار، مدیریت سرمایه و … نیاز دارند و افرادی که بدون تسلط به مهارتهای موردنیاز وارد میشوند نهتنها به سود نمیرسند بلکه ممکن است به دلیل عدم آگاهی از ساز و کار بازار سرمایه و نداشتن تحلیل و بررسیهای دقیق با زیان مواجه شوند.
لذا قبل از شروع فعالیت در بورس بر روی خودتان سرمایهگذاری کنید و شروع به یادگیری مهارتهای تخصصی کنید تا بتوانید همانند خبرگان این بازار به بهترین نحو ممکن از فرصتهایی که پیش رویتان قرار میگیرد استفاده کنید در بورس موفق شوید.
همچنین اگر فرصت و علاقه به یادگیری مهارتهای تخصصی بازار سرمایه ندارید میتوانید به کمک سرمایهگذاری غیرمستقیم در این بازار سرمایهگذاری کنید
اگر محتوای مقاله بورس چیست را مفید ارزیابی کردید خوشحال میشویم آن را به اشتراک گذاشته و ما را به دوستانتان معرفی کنید.
دیدگاه شما